Katedra w Mediolanie - zwiedzanie, historia, bilety

Katedra w Mediolanie to podobno największy gotycki kościół na świecie. I chociaż do tego tytułu aspirują też katedra w Sewilli i katedra w Kolonii, to z całą pewnością mediolańskiego giganta warto zobaczyć. Powodów znajdzie się aż nadto!

Historia

Pierwsza świątynia w tym miejscu stanęła stosunkowo wcześnie, bo w IV wieku naszej ery. Była to niewielka bazylika poświęcona świętej Tekli. Jej relikty turyści mogą obejrzeć w podziemiach Duomo (to słowo oznacza katedrę – w ten sposób mieszkańcy Mediolanu określają obecny kościół). Trochę później, w jej pobliżu powstała katedra pod wezwaniem św. Marii. Obie budowle były wielokrotnie niszczone i wznoszone na nowo.

Wreszcie w 1386 roku książę Gian Galeazzo Visconti i arcybiskup Antonio da Saluzzo podjęli decyzję o stworzeniu nowego kościoła, godnego szybko rozwijającego się miasta. Przed jej rozpoczęciem poczyniono staranne przygotowania — zburzono pałac arcybiskupa i dawną katedrę. Wszystko to celem stworzenia odpowiedniej przestrzeni i pozyskania choć części materiałów budowlanych.

Początkowo planowano świątynię w stylu charakterystycznym dla północnych Włoch. Jednak już kilka lat po rozpoczęciu prac uznano, że to gotyk płomienisty jest odpowiedni dla nowoczesnej katedry. Co więcej, wiodącym budulcem miał stać się marmur. Książę wybrał marmury z kamieniołomów w Candoglia. Fabbrica del Duomo (tak bowiem nazywano zespół ludzi pracujących przy budowie giganta) otrzymała specjalny przywilej na sprowadzenie drogocennego materiału. Marmury płynęły rzeką Ticino, potem kanałem Naviglio, aż do bramy Ticinese. Następnie systemem śluz kamienie trafiały do niewielkiego zbiornika zwanego laghetto (okolice dzisiejszej via Laghetto). Odległość do współczesnego placu katedralnego wynosiła już tylko kilkaset metrów. Fabbrica nie musiała płacić podatków, zatem aby nie wprowadzać zamieszania kamienie oznaczano specjalnym hasłem AUF (od łacińskiego "Ad usum Fabricae").

Prace ruszyły pełną parą i ledwie szesnaście lat po ich rozpoczęciu zarys nowego kościoła był już dobrze widoczny. Jednak od 1480 roku notujemy przestój w budowie – najprawdopodobniej spowodowany brakiem środków finansowych. Wprawdzie następne lata to ciągłe wojny, zmiany władzy i Wielka Epidemia Dżumy, ale chociaż rządzący miastem mieli na głowie wiele palących problemów, to budowa posuwała się powoli do przodu. Powstała kopuła, organy i część wewnętrznych dekoracji. Kościół regularnie pełnił funkcje liturgiczne.

Pewnym przełomem okazało się objęcie funkcji biskupa przez późniejszego świętego - Karola Boromeusza. Kierownikiem robót został mianowany Pellegrino Tibaldi. Katedra zyskała wtedy elementy barokowe - widoczna zwłaszcza w fasadzie. Przy okazji usunięto też wszystkie świeckie pomniki i nagrobki, w tym książąt z rodu Viscontich. W wieku XVIII powstała słynna iglica z figurą Matki Bożej, zwaną Madonnina. Jednak na ukończenie prac trzeba było czekać wiele lat. W 1805 roku Napoleon koronował się tutaj na króla Włoch. Wiele opracowań podaje, że to za sprawą cesarza Francuzów ukończono Il Duomo 1813 roku, ale prawda jest taka, że ostatnie elementy oddano dopiero w 1965 roku!

Katedra Narodzin św. Marii w Mediolanie, mimo niewielkich uszkodzeń, przetrwała czas II wojny światowej w dobrym stanie. Znacznie większym zagrożeniem okazały się zanieczyszczenia. Na początku XXI wieku marmury z Candoglii były w fatalnym stanie. Konieczny stał się remont zabudowań, który pochłonął kilka milionów euro.

Plan i bryła Katedry Narodzin św. Marii w Mediolanie

Jasny i czytelny plan katedry jest dość charakterystyczny dla kościołów gotyckich. Mamy tu więc do czynienia z kształtem krzyża łacińskiego, którego belkę poprzeczną stanowi transpet. Półkoliście zamknięte prezbiterium posiada jednonawowy ambit.

Dach świątyni ozdobiony został licznymi rzeźbami, gargulcami i pinaklami (rodzaj kamiennej wieżyczki).

Fasada mediolańskiej katedry

Ciekawa jest historia fasady – przez pierwsze wieki jej rolę pełnił front starej katedry świętej Marii. Ostatecznie zdemontowano ją w XVII wieku, ale dyskusje nad tym jak ma wyglądać trwały do roku 1790. Wtedy kapituła przyjęła projekt Felice Soave. Całość ukończono po wkroczeniu Napoleona Bonaparte.

Filary dzielą fasadę na pięć części, a trzy okna nawiązują do stylu gotyckiego. Do świątyni prowadzi pięć bram (jedno wejście główne i cztery do bocznych naw).

Zabytki Katedry w Mediolanie

Wizyta w katedrze może zająć nam dłuższy czas. Co zatem zobaczyć przede wszystkim i na co zwrócić szczególną uwagę?

• Grób świętego Karola Boromeusza – Ten dość kontrowersyjny w pewnych kręgach święty zasłynął bezkompromisowym wprowadzaniem w życie reform soboru trydenckiego, ale też wrażliwością na los mieszkańców miast (podczas epidemii ospy nie uciekł jak inni dostojnicy, a dodatkowo zorganizował pomoc dla zagrożonych). Relikwie świętego znajdziemy w krypcie pod ołtarzem głównym (Scurolo di San Carlo). W krypcie spoczywa również Alfred Ildefons Schuster. Jego oszkloną trumnę można oglądać w jednej z krypt. Święty spoczywa w stroju biskupim z czaszką ukryta pod metalową maską.

• Witraże – W sumie jest ich 55, a najstarsze pochodzą z pierwszych lat wznoszenia katedry (dwa w prawym ramieniu transeptu - św. Katarzyna Aleksandryjska i św. Jakub oraz w lewym ramieniu transeptu - św. Katarzyna ze Sieny). Niewiele młodsze są pierwszy, piąty i szósty witraż prawej nawy oraz dwa przeciwległe witraże przy wejściach do ambitu.

• Posąg świętego Bartłomieja – Ze wszystkich rzeźb katedry największe wrażenie na zwiedzających wywiera ta przedstawiająca świętego Bartłomieja. Figura przedstawia… oskórowanego męczennika, który owija się swoją skóra niczym płaszczem!

• Kapitele filarów katedry ozdobione zostały olbrzymimi rzeźbami. Dotychczas nigdzie indziej nie widzieliśmy takiego rozwiązania.

• Posadzka katedry została w całości wykonana z marmuru. Płyty z grubego marmuru z Candoglii są inkrustowane wzorami z czerwonego marmuru z Arzo i czarnego marmuru z Varenny.

Spacer po dachu katedry - unikalna atrakcja Mediolanu

Nie da się ukryć, że bez przechadzki po dachu Duomo wizyta w tym mediolańskim gigancie nie będzie pełna. Wprawdzie wejście należy do droższych przyjemności, ale przepiękny widok (ponoć w rzadkie pogodne dni widać stąd Alpy, ale my nie mieliśmy takiego szczęścia) i spacer pomiędzy pinaklami powinien nam to w pełni wynagrodzić.

Zanim opuścimy dach zwróćmy uwagę na pokrytą złotem figurkę Matki Boskiej (La Madonnina), umieszczoną na jednym z pinakli, na wysokości około 108 m. Rzeźba powstała w XVIII wieku i szybko stała się symbolem miasta. Włosi pokochali Madonnę tak bardzo, że żaden budynek w Mediolanie nie miał prawa być wyższy niż figura. Problem pojawił się w XX wieku, ale twórcy nowych gigantów sprytnie go rozwiązali, ustawiając na swoich budowlach kopie złotej figury. Mniejsze Madonniny posiadają więc Pirelli Tower i Palazzo Lombardia.

Zwiedzanie Katedry w Mediolanie

Mediolańska katedra stanowi obecnie większy kompleks monumentalny i oferuje turystom kilka różnych atrakcji. Wszystkie z nich, wliczając w to wejście do świątyni, są jednak płatne.

Atrakcje Katedry w Mediolanie:

• Zwiedzanie wnętrza katedry.
• Wejście do kaplicy św. Karola w krypcie (Scurolo di San Carlo) jest oddzielnie biletowane. Krypta ma skrócone godziny otwarcia, a rano jest dostępna wyłącznie dla wiernych.
• Muzeum katedralne, gdzie dowiemy się więcej o historii świątyni i zobaczymy olbrzymią kolekcję zabranych z niej rzeźb. Z muzeum możemy przejść do historycznej kaplicy zamkowej, czyli do kościoła św. Gotarda (Chiesa di San Gottardo in Corte). Świątynia ta została wzniesiona w XIV wieku przez ród Viscontich jako kaplica książęca.
• Wykopaliska (obszar archeologiczny) pod poziomem katedry - w podziemiach Duomo możemy obejrzeć resztki dawnej świątyni świętej Tekli oraz zabytkowego baptysterium, w którym św. Ambroży ochrzcił św. Augustyna. Co ciekawe, pomysł na ośmioboczny kształt baptysterium miał wyjść od samego Ambrożego, który miał chciał w ten sposób okazać symboliczne przejście ze Starego do Nowego Testamentu. Wejście na teren wykopalisk znajduje się wewnątrz katedry.
• Spacer po dachu katedry - możemy wjechać windą lub wejść schodami (w sumie do pokonania jest troche ponad 200 stopni). W przypadku wjazdu windą, musimy liczyć się z kolejkami - pewnym rozwiązaniem tego problemu jest zakup biletu fast track.

Muzeum katedralne znajduje się w sąsiednim budynku Palazzo Reale (Pałac Królewski) po południowej stronie Placu Katedralnego (adres Piazza Duomo 12).

Do katedry możemy wejść za darmo w trakcie mszy świętych, ale zwiedzanie jest wtedy zabronione.

Katedra w Mediolanie - bilety, ceny wejściówek

Dla turystów przygotowano kilka rodzajów biletów:

Bilety bez wizyty na dachu

Duomo+Museum

• Bilet do katedry oraz muzeum katedralnego i kościoła św. Gotarda.
• Cena - normalny 10,00 € (43,10 zł), ulgowy 5,00 € (21,55 zł),
• Muzeum katedralne jest nieczynne w środy. W tym dniu wstęp do katedry kosztuje 8,00 € (34,48 zł).

Culture Pass

• Bilet do katedry, muzeum katedralnego i kościoła św. Gotarda oraz obszaru archeologicznego.
• Cena - normalny 12,00 € (51,72 zł), ulgowy 6,00 € (25,86 zł).
• Bilet jest ważny trzy dni od wybranej daty wizyty.

Culture Pass Plus

• Bilet do katedry, muzeum katedralnego i kościoła św. Gotarda, obszaru archeologicznego oraz krypty św. Karola.
• Cena - normalny 14,00 € (60,34 zł), ulgowy 7,00 € (30,17 zł).
• Bilet jest ważny trzy dni od wybranej daty wizyty.

Bilet do kaplicy św. Karola w krypcie (Scurolo di San Carlo) kosztuje 3,00 € (12,93 zł).

Bilety z wizytą na dachu

Combo Lift

• Bilet do katedry, na dach i do muzeum katedralnego oraz kościoła św. Gotarda.
• Wjazd na dach windą, zejście schodami.
• Cena - normalny 25,00 € (107,75 zł), ulgowy 12,50 € (53,87 zł).
• Bilet jest ważny trzy dni od wybranej daty wizyty.

