Co zjeść na Białorusi?

Białoruś to nadal, w oczach polskiego turysty, kraj nieco tajemniczy. Częściowe zniesienie wiz sprawia, że za Bug wyjeżdża coraz więcej Polaków. I tu pojawia się pytanie: co zjeść na Białorusi? Wychodząc naprzeciw przygotowaliśmy małe zestawienie najpopularniejszych białoruskich potraw.

Kuchnia Białoruska

Tereny, na których dziś leży Białoruś, znajdowały się niegdyś w strefach wpływu: Litwy, Polski i Rosji. Stąd też kuchnia tego kraju posiada wiele elementów wspólnych z krajami ościennymi. Ze względu na specyfikę regionu i niewielką zamożność tutejszych ludzi, przygotowując jadło sięgano najczęściej po to co było pod ręką. Stąd nieduża ilość mięsa, a widoczna przewaga kasz, zbóż i przede wszystkim ziemniaków. To właśnie potrawy z kartofli są tu najpopularniejsze, znawcy twierdzą, że Białorusini opracowali nawet kilka tysięcy takich przepisów! Nieco zaskakuje duża popularność ryb. Trzeba jednak pamiętać, że niegdyś ryby były znacznie tańsze od mięsa, a liczne i czyste rzeki sprawiały, że na białoruskich stołach częściej gościła płoć czy okoń niż wołowina.

Zupy

Zupy białoruskie są najczęściej pożywne, gęste i prawie zawsze zabielane śmietaną. Prawie w każdej restauracji regionalnej znajdziemy maczankę. De facto nie jest to zupa, a rodzaj sosu podawanego do draników, ale praktycznie każda restauracja przyrządza maczankę na swój sposób. Możemy więc trafić na gęstą zawiesistą polewkę, ale też na przejrzystą luźną zupę z licznymi kawałkami mięsa. Maczanka składa się więc z wody (lub mleka), mąki, cebuli, śmietany i wieprzowiny.

Nie byłoby kuchni białoruskiej bez barszczu. Za potrawę narodową uważa się kwaśny żur (zabielany rzecz jasna śmietaną!), ale w restauracyjnym menu znacznie częściej pojawia się barszcz czerwony. Wpływ kuchni rosyjskiej uwidacznia się chociażby pod postacią zupy rybnej czyli tzw. uchy. Jej istotą jest bulion, który w przeciwieństwie do innych wywarów, powstaje z różnych gatunków ryb słodkowodnych. W wielu restauracjach serwuje się również znane nad Wisłą krupnik lub rosół.

Dania główne

Prym wiedzie kasza, wszelkiego rodzaju kluski oraz rzecz jasna nieśmiertelne ziemniaki. Za jedno z najpopularniejszych dań uważa się draniki czyli placki ziemniaczane. Podaje się je ze wspomnianą wcześniej maczanką lub ze śmietaną (rzadziej z mięsem). Raczej nie ma co liczyć na popularne u nas placki z cukrem. Draniki tak bardzo wrosły w krajobraz białoruskiej kuchni, że znajdziemy je również na tutejszych pocztówkach, koszulkach czy magnesach na lodówkę.

Jeśli ziemniaki to nie może zabraknąć takich potraw jak babka czy kiszka ziemniaczana. To pierwsze danie, składa się z zapiekanych, startych ziemniaków z cebulą, boczkiem i przyprawami. W drugim przypadku mamy do czynienia z jelitem wypełnionym masą z kartofli, boczku i przypraw (czasem też z dodatkiem mięsa). Innymi słowy taka ziemniaczana kiełbaska.

Mięsożercy również nie powinni narzekać. Chociaż dawniej takie potrawy rzadko gościły na stołach Białorusinów to dziś w restauracjach znajdziemy na przykład kumpiak czyli wędlinę ze świńskiego udźca. Popularna jest również słonina (sało).

W siódmym niebie powinni być za to miłośnicy pierogów. Poza znanymi nam pierogami z mięsem możemy zjeść także słynne pielmieni czyli malutkie pierożki nadziewane wieprzowiną z dużą ilością czosnku! Występują w wersji tradycyjnej (gotowane) lub znacznie rzadziej - pieczonej.

