Reggio di Calabria (Włochy) - zwiedzanie, zabytki oraz atrakcje turystyczne

Jedno z największych miast Kalabrii jest dla wielu turystów jedynie bramą na Sycylię. Warto jednak zatrzymać się tu na trochę dłużej, pospacerować słynną promenadą, obejrzeć zamek, a może zwiedzić Muzeum Wielkiej Grecji?

Krótka historia miasta

Najstarsza nazwa miasta została odczytana z odnalezionych tu monet i brzmiała Recion. Historycy wiążą ją z greckim słowem oznaczającym króla (czyli siedziba władcy) lub określeniem cieśniny.

Ze względu na położenie często przebywały tu różne plemiona (np. Fenicjanie czy Mykeńczycy), ale osada rozwinęła się dopiero w czasach Wielkiej Grecji. Była to jedna z pierwszych i największych greckich kolonii w południowej Italii. Miasto stanowiło ważny ośrodek kulturowy. Zdobyte przez Syrakuzy podczas wojny peloponeskiej w następnych stuleciach wspierało młody Rzym. W podzięce za pomoc otrzymało rangę municipium.

W Reggio przebywał krótko św. Paweł, o czym wspominają Dzieje Apostolskie:

"Stamtąd popłynęliśmy do Regium. Dzień później zaczął wiać południowy wiatr, więc następnego dnia przybiliśmy do Puteoli".

Po upadku Imperium miasto odżyło pod panowaniem cesarzy bizantyjskich. Pewien regres spotkał Reggio pod władzą arabską (wielu mieszkańców sprzedano w niewolę), z drugiej jednak strony przyniesione tu przez najeźdźców wynalazki pozwoliły rozwinąć rolnictwo i hodowlę. W XI wieku zostało odbite przez Normanów. Przez cały okres średniowiecza było ważnym ośrodkiem bizantyjskiej kultury w Italii i handlu jedwabiem. Rozwijała się tu sztuka kaligrafii, a później drukarstwa.

Nowi władcy tych ziem - Aragończycy rozbudowali tutejszy zamek, sytuując tu na pewien czas stolicę Kalabrii. Źródła potwierdzają też, że pod koniec średniowiecza rozpoczęto w Reggio uprawę bergamotki, która wkrótce stała się symbolem całego regionu. U progu nowej epoki miasto zostało dwukrotnie złupione przez piratów berberyjskich. Mimo trzęsień ziemi rozwijało się stosunkowo dobrze, przybywający tu podróżni zachwycali się zwłaszcza miejskimi ogrodami. W 1860 roku do Reggio wkroczyły oddziały Garibaldiego - doszło tu do bitwy nazywanej później "bitwą na schodach katedry". Powstańcy stracili 147 ludzi, ale zdobyli miasto. W 1908 roku na Reggio spadła niespodziewana katastrofa - silne trzęsienie ziemi i potężne fale tsunami pozbawiły życia 25 000 ludzi (prawie 30% mieszkańców) i obróciły w perzynę wiele budynków. Kolejne zniszczenia przyniosły naloty podczas drugiej wojny światowej. Niespokojnie było również w czasach powojennych - w 1970 roku doszło do serii protestów i buntu robotników, wspieranych przez neofaszystów i mafię ‘Ndrangheta. Powodem tego wystąpienia była próba odebrania miastu przewodniej roli w Kalabrii.

Dziś Reggio di Calabria jest ważnym ośrodkiem gospodarczym, turystycznym i węzłem transportowym w południowych Włoszech. Mimo problemów z mafią (co jakiś czas dochodzi do zamachów na budynki rządowe) turyści mogą się tu czuć bezpieczni.

Gdzie spać w Reggio di Calabria?

Reggio di Calabria to dość duże miasto rozciągnięte na przestrzeni kilkunastu kilometrów. Tak więc podczas rezerwacji dobrze jest sprawdzić odległość hotelu od centrum lub dworca kolejowego.

