Katedra Santa Maria del Fiore we Florencji - zwiedzanie, bilety, historia

Katedra Santa Maria del Fiore we Florencji, która przez mieszkańców nazywana jest Il Duomo (co znaczy po prostu Katedra), podobnie jak liczne świątynie tego okresu budowana była przez setki lat. Do historii architektury przeszła jej kopuła projektu Filippo Brunelleschiego, innowatora epoki Renesansu.

Katedra florencja była też miejscem wielu ważnych wydarzeń w historii miasta, a dziś przyciąga licznych turystów. I chociaż jej fasada budzi liczne kontrowersje to z całą pewnością wizyta we Florencji bez rzucenia okiem na Il Duomo nie będzie pełna.

Katedra we Florencji i jej historia

Wprawdzie katedra we Florencji istniała już w czasach starożytnych (jednym z biskupów był św. Zenobiusz obecny patron miasta), ale jej rolę pełnił kościół św. Reparaty (zbudowany na ruinach rzymskiej świątyni) lub Battistero. Szybki rozwój miasta i jego udział w walkach o władzę we Włoszech sprawił, że tamtejsza signoria (grupa przedstawicieli najprzedniejszych rodów sprawujących władzę) w 1294 roku postanowiła zbudować kościół godny potężnego miasta. Planowano przebudowę św. Reparaty, ale ostatecznie zdecydowano się na wystawienie zupełnie nowej budowli.

Naczelnym architektem mianowano Arnolfa di Cambino. Jego projekt wyróżniał się gigantyczną kopułą, która miała skrywać prezbiterium. Cambino zmarł w trakcie budowy i okazało się, że nikt inny nie potrafi stworzyć tak potężnej kopuły. Dopiero w 1423 roku (czyli ponad 120 lat po śmierci Cambino) tego śmiałego przedsięwzięcia podjął się Filippo Brunelleschi. Nie obyło się zresztą bez problemów, bo z Brunelleschim rywalizował inny znany architekt Lorenzo Ghiberti. Ostatecznie okazało się, że tylko Brunelleschi jest w stanie dokonać tego, co uważano za niemożliwie. Architekt stworzył dwie czasze (zewnętrzną i wewnętrzną), a grubszą z nich umocnił jodełkowym ułożeniem cegieł. Całość gotowa była po 13 latach!

W 1478 roku w katedrze doszło do dramatycznych wydarzeń. Podczas mszy kilka osób (w tym dwóch księży) rzuciło się na rządzącego miastem Wawrzyńca Wspaniałego i jego brata Juliana. Był to tzw. spisek Pazzich czyli próba odsunięcia od władzy Medyceuszy przez ród Pazzich, papieża Sykstusa IV i Hieronima Riario. Spisek nie powiódł się (głównie ze względu na to, że mieszkańcy miasta stanęli po stronie Medyceuszy, a sam Wawrzyniec schował się w zakrystii), ale przed ołtarzem zamordowano Juliana (otrzymał kilkanaście ciosów nożem). We florenckiej katedrze swoje kazania głosił Girolamo Savonarola - fanatyczny dominikanin, spalony na stosie za herezję i schizmę.

Kościół konsekrowano jeszcze w XV wieku (otrzymał on wezwanie Matki Bożej Kwietnej), ale ciągle nie miał on gotowej fasady. Arnolf di Cambino nie zdążył dokończyć swojego projektu, a to co zbudował rozebrano kilka wieków później. Nowa fasada powstała dopiero w 1887 roku, a jej projektantem był mało znany architekt Emilio de Fabris. Projekt, który dziś robi spore wrażenie na turystach był wielokrotnie krytykowany przez innych architektów - choć trudno dziś powiedzieć czy za ich zarzutami nie stała zwyczajna zazdrość.

Plan i bryła katedry Santa Maria del Fiore

Florencką katedrę zaprojektowano na planie krzyża łacińskiego, którego ramiona stanowią trzy absydy, zaś w miejscu przecięcia belek umieszczono prezbiterium. Do prezbiterium prowadzą trzy nawy. Wejścia do nich wiodą przez neogotycką fasadę i zwieńczone zostały tympanonami, jednak w przeciwieństwie do tego rodzaju średniowiecznych elementów, tutaj zamiast płaskorzeźb możemy podziwiać barwne malowidła.

Pozostałe elementy - umieszczone w liniach pionowych biforia i galeria królewska nie odbiegają już od swoich średniowiecznych odpowiedników.

Obok fasady wznosi się niezależna kampanila (czyli dzwonnica) zaprojektowana przez słynnego malarza późnego średniowiecza Giotta di Bondone. Naprzeciwko wejścia dumnie stoi ośmioboczne baptysterium, w którym ochrzczono najznamienitszych mieszkańców Florencji - jednym z nich był Dante Alighieri.

Zabytki i dzieła sztuki w katedrze we Florencji

Nie sposób wspomnieć o wszystkich ciekawostkach i zabytkach słynnego Il Duomo. Wymieńmy jednak kilka takich na które warto zwrócić uwagę podczas wizyty w mieście Medyceuszy:

• Krypta, kryjąca w sobie resztki dawnego kościoła św. Reparaty.
• Dante i Trzy Królestwa - Ten fresk autorstwa Domenico di Michelino znajduje się w północnej części nawy. Przedstawia Dantego z "Boską komedią" oraz wizerunkiem Nieba, Piekła i Czyśćca. Z boku widać katedrę z ukończoną kopułą.
• Pomnik konny sir Johna Hawkwooda - W Il Duomo pochowano wielu sławnych ludzi (w tym św. Zenobiusza, dwóch papieży oraz architekta kopuły), ale my zwróćmy uwagę na malowidło przedstawiające średniowiecznego najemnika Johna Hawkwooda. Szczątki odważnego żołnierza walczącego na żołdzie Florencji przetransportowano do Anglii, został jednak fresk wykonany przez Paola Uccella - malarza słynnego z eksperymentów nad perspektywą. Także i tutaj widać fascynację różnymi sposobami oddawania rzeczywistości.
• Sąd Ostateczny - Nieco surowe wnętrze katedry ozdabia fresk pokrywający wnętrze kopuły. Wprawdzie są one krytykowane za banalne podejście do tematu, a ich autora, Giorgio Vasariego, uznaje się za lepszego biografa niż malarza (napisał on bowiem “Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów”) to jednak warto zwrócić uwagę na tę barwną wizję końca świata.
• Zegar - Kolejne dzieło Paolla Uccella to malowany dwudziestoczterogodzinny zegar z czterema głowami świętych lub proroków umieszczony na wewnętrznej stronie fasady. Ciekawostką jest fakt, że w tamtych czasach nową dobę liczono od zachodu słońca.

Katedra we Florencji i jej atrakcje

Warto zdawać sobie sprawę, że sama katedra stanowi "zaledwie" jedną z atrakcji całego kompleksu monumentalnego. Do pozostałych należą:

• Baptysterium uważane za jedną z najpiękniejszych budowli tego typu we Włoszech. Zabytek skrywa w sobie wspaniałe XIII-wieczne mozaiki ozdabiające kopułę. Baptysterium słynie również z trzech par drzwi z brązu ozdobionych płaskorzeźbami.
• Kopuła - na którą możemy się wdrapać i spojrzeć na szczegóły świątyni z innej perspektywy, a także rzucić okiem na wnętrze katedry z góry.
• Dzwonnica projektu Giotta, która osiąga prawie 85 m wysokości i stanowi dziś jeden z najpopularniejszych punktów widokowych we Florencji. Świetnie widać z niej kopułę. Fasada dzwonnicy ozdobiona została marmurami w trzech kolorach (białym, zielonym i różowym) - w jej wyglądzie widoczny jest kunszt malarski Giotta.
• Opera del Duomo Museum - muzeum katedralne, gdzie na 28 salach wystawowych zaprezentowano rzeźby, dzieła sztuki oraz artefakty związane z historią świątyni. W muzeum wystawiana jest mniej znana, niedokończona rzeźba Michała Anioła - Pietà Bandini, przedstawiająca moment zdjęcia Chrystusa z krzyża.
• Stanowisko archeologiczne Santa Reparata obejmujące odkryte pod katedrą w latach 1965-1973 pozostałości wcześniejszej bazyliki,
• Tarasy na dachu katedry, umiejscowione nad bocznymi nawami, na wysokości około 32 m.

Wszystkie z nich zaliczają się do największych atrakcji Florencji.

Katedra we Florencji - zwiedzanie i informacje praktyczne

Katedra Santa Maria del Fiore we Florencji to najpopularniejszy zabytek w tym mieście, dlatego powinniśmy być świadomi znajdujących się zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz tłumów.

Wejście do katedry jest bezpłatne. Na spokojne odkrywanie jej skarbów warto zaplanować nawet do 30-45 minut. Przed wizytą pamiętajmy o obowiązujących w środku rygorystycznych zasadach odnośnie ubioru - musimy mieć zakryte ramiona, nie wejdziemy w zbyt krótkich spodenkach/sukienkach czy klapkach.

Baptysterium, kopuła, dzwonnica, stanowisko archeologiczne oraz muzeum możemy zwiedzić kupując któryś z trzech rodzajów biletów łączonych, o których napisaliśmy nieco więcej w dalszej części artykułu.

Zwiedzanie atrakcji kompleksu katedralnego - co powinniśmy wiedzieć:

• Dzwonnica - do pokonania są 414 stopnie (nie ma windy!). Sugerowany czas wejścia, pobytu i zejścia z wieży to około 45 minut. Nie jest potrzebna rezerwacja godziny wizyty.
• Kopuła - do pokonania są 463 schody (również nie ma windy!). Sugerowany czas wizyty to około 50 minut. W przypadku kopuły rezerwujemy konkretną godzinę naszej wizyty, której nie możemy przegapić. Wejście znajduje się od strony Porta della Mandorla.
• Baptysterium - wejście znajduje się od strony północnej. W środku spędzimy kilkanaście minut.
• Muzeum - wejście znajduje się od strony Piazza del Duomo 9. Na miejscu spędzimy do godziny. Muzeum jest nieczynne w każdy pierwszy wtorek miesiąca.
• Stanowisko archeologiczne Santa Reparata - wejście znajduje się od strony południowej, wewnątrz katedry, skąd schodzimy niewielkimi schodami w dół - na miejscu spędzimy od kwadransa do 20 minut.

Tarasy na dachu dostępne są tylko w trakcie organizowanych na zamówienie wycieczek z przewodnikiem i nie należą do standardowych atrakcji katedry.

Bilety do katedry we Florencji - ceny oraz rodzaje

Bilety do płatnych atrakcji katedry możemy zakupić:

• online na oficjalnej stronie - w sezonie jest to sugerowana opcja, ponieważ istnieje limit osób wpuszczanych na kopułę,
• w kasach na miejscu - znajdziecie je pod adresem: Piazza Duomo 14/A oraz Piazza San Giovanni 7.

Dostępne są trzy rodzaje biletów łączonych. Każdy z nich ważny jest przez trzy dni od dnia wybranego jako data rozpoczęcia zwiedzania. Miejmy jednak na uwadze, że w przypadku kopuły musimy wybrać konkretny dzień i godzinę naszej wizyty.

Ceny biletów do katedry we Florencji:

Brunelleschi Pass

W jego skład wchodzą wszystkie atrakcje kompleksu monumentalnego

• normalny: 30,00 € (129,30 zł),
• ulgowy: 12,00 € (51,72 zł).

Giotto Pass

W jego skład wchodzą: dzwonnica, baptysterium, muzeum i stanowisko archeologiczne.

• normalny: 20,00 € (86,20 zł),
• ulgowy: 7,00 € (30,17 zł).

Ghiberti Pass

W jego skład wchodzą: baptysterium, muzeum oraz stanowisko archeologiczne.

• normalny: 15,00 € (64,65 zł),
• ulgowy: 5,00 € (21,55 zł).

Katedra Florencja - dni i godziny otwarcia

Dni i godziny otwarcia katedry Santa Maria del Fiore najlepiej jest sprawdzić na oficjalnej stronie, gdzie po wybraniu interesującego nas dnia otrzymamy dokładną rozpiskę dla każdej z atrakcji.