Lublin atrakcje, zabytki, ciekawe miejsca. Co warto zwiedzić i zobaczyć?

Jedno z największych miast położonych we wschodniej części kraju szczyci się pięknym Starym Miastem, licznymi zabytkami i niezłą ofertą turystyczną. Może więc warto zboczyć nieco z uczęszczanych szlaków i wybrać się na kilka dni do Lublina?

W naszym artykule opisaliśmy wybrane atrakcje Lublina, które naszym zdaniem warto zobaczyć i zwiedzić. Lista nie jest oczywiście kompletna, gdyż "Kozi Gród" należy do tych miast, gdzie zawsze jest coś nowego do odkrycia. Rozpocznijmy jednak od krótkiego wprowadzenia historycznego.

Krótka historia miasta i ciekawostki

Nazwa Lublina, podobnie jak wielu innych polskich miast, wywodzi się od imienia. Trudno powiedzieć czy chodziło o mężczyznę czy kobietę (przyrostek -in może sugerować żeńską formę) ale pochodzenie dzierżawcze lub patronimiczne jest niemal pewne.

Najstarsze osadnictwo na terenie współczesnego miasta związane jest ze wzgórzem Czwartek oraz dzielnicą Sławin. Archeolodzy odnaleźli cmentarzyska, pozostałości osad i prawdopodobne miejsca kultu. Jeśli jednak mówimy o ciągłości osadniczej to należałoby wskazać na VI wiek naszej ery i wzgórze Czwartek oraz wzniesienia Grodzisko i Staromiejskie.

ZDJĘCIA: 1. Centrum Spotkania Kultur z tarasami ogrodowymi na dachu; 2. Kamień Nieszczęścia.

Według legendy to właśnie na Czwartku powstała pierwsza w mieście świątynia, kiedy to Mieszko I nakazał zburzyć pogański chram, a w jej miejscu wystawić kościół. Opowieść ta nie znajduje jednak potwierdzenia w źródłach. Pierwsza wzmianka pisana na temat miasta pochodzi z Kroniki Wincentego Kadłubka i związana jest z opowieścią o córce Cezara, która miała założyć Lublin (część badaczy sugeruje jednak, że zapisaną przez kronikarza nazwę należy łączyć z… Wolinem). Mimo częstych najazdów wrogich wojsk (Tatarów, Jaćwingów czy Rusinów) Lublin rozwijał się szybko, otrzymując około 1257 roku przywilej lokacyjny z rąk księcia Bolesława Wstydliwego.

ZDJĘCIA: Brama Krakowska w Lublinie - widok od Placu Łokietka

Złote lata dla Lublina to wiek XV i XVI. Uwagę na gród zwrócił już Władysław Jagiełło (być może dlatego, że było to pierwsze polskie miasto w jakim zatrzymał się jadąc do Krakowa po koronę). Szereg przywilejów, napływ kupców, bogacenie się mieszczaństwa sprawiły że Lublin rozrastał się z roku na rok. Z ważnych wydarzeń wymienić należy Unię Lubelską (unię realną między Polską i Litwą) oraz ustanowienie Trybunału Koronnego dla Małopolski. Rozwijała się też społeczność żydowska. Lubelscy Żydzi posiadali jesziwę, synagogę i drukarnie hebrajską - w mieście odbywał się też Sejm Czterech Ziem (ustalający podatki i rozpatrujący problemy tej społeczności).

ZDJĘCIA: Muzeum Wsi Lubelskiej - Skansen w Lublinie

Upadek przyszedł w wieku XVII. Spowodowały go najazdy Kozaków, Szwedów, Rosjan oraz klęski żywiołowe. Do historii przeszedł pożar Lublina z 1719 roku, który według relacji współczesnych ustał po procesji z relikwiami Krzyża Świętego. Mimo pewnych prób odbudowania potęgi miasta (np. przywilej Augusta II), pogrążało się ono w stagnacji wraz z całym krajem. Na zmianę tego stanu rzeczy trzeba było czekać dopiero do wieku XIX i znalezienia się Lublina w zaborze rosyjskim. Rozpoczęto budowę nowych manufaktur i budynków użyteczności publicznej, utworzono również połączenie kolejowe z Warszawą. Na rozwoju korzystali Polacy, ale też gmina żydowska, która należała do najprężniej działających w kraju.

U progu niepodległości w mieście powstał Ludowy Rząd Republiki Polskiej pod przewodnictwem Ignacego Daszyńskiego. Szczególnie brutalna okazała się dla mieszkańców Lublina okupacja hitlerowska. Podczas łapanek, publicznych egzekucji czy akcji AB śmierć ponosili przedstawiciele inteligencji, księża, działacze społeczni, ale też zwykli mieszkańcy miasta. W położonym na Majdanku obozie, śmierć poniosło prawie 80 tysięcy ludzi (głównie Żydów). Wobec zmian na froncie wschodnim i zbliżania się do miasta Armii Czerwonej Niemcy wymordowali ok. 300 więźniów lubelskiego zamku. Od 1 sierpnia 1944 roku działał w Lublinie marionetkowy Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego. Miasto znacznie rozwinęło się od czasów wojny zyskując nowe instytucje i budynki użyteczności publicznej. Liczba turystów przekracza 700 tysięcy osób rocznie i ciągle wzrasta.

Zwiedzanie Lublina

Lublin należy do tych miast, które zwiedza się dobrze zarówno podczas krótkiego (kilkugodzinnego), jak i dłuższego pobytu. W przypadku mniejszej ilości czasu najlepiej skupić się na Starym Mieście, na terenie którego odnajdziemy liczne zabytki, punkty widokowe oraz pięknie zdobione kamienice, oraz sąsiadującym z nim Wzgórzu Zamkowym. Najstarsza historyczna część Lublina jest na tyle niewielka, że bez większego wysiłku obejdziemy ją w całości pieszo.

Posiadając więcej czasu możemy dodatkowo zaplanować odwiedzenie kilku muzeów oraz atrakcji oddalonych od centrum miasta. Wśród tych ostatnich na szczególną uwagę zasługują Muzeum Wsi Lubelskiej (będące skansenem architektury regionu) oraz Państwowe Muzeum na Majdanku, do których dojedziemy komunikacją publiczną, rowerem lub samochodem.

ZDJĘCIA: Muzeum Wsi Lubelskiej - Skansen w Lublinie

Atrakcje Lublina, zabytki, ciekawe miejsca. Co warto zobaczyć?

Stare Miasto i popularne atrakcje serca Lublina

Naszą wizytę najlepiej rozpocząć od Starego Miasta, czyli dzielnicy obejmującej dawną część lokacyjnego Lublina oraz okolice rzek Czechówki i Bystrzycy, która mieści wiele starych kamienic i zabytków architektury sakralnej.

Możemy tu zobaczyć m.in.:

• budynek dawnego Trybunału Koronnego,
• archikatedrę świętych Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty z Wieżą Trynitarską, stanowiącą świetny punkt widokowy,
• bazylika Ojców Dominikanów ze wspaniałymi kaplicami (w jednej z nich, kaplicy Szaniawskich, zobaczymy obraz przedstawiający pożar Lublina z 1719 roku),
• Bramę Krakowską z muzeum historii miasta Lublina,
• Plac Po Farze z fundamentami nieistniejącego kościoła św. Michała, gdzie odnajdziemy przyjemny widok na Wzgórze Zamkowe,
• fragmenty umocnień (m.in. Baszta Gotycka),
• Piwnice pod Fortuną z zachowanymi malowidłami ściennymi,
• Lubelską Trasę Podziemną o długości około 300 m, która prowadzi kilka metrów pod powierzchnią ulicy,
• a także legendarny Kamień Nieszczęście.

Więcej o atrakcjach lubelskiego Starego Miasta napisaliśmy w oddzielnym artykule Zwiedzanie Starego Miasta w Lublinie.

Zamek Lubelski: muzeum, kaplica św. Trójcy oraz średniowieczny donżon

Ze Starym Miastem sąsiaduje Wzgórze Zamkowe, na szczycie którego stoi zamek wprowadzający w stan zdumienia turystów odwiedzających Lublin po raz pierwszy. Ta nietypowa neogotycka budowla powstała dopiero w XIX wieku (po wcześniejszym rozebraniu historycznej królewskiej rezydencji) i z założenia miała służyć jako więzienie. W obrębie założenia przetrwały jednak dwa bezcenne zabytki z okresu średniowiecza. Są to:

• stojąca na dziedzińcu okrągła wieża mieszkalno-obronna (zwana donżonem) z XIII stulecia. Była ona pierwszym murowanym obiektem wzniesionym na wzgórzu. Dziś na jej szczycie utworzono punkt widokowy.

• kaplica Świętej Trójcy ze wspaniałymi malowidłami ściennymi z pierwszej ćwierci XV wieku (są one jednym nielicznych przykładów sztuki bizantyjsko-ruskiej w Polsce).

W pozostałych pomieszczeniach zamkowych działa Muzeum Narodowe w Lublinie. Oprócz wystaw historycznych na odwiedzających czeka warta polecenia Galeria Malarstwa Polskiego z pracami takich artystów jak: Jan Matejko, ("Unia lubelska" i "Przyjęcie Żydów do Polski"), Jacek Malczewski, Władysław Podkowiński, Olga Boznańska czy Stanisława Wyspiański ("Nasturcje").

Wejścia na dziedziniec zamkowy jest darmowe, ale chcąc zwiedzić muzeum, donżon lub słynną kaplicę musimy zakupić bilet wstępu. Dostępne są wejściówki pojedyncze na każdą z atrakcji lub bilet łączony na wszystkie z nich.

Więcej informacji o historii zamku oraz jego zabytkach przeczytacie w naszym artykule Zamek w Lublinie - historia i zwiedzanie.

Stare Miasto ze Wzgórