Podróże po Europie

Modena: atrakcje, zwiedzanie i zabytki

Ostatnia aktualizacja: 15 listopada 2022

Modena to jedno z najpiękniejszych miast włoskiego regionu Emilia-Romania. Jej serce stanowi Wielki Plac (Piazza Grande) z katedrą oraz dzwonnicą zwaną Ghirlandina - w 1997 roku wszystkie trzy trafiły wspólnie na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Modena przez wieki rządzona była przez potężny ród d'Este. Stąd wywodzi się słynna na całym świecie marka Ferrari (jej muzeum należy do największych atrakcji Modeny), urodził się tu Luciano Pavarotti, i o czym nie każdy wie jedynie w Modenie produkowany jest oryginalny ocet balsamiczny (wł. aceto balsamico).

Z racji swojego położenia Modena stanowi idealne rozszerzenie planu zwiedzania Bolonii. Planując odwiedziny regionu warto sprawdzić także miasto Ferrara, które również należało do rodu d'Este.

Jak zwiedzać Modenę?

Historyczne stare miasto Modeny nie zajmuje zbyt rozległego obszaru, więc wszędzie bez większego problemu dostaniemy się pieszo. Nawet słynne muzeum Ferrari położone jest tuż obok dworca kolejowego, dzięki czemu nie musimy do niego dojeżdżać.

Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Modeny?

Wiele osób przybywa do Modeny na maksymalnie cały dzień w ramach krótkiej wycieczki z niedalekiej Bolonii (oba miasta dzieli zaledwie 30 minut jazdy niedrogim pociągiem). W trakcie tak krótkiego pobytu powinniśmy spokojnie zdążyć zwiedzić zabytki z listy UNESCO, przespacerować wzdłuż i wszerz tutejszą starówkę, a na koniec odwiedzić muzeum Ferrari. W przypadku chęci odwiedzenia wszystkich najważniejszych muzeów lepiej zostać na noc i zwiedzać Modenę przez dwa dni.

Co warto zobaczyć w Modenie? Największe atrakcje oraz zabytki

Piazza Grande (Wielki Plac)

Zwiedzanie Modeny najlepiej rozpocząć od spaceru po otoczonym portykami oraz najważniejszymi miejskimi zabytkami placu Piazza Grande. Jeśli mamy taką możliwość warto pojawić się na nim wcześnie rano, zanim zdąży wypełnić się turystami.

Czy wiesz, że... Piazza Grande został wytyczony w XII wieku, lecz początkowo określano go placem Katedralnym (jego obecna nazwa wywodzi się dopiero z XVII stulecia). W dawnych czasach pełnił on funkcję głównego miejskiego targowiska.

Stając na środku placu i patrząc na północ ujrzymy katedrę wraz ze wzniesioną bezpośrednio za nią dzwonnicą. Po prawicy będziemy mieć siedzibę władz miejskich - powstały z połączenia kilku sąsiadujących ze sobą budynków Palazzo Comunale (pol. Ratusz), którego wieża charakteryzuje się zainstalowanym na niej zegarem.

Widok na Ratusz w Modenie - w jego prawym rogu ledwo widać posąg Bonissimy
Widok na Ratusz w Modenie - w jego prawym rogu ledwo widać posąg Bonissimy

Tuż obok magistratu zauważymy pochodzący z czasów starożytnych blok marmuru ustawiony na ceglanych nogach. Miejscowi nazywają go Pietra Ringadora i w okresie średniowiecza pełnił on rożnorakie funkcje - wykorzystywano go chociażby jako podest do przemówień oraz miejsce przeprowadzania egzekucji.

Kolejnym średniowiecznym reliktem jest rzeźba kobiety zwanej Bonissima (Statua della Bonissima) zainstalowana na południowym rogu Palazzo Comunale ponad portykami. Nie do końca wiadomo czyja postać została na niej uwieczniona, ale według lokalnej tradycji przedstawia ona jedną z bogatszych mieszczanek, która w okresie klęski głodu wspierała mniej zamożnych współmieszkańców.

Katedra w Modenie

Modeńska katedra (wł. Duomo) należy do najważniejszych romańskich zabytków w tej części Włoch. Kamień węgielny pod jej budowę położono 9 czerwca 1099 roku, a prace zakończono w XIII stuleciu.

W krypcie katedry przechowywane są szczątki patrona miasta św. Geminiana (Geminiano di Modena) oraz wspaniała grupa z terakoty dłuta urodzonego w Modenie Guido Mazzoniego. Zewnętrzna fasada udekorowana została przez mistrza Wiligelmo i rzeźbiarzy z jego warsztatu.

