Podróże po Europie

Katania - atrakcje, zwiedzanie, zabytki. Co warto zobaczyć w Katanii?

Ostatnia aktualizacja: 20 czerwca 2023

Katania, ustępując rozmiarami jedynie Palermo, jest drugim co do wielkości miastem na Sycylii oraz jednym z największych miast we Włoszech. Mimo że leży nad morzem, jej nadmorska część nie jest ściśle zintegrowana z resztą miasta.

To, co bezsprzecznie czyni Katanię wyjątkową, to bliskość Etny, największego aktywnego wulkanu w Europie. Olbrzym ten już kilkukrotnie zalewał miasto lawą, zakrywając część zabudowy, a nawet oddalając linię brzegową. Można nawet pokusić się o tezę, że Katania jest podatna na różnego rodzaju klęski - oprócz wulkanu miasto doświadczały trzęsienia ziemi oraz inwazje i podboje.

W naszym przewodniku zaprezentowaliśmy nie tylko największe atrakcje Katanii, ale także te mniej znane. Dodatkowo przygotowaliśmy wiele praktycznych wskazówek. Na końcu znajdziecie wprowadzenie do historii miasta - warto się z nim zapoznać, aby zrozumieć, co sprawia, że Katania jest tak wyjątkowym miejscem.

Katedra w Katanii
Katedra w Katanii

Jak zwiedzać Katanię?

Chociaż atrakcje Katanii są rozproszone, zwiedzanie miasta pieszo nie powinno stanowić większego wyzwania. W przypadku potrzeby korzystania z komunikacji publicznej, do dyspozycji mamy autobusy i metro, choć to ostatnie kursuje poza terenem najczęściej odwiedzanym przez turystów.

Większość atrakcji w Katanii posiada tablice informacyjne w języku włoskim i angielskim, aczkolwiek nie wszędzie możemy liczyć na tłumaczenia.

Podczas planowania odwiedzin w kościołach, w tym katedrze, pamiętajmy o przerwie w ich dostępności w ciągu dnia. Ponadto, niektóre atrakcje turystyczne są dostępne do zwiedzania wyłącznie w pierwszej połowie dnia.

Zwiedzanie Katanii - czego można spodziewać się po wizycie w tym mieście?

Katania nie ma najlepszej reputacji wśród części turystów. Większość budynków jest szara lub ciemnawa, a niektóre z nich mogą wydawać się nieco przygnębiające. Wiele atrakcji, oprócz tych skupionych wokół Placu Katedralnego, jest rozrzuconych po starym mieście i często przylegają do budynków o niezachęcającym wyglądzie.

Naszym zdaniem warto jednak dać Katanii szansę, lecz jednocześnie dobrze przygotować się do podróży. Wiele zabytków jest ukrytych i informacje o nich mogą nie być łatwo dostępne. Na miejscu czekają na nas antyczne pozostałości, majestatyczny sycylijski barok, mniej oczywiste atrakcje oraz, szczególnie poza sezonem, mniej turystyczna atmosfera, co sprzyja autentycznemu doświadczeniu.

Co warto zobaczyć w Katanii? Największe atrakcje oraz zabytki

Piazza del Duomo ze słynną Fontanną Słonia

Zwiedzanie Katanii warto rozpocząć od Piazza del Duomo, czyli Placu Katedralnego, który stanowi najważniejszy punkt w mieście. Za dzisiejszy kształt i wygląd placu oraz otaczających go budynków odpowiada Giovanni Battista Vaccarini. Ten pochodzący z Palermo architekt podjął się trudnego zadania odbudowy tej części miasta po tragicznym trzęsieniu ziemi, które nawiedziło Katanię w 1693 roku.

Centralnym punktem placu jest przyciągająca wzrok Fontanna Słonia, będąca jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Katanii. Każdy, kto odwiedził Rzym, może doświadczyć swoistego "deja vu" na jego widok, wszakże konstrukcja ta była wzorowana na dziele Gian Lorenzo Berniniego znajdującym się nieopodal rzymskiego Panteonu.

Vaccarini, tworząc w 1736 roku ten unikalny monument, chciał nawiązać do bogatej historii miasta. Fontanna miała symbolizować odrodzenie Katanii. Jej centralnym elementem jest słoń, wyrzeźbiony z lawy wulkanicznej, który na swoich plecach dźwiga egipski obelisk. Ten ostatni wykonany jest z granitu i zdobią go egipskie motywy, które jednak nie są hieroglifami. Przypuszczalnie stał on na antycznym cyrku Katanii.

Słoń, zwany przez miejscowych Liotru, ubrany jest w siodło z heraldyką św. Agaty. Jego rzeźba jest prawdopodobnie datowana na okres średniowiecza i została jedynie odrestaurowana przez Vaccariniego, choć istnieje teoria, że powstała już w czasach antycznych. Według popularnej legendy jego twórcą był czarnoksiężnik imieniem Heliodor, który latał na nim wzbudzając postrach u mieszkańców.

Katedra św. Agaty - barokowa perła Katanii

Najważniejszym zabytkiem Katanii jest barokowa katedra dedykowana patronce miasta, św. Agacie (Duomo di Sant’Agata), z jej bogato zdobioną fasadą. Mieszkańcy miasta wierzą, że świątynia stanęła na miejscu, gdzie zginęła ona męczeńską śmiercią. Przy bliższym przyjrzeniu się, można dostrzec korynckie kolumny z czasów rzymskich, które zostały zabrane z innych antycznych budowli Katanii. Pierwszy budynek katedry wzniesiono w tym miejscu pod koniec XI wieku z inicjatywy normańskiego władcy Rogera I, który rozkazał wybudować nową świątynię na ruinach zabudowań z czasów rzymskich (pod katedrą rozciągają się antyczne ruiny, które można odwiedzić - więcej o nich napisaliśmy nieco dalej). Prace budowlane przyspieszono, pobierając bloki lawy z rzymskiego teatru oraz amfiteatru.