Przekąski i desery

Poszukujący słodkiego deseru powinni zdecydować się na naleśniki czyli bliny. Najczęściej podaje się je z dżemem, konfiturami, cukrem pudrem i… oczywiście ze śmietaną. Czasem możemy spotkać grube i pulchne naleśniki przypominające nieco amerykańskie pancakes. Mogą im towarzyszyć nieco bardziej treściwe dodatki jak chociażby maczanka.

Jedną z najciekawszych białoruskich przekąsek są nietypowe chipsy sprzedawane w podłużnych opakowaniach. W przeciwieństwie do tych znanych z naszych sklepów tamtejsze chipsy są cienkie i długie na kilkanaście centymetrów. Dodatkowo wyróżniają się nietypowymi smakami jak np. krab lub… zimne nóżki z chrzanem! Zdecydowanie warto spróbować!

Nasze kubki smakowe mogą zostać wystawione na ciężką próbę podczas smakowania innej białoruskiej przegryzki czyli suszonej ryby. Występuje ona w kilku wariantach (np. w formie długich pasków czy całych kawałków twardego rybiego mięsa), ale pod każdą postacią charakteryzuje się wyrazistym smakiem i zapachem.

Warto zwrócić też uwagę na obecny w sklepach i niedrogi kawior. Od niedawna Białorusini pozyskują rybią ikrę z założonych na terenie swojego kraju hodowli pstrągów norweskich. W sklepach dostępna jest zarówno ikra czerwona (łososiowate) jak i czarna (jesiotrowate).

Z białoruskich słodkości wspomnieć trzeba przede wszystkich o popularnych serkach twarogowych. Znajdziemy je w każdym większym sklepie, w chłodniach. Wprawdzie nie są tu tak popularne jak chociażby na Litwie, ale za niewielkie pieniądze (ok. rubla) będziemy mogli cieszyć się tym słodkim przysmakiem.

Popularnym, słodkim napojem jest też kwas chlebowy dostępny praktycznie w każdym sklepie. Niestety kupno prawdziwego kwasu jest praktycznie niemożliwe, ten oferowany w sklepach wyrabiany jest najczęściej ze sztucznych zamienników.

Białorusini zwykli osładzać swoje troski miodem. Znajdziemy go na sklepowych półkach oraz w formie dodatku do dań czy napojów. Jeśli nie dość Wam jeszcze placków to możecie poszukać saszni czyli naszych racuchów wypełnionych nadzieniem twarogowym.

Alkohole

Turyści bardzo często kupują alkohol podczas pobytu na Białorusi. Tego rodzaju wyroby są tu znacznie tańsze niż w naszym kraju, a do tego ich wybór jest nadzwyczaj duży. Decydując się jednak na zakup wódki, wina czy piwa pamiętajmy o limitach jakie obowiązują na granicy.

• Wódki - Czego jak czego, ale wysokoprocentowych alkoholi na Białorusi zabraknąć nie może! Sklepowe półki zapełniają różne gatunki rodzimych wódek, a ich ceny są bardzo korzystne. Za pół litra "czystej" zapłacimy od 6 do 10 rubli (z reguły ok. 8-9 rubli białoruskich).

• Piwa - Większość piw na Białorusi to lager europejski. Czasem trafimy na pilsa lub piwo ciemne. Powoli jednak piwna rewolucja dociera i tu, i w sklepach znajdziemy też ale. Dość długo najpopularniejsze było piwo z browaru Lidskoje, jednak ostatnimi czasy straciło swoją pozycję na rzecz trunków produkowanych przez browary Aliwaryja i przede wszystkim Krinitsa.

• Inne alkohole - Z innych alkoholi wypada wspomnieć o popularnych tutaj nalewkach oraz miodach pitnych. Na sklepowych półkach znajdziemy starkę, żartobliwie nazywaną "whisky ze wschodu". Wielu turystów kupuje również białoruskie lub rosyjskie koniaki.