Reichstag w Berlinie: zwiedzanie oraz wejście na kopułę

Monumentalny gmach Reichstagu jest obecnie siedzibą drugiej izby niemieckiego Parlamentu. To również świadek trudniej historii kraju oraz istotny punkt na turystycznej mapie Berlina, który każdego dnia zwiedzany jest przez tłumy przyjezdnych.

Reichstag w Berlinie: krótka historia gmachu

Historia Reichstagu, choć krótka, wypełniona jest dramatycznymi zdarzeniami. Poniżej przedstawiliśmy pokrótce dzieje gmachu w formie kalendarium z najważniejszymi wydarzeniami.

• 1871 - Po zjednoczeniu Niemiec parlamentarzyści wyrażają wolę wybudowania nowego obiektu, w którym mogliby się pomieścić (dotychczas użytkowany zamek Schwerin okazuje się zbyt mały).
• 1881 - Zostaje zakupiona berlińska działka należąca do rodziny Raczyńskich.
• 1884 - Położenie kamienia węgielnego, konkurs wygrywa projekt Paula Wallota.
• 1918 - Z balkonu budowli zostaje ogłoszony początek republiki niemieckiej (koniec cesarstwa).
• 27 lutego 1933 - Wybucha pożar Reichstagu. Zniszczeniu ulega kopuła i sala plenarna. Adolf Hitler o podpalenie oskarża niemieckich komunistów. W następstwie tych wydarzeń naziści zyskują pełnię władzy.
• maj 1945 - Zdobycie Berlina przez Armię Czerwoną. 2 maja zostaje wykonane słynne zdjęcie "Flaga nad Reichstagiem" (scena została zainscenizowana, a fotografię wyretuszowano).
• 1961-1973 - Odbudowa zniszczonego zabytku w formie zbliżonej do historycznej.
• 1995 - Artyści "Christo" dokonują słynnego "opakowania" Reichstagu.
• 1995-1999 - Rekonstrukcja zabytku, budowa nowej kopuły.

Architektura

Gmach Reichstagu reprezentuje styl historyczny (łączy cechy neorenesansu i neobaroku). Projekt był różnie odbierany przez ówczesnych - do jego zdecydowanych przeciwników należał m.in. cesarz Wilhelm II (nazwał go małparianią). Nie lepiej komentowali budowlę konserwatywni architekci, którym nie podobały się nowoczesne rozwiązania. Podobnie reagowali młodzi twórcy, którzy historyzującą fasadę uznali za przejaw wstecznictwa. Mimo tych przeciwności budowę udało się ukończyć w roku 1894, a koszta w wysokości 24 milionów marek pokryto z francuskich kontrybucji wojennych. Powstał budynek o kilku kondygnacjach z pokaźną kopułą.

Ponad fasadą między narożnymi wieżami umieszczono rzeźby będące alegoriami całego niemieckiego społeczeństwa. Są to (kolejno od krańca północno-zachodniego do południowo-zachodniego): Handel, Przemysł Ciężki, Przemysł Lekki, Elektrotechnika, Edukacja, Nauka, Sztuka, Literatura, Wojska Lądowe, Marynarka, Prawo, Rząd, Rolnictwo, Hodowla, Uprawa i… Browarnictwo.

We frontonie widzimy płaskorzeźbę wyobrażającą Germanię. W centralnej części znajduje się tarcza herbowa z niemieckim orłem oraz dwoma wojownikami po bokach. Z lewej i z prawej strony reliefu ukazano alegorie dwóch rzek granicznych ówczesnych Niemiec czyli Renu i Wisły! Poniżej możemy zobaczyć napis: DEM DEUTSCHEN VOLKE czyli "Dla narodu niemieckiego". Według niektórych przekazów cesarz był przeciwny umieszczeniu takiego napisu, ale ostatecznie pozostawił decyzję specjalnej Komisji. Napis pojawił się dopiero w roku 1916 - do jego stworzenia przetopiono dwie armaty zdobyte w czasie wojen napoleońskich.