• Al Torrione B&B (via fata morgana 13, Reggio di Calabria) - hotelik w centrum miasta, bardzo blisko promenady i katedry (uwaga! brak parkingu). Pokoje z łazienkami i śniadaniem.
• B&B "Al Calopinace" (Via Pio XI Traversa II, Reggio di Calabria) - Pokoje od wynajęcia około kilometr od zamku aragońskiego, ze śniadaniem i łazienkami. Dostępny parking.

Można również zdecydować się na nocleg pod miastem, np.:

• B&B La Casa Di Giorgia Di Pellicano' Francesca (Via Placa Mosorrofa N.150 piano primo, Reggio di Calabria) - opcja dla zmotoryzowanych. Pokoje wynajęcia około 6 kilometrów za Reggio z łazienkami i śniadaniem.

Pamiętajmy o tym aby rezerwując nocleg sprawdzić informacje o dodatkowych opłatach (np. podatek miejski).

Zabytki

Trzęsienia ziemi i najazdy obcych wojsk pozbawiły miasto wielu ważnych budowli. Nadal jednak, to co pozostało, może zaciekawić turystów. Co warto zwiedzić w Reggio di Calabria?

Ruiny budowli antycznych

Powiedzmy sobie szczerze - z dawnej starożytnej świetności do naszych czasów nie przetrwało zbyt wiele. Fragmenty murów i fundamentów widoczne są w różnych częściach miasta - zostały one wyeksponowane przez archeologów i odpowiednio oznaczone. Zobaczyć możemy:

• resztki sanktuarium Demeter i Persefony (Area Sacra Griso Laboccetta),
• fragment greckich murów przy Lungomare Falcomatà,
• fragmenty murów z czasów antycznych w dzielnicy Trabocchetto (Via Trabocchetto III, 59),
• termy rzymskie - Terme Romane (Lungomare 89100).

Pamiętajmy jednak, że nie są to imponujące budowle, a raczej pozostałości murów na poziomie przyziemia.

Muzeum Wielkiej Grecji (Museo Nazionale della Magna Grecia)

Znajduje się przy Piazza Giuseppe De Nava 26 i ((prezentuje najważniejsze znaleziska archeologiczne z okolic((. Mimo swojej nazwy placówka nie skupia się tylko na okresie kolonizacji greckiej, ale dokumentuje całą starożytność. Najsłynniejsze eksponaty z muzeum to tak zwane "Brązy z Riace" greckie posągi odnalezione pod wodą (więcej o słynnych posągach przeczytacie w naszym artykule Brązy z Riace - słynne rzeźby w Muzeum Wielkiej Grecji w Reggio di Calabria).

Zamek Aragoński (Castello Aragonese)

Mimo swojej nazwy budowla jest znacznie starsza niż lata panowania dynastii aragońskiej. Zdaniem archeologów w czasach starożytnych w tym miejscu znajdował się załom murów obronnych. W czasach greckich ten punkt został dodatkowo umocniony i pełnił istotną rolę w całym systemie obronnym. Mury prawdopodobnie rozebrali Rzymianie. Bogate miasto uznano za bezpieczne i nie dbano o jego ochronę. Dlatego, kiedy po upadku cesarstwa wkroczyły tu wojska Belizariusza, podjęto decyzję o wzniesieniu fortyfikacji. Z VI wieku pochodzi pierwsza zapisana wzmianka o istnieniu tu zamku. Został on następnie przejęty przez Normanów i na skutek zmian na tronie dostał się pod panowanie dynastii szwabskiej, a później aragońskiej.

W XIV wieku podjęto decyzję o jego rozbudowie. Wydany dekret dokładnie rozdzielał obowiązki: poszczególne gminy miały odbudowywać wieże, część umocnień zbudowano z kiesy króla, a wzniesienie kościoła powierzono jednemu z kalabryjskich klasztorów. Potężna twierdza została jeszcze dwukrotnie przebudowana. Ostatecznie zamek pełnił funkcję więzienia.