Wejście do katedry jest darmowe (co oczywiste zwiedzanie nie jest możliwe w trakcie mszy świętych). Na wizytę w katedrze warto zaplanować nawet 30-45 minut, gdyż na każdym kroku możemy natrafić w niej na wspaniałe dzieło sztuki sakralnej - rzeźbę, malowidło bądź ołtarz.
Katedra w Modenie z dzwonnicą w tle
Katedra w Modenie z dzwonnicą w tle

Dzwonnica (Ghirlandina) - najlepszy punkt widokowy w Modenie

Wysoka na ponad 86 m wieża Torre della Ghirlandina należy do najbardziej oczywistych symboli Modeny, gdyż w największy sposób definiuje panoramę miasta. Na jej górnych poziomach utworzono taras widokowy umożliwiający spojrzenie na miasto z innej perspektywy.

Wieża Ghirlandina - informacje praktyczne

Wieża udostępniona jest do zwiedzania. Chcąc się na nią wybrać musimy zarezerwować konkretne okno czasowe, a następnie wziąć udział w wycieczce z przewodnikiem. W jej trakcie zobaczymy pomieszczenie, w którym przetrzymywano słynne wiadro, które zostało skradzione przez Modeńczyków mieszkańcom Bolonii (więcej o nim za chwilę).

Wybierając się na wycieczkę pamiętajmy, że do pokonania będziemy mieć około 200 schodów. Więcej informacji o godzinach znajdziemy na oficjalnej stronie turystycznej miasta.

Uwaga! Podczas ostatniej aktualizacji naszego artykułu Ghirlandina była nieczynna w poniedziałki.

Ratusz (Palazzo Comunale) w Modenie

W naszej opinii ratusz należy do największych atrakcji Modeny i bezsprzecznie warto wpisać go na swoją listę miejsc do zobaczenia. W trakcie zwiedzania będziemy mogli przespacerować się po kilku historycznych salach, w których przez setki lat decydowano o losach miasta.

Historia pewnego wiadra

W środku oprócz fresków, pięknych malowideł oraz zabytkowego kominka zobaczymy słynne "skradzione wiadro" z Bolonii, czyli najważniejszy łup wojenny w historii Modeny. Strata tego dębowego przedmiotu tak zabolała Bolończyków, że pragnąć pomścić tę zniewagę doprowadzili w 1325 roku do bitwy pod Zappolino, znanej lepiej jako bitwa o dębowe wiadro, którą mimo olbrzymiej przewagi sromotnie przegrali. Co najciekawsze - była to jedyna większa zwycięska bitwa Modeńczyków w trwającej kilkaset lat wojnie pomiędzy skłóconymi stronnictwami gibelinów (zwolenników cesarza, wśród nich była Modena) oraz gwelfów (stronników papieża, należała do nich Bolonia).

Do ratusza możemy wejść schodami od strony Piazza Grande lub od ulicy Via Scudari.

Chcąc zwiedzić ratusz powinniśmy dokonać wcześniejszej rezerwacji miejsca. Oprócz weekendów i świąt zwiedzanie jest darmowe. Więcej informacji o godzinach i zasadach rezerwacji znajdziecie na oficjalnej stronie turystycznej miasta.

Muzeum katedralne

Do dzwonnicy przylega zespół muzeów katedralnych (Museo del Duomo - Museo Lapidario), w których przechowywane są najważniejsze skarby związane z losami wpisanej na listę UNESCO świątyni. W skład placówki wchodzą:

  • skarbiec oraz muzeum katedralne z najbardziej wartościowymi eksponatami takimi jak oryginalny dokument (pergamin) podpisany przez Karola Wielkiego, przenośny ołtarz św. Geminiana wykorzystywany podczas procesji, zabytkowy ewangeliarz czy niesamowite gobeliny przedstawiające motywy z biblijnego stworzenia świata;
  • lapidarium z najróżniejszymi fragmentami oraz dziełami rzeźbiarskimi stworzonymi dla katedry lub odnalezionymi w jej okolicy (wśród nich warto zwrócić uwagę na sarkofag św. Geminiana oraz rzeźby wytworzone w warsztacie rzeźbiarza Wiligelmo, który odpowiadał za pierwotne udekorowanie katedry).

Fabryka octu balsamicznego na strychu ratusza

Ocet balsamiczny, nazywany czasem "lokalnym czarnym złotem", produkowany jest w tej okolicy od około tysiąca lat i stanowi najważniejsze dziedzictwo kulinarne Modeny.

W sklepach możemy natrafić na jego dwa rodzaje:

  • Tradycyjny Ocet Balsamiczny z Modeny (Aceto Balsamico Tradizionale di Modena DOP), który aby otrzymać ten tytuł musi zostać wytworzony w sposób tradycyjny,
  • Ocet Balsamiczny z Modeny (Aceto Balsamico di Modena IGP) - w tym przypadku jest to po prostu oznaczenie chronionego produktu regionalnego.

