Co zjeść na Malcie i Gozo? Kuchnia, napoje, alkohol i inne miejscowe produkty

Kuchnia maltańska to połączenie produktów sezonowych, takich jak warzywa, oliwa czy pyszne maltańskie pieczywo, z rybami i owocami morza łowionymi w trakcie sezonu - typowa wariacja kuchni śródziemnomorskiej.

W daniach dostępnych na Malcie znajdziemy wiele zapożyczeń, chociaż może lepiej nazwać je wpływami, z kuchni innych kultur będących obecnych przez wieki na Malcie - w tym Wielkiej Brytanii, Włoch (Sycylii) czy z kuchni arabskiej. Warto również pamiętać, że przebywający tu przez wieki Zakon św. Jana składał się z rycerzy wielu narodowości, którzy przywozili ze sobą również swoje kulinarne doświadczenia i upodobania.

Dla Polaków podróżujących również do innych państw europejskich dużym pozytywnym zaskoczeniem na Malcie będzie tutejsze pieczywo, porównywalne smakiem z tym z polskich piekarni. Niemal wszędzie chleb (Ħobż tal-Malti) czy bułki będą smaczne.

Maltańska kanapka - Ftira

Jedną z najczęściej wybieranych pozycji w barach, a nawet w restauracjach, jest kanapka - czyli Ftira. Występuje ona w wielu wariantach, chociaż najczęściej spotkamy ją w wersji na zimno z tuńczykiem, pomidorem, oliwkami i kaparami, a jej spód będzie wysmarowany sosem pomidorowym.

Zdarza się, że ftira jest podawana na ciepło z serem Mozarella. Często dostaniemy do niej surówkę oraz.. czipsy. Warto dać jej szansę, kosztuje z reguły od 2,5 do 5€ - powinniśmy się najeść, i nie czuć się ociężale przez resztę dnia.

Czy jesteśmy we Włoszech?

Malta leży żartobliwy "rzut beretem" od Sycylii. Nie powinniśmy się dziwić, że tak duży wpływ na dania podawane na Malcie ma kuchnia włoska. Niemal wszędzie zjemy pizze, makarony (pasta), czy słodkie desery jak kannoli (cannoli).

Różnice są w detalach, np. warto spróbować pizzę z owocami morza czy makaron z tuńczykiem. Również kannoli smakuje troszkę inaczej niż na Sycylii.

Dania główne

Typowych dań głównych na Malcie spotkamy przynajmniej kilkanaście, jednak kilka z nich na pewno będzie się często powtarzać we wszystkich odwiedzanych miejscach.

Zupy

Na Malcie bardzo popularne są wszelkiego rodzaju zupy wykorzystujące lokalne składniki. Kuchnia maltańska wręcz słynie z dań, które powstały mając na celu pełne wykorzystanie dostępnych w danym okresie produktów.

Najbardziej popularnymi zupami są:

• Kusksu, zupa warzywna z małym makaronem, w której znajdziemy również takie składniki jak groszek, ziemniaki czy nawet jajko (zależy od przepisu)
• Soppa tal-armla, tak zwana wdowia zupa, zupa warzywna podawana z kawałkiem koziego sera (tradycyjnie po jednym dla każdej z osób)

Zapiekanka - timpana

Ta popularna zapiekanka z makaronu z kawałkami mięsa i sosem pomidorowym, pochodząca z Włoch, jest jednym z najbardziej sycących z dań, które znajdziemy w maltańskich restauracjach. W środku zapiekanka składa się z warstw zbudowanych na makaronie. Jeśli mamy w planach dalsze zwiedzanie, warto wcześniej zapytać się o rozmiar porcji - często na Malcie dostaniemy kawałek, po którym będzie nam ciężko wstać!

Kapunata - maltańskie Ratatouille

Jak to górnolotnie określają mieszkańcy wyspy - Kapunata to maltańskie Ratatouille. Jest to kolejny przykład efektywnego wykorzystania miejscowych składników. W środku znajdziemy m.in. pomidory, paprykę, kapary, oliwki czy czosnek. Podobnie jak w przypadku Ratatouille powinniśmy liczyć się z tym, że każda wersja tego dnia będzie podana z innymi składnikami i w różnych proporcjach.

Królik - Fenek

Jedno z najstarszych i najbardziej tradycyjnych dań serwowanych na Malcie to... lokalny królik w potrawce. Jeśli nie przeszkadza nam myśl o pałaszowaniu tego sympatycznego mieszkańca tych ziem, powinniśmy poszukać miejsca polecanego przez miejscowych, i koniecznie upewnić się, czy królik nie jest importowany!