Pierwotna katedra najpierw ucierpiała podczas trzęsienia ziemi w 1169 roku, a inne, które nawiedziło Katanię pod koniec XVII wieku, zakończyło jej istnienie. Odbudowa po ostatnim kataklizmie trwała kilkadziesiąt lat. Z oryginalnej budowli nie zachowało się zbyt wiele - w nienaruszonym stanie przetrwała jedynie apsyda oraz fragmenty wież i transeptu. Spacerując wokół świątyni, na pewno wypatrzymy ściany apsydy i sąsiadujących z nią struktur nieco odróżniające się od reszty konstrukcji - to ostatnie pozostałości po budowli wzniesionej przez władców normańskich.

Katedra w Katanii - wskazówki praktyczne

Wejście do katedry jest bezpłatne, ale pamiętajmy, że na kilka godzin w ciągu dnia jest ona zamykana. Wewnątrz świątyni możemy zobaczyć grobowiec słynnego mieszkańca Katanii, Vincenzo Belliniego, oraz groby aragońskich władców z gałęzi sycylijskiej - Fryderyka II i Fryderyka III.

Wielu turystów po wejściu natychmiast udaje się do kaplicy św. Agaty, którą znajdziemy w prawej nawie, obok głównego ołtarza. Kaplica jest oddzielona od reszty kościoła solidną, żelazną kratą. Na ławkach przed kaplicą zazwyczaj gromadzą się miejscowi wierni. Wewnątrz przechowywane są relikwie i skarbiec świętej

Targ rybny La Pescheria oraz fontanna Amenano

W południowo-zachodnim narożniku placu Katedralnego usytuowana jest XIX-wieczna Fontanna Amenano (Fontana dell'Amenano). Sam wodotrysk, wykonany z marmuru karraryjskiego, jest na pewno godny podziwu, ale jeszcze ciekawsze jest to, że widać pod nim jedyny zewnętrzny odcinek płynącej pod miastem rzeki Amenano! Męska postać na szczycie fontanny, trzymająca w ręku róg obfitości, personifikuje rzekę.

Bezpośrednio za fontanną znajdują się schody wykonane z lawy wulkanicznej, prowadzące na słynny targ rybny La Pescheria. Targ funkcjonuje w tym miejscu od wieków i czynny jest od poniedziałku do soboty od 7:00 rano do około 13:00-14:00. Najlepiej jednak udać się tam wcześnie rano, gdy wszyscy sprzedawcy mają pełne stragany.

Na miejscu zastaniemy chaos, gwar i niezliczone gatunki ryb oraz owoców morza. Sami niektórych z nich nigdy wcześniej nie widzieliśmy (a nawet nie mieliśmy pojęcia o ich istnieniu!). Szczególnie duże zainteresowanie wśród odwiedzających wzbudzają mieczniki.

W sąsiedztwie targu działa wiele restauracji serwujących owoce morza, gdzie wieczorem - lub też w czasie włoskiej pory obiadowej - zjemy pyszne dania kuchni sycylijskiej.

Ciekawostka: Na końcu targu (przy Piazza Pardo) skrywa się jedyna zachowana z historycznych bram z murów Karola V, które niegdyś otaczały miasto. Wzniesiono je w XVI wieku, aby chronić mieszkańców przed najazdami piratów arabskich.
Atrakcje Katanii - Fontanna Amenano
Atrakcje Katanii - Fontanna Amenano

Kopuła Opactwa św. Agaty - najlepszy punkt widokowy w Katanii

Jedna z największych atrakcji Katanii znajduje się w kościele Opactwa św. Agaty (Chiesa della Badia di Sant’Agata), usytuowanym w północno-wschodnim rogu Placu Katedralnego. Choć wnętrza barokowego kościoła nie wprawiły nas w zachwyt, prawdziwą gratką jest możliwość wejścia na zewnętrzną część kopuły.

Z punktu widokowego roztacza się unikalny, malowniczy widok na katedrę i plac, co czyni go jedynym takim punktem widokowym w centrum miasta. Jeżeli nadarzy się okazja, warto wspiąć się na górę, aby podziwiać zachód słońca, co powinno być możliwe poza sezonem.

Cena biletu wstępu na kopułę wynosi 5€. Wejście możliwe jest codziennie, ale kościół jest zamykany w środku dnia na kilka godzin - od 13:00 do 16:00 w niedzielę, oraz od 12:30 do 16:00 w pozostałe dni.

Atrakcje Katanii - Widok z kopuły Opactwa św. Agaty na katedrę
Atrakcje Katanii - Widok z kopuły Opactwa św. Agaty na katedrę

Porta Uzeda i muzea przy Placu Katedralnym

Po południowej stronie Piazza del Duomo usytuowane są ratusz (w Palazzo dei Chierici) i Muzeum Diecezjalne (Museo Diocesano Catania). W muzeum, oprócz eksponatów religijnych, można również podziwiać historyczne meble. Między tymi budynkami przebiega ulica, która prowadzi do wzniesionej pod koniec XVII wieku bramy Porta Uzeda. Brama została nazwana na cześć Paceco Uzedy, który wspierał dążenia do odbudowy miasta po feralnym trzęsieniu. Idąc w tamtym kierunku dojdziemy również do targu rybnego.

Atrakcje Katanii - Porta Uzeda
Atrakcje Katanii - Porta Uzeda

Atrakcje Katanii przy Via Etnea - poznaj zabytki najbardziej reprezentacyjnej ulicy Katanii

Najważniejsza ulica Katanii, Via Etnea, rozciąga się na prawie trzy kilometry. Arteria ta zaczyna się przy Placu Katedralnym i prowadzi wgłąb miasta. Wzdłuż niej znajdziemy wiele sklepów, butików czy kawiarni. W swoim obecnym kształcie została ukształtowana po trzęsieniu ziemi w 1693 roku. Na całej jej długości dostrzec można przykłady sycylijskiego baroku autorstwa Francesco Battagliego oraz Vaccariniego, chociaż większość budynków pochodzi z późniejszego okresu, głównie z XIX wieku.