Chcąc dowiedzieć się więcej o tradycyjnym sposobie produkcji oraz leżakowaniu w drewnianych beczkach (w tym dlaczego z czasem ocet jest przelewany do beczek o różnych rozmiarach) warto wybrać się na wycieczkę z przewodnikiem do niewielkiej fabryki umiejscowionej na strychu ratusza (oficjalna nazwa atrakcji to Acetaia Comunale di Modena). Na koniec zwiedzania otrzymamy możliwość spróbowania tradycyjnie wytwarzanego 12- i 25-letniego wyrobu.

Wycieczki organizowane są dość rzadko i wzięcie w nich udziału wymaga wcześniejszej rezerwacji. Więcej informacji znajdziecie na oficjalnej stronie miasta. Niestety, nie zawsze przebywający na miejscu pracownik będzie znał język angielski w stopniu zaawansowanym.
Produkcja octu balsamicznego na strychu w budynku Ratusza w Modenie
Produkcja octu balsamicznego na strychu w budynku Ratusza w Modenie

Ocet balsamiczny - pomysł na trasę tematyczną

Jeśli zostajecie w okolicy na dłużej możecie rozważyć wybranie się do którejś z prywatnych wytwórni - na przykład do Acetaia villa San Donnino, gdzie organizowane są degustacje oraz gdzie zobaczymy w jakich warunkach dojrzewa tradycyjnie wytwarzany ocet balsamiczny. Villa San Donnino znajduje się niestety kawałek od ścisłego centrum.

Innym pomysłem jest odwiedzenie nieodległego miasteczka Spilamberto. Powstało tam muzeum Museo del Balsamico Tradizionale, gdzie poznamy cały proces od a do z. Dojedziemy tam autobusem odjeżdżającym z głównego dworca autobusowego (Modena Autostazione).

Museo Casa Enzo Ferrari w Modenie - muzeum twórcy oraz wystawa słynnych aut marki Ferrari

Modena reklamuje się jako miejsce powstania słynnej marki samochodów Ferrari. Praktycznie w samym centrum miasta odnajdziemy muzeum Enzo Ferrariego - utworzono je w domu, w którym twórca słynnej marki przyszedł na świat (czekają tam na nas wystawa informacyjna, biuro oraz muzeum silników).

Bezpośrednio za domem wzniesiono halę, w której wystawiane są najbardziej znane modele aut Ferrari z całej historii marki (w trakcie zwiedzania kompleksu zobaczymy też wyprodukowaną przez nich łódź wyścigową).

Wewnątrz hali wystawowej czeka nie lada gratkę dla fanów filmów animowanych - pierwowzór słynnego Zygzaka McQueena z bajki Auta, który ma doklejone oczy i wygląda niczym wyjęty prosto z animacji studia Pixar.

Museo Casa Enzo Ferrari - informacje praktyczne

Niestety, bilet wstępu jest drogi i kosztuje aż 22€. Fani marki raczej nie będą zawiedzeni po wizycie, ale pozostali powinni zdawać sobie sprawę, że pojazdów jest tu zdecydowanie mniej niż w największych muzeach poświęconych klasycznym samochodom.

W głównej hali wyświetlane są również na przemian interaktywne filmy o historii Enzo Ferrariego oraz przedstawiające samochody marki w kinematografii. Warto poczekać i obejrzeć oba.

Na spokojną wizytę w Museo Casa Enzo Ferrari warto zaplanować około 90 minut.

Muzeum Ferrari w Maranello

Jeśli mamy więcej czasu to możemy wybrać się do miasteczka Maranello, gdzie znajduje się fabryka Ferrari oraz drugie muzeum marki. Dostępne są bilety łączone do obu miejsc, a autobus wahadłowy przewożący turystów do Maranello rusza z dworca kolejowego w Modenie.

My niestety nie mieliśmy okazji tam zawitać, więc nie możemy opisać wizyty w sposób praktyczny. Na pewno warto przed przyjazdem sprawdzić zasady rezerwacji miejsc na konkretne atrakcje takie jak symulator.

Pałac Muzeów (Palazzo dei Musei) - Galleria Estense i inne placówki

Ten utworzony w dawnej książęcej zbrojowni kompleks muzeów przyciąga licznych turystów.

Najważniejsze muzeum stanowi Galleria Estense z dziełami zgromadzonymi przez członków potężnego rodu d'Este - zajmuje ona cztery duże hale oraz szesnaście pomieszczeń i uważana jest za jedno z ważniejszych muzeów sztuki we Włoszech. Do największych skarbów kolekcji należy popiersie Franciszka I d'Este dłuta Berniniego oraz obrazy pędzla takich artystów jak Correggio, El Greco czy Velázquez. Wejście do Galleria Estense jest biletowane.