Street food - jedzenie uliczne

Na Malcie i Gozo na każdym kroku spotkamy stanowiska sprzedające dania jedzenia ulicznego, tzw. pastizzerie. Znajdziemy tu różne wypieki oparte na serze ricotta i warzywach, ale też różnego rodzaje pizze na kawałki czy ciasta z mięsem lub parówką w środku.

Pastizzi

Najpopularniejsze szybkie danie na ciepło na Malcie. Jest to coś w stylu pieroga z ciasta francuskiego, w środku którego znajduje się farsz z serem ricotta lub ze zmielonym groszkiem. Kupimy je już od 0,35€ za sztukę, i może to być świetne śniadanie na szybko - chociaż oczywiście kaloryczne.

Qassatat

Kolejne z popularnych szybkich dań. Ciasto jest inne, farsz w środku jest jednak podobny jak w przypadku pastizzi, chociaż występują także inne wariacje, jak np. farsz szpinakowy z tuńczykiem.

Owoce morza

Oczywiście, bycie wyspą oznacza, że na Malcie zjemy ryby i owoce morza w różnych postaciach. Pamiętajmy tylko, że dostępność ryb zależna jest od sezonu i zawsze warto zapytać o to, które z ryb w karcie są świeże.

Najbardziej znanym miejscem w którym zjemy świeże ryby i owoce morza jest wioska rybacka Marsaxlokk, gdzie w niedzielę odbywa się targ rybny, a każdego dnia możemy po prostu zajrzeć do jednej z wielu lokalnych restauracji. Trzeba jednak uczciwie przyznać, że miasteczko nastawiło się mocno na turystów i ceny są wysokie (nawet 20€ za danie główne).

Duszona ośmiornica

W wielu restauracjach na Malcie spotkamy ośmiornicę, przede wszystkim w formie duszonej, w dużym kawałku, w pomidorowym sosie. Różni to Maltę od Hiszpanii czy Portugalii, gdzie częściej można spotkać ośmiornicę w wersji grillowanej czy z patelni.

Pamiętajmy, że duszona ośmiornica podawana w dużych kawałkach jest bardziej “gumiasta” od swojej grillowanej postaci.

Zupa rybna - Aljotta

Zupa rybna że świeżych ryb i owoców morza to w wielu przypadkach maltański rarytas kosztujący tyle, co danie główne (nawet 8-10€). Jeśli jednak cena nas nie odstrasza, i znaleźliśmy odpowiednią restaurację, warto jej spróbować - powinniśmy być usatysfakcjonowani.

Ciasto rybne

Jedną z najpopularniejszych ryb na Malcie jest ryba Lampuki, czyli dorada. Sezon na nią trwa od 15 sierpnia aż do końca grudnia i to wtedy powinniśmy oczekiwać otrzymania na talerzu świeżej ryby.

Jednym z oryginalniejszych dań z Lampuki jest ciasto rybne, Torta tal-Lampuki, które wygląda niczym szarlotka, w środku jednak oprócz ryby znajdziemy inne składniki. W zależności od przepisu mogą to być: sos z pomidorów, kapary, szpinak i inne produkty dostępne akurat na wyspie.

Desery

Pudding chlebowy - Pudina tal-Hobz

Na Malcie od zawsze dbano o żywność, której ilość była ograniczona. Z tego powodu starano się nie wyrzucać produktów, a wykorzystywać je w innych daniach. Tak też powstał jeden z najpopularniejszych deserów na Malcie, pudding chlebowy. Jest to ciasto stworzone z chleba i mleka, niezbyt słodkie, podawane często z bitą śmietaną. Jeśli nie lubimy bardzo słodkich deserów, to danie może zdecydowanie do nas trafić!

Chałwa - Helwa tat-Tork

Jeden z deserów pochodzących z kuchni arabskiej, chałwa, na Malcie występuje w wariancie “prostym”, jak i z orzechami. Chałwę kupimy w większości sklepów, będzie bardziej “sucha” od tej znanej z polskich wyrobów Wedla, będzie również bardzo słodka.

Miodowe krążki - Qaghaq tal ghasel

Niemal każdy poleca spróbować jedno z tradycyjnych dań maltańskich. Nie każdemu jednak taki krążek z ciasta wypełniony miodowym farszem przypadnie do gustu. Jest zdecydowanie słodki, warto więc najpierw kupić mniejszą porcję i przekonać się co do smaku.

Ciastka Imqaret

Małe prostokątne ciasteczka z nadzieniem, smażone, przyszły na Maltę razem z Arabami. Kupimy je prawie wszędzie, często nadzienie będzie podobne do miodowych krążków.

Alkohol i napoje

Na Malcie nie odnajdziemy tak wielu gatunków win, alkoholi, czy innych napoi, jest jednak kilka produktów, które mogą zainteresować turystów i przypaść im do gustu.