Polecamy Wam zwrócić uwagę na bazylikę kolegiacką (Basilica della Collegiata / Santa Maria dell’Elemosina). Jest to świątynia z piękną barokową fasadą zaprojektowaną przez naszego rodaka Stefana Ittara. Wewnątrz możemy podziwiać urokliwe freski na suficie.

Piazza Università

Ruszając spod placu Katedralnego, po zaledwie kilku krokach, dotrzemy na urokliwy plac Uniwersytecki (Piazza dell'Università). Warto zwrócić uwagę na fasady pałaców, które go otaczają. Po zachodniej stronie znajduje się pałac, w którym obecnie mieści się uniwersytet. Możemy wejść na jego dziedziniec i swobodnie pospacerować po otwartych korytarzach. Naprzeciwko uniwersytetu usytuowany jest malowniczy Pałac San Giuliano (Palazzo San Giuliano), którego projekt również wyszedł spod ręki Vaccariniego. Warto dodać, że fasada tej rezydencji została wykonana z wykorzystaniem kolorowego marmuru i od chwili powstania nie uległa żadnym istotnym zmianom.

Atrakcje Katanii - dziedziniec Pałacu San Giuliano (Palazzo San Giuliano)
Atrakcje Katanii - dziedziniec Pałacu San Giuliano (Palazzo San Giuliano)

Amfiteatr rzymski - atrakcje Katanii z czasów antycznych

Przy Placu Stesicoro (Piazza Stesicoro) zobaczymy jeden z najbardziej intrygujących zabytków Katanii - fragment rzymskiego amfiteatru z II wieku naszej ery. Prawdopodobnie w okresie świetności trybuny amfiteatru mogły pomieścić prawie 15 tysięcy widzów, co oznacza, że niewiele istniało większych budowli tego typu w całym świecie rzymskim. Stanowisko archeologiczne usytuowane jest poniżej poziomu ulicy i odsłania jedynie niewielki fragment pierwotnej budowli.

Darmowe atrakcje Katanii

Na teren wykopalisk można wejść bezpłatnie i pospacerować po tunelach z charakterystycznymi sklepieniami sufitowymi. Niestety, brama wejściowa niekiedy jest zamknięta. Przez wieki z amfiteatru pozyskiwano kolumny i inne materiały budowlane, które wykorzystywano przy rozbudowie miasta. Po drugiej stronie ulicy można zobaczyć pomnik Vincenzo Belliniego z końca XIX wieku.

Atrakcje Katanii - Rzymski Amfiteatr przy placu Piazza Stesicoro
Atrakcje Katanii - Rzymski Amfiteatr przy placu Piazza Stesicoro

Ogrody Belliniego - czas na krótki odpoczynek!

Na północnym odcinku Via Etna znajduje się najpiękniejszy park w Katanii - Ogrody Belliniego (Giardino Bellini). Już na samym wejściu do parku, zauważymy charakterystyczną konstrukcję pełniącą funkcję zegara. Ogrody położone są na niewielkim wzniesieniu. Niestety, widok na miasto jest zasłonięty przez gęste parkowe drzewostan.

Pasticceria Savia - najpyszniejsze słodkie przysmaki w Katanii

Vis-a-vis parku mieści się jedna z najbardziej popularnych cukierni w Katanii - Pasticceria Savia. Na miejscu będziemy mieli okazję spróbować większości katańskich i sycylijskich przysmaków, zarówno słodkich (takich jak cannolo i ciastka św. Agaty w formie piersi, bardzo słodkie!), jak i słonych. Możemy wybrać coś na wynos lub usiąść przy stoliku. Przy zakupie na wynos obowiązuje specyficzny sposób zamawiania - warto obserwować, jak postępują w tej sytuacji miejscowi.

Atrakcje Katanii - Ogrody Belliniego
Atrakcje Katanii - Ogrody Belliniego

Klasztor Benedyktynów

Do najważniejszych, i zarazem najbardziej imponujących zabytków Katanii, należy dawny Klasztor Benedyktynów (wł. Monastero dei Benedettini di San Nicolò l'Arena) wraz przylegającym do niego Kościołem św. Mikołaja (wł. Chiesa di San Nicolò l'Arena). Początki klasztoru sięgają drugiej połowy XVI wieku. Powstał on na wzniesieniu, na którym dawno temu znajdował się grecki akropol.

Pierwotny klasztor ucierpiał podczas trzęsienia ziemi, a następnie, podobnie jak reszta miasta, został całkowicie przebudowany w stylu barokowym. W momencie ponownego otwarcia klasztor był jednym z największych w całej Europie. W 2002 roku kompleks został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO wraz z innymi barokowymi perełkami północnej Sycylii.

Obecnie w pomieszczeniach klasztoru mieści się uniwersytet. Teren kompleksu jest ogólnodostępny i możemy za darmo pospacerować po różnych jego częściach. W trakcie zwiedzania czekają na nas:

  • Fragment oryginalnej rzymskiej drogi (przed głównym wejściem).
  • Dwa wspaniałe dziedzińce z krużgankami - di Levanto oraz di Ponente. Pierwszy z nich wyróżnia się ciekawym budynkiem na środku. Drugi został stworzony jeszcze przed trzęsieniem o czym przypomina historyczna marmurowa fontanna.
  • Historyczna biblioteka Biblioteche Riunite Civica e A. Ursino Recupero z niesamowitymi drewnianymi półkami i freskami na suficie. Uwaga! Biblioteka czynna jest tylko do godziny 13:00
  • Fragment rzymskiego domu w piwnicach.
  • Fragment ściany zastygłej lawy (na tyłach budynku).

