Edam (Holandia) - zwiedzanie, zabytki oraz atrakcje turystyczne

Miasto Edam kojarzone jest przede wszystkim z serem o tej samej nazwie. To właśnie stąd pochodzi popularny żółty ser sprzedawany w okrągłych kawałach. Nie każdy jednak wie, że był on produkowany w okolicy miasta, a nie w jego samym centrum. Początki miasta Edam sięgają XII wieku, chociaż jego rozkwit rozpoczął się ponad 2 wieki później.

To właśnie handel serem przyczynił się do rozkwitu miasta. W XVI wieku miasto Edam otrzymało prawo do organizowania raz w tygodniu targów serowych. Ser jednak nie był jedynym motorem napędowym miasta, w przeszłości powstawały tu statki i rozkwitał handel drewnem, a w najbliższej okolicy pracowali rolnicy oraz rozwijało się rybołóstwo.

Dziś Edam zamieszkuje mniej niż 8000 mieszkańców, a spacerując wąskimi uliczkami najstarszej części miasta ciężko uświadomić sobie, że znajdujemy się w XXI wieku. Wąskie przejścia, piękne fasady małych domów, piękne mostki - to powoduje, że Edam jest na pewno jednym z najbardziej uroczych holenderskich małych miasteczek.

Dwoma najważniejszymi budynkami (obszarami) w mieście są:

• ratusz oraz plac ratuszowy (Dam) - ratusz powstał w 1737 roku i jest jednym z najbardziej imponujących budynków w mieście. Przed ratuszem znajduje się plac (Dam), na którym możemy usiąść w knajpce i odpocząć. Nad wejściem do ratusza umieszczono masywny herb miasta, a nad budowlą góruje drewniana wieża.
• budynek wagi oraz plac na którym odbywały się targi serowe - w trakcie targów serowych najważniejszym budynkiem był tzw. budynek wagi - Waag, czyli miejsce, w którym ważono zakupione dobra przed płatnością. W wielu holenderskich miastach (w których odbywały się targi) budynek wagi jest jednym z najbardziej wyróżniających się obiektów w tym miasteczku.

Jak zwiedzać Edam?


Historyczna część miasta jest mała, spokojnie możemy ją całą obejść pieszo. Jeśli jednak planujemy wybrać się także trochę dalej to możemy zastanowić się nad wypożyczeniem roweru. Możemy to zrobić w firmie Ton Tweewielers (adres: Schepenmakersdijk 6).

Ile czasu poświęcić na zwiedzanie miasta?

Wszystko zależy od tego, jak zaplanujemy wizytę. Od zewnątrz wszystko obejrzymy w ciągu maksymalnie 2-3 godzin. Jeśli jednak chcemy załapać się na targ serowy i wejść do muzeum - potrzebujemy przynajmniej około połowy dnia.

Zwiedzanie miasteczka Edam

Zwiedzanie warto zacząć od placu ratuszowego. W ratuszu na pierwszym piętrze znajduje się pierwsza część (z dwóch) Muzeum Miasta Edam. Wystawiono tam historyczne eksponaty związane z miastem. Po drugiej stronie kanału znajduje się druga część muzeum. Mieści się w jednym z najstarszych domów w mieście (a najstarszym z cegły) datowanym na 1540 rok. W przeszłości mieszkał tu bogaty kupiec. W środku znajdziemy informacje o życiu mieszkańców w XVI wieku oraz zobaczymy pokoje odwzorowane na epokę, w tym sypialnie i kuchnię/pokój jadalny.

Bilet normalny do muzeum kosztuje 5,00€, ulgowy 3,00-4,00€. Czynne: wtorek - sobota: 10:00 - 16:30 oraz w niedzielę 13:00 - 16:30, nieczynne w poniedziałki.

Na drugą stronę kanału przejdziemy ciekawym architektonicznie mostkiem zbudowanym z lekkim podwyższeniem, dzięki czemu łodzie mogły pod nim swobodnie przepływać.

Następnie możemy wybrać się do budynku wagi oraz na plac, na którym odbywa się targ serowy. Kierując się na północ od targu znajdziemy najważniejszy kościół w mieście, St. Nicholaaskerk. Kościół znany jest również pod inną nazwa - Grote Kerk, czyli Wielki Kościół. Nazwa ta lepiej oddaje jego rozmiar, jest to jedna z największych świątyń w całej Holandii. Warto wspomnieć, że kościół znalazł się na liście 100 najważniejszych budynków w Holandii. W środku zachwycają przede wszystkim kolorowe witraże zafundowane przez miejscowych kupców oraz surowa historyczna atmosfera.

Kościół otwarty jest od 13:30 do 17:00.