Combo Stairs

• Bilet do katedry, na dach i do muzeum katedralnego oraz kościoła św. Gotarda.
• Wejście na dach schodami.
• Cena - normalny 20,00 € (86,20 zł), ulgowy 10,00 € (43,10 zł).
• Bilet jest ważny trzy dni od wybranej daty wizyty.

FAST TRACK PASS with terraces by lift

• Bilet do katedry, na dach, do stanowiska archeologicznego i do muzeum katedralnego oraz kościoła św. Gotarda.
• Wjazd na dach windą. Ominięcie kolejki do windy.
• Z powodów organizacyjnych, możemy być zmuszeni do zejścia schodami.
• Cena - normalny 30,00 € (129,30 zł), ulgowy 15,00 € (64,65 zł).
• Bilet jest ważny trzy dni od wybranej daty wizyty.

Bilety wyłącznie na dach

Terraces - Access by lift

• Wjazd na dach windą, zejście schodami.
• Cena - normalny 16,00 € (68,96 zł), ulgowy 18,00 € (77,58 zł).

Terraces - Access by stairs

• Wejście i zejście schodami.
• Cena - normalny 10,00 € (43,10 zł), ulgowy 5,00 € (21,55 zł).

TERRACES EVENING OPENING - access by lift- wieczorny wjazd windą

• Wjazd na dach windą, zejście schodami.
• Cena - normalny 16,00 € (68,96 zł), ulgowy 8,00 € (34,48 zł).

FAST TRACK LIFT- access to Terraces only

• Wjazd na dach windą. Ominięcie kolejki do windy.
• Z powodów organizacyjnych, możemy być zmuszeni do zejścia schodami.
• Cena - normalny 26,00 € (112,06 zł), ulgowy 13,00 € (56,03 zł).

Wszystkie powyższe opcje opisane są szczegółowo na oficjalnej stronie.

Gdzie kupimy bilety do Katedry w Mediolanie?

Bilety wstępu możemy zakupić w kasie lub online na oficjalnej stronie, rezerwując godzinę naszej wizyty. Według nas, w sezonie, warto nabyc bilety z wyprzedzeniem, aby nie musieć martwić się o kolejki na miejscu. Jedyną wadą jest opłata rezerwacyjna dodawana do zamówienia, wynosząca od 0,50 € (2,15 zł) do 1,50 € (6,46 zł) za każdy bilet.

Kasa biletowe nie znajduje się w samej świątyni, a w budynku obok, pod adresem Piazza Duomo 14. Wybierając zakup na miejscu musimy liczyć się z tym, że w sezonie możemy spędzić trochę czasu w kolejce.

Dni i godziny otwarcia mediolańskiej Katedry

Katedra jest czynna przez siedem dni w tygodniu, od 9:00 do 19:00. Kasy biletowe zamykają się o 17:50, a ostatnie wejście do katedry możliwe jest o 18:00.

Muzeum katedralne czynne jest od 10:00 do 19:00, codziennie z wyjątkiem środy.

Aktualne dni i godziny otwarcia katedry oraz innych atrakcji kompleksu monumentalnego sprawdzimy na oficjalnej stronie.oficjalnej stronie

Ciekawostki

• Przez katedrę przeprowadzono linię południkową czyli meridianę. Biegnący w podłodze metalowy pręt służył do obserwacji ruchu słońca, którego światło przesuwa się po nakreślonej linii.

• Często przytacza się słowa Marka Twaina zachwyconego mediolańską katedrą. Mało kto jednak wie, że inny znany pisarz, Oskar Wilde, miał na temat Duomo zupełnie odmienne zdanie. Po swojej wizycie we Włoszech w 1875 roku określił świątynię jako “obrzydliwą porażkę”.

• Wysoko nad prezbiterium możemy dostrzec czerwoną lampkę zapaloną w rzeźbionym krzyżu. Oznacza ona miejsce przechowywania najważniejszej relikwii katedry - gwoździa z krzyża Chrystusa. Relikwia jest ściągana z góry podczas uroczystej mszy 14 września każdego roku.