Zwiedzanie zabytkowego klasztoru - co warto wiedzieć

Niestety, samodzielnie nie mamy dostępu do wszystkich miejsc, w tym do piwnic z charakterystycznymi sklepieniami, gdzie przechowywano żywność. Aby zobaczyć wszystkie zabytkowe części klasztoru, musimy wybrać się na ponad godzinną wycieczkę z przewodnikiem. Koszt to 10€. Aktualne godziny wycieczek sprawdzimy tutaj.

Rezerwacji miejsc dokonujemy w punkcie informacyjnym naprzeciwko głównego wejścia do klasztoru. Nawet jeśli nie planujemy wziąć udziału w zwiedzaniu z przewodnikiem, warto poprosić o mapę kompleksu w języku angielskim. Jeśli zdecydujemy się na udział w wycieczce, na miejscu spędzimy mniej więcej 2 godziny. W przeciwnym wypadku całość zobaczymy w około godzinę.

Kościół św. Mikołaja oraz Plac Dantego

Do klasztoru przylega masywny kościół św. Mikołaja (Chiesa di San Nicolò l’Arena). Jest to jedna z największych świątyń na całej Sycylii. Z punktu widzenia turysty, szczególnie intrygująca jest niedokończona fasada. Choć nie jest niczym niezwykłym zobaczyć we Włoszech fasadę kościoła ukończoną tylko do połowy, rzadko spotyka się sytuację, gdy do połowy wzniesione są także kolumny znajdujące się przed wejściem.

Kopułę kościoła zaprojektował Stefan Ittar. W środku warto zwrócić uwagę na zegar słoneczny na posadzce oraz na organy o złotym kolorze. Przed wejściem do kościoła znajduje się Plac Dantego (Piazza Dante Alighieri) w formie półkola, również zaprojektowany przez Ittara.

Kościół Świętego Mikołaja w Katanii
Kościół Świętego Mikołaja w Katanii

Teatr rzymski i Odeon

Zaledwie krok od katedry znajduje się (a raczej skrywa!) stanowisko archeologiczne rzymskiego teatru i odeonu (Teatro romano di Catania e Odeon). Teatr, którego budowę datuje się na II wiek naszej ery, mógł pomieścić kilka tysięcy widzów. Co ciekawe, wzniesiono go na miejscu starszego, greckiego teatru.

Ruiny teatru nie są w najlepszym stanie i zwiedzanie, które obejmuje spacer po nierównych stopniach i przejściach, może stanowić pewne wyzwanie. Co jednak z pewnością jest unikalne, to lokalizacja teatru, gdyż starożytne ruiny otoczone są stosunkowo "młodymi" budynkami mieszkalnymi. Niestety, część teatru została rozebrana w XI wieku, by pozyskać materiały do budowy nowej katedry.

Atrakcje Katanii - Teatr rzymski (Teatro romano di Catania)
Atrakcje Katanii - Teatr rzymski (Teatro romano di Catania)

Zwiedzanie teatru rzymskiego - wskazówki praktyczne

Wejście na teren teatru jest płatne. W budynkach przy północno-wschodniej części kompleksu zwiedzimy lapidarium, wystawę zdjęć ilustrującą historię stanowiska archeologicznego oraz pomieszczenie mieszkalne. Część znalezisk archeologicznych jest przechowywana w muzeum w zamku Ursino. Obok teatru znajduje się Odeon, w którym prawdopodobnie odbywały się prywatne koncerty i przedstawienia.

Wejście na teren stanowiska archeologicznego znajduje się na parterze zwyczajnego budynku, pod adresem Via Vittorio Emanuele II, 266. Co ciekawe, od tej strony nie widzimy nawet fragmentu antycznych budynków, a nic nie wskazuje na to, że za kilka metrów ukryte są starożytne ruiny. W dodatku niektórzy nieświadomi turyści błądzą od strony ulicy Via Teatro Greco i próbują przez płot zapytać o wejście.

Zwiedzanie Katanii śladami rzymskiego dziedzictwa - pozostałe starożytne zabytki

Bez wątpienia Katania jest miejscem, które przypadnie do gustu sympatykom starożytnych ruin. Oprócz wspomnianych wcześniej atrakcji, takich jak pozostałości rzymskiego amfiteatru i greckiego teatru, czy ulicy i rzymskiego domu na terenie Klasztoru Benedyktynów, warto wyróżnić jeszcze dwa miejsca.

Podziemne ruiny kompleksu termalnego pod katedrą

Pierwszą z nich są antyczne termy rzymskie (Achilliane Thermae) z III wieku naszej ery. Kompleks ten znajduje się bezpośrednio pod katedra i placem Katedralnym. Termy zostały przykryte w wyniku wybuchu wulkanu i trzęsienia ziemi, na szczęście w XVIII wieku zostały na nowo odkryte przez księcia Biscari. Mimo, że odkopany fragment to tylko niewielka część oryginalnego kompleksu, zdecydowanie warto zerknąć do środka.

Termy możemy zwiedzić, ale turystom udostępnione wyłącznie centralne pomieszczenie z kolumnadą, wzniesione na planie prostokąta. Bilety można nabyć w Muzeum Diecezjalnym, gdzie także sprawdzimy aktualne godziny otwarcia. Wejście do term znajduje się przy głównym wejściu do katedry.

Termy rzymskie

Idąc na północ od tylnej części teatru rzymskiego ulicą Via Rotonda, dotrzemy do pozostałości po rzymskim kompleksie termalnym (Terme della Rotonda). Konstrukcja ta, mimo wielokrotnych trzęsień ziemi, przetrwała w dobrym stanie. Zabytek prawdopodobnie wzorowany był na rzymskim Panteonie i zdecydowanie wyróżnia się na tle okolicznych budynków z bliższych nam epok.