Po zdobyciu miasta przez Garibaldiego rozważano zupełną rozbiórkę, uznano bowiem budowlę za symbol hiszpańskiego ucisku. Na całe szczęście dzięki protestom części mieszkańców i uczonych zamek przetrwał. Poważnie uszkodziło go dopiero trzęsienie ziemi z 1908 roku. Właśnie wtedy władze podjęły fatalną decyzję o rozbiórce najstarszej części zabytku. Do dziś przetrwały dwie potężne wieże z czasów aragońskich. Mieszczą się tutaj różne instytucje kulturalne.

Na początku 2018 roku turyści mogli wziąć udział w urządzanych w środku zabawach w stylu "escape room". Ich tematem przewodnim był serial "Gra o tron", a całodzienny bilet wstępu kosztował 5€.

Katedra katolicka (Duomo di Reggio Calabria)

Początki tej budowli sięgają czasów normańskich. Wiadomo, że Robert Guiscard po włączeniu miasta do swego państwa nakazał zbudowanie w nim katedry. Chciał w ten sposób osłabić więzi łączące Reggio z cesarstwem bizantyjskim. Jednak zachowane opisy budowli mówią o pięcionawowym gotyckim kościele. Najwyraźniej więc pomiędzy epoką normańską a XV wiekiem musiało dojść do jakiejś istotnej przebudowy. Gotycki kościół nie dotrwał do naszych czasów - został zniszczony przez Turków.

Na jego miejscu postawiono nową świątynię, którą przebudowano w XVIII wieku po zniszczeniach spowodowanych przez trzęsienie ziemi. Kolejna katastrofa spadła na budowlę w 1908 roku. Nowy kościół wzniesiono w stylu neogotyku włoskiego z istotnymi elementami neoromańskimi. Przed fasadą ustawiono dwa duże pomniki: świętego Pawła i świętego Stefana z Nicei, pierwszego biskupa Reggio. W 1978 roku katedrę podniesiono do rangi bazyliki mniejszej.

Lungomare Falcomata

Innymi słowy promenada, wiodąca przez około półtora kilometra trasa, dająca turystom możliwość spaceru z widokiem na morze i brzeg Sycylii. W jej centralnym punkcie znajduje się Arena dello Stretto czyli amfiteatr z pomnikiem bogini Ateny. Wiele kontrowersji wzbudziło nadanie mu imienia Ciccio Franco – polityka, który stał się ikoną buntu z 1970 roku.

Willa Zerbi (Villa Genoese Zerbi)

(Adres: Via Zaleuco 5)

Podczas naszego spaceru promenadą zwróćmy uwagę na stojącą nieopodal piękną willę. Została ona wybudowana w 1860 roku dla Wiktora Emanuela III. Poważne uszkodzenia przyniosło trzęsienie ziemi z 1908 roku. Obiekt został przebudowany przez architekta Domenico Genoese Zerbi, do którego willa wówczas należała. Nadano mu styl neogotycki wenecki (czyli gotyk z silnymi wpływami arabskimi). Willa zachwyca więc mnogością detali i ciekawych wykończeń. Przez jakiś czas w jej wnętrzu mieścił się pawilon wystawowy. Niestety na początku 2018 roku willa Zerbi była zamknięta, a jej stan zachowania pozostawiał wiele do życzenia.

Gelateria Cesare

(Adres: Piazza Indipendenza 2)

W okolicy Muzeum Wielkiej Grecji, w cieniu wielkich fikusów stoi niewielka zielona budka. To najsłynniejsza lodziarnia w całym Reggio di Calabria. Tutaj można też nabyć lody o smaku Crema Reggina. Ponoć ten regionalny przysmak powstał właśnie w Reggio - tutejszy cukiernik przygotowując zimny deser dodał do niego zbyt dużo rumu. Początkowo chciał całość wyrzucić, jednak po spróbowaniu zdecydował się sprzedać lody pod nową nazwą.