Oprócz galerii sztuki w Pałacu Muzeów na odwiedzających czekają dodatkowo:

  • lapidarium d'Este (jedna z najstarszych placówek muzealnych we Włoszech)
  • muzeum archeologiczne Mutiny (starożytnego miasta, protoplasty Modeny),
  • archiwum miasta Modena,
  • muzeum miasta Modeny, które prezentuje nie tylko eksponaty związane z historią miasta, ale również obiekty pochodzące z innych państw i kontynentów,
  • biblioteka rodu d'Este ze średniowiecznymi manuskryptami oraz bezcenną biblią Borso d’Este z XV wieku.,
  • gipsoteka z kilkudziesięcioma odwzorowanymi dziełami sztuki.

Co może ucieszyć wystawy te są już darmowe.

Pałac Książęcy - barokowa perła Modeny

Modena wraz z sąsiednią Ferrarą należała do potężnego rodu d'Este. Do najważniejszych śladów ich bytności należy wspaniały barokowy Pałac Książęcy (Palazzo Ducale). Budowa tej majestatycznej barokowej rezydencji rozpoczęła się w 1634 roku, a dziś mieści się w niej Włoska Akademia Wojskowa (Italian Military Academy) oraz Muzeum Wojskowe.

Zwiedzanie Pałacu Książęcego

Niestety, pałacu nie można zwiedzić "z ulicy". W tygodniu możemy wyłącznie obejrzeć fasadę budowli oraz wejść na główny korytarz (wypełniony tablicami pamiątkowymi poświęconymi włoskim żołnierzom), z którego rzucimy okien na wewnętrzny dziedziniec.

Jeśli chcielibyśmy odwiedzić pomieszczenia pałacowe, to warto sprawdzić, czy w trakcie naszej wizyty nie odbywają się wycieczki z przewodnikiem. Dawniej miały one miejsce w weekendy i umożliwiały dodatkowo zwiedzenie muzeum historycznego Akademii Wojskowej.

Inne muzea w Modenie

Jeśli komuś wciąż mało atrakcji muzealnych to może rozważyć wizytę w dwóch innych miejscach. Pierwszym z nich jest Casa Museo Pavarotti - położone około 10 km od centrum miasta muzeum powstałe w domu wzniesionym przez słynnego włoskiego śpiewaka operowego Luciano Pavarottiego i mu poświęcone.

Kolejnym miejscem jest Museo della Figurina poświęcone kartom kolekcjonerskim, gdzie w jednej dużej sali zaprezentowano zbiory Giuseppe Paniniego, w tym naklejki wydane przez założoną przez niego firmę Panini (kojarzoną w Polsce z albumów piłkarskich - sami w młodości wydawaliśmy na nie kieszonkowe). Oprócz naklejek w muzeum zobaczymy również produkty reklamowe - np. pudełka od zapałek, kalendarze, banknoty czy znaczki pocztowe.

Co jeszcze warto zobaczyć w Modenie? Zabytkowe kościoły!

Modena nie różni się od reszty Włoch w tym, że w jej historycznym centrum nie będziemy mieć problemu z natrafieniem na zabytkowy kościół. Nie do wszystkich niestety uda nam się wejść i pamiętajmy również, żeby nie odwiedzać świątyń w trakcie mszy świętych oraz innych celebracji.

Mając chwilkę możemy wybrać się na plac Piazza della Pomposa, przy którym znajdziemy XII-wieczny kościół Santa Maria della Pomposa. Świątynia od zewnątrz jest surowa, ale warto na chwilę rzucić okiem do jej wnętrza, które ozdabiają piękne malowidła. Sam plac Pomposa oraz okoliczne uliczki wypełnione są knajpkami, a z prawej strony od kościoła na murze możemy odnaleźć duży mural myszy zbyt mocno przywiązanej do pieniędzy.

Inna warta odwiedzenia świątynia to kościół San Vincenzo, który służył jako kaplica pogrzebowa dla dynastii d'Este. Pomimo zniszczeń podczas bombardowania w 1944 roku wciąż można w nim poczuć historyczny klimat.

Tuż za ratuszem, przy ulicy Via S. Carlo, natrafimy na kościół Chiesa di San Carlo wyróżniający się oryginalnym kształtem. W środku szczególnie wart uwagi jest rzeźbiony ołtarz z obrazem pośrodku. Będąc przy ulicy Via S. Carlo warto podejść do ulicy Via Canalino, gdzie zobaczymy arkady ze sklepieniem ozdobionym freskami.

Cześć!

author

Cieszymy się, że udało Ci się dotrzeć do końca naszego artykułu i mamy nadzieję, że okazał się przydatny. Więcej informacji o naszym blogu znajdziesz na podstronie o nas.

W przypadku natrafienia na nieaktualne dane lub błędy prosimy o wiadomość - dane adresowe dostępne są w zakładce kontakt.

Aśka i Sławek - autorzy bloga Podróże Po Europie (podrozepoeuropie.pl)

Reklama