Co ciekawe, podczas prac archeologicznych odkryto, że budynek na przestrzeni wieków był wielokrotnie przebudowywany i wykorzystywany do różnych celów, m.in. pełnił funkcję kościoła. W jego wnętrzu zachowały się chrześcijańskie freski. Termy czasem można zwiedzać, ale godziny otwarcia najlepiej sprawdzić na miejscu.

Zamek Ursino (Castello Ursino)

Osoby zainteresowane historią z pewnością chętnie odwiedzą XIII-wieczny zamek Ursino. Obecnie mieści się tam muzeum miejskie (Museo Civico al Castello Ursino), gdzie można zobaczyć m.in. wykopaliska archeologiczne i mozaiki, ceramikę, wystawę broni i rzeźb. Zakres czasowy ekspozycji jest bardzo szeroki - od czasów antycznych, przez średniowiecze, aż do XVIII wieku. Nawet jeśli nie planujemy zachodzić do środka, warto podejść, aby po prostu zobaczyć masywną twierdzę.

Obecnie zamek stoi pośrodku dzielnicy mieszkalnej, choć w momencie budowy znajdował się na samym brzegu morza, na klifie, a jego głównym zadaniem była obrona dostępu do miasta od strony wody. Po wybuchu wulkanu linia brzegowa przesunęła się, a twierdza znalazła się w głąb lądu.

Zamek Ursino (Castello Ursino) w Katanii
Zamek Ursino (Castello Ursino) w Katanii

Atrakcje w Katanii poza utartym szlakiem

Oprócz wyżej opisanych atrakcji Katanii, miasto oferuje wiele innych miejsc wartych uwagi. Poniżej przedstawiamy część z nich.

Pałac Biscari - najpiękniejsza rezydencja w Katanii

Pałac Biscari (Palazzo Biscari), będący rezydencją rodu Biscari, uchodzi za jedno z najpiękniejszych miejsc w Katanii. Choć zewnętrzna elewacja budynku zdradza oznaki upływającego czasu, to właśnie wnętrza pałacu skradają serca turystów. Bogato zdobione sale balowe, pomieszczenia pełne oryginalnych detali i zabytków, a także rozmaite dzieła sztuki - to wszystko tworzy atmosferę miejsca, która potrafi zakręcić w głowie.

Budowę imponującego Pałacu Biscari rozpoczęto tuż po tragicznym trzęsieniu ziemi, które nawiedziło region w 1693 roku. Wielu znakomitych gości odwiedzających miasto, w tym niemiecki poeta Johann Goethe, zostało oczarowanych jego urokiem. Goethe szczegółowo opisał pałac w swoich pamiętnikach z włoskiej podróży. Warte podkreślenia jest, że pałac pozostaje w prywatnych rękach tej samej rodziny do dziś. Odbywają się tam różne imprezy, w tym luksusowe wesela. Możliwe jest zwiedzanie wnętrz pałacu na własną rękę lub z przewodnikiem, ale warto uprzednio sprawdzić godziny otwarcia, gdyż mogą one ulec zmianie lub być nieaktualne.

Via Crocifieri - jedna z najciekawszych ulic w Katanii

Ulica Via Crocifieri to jedna z najstarszych arterii Katanii, która zachwyca swoimi barokowymi fasadami. Rozpoczyna się przy ulicy Via Vittorio Emanuele II i pnie się w górę. Pierwszym wartym uwagi zabytkiem, który napotkamy przechodząc tą ulicą, jest kościół św. Franciszka z Asyżu (Chiesa di San Francesco d’Assisi all’Immacolata). Jego wnętrze ozdabia wiele dzieł sycylijskich artystów.

Idąc dalej na północ, minąć można łuk Arco di San Benedetto oraz inne kościoły, takie jak kościół św. Franciszka Borgi (Chiesa di San Francesco Borgia) i kościół św. Juliana (Chiesa San Giuliano).

Atrakcje Katanii - Chiesa di San Francesco d’Assisi all’Immacolata
Atrakcje Katanii - Chiesa di San Francesco d’Assisi all’Immacolata

Tryptyk Agaty i okrutny los świętej patronki miasta

Patronką Katanii jest św. Agata Sycylijska. Każdego roku, od 3 do 5 lutego, w mieście odbywają uroczystości ku jej czci, podczas których w procesji przenosi się, w specjalnym rydwanie, relikwie świętej pomiędzy miejscami związanymi z jej męczeństwem.

W Katanii, poza katedrą i opactwem, znajdują się jeszcze trzy inne świątynie dedykowane św. Agacie. Zlokalizowane są one na zachód od Piazza Stesicoro, a zwiedzający chcący je zobaczyć muszą liczyć się z koniecznością wejścia kawałek pod górę. Mieszkańcy Katanii mają własną nazwę na wszystkie trzy świątynie - "Trittico Agatino", co można przetłumaczyć jako "Tryptyk Agaty".

We wszystkich trzech świątyniach można spotkać wolontariuszy, którzy chętnie udzielą nam podstawowych informacji i oprowadzą po podziemnych pomieszczeniach.

Kościoły, które wchodzą w skład "Tryptyku Agaty":

  • Kościół Sant'Agata alla Fornace - ta okazała świątynia zlokalizowana jest tuż za rzymskim amfiteatrem. Nazwa świątyni odwołuje się do relikwii, które zebrano z miejsca, gdzie św. Agata poniosła śmierć, będąc wrzuconą na rozżarzone węgle. Kościół ten powstał na ruinach poprzedniej świątyni po tragicznym trzęsieniu ziemi w 1693 roku.