Kinnie

Jak to określają Maltańczycy, Kinnie to tutejsza Pepsi lub Coca-Cola, napój jest na rynku od 1952 roku. Kinnie jest jednak zdecydowanie ciekawszy od swoich zagranicznych odpowiedników, chociaż jego smak jest trudny do określenia - najlepiej opisuje go mieszanka słów: słodko-gorzki. W składzie znajdziemy m.in. gorzkie pomarańcze, mieszankę ziół oraz smaków, takich jak wanilia czy anyż.

Na pewno powinniśmy spróbować Kinnie przynajmniej raz, znajdziemy go w każdym sklepie na wyspie.

Podobnie jak w przypadku Coca-Coli, Kinnie występuje także w wersji light oraz bez cukru - smak aż tak bardzo nie różni się od wersji normalnej.

Likier Bajtra

Najpopularniejszy likier na Malcie, o smaku opuncji, czyli rośliny z rodziny kaktusowatych. Jest to likier słodki, może nie być dobrym wyborem w ciepły dzień - chociaż często podawany jest z lodem, a zawsze powinien być podawany w postaci schłodzonej.

Likier Leila

Likier z śródziemnomorskich ziół, w smaku delikatnie przypomina niemiecki Jägermeister, choć jest to tylko delikatne podobieństwo. Smak jest zdecydowanie gorzki, jednak w przyjemny sposób. Najlepiej smakuje na zimno.

Leila wypuściła na rynek także orzechową wersję likieru, Amaretto, w którym zmieszano zioła z migdałami, oraz cytrynową wersje Limoncello.

Piwo Cisk

Miejscowe piwo. Jest to zwykły Lager, nie wyróżnia się niczym specjalnym, ot piwo w dobrej cenie do wypicia po męczącym dniu. Dla mieszkańców wyspy marka Cisk jest częścią ich dziedzictwa, spotkamy ją w każdym możliwym miejscu. Cisk jest słabszy od polskich piw, zawartość alkoholu to jedynie 4,2%. Zakupimy również piwo smakowe typu shandy.

Jeśli będziemy mieć okazje, warto spróbować innego z maltańskich piw, Hopleaf Pale Ale. Nie jest tak popularne i często spotykane, jednak przypomina piwa typowo brytyjskie i jego goryczka może pomóc w orzeźwieniu w gorący dzień.

Wino

Wina na Malcie możemy podzielić na dwie grupy - wina z wyższej półki, oraz zwyczajne wina stołowe, przechowywane w kartonach, w przypadku białych win przypominają grecką Retsinę. Generalnie, na Malcie spotkamy wina białe oraz czerwone.

Jeśli interesuje nas wino z wyższej półki, powinniśmy poszukać win Delicata, Marsovin oraz Meridiana. W przypadku tańszych win wystarczy poprosić o miejscowe wino stołowe.

Co zjeść na Gozo?

Gozo kulinarnie różni się delikatnie od Malty. Nie spotkamy tu wielkich różnic w daniach głównych, różnice występują jednak w pojedynczych produktach typowo rolnych - Gozo zawsze było traktowane jako rolnicza część kraju.

Owczy ser

Owczy ser (mal. ġbejniet) to miejscowy przysmak na Gozo. Są to okrągłe kawałki sera, które różnią się przede wszystkim czasem dojrzewania. Kupimy np ser półroczny czy nawet dwuletni, który jednak ma bardzo specyficzny smak i ciemniejszą barwę. Jeśli chcemy kupić więcej kawałków lepiej najpierw spróbujmy czy spełnia nasze oczekiwania.

Możemy zakupić także ser z przyprawami. W wielu knajpkach na Gozo możemy zamówić kilka różnych typów do degustacji.

Likiery

Dumą Gozo są na pewno słodkie likiery. Oprócz smaków znanych z Malty, spotkamy tu między innymi przepyszne nalewki migdałowe oraz pomarańczowe. Niestety, nie występują one często w barach i restauracjach, powinniśmy ich poszukać w sklepach z produktami lokalnymi.

Miody

Wiele dań na Malcie i Gozo ma w składzie miód, nie dziwne więc, że jest to jeden z popularniejszych miejscowych przetworów. Dla Polaków miody maltańskie nie powinny być jednak smakowym zaskoczeniem, chociaż spotkamy tu miody z tymianku czy kwiatów pomarańczy.

Co może zmartwić sympatyków tego trunku, mieszkańcy wyspy nigdy nie produkowali miodów pitnych, i w większości nie mają pojęcia o ich istnieniu.

Dżemy

Na Gozo znajdziemy pyszne dżemy, powinniśmy jednak rozglądać się za produktami naturalnymi bez sztucznych dodatków. Pyszne są m.in. dżemy z pomarańczy.