Morawski Kras to teren rozciągający się kilkadziesiąt kilometrów na północ od Brna. Należy do jednego z najciekawszych tego typu obszarów w Europie. Nic więc dziwnego, że co roku ściąga tysiące turystów. Przepaść Macocha i jaskinie Punkevni (Punkvy) cieszą się taką popularnością wśród zwiedzających, że docierają tu nawet wycieczki z położonych w polskich Sudetach sanatoriów.
Topografia i historia
Słowo kras oznacza rozpuszczanie skał przez wody powierzchniowe lub podziemne. Woda deszczowa zawierająca dwutlenek węgla szczególnie dobrze radzi sobie ze skałami wapiennymi. Jej działanie prowadzi do powstawania jaskiń, zapadlisk czy polja (kotlina dnem której płynie strumień).
Przykładem takiej rzeźby terenu jest obszar znajdujący się kilkadziesiąt kilometrów na północ od Brna zwany Morawskim Krasem. Obszar ten ze względu na silne zalesienie i niedostępność był słabiej zasiedlony niż reszta Moraw, choć oczywiście i tutaj dotarł człowiek. Pamiątką po ludzkiej bytności z dawnych wieków są znaleziska z czasów prehistorycznych w jaskini Vypustek lub ruiny zamku Blansek (założony w XIII wieku, opuszczony prawdopodobnie sto lat później) położone na wzgórzu koło jaskini Punkevni. Początek badania tego obszaru tradycyjnie datuje się na rok 1723 kiedy to do przepaści Macocha zszedł franciszkanin Lazar Schopper. Jednak na zainteresowanie ludzi nauki tymi terenami trzeba było jeszcze poczekać. Przyniósł je dopiero wiek XIX i XX poprzez działalność dwóch archeologów: Karela Absolona i Jindřicha Wankela. To dzięki nim można dziś zwiedzać przepaść Macochę i jaskinie Punkveni (Punkvy).
Przepaść Macocha
Nazwę przepaści dała stara legenda. Podobno mieszkająca gdzieś w okolicy kobieta miała tu przyprowadzić swego pasierba i zrzucić chłopca na dół. Chciała w ten sposób zapewnić sobie dziedziczenie pozostałego po mężu majątku (wedle innego wariantu historii chciała śmiercią pasierba odczynić urok rzucony na jej syna). Szczęśliwie dziecko chwyciło się jednej z wystających gałęzi i sobie tylko znaną drogą wróciło do wsi. Widząc gniew mieszkańców wioski kobieta popełniła samobójstwo skacząc w przepaść (inna wersja głosi, że strącili ją tam żądni zemsty wieśniacy). Od tego wydarzenia okoliczna ludność nazywa zapadlisko Macochą.
Przepaść największe wrażenie robi oglądana z góry. Można się tam dostać na dwa sposoby - kolejką linową kursującą w sezonie (koszt biletów: 90 CZK (około 14,40 zł) - dwa przejazdy, 70 CZK (około 11,20 zł) - jeden przejazd ; bilety ulgowe 70 CZK (około 11,20 zł) i 50 CZK (około 8,00 zł)) lub piechotą po wiodących ku górze schodach. [aktualizacja kwiecień 2017]
Warto się tam wdrapać bo widok jest niesamowity. Pod nami rozciąga się ponad 130 metrowa przepaść (to mniej więcej tyle co wysokość Bazyliki św. Piotra w Rzymie)! Jej ściany są porośnięte mchem i gęstą szatą roślinną. Na dole widać niewielkie sylwetki zwiedzających jaskinie Punkveni (Punkvy).
Jaskinie Puknveni [aktualizacja kwiecień 2017]
Dostępne dla turystów od marca do września (nieczynne zimą).
Bilety wstępu można kupić w trzech wersjach:
-
jaskinie + rejs:
- bilet normalny 180 CZK (około 28,80 zł),
- studencki 160 CZK (około 25,60 zł),
- dzieci 100 CZK (około 16,00 zł),
-
jaskinie + skrócony rejs:
- bilet normalny 160 CZK (około 25,60 zł),
- studencki 140 CZK (około 22,40 zł),
- dzieci 90 CZK (około 14,40 zł),
- same jaskinie:
- bilet normalny 110 CZK (około 17,60 zł),
- studencki 90 CZK (około 14,40 zł),
- dzieci 70 CZK (około 11,20 zł).
Dodatkowo płatne jest robienie zdjęć i filmowanie - 40 CZK (około 6,40 zł).
Bez wątpienia nie ma co oszczędzać na biletach - najlepiej wykupić pełną wersję zwiedzania, bo rejs pięknie oświetlonymi, wąskimi, skalnymi korytarzami to atrakcja sama w sobie. Poza tym turyści zobaczyć mogą olbrzymie stalaktyty, salę Masaryka - jej szata naciekowa została uznaną za najpiękniejsza na Morawskim Krasie, podziemne jeziorka zasilane przez rzekę Punkvy (od niej pochodzi nazwa jaskiń) oraz dno przepaści Macocha.
Inne atrakcje Morawskiego Krasu
W okolicy znajduje się jeszcze kilka innych mniej znanych atrakcji. Około dwóch kilometrów na południowy zachód od Macochy (okolice Skalnego Młyna) możemy zwiedzić jaskinię Kateřinską (największa z udostępnionych jaskiń w Czechach; bilety: 100 CZK - około 16,00 zł / 80 CZK - około 12,80 zł / 70 CZK - około 11,20 zł), w której wnętrzu organizuje się czasem imprezy muzyczne. [aktualizacja kwiecień 2017]
Jaskinia Balcarka (bilety: 100 CZK - około 16,00 zł / 80 CZK - około 12,80 zł / 70 CZK - około 11,20 zł) znajduje się przy wyjeździe z miejscowości Ostrov u Macochy i znana jest głównie z dobrze zachowanej szaty naciekowej, a część trasy zwiedzania wiedzie przez zawalone sufity dawnych podziemnych komór. [aktualizacja kwiecień 2017]
Dwa wzgórza, które wznoszą się obok drogi do zapadliska przecina kilka szlaków turystycznych. Spacerując nimi możemy zobaczyć ruiny zamku Blansek i pomnik Františka Křeneka (lokalnego popularyzatora i działacza zamordowanego przez nazistów). Przy tak zwanym Skalnym Młynie zlokalizowano niewielką multimedialną wystawę prezentującą przyrodę Morawskiego Krasu.
Dojazd
Najbliższym autobusowym przystankiem jest Skalny Młyn. Tam zatrzymuje się jeżdżący w sezonie Krasobus (autobus linii 226), który łączy tę turystyczną okolicę z miasteczkiem Blansko. Do Blanska możemy dojechać pociągiem lub autobusem z Brna.
Od Skalnego Młyna do kolejki linowej na Macochę i wejścia do jaskiń musimy przejść około dwóch kilometrów. Możemy tę trasę przejechać też niewielką kolejką, która zabiera turystów sprzed Skalnego Młyna (koszt biletów: w jedną stronę 80 CZK (około 12,80 zł) - normalny, 50 CZK (około 8,00 zł) - ulgowy; w obie strony 100 CZK (około 16,00 zł) - normalny, 70 CZK (około 11,20 zł) - ulgowy. [aktualizacja kwiecień 2017]