  • Santuario Sant'Agata al Carcere - to sanktuarium prawdopodobnie powstało w miejscu, gdzie znajdowała się cela, w której przetrzymywano świętą Agatę. Drzwi obok ołtarza prowadzą do starożytnego pomieszczenia, które najprawdopodobniej służyło jako więzienna cela. W kościele znajdują się również dwie relikwie.

  • Chiesa di Sant'Agata la Vetere - ta świątynia jest pierwszym kościołem w Katanii poświęconym św. Agacie i od 380 do 1094 roku pełniła nawet funkcję katedry. Wewnątrz znajduje się krypta, którą używano do balsamowania ciał, oraz podziemne pomieszczenie, dzisiaj kaplica, w którym według legendy miał miejsce proces świętej. W świątyni przechowywany jest również sarkofag, w którym przez kilka stuleci spoczywały szczątki patronki miasta.

Krypta w której balsamowano zwłoki w kościele Chiesa di Sant Agata la Vetere w Katanii
Krypta w której balsamowano zwłoki w kościele Chiesa di Sant Agata la Vetere w Katanii

Losy i okrutna śmierc św. Agaty

Wydarzenia z życia świętej Agaty (podobnie jak wielu świętych starożytnych) giną w pomroce dziejów. Gdyby opierać się na źródłach historycznych moglibyśmy powiedzieć o naszej bohaterce tylko jedno - żyła w III wieku naszej ery i poniosła śmierć za wiarę

Nie zachował się pochodzący z VI wieku opis męczeństwa świętej (tak zwane “Passio”), mamy do dyspozycji jedynie późniejsze przeróbki mocno ubarwione legendami. Według nich święta urodziła się na Sycylii (w Katanii lub w Palermo) w czasach rzymskich. Odznaczała się niezwykłą urodą i powszechnym szacunkiem (miała bowiem pochodzić z arystokratycznego rodu). Niestety piękno sprowadziło na nią zagładę. Agata wpadła w oko prefektowi miasta (według innej wersji sędziemu) Kwincjanowi (albo też Kwinkcjanowi). Rzymski namiestnik rozpoczął starania o jej rękę nie wiedząc jednak, że przyszła święta ślubowała dziewictwo. Odrzucony przez Agatę zalotnik wpadł we wściekłość i postanowił straszliwie się zemścić.

Kwincjan sądził, że śluby dziewictwa to jedynie fanaberia postanowił więc swą wybrankę nieco “zmiękczyć”. Umieścił Agatę w domu publicznym sądząc najwyraźniej, że otoczenie rozbudzi w kobiecie wygasłe pożądanie. Jak możecie się jednak domyślać towarzystwo prostytutek i ich klientów nie zrobiło na przyszłej świętej żadnego wrażenia. Prefekt porzuciwszy już zupełnie myśl o ślubie postanowił złamać Agatę i skłonić ją do porzucenia wiary. Kazał dziewczynę oddać na tortury, do których należało między innymi obcięcie piersi (według jednej z legend obcięte kobiece atrybuty miały odrosnąć po interwencji świętego Piotra). Kiedy okazało się, że męki nie przyniosły żadnego efektu Kwincjan polecił zabić kobietę poprzez rzucenie jej na rozżarzone węgle. Kiedy Agata płonęła na oczach zebranego tłumu na Sycylii zatrzęsła się ziemia i obudziła się Etna. Przerażeni ludzie, widząc ucieczkę prefekta, zdjęli męczennicę z ognia, ale było już za późno. Agata zmarła.

Do najdziwniejszych tradycji należą ciastka św. Agaty uformowane w kształt... obciętych piersi. Wyrabia się je z lukrowanego biszkoptu nasączonego słodkim likierem (rzadziej pojawiają się tego rodzaju wybory z sernika). Czasem ciastka ozdobione są kandyzowanym kawałkiem wiśni imitującym sutek.

Rynek na Piazza Carlo Alberto

Na placu Carlo Alberto, u stop Bazyliki (Basilica Santuario Del Carmine), codziennie odbywa się ruchliwy targ, znany mieszkańcom jako Fera o ‘Luni. To miejsce nie skupia się na jednym rodzaju towarów - można tu nabyć zarówno świeże warzywa, owoce, ryby i sery, jak i codzienne artykuły użytkowe. Na targu panuje ciągła wrzawa i głośne krzyki.

Zdecydowanie warto odwiedzić to miejsce, by poczuć jego wyjątkowy klimat i skorzystać z możliwości zakupów po naprawdę atrakcyjnych cenach. Pamiętajcie jednak, że chociaż plac tętni życiem w ciągu dnia, to miejscowi zdecydowanie odradzają przechadzki w tym rejonie po zmroku i nocą. My przechodziliśmy tędy jednego wieczora i najedliśmy się trochę stracha.

Placu Carlo Alberto kryje również jeden z ukrytych skarbów Katanii - kościół Chiesa di San Gaetano alle Grotte, zbudowany w podziemnej grocie, wewnątrz świątyni pochodzącej z drugiej połowy III wieku. Według niektórych teorii, to właśnie w tamtejszych tunelach pochowano ciało św. Agaty. Niestety, możliwość wejścia do środka jest ograniczona do kilku okazji w roku, w tym podczas obchodów Wielkanocy.

Porta Garibaldi

Jeśli ruszymy na zachód ulicą Via Giuseppe Garibaldi startując z placu Katedralnego, dotrzemy do bramy, czy też łuku triumfalnego, datowanego na 1768 rok. Za jej projekt odpowiedzialny był Stefan Ittar. Konstrukcja, która pierwotnie nosiła nazwę Porta Ferdinandea, została wzniesiona, aby upamiętnić ślub króla Ferdynanda I Burbońskiego. Brama jest zdobiona poziomymi pasami - białe z nich wykonane są z marmuru, a ciemne z czarnej lawy.