Warto zwrócić uwagę na balkony Reichstagu (czasem w ważnych momentach pojawiają się tam niemieccy politycy). Prawdopodobnie to właśnie na jednym z nich wisiała w 1945 roku polska flaga. Polacy, którzy zdobywali Berlin chcieli zawiesić biało-czerwony sztandar na dachu, ale z pomysłu zrezygnowano obawiając się snajperów (według innej wersji nie pozwolili na to żołnierze radzieccy). W okresie powojennym znajdował się tu nieformalny punkt widokowy, z którego można było popatrzeć na Mur Berliński.

Nowa kopuła - symbol zjednoczonych Niemiec

Kilkanaście lat po zakończeniu II wojny światowej gmach parlamentu odbudowano, choć bez kopuły, z przeznaczeniem na centrum konferencyjne. Po zjednoczeniu Niemiec podjęto decyzję o przeniesieniu stolicy z leżącego na zachodzie Bonn z powrotem do Berlina. Niedługo później władze połączonego państwa ogłosiły konkurs na przebudowę historycznego gmachu parlamentu, którego zwycięzcą został brytyjski architekt Norman Foster.

Pierwsze wizje Fostera nie zyskały jednak uznania i zostały odebrane jako nazbyt drogie w realizacji. Ostatecznie osiągnięto kompromis - pozostawiono historyczną bryłę parlamentu i nakryto ją olbrzymią szklaną kopułą ze spiralnymi schodami w środku, które prowadzą na jej szczyt. Przebudowę zakończono w 1999 roku.

Oszklona kopuła Reichstagu, mimo że początkowo budziła niemałe kontrowersje, stała się jednym z największych symboli stolicy Niemiec. Do tego ma też zastosowanie praktyczne - dzięki niej do środka dostaje się więcej naturalnego światła, zmniejszając tym ślad węglowy i wpływając pozytywnie na klimat.

Zwiedzanie Reichstagu w Berlinie

Budynek Reichstagu już od jakiegoś czasu udostępniany jest do zwiedzania (w kilku różnych opcjach). Największą popularnością cieszy się możliwość wejścia na dach oraz słynną kopułę, skąd możemy podziwiać okoliczną zabudowę, ale dostępne są też dłuższe wycieczki z przewodnikiem czy nawet możliwość wzięcia udziału w posiedzeniu niemieckiego parlamentu.

Wejście na dach oraz kopułę

stan na 13 lipca 2022

Zwiedzanie kopuły oraz spacer po dachu organizowane są w grupach wpuszczanych co kwadrans. Wejście jest darmowe, ale musimy dokonać wcześniejszej rezerwacji na konkretny dzień i godzinę. Najlepiej zrobić to online na tej stronie.

Alternatywą jest pobranie biletu w centrum informacyjnym mieszczącym się tuż obok parlamentu (przy ulicy Scheidemannstraße), lecz w takim przypadku musimy liczyć się z trzema rzeczami:

• rezerwacji dokonujemy z przynajmniej dwugodzinnym wyprzedzeniem,
• w sezonie letnim kolejka biletowa potrafi być bardzo długa,
• no i przy dużym zainteresowaniu może po prostu zabraknąć miejsc.

W centrum informacyjnym dokonamy rezerwacji wyłącznie na trzy najbliższe dni, wliczając w to dzień bieżący.

W trakcie wizyty otrzymamy przewodnik audio w języku polskim, z nagraniem o długości około 20 minut.

Wycieczki z przewodnikiem

Innym sposobem na zwiedzenie Reichstagu jest wybranie się na jedną z kilku trwających około 90 minut darmowych wycieczek z przewodnikiem, podczas których dowiemy się więcej o historii oraz architekturze budynku, a także poznamy zasady działania niemieckiego parlamentu. Na końcu każdej z wycieczek uczestniczy mogą wybrać się na kopułę.

Liczba miejsc w przypadku wycieczek z przewodnikiem jest ograniczona. Więcej szczegółów oraz informacji o dostępnych opcjach wraz z formularzem rezerwacji znajdziecie tutaj.