Na zachód od ratusza przy ulicy Lingerzijde 1 możemy obejrzeć wieżę z dzwonnicą (Speeltoren). Kiedyś stał tu kościół Naszej Pani (Onze-Lieve-Vrouwe-kerk), dziś pozostała po nim jedynie wieża. Warto wspomnieć, że w wieży znajduje się najstarszy zegar mechaniczny w Holandii.

Inną ciekawą budowlą w Edam jest znajdujący się na wschód od ratusza wiatrak (Zuidpolder, adres Broekgouw 1135). Wiatrak nie jest dostępny do zwiedzania, warto jednak podejść i go zobaczyć - powstał w XVII wieku.

Będąc w Edam warto rozejrzeć się również za historycznym drewnianym mostkiem Kwakelbrug oraz pospacerować trasą przy ulicy Schepenmakersdijk wzdłuż kanału otoczonego zielenią.

Targ serowy oraz budynek wagi

Targi serowe przestały odbywać się w mieście w 1922 roku, po blisko 4 wiekach. Spowodowane to było zmniejszeniem znaczenia lokalnej produkcji kosztem produkcji w fabrykach. Dzisiaj możemy doświadczyć na własne oczy jak wyglądał historyczny targ serowy. W lipcu oraz sierpniu w każdą środę od 10:30 do 12:30 odbywa się odwzorowanie historycznego targu. Sery są przywożone łodziami i wozami, następnie rozłożone na ziemi na placu. Sprzedawcy targują się z kupcami, a na końcu produkty są ważone na specjalnych wagach. Oczywiście jest to przedstawienie typowo turystyczne, jednak całość odbywa się w przyjemnej atmosferze, wszyscy ubrani są w tradycyjnie stroje i chętnie pozują do zdjęć. Oprócz holenderskiego targ prowadzony jest również w języku angielskim.

Nawet gdy nie odbywa się targ serowy budynek wagi jest otwarty, z ze środka jest lekko wystaje lekko wysunięta przykładowa waga do ważenia sera. W środku zobaczymy małą wystawę poświęconą produkcji sera oraz zakupimy ser w różnych smakach - np. o smaku pesto czy z pieprzem. Za okrągły kawałek zapłacimy około 10€. W środku możemy spróbować różnych smaków przed zakupem.

Dziś w okolicy miasta nie odbywa się masowa produkcja w naturalny sposób, jednak nadal niektórzy miejscowy rolnicy wytwarzają ser w sposób tradycyjny.

W sklepach zakupimy również inny rodzaj sera Beemster.

Fort Edam

Niecałe dwa kilometry na wschód od ratusza znajdziemy całkiem inną atrakcję - fort obronny. Twierdza została zbudowana w latach 1907-1914 jako część fortyfikacji obronnych Amsterdamu. W latach 1880-1920 zbudowano kilka fortów wokół stolicy w celu zwiększenia możliwości jej skutecznej obrony.

Warto wspomnieć, że ta i pozostałe fortyfikacje zostały w całości wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO jako Linia Obronna Amsterdamu. W trakcie I Wojny Światowej w forcie stacjonowali żołnierze holenderscy, a w trakcie II Wojny Światowej fort został zajęty przez wojska niemieckie - stacjonował tu Wehrmacht.

Fort dostępny jest do zwiedzania od kwietnia do października w dwie pierwsze niedziele miesiąca (11:00 do 16:00) oraz w każdą środę (10:30 do 15:00). W środku możemy zobaczyć część pomieszczeń (np. kuchnia czy pokoje mieszkalne) w trakcie wycieczki z przewodnikiem lub pospacerować po jego terenie.

Informacje praktyczne

Punkt informacji turystycznej

Punkt informacji turystycznej znajduje się w budynku ratusza, na parterze, na prawo od wejścia. Otrzymamy tam mapę oraz będziemy mogli zapisać się na zwiedzanie fortu lub na rejs.

Dojazd z Amsterdamu

Do miasteczka Edam dojedziemy autobusami linii 314 (ok 30 min, z kartą OV-chipkaart - 4,22€). Wysiadamy na przystanku Edam Busstation.

Jak dostać się do Volendam?

Jeśli nam się śpieszy, możemy skorzystać z autobusów linii 110 lub 316, które jadą około 11-13 minut. Z kartą OV-chipkaart zapłacimy 1,89€ (linia 110) lub 1,58€ (linia 316).

Jeśli jednak mamy więcej czasu do Volendam, warto wybrać się na spacer trasą Edammerpad. Pomimo, że blisko trasy znajduje się ulica - jest ona bardzo przyjemna, przez większość drogi spacerujemy blisko kanałów i małych zbiorników wodnych oraz zieleni. Niektóre fragmenty nie są wydzielone dla rowerzystów i pieszych, powinniśmy wtedy uważać.. Spacer powinien nam zająć 30-45 minut.