Atrakcje Katanii - Porta Garibaldi
Atrakcje Katanii - Porta Garibaldi

Teatr Massimo Bellini (Teatro Massimo Bellini)

Mieszkańcy Katanii są dumni z urodzonego w ich mieście kompozytora Vincenzo Belliniego, na którego cześć nazwali miejscowy teatr operowy. Inauguracja tej wspaniałej instytucji miała miejsce w 1890 roku. Fasada budynku, inspirowana sycylijskim barokiem, harmonijnie wpisuje się w okoliczną architekturę. Jeżeli chcielibyśmy zwiedzić wnętrze opery, istnieje możliwość skorzystania z wycieczki z przewodnikiem. Podczas zwiedzania nie tylko zobaczymy sale operowe i wejdziemy za kulisy, ale również odwiedzimy Muzeum Belliniego.

Kaplica Bonajuto

Jednym z ukrytych skarbów Katanii jest niewielka Kaplica Bonajuto (Cappella Bonajuto, adres: Via Bonajuto 9/13), bizantyjska świątynia pochodząca prawdopodobnie z VI wieku. Jej nazwa odnosi się do Pałacu Bonajuto, w którym się mieści. Pałac ten szczęśliwie przetrwał tragiczne trzęsienie ziemi w dużo lepszym stanie niż wiele innych obiektów.

Kaplica została odrestaurowana w pierwszej połowie XX wieku. Interesującym jest to, że budynek po trzęsieniu ziemi i wcześniejszym wybuchu wulkanu zapadł się o niemal 2 metry pod ziemię Kaplica możliwa jest do zwiedzenia w ograniczonych godzinach.

Część portowa i nabrzeże

Katania, choć położona bezpośrednio nad brzegiem morza, nie jest szczególnie zintegrowana z jego wodami. Wędrując z historycznego centrum miasta, dojdziemy co najwyżej do przemysłowego portu, gdzie - jeśli mamy szczęście - możemy zobaczyć jednostki marynarki wojennej lub straży granicznej.

Znaczący wpływ na taką sytuację ma fakt, że linia brzegowa przesunęła się znacznie w głąb lądu po erupcji wulkanu i zasypaniu miasta lawą. Dawniej, morze rozpościerało się w pobliżu placu Katedralnego, a Zamek Ursino był położony bezpośrednio nad wodą.

Street art w Katanii
Street art w Katanii

Port w Katanii, z punktu widzenia turysty, nie jest specjalnie atrakcyjny. Najbardziej charakterystycznym elementem tego obszaru są wysokie silosy, które ozdabiają gigantyczne murale. Powstały one dzięki współpracy z Akademią Sztuk Pięknych, a do projektu zaproszono międzynarodowych artystów. Efekt ich pracy jest zdecydowanie godny uwagi.

Zwiedzanie Katanii: wskazówki i informacje praktyczne

Punkt informacji turystycznej

Główny punkt informacji turystycznej działa pod adresem Via Vittorio Emanuele II, 172 - 95131 Catania i czynny jest codziennie. Drugie biuro informacji znajduje się na lotnisku, przy hali przylotów, i również jest otwarte przez siedem dni w tygodniu.

Kioski serwujące napoje

Jednym z ciekawych elementów lokalnego folkloru Katanii są rozlokowane po całym mieście kioski, z których sprzedawcy serwują świeże soki lub wodę. Prawdopodobnie pojawiły się one już dwa wieki temu i początkowo oferowano w nich jedynie czystą wodę. Dzisiaj można się tu napić lokalnej mieszanki soku cytrynowego i pomarańczowego z wodą, ewentualnie z dodatkiem anyżu. Dostępne są też słodsze napoje.

Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Katanii?

Przy odpowiednim zaplanowaniu zwiedzania, powinniśmy w ciągu jednego weekendu zdołać odwiedzić najważniejsze atrakcje Katanii w centrum miasta. Jeśli chcemy wybrać się również na wycieczkę na wulkan Etna i zobaczyć także niej znane zabytki, powinniśmy zarezerwować od 3 do 4 dni.

Kiedy najlepiej odwiedzić Katanię?

Najwięcej turystów odwiedza Katanie w sezonie letnim. Niestety, w tym okresie może tam być nieznośnie gorąco, a na Sycylii przebywają wtedy liczne tłumy turystów.

Jeżeli mamy taką możliwość, warto rozważyć przyjazd późną jesienią lub wczesną wiosną. W tym okresie do Sycylii lata mniej linii lotniczych (choć bez problemu można tam dotrzeć, przesiadając się w jednym z włoskich miast), co sprawia, że ceny noclegów są niższe, a liczba turystów jest zdecydowanie mniejsza. Niestety, w tym czasie musimy się liczyć z większym natężeniem dni deszczowych.

Bezpieczeństwo

Sycylia od dawna owiana była złą sławą, co jednak nie powinno zniechęcać do odwiedzania tej wyspy. W turystycznych miejscach Katanii panuje przyjemna atmosfera, a ryzyko niebezpiecznych sytuacji jest minimalne. Jednak wieczorami, z dala od centrum, szczególnie w okolicach dworca czy na Piazza Carlo Alberto, warto zachować zwiększoną ostrożność. Najlepiej zasięgnąć porady pracowników lub właściciela naszego miejsca zakwaterowania na temat miejsc, które lepiej unikać.

Na co uważać w Katanii?

Katania nie jest miastem łatwym do odkrywania dla turysty, planującego aktywnego zwiedzanie. Niektóre atrakcje otwarte są tylko w pierwszej połowie dnia, do około 13:00. Kościoły i część atrakcji zamykana jest w środku dnia na kilka godzin. Muzea i niektóre zabytki zamknięte są w poniedziałki.

Historia Katanii w pigułce

Czasy starożytne

Historia Katanii sięga starożytności. Sycylia była częścią regionu nazywanego przez Rzymian Magna Graecia. Termin ten odnosił się do obszarów południowego wybrzeża współczesnych Włoch, które zostały skolonizowane przez Greków. Obecnie, na obszarze całej Sycylii (a także m.in. Kampanii), możemy natrafić na liczne ślady po tym okresie.

Katania została założona jako grecka kolonia prawdopodobnie już w VIII p.n.e.. Przez następne stulecia Katania rozwijała się dynamiczne, choć doświadczyła także burzliwych okresów, jak na przykład na początku V wieku p.n.e., kiedy to Hiero I z Syrakuz wygnał jej mieszkańców i zmienił nazwę miasta na Aetna.

W czasach rozwoju Republiki Rzymskiej, Katania umiejętnie wybrała stronę, popierając imperium, które miało w przyszłości zdominować większość znanego świata. Już w trakcie I wojny punickiej, Katania walczyła po stronie Rzymian przeciw Kartagińczykom. W kolejnym konflikcie, wojska Kartaginy pod dowództwem Hannibala wykorzystywały bojowe słonie. Według niektórych legend, słonia na kolumnie na placu Katedralnym umieszczono na pamiątkę zwycięstwa w tej wojnie.

W czasach rzymskich, Katania posiadała wysoki status, mimo że oficjalnie nie była uznawana za miasto partnerskie. Jednak fakt, że w mieście powstał jeden z większych amfiteatrów rzymskich, może świadczyć o ważności tego miejsca.

Burzliwy okres średniowiecza

Po upadku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego rozwój Katanii wyhamował. Miasto zdobywali Wandale i Ostrogoci, l lecz ostatecznie zostało ono odzyskane przez siły bizantyjskie. Pod rządami Wschodniego Imperium Rzymskiego, Katania straciła jednak na znaczeniu na rzecz innych miast sycylijskich. Na początku X wieku, Sycylia została podbita przez siły arabskie i Katania znalazła się pod panowaniem Emiratu Sycylii. W przeciwieństwie do Palermo, w Katanii trudno znaleźć ślady z tego okresu.

Ostatecznie, miasto zostało odbite z rąk Arabów w 1072 roku przez Normanów - normandzkich rycerzy wywodzących się z ludów północnych, którzy przyjęli chrześcijaństwo. Trzęsienie ziemi w 1169 roku po raz kolejny zahamowało dynamiczny rozwój miasta i pochłonęło kilkanaście tysięcy istnień. Kilkanaście lat później, Katania została zajęta przez wojska Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Wywołało to liczne rebelie i niepokoje na całej wyspie, które trochę ponad wiek później zakończyły się wyborem Fryderyka II Sycylijskiego z Aragonii na nowego króla.

Ważnym momentem w historii miasta był 1445 rok, kiedy zainaugurowano najstarszy sycylijski uniwersytet. Powstanie tej instytucji umocniło rozwój miasta w następnych wiekach, podczas których Katania stała się ważnym ośrodkiem kultury i nauki.

Barokowa przebudowa miasta

Z dzisiejszej perspektywy, okresem kluczowym w historii miasta była druga połowa XVII wieku. Najpierw, w 1669 roku, doszło do erupcji wulkanu Etna, która zalała lawą znaczną część miasta. Niewiele ponad dwadzieścia lat później, w 1693 roku, trzęsienie ziemi zniszczyło większość zabudowań.

Paradoksalnie wydarzenia te wzmocniły i pozytywnie odmieniły miasto. Katania mogła zostać zaprojektowana i zbudowana na nowo. Właśnie w tym czasie wykrystalizował się nowy styl, znany dzisiaj jako sycylijski barok. Oprócz Katanii, przebudowano też kilka innych miast na północy Sycylii. Osiem z nich, w tym Katania, Noto i Ragusa, trafiło na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Są one dziś symbolem harmonijnej odbudowy po tragicznym trzęsieniu ziemi.

Autorem obecnego układu miasta jest Giovanni Battista Vaccarini, który zaprojektował między innymi Plac Katedralny. Małym smaczkiem jest fakt, że architekt urodził się w Palermo, które uznawane jest za największego rywala Katanii. Duży wkład w odbudowę miasta miał również pochodzący z Polski Stefan Ittar (Stefano Ittar). Ittar urodził się na terenach Rzeczpospolitej, w Owruczu (dzisiejsza Ukraina), jako syn włoskiego arystokraty, który znalazł azyl na polskim terytorium.

Atrakcje Katanii - Bazylika Kolegiacka (Basilica della Collegiata)
Atrakcje Katanii - Bazylika Kolegiacka (Basilica della Collegiata)

Ittar jest autorem między innymi kopuły w kościele św. Mikołaja oraz placu przed kościołem (Piazza Dante), fasady kościoła Santa Maria dell’Elemosina (Bazylika Kolegiacka / Basilica della Collegiata) przy Via Etnea, bramy Porta Garibaldi (znanej wtedy jako Porta Ferdinandea) oraz niektórych pomieszczeń i dziedzińca w najwspanialszym pałacu Katanii, Palazzo Biscari.

Kolejnym niezbyt pomyślnym okresem w historii miasta była II wojna światowa. Katania została mocno zniszczona w wyniku alianckich bombardowań i dziesiątki tysięcy mieszkańców musiało ewakuować się do okolicznych miast i miasteczek.

Cześć!

author

Cieszymy się, że udało Ci się dotrzeć do końca naszego artykułu i mamy nadzieję, że okazał się przydatny. Więcej informacji o naszym blogu znajdziesz na podstronie o nas.

W przypadku natrafienia na nieaktualne dane lub błędy prosimy o wiadomość - dane adresowe dostępne są w zakładce kontakt.

Aśka i Sławek - autorzy bloga Podróże Po Europie (podrozepoeuropie.pl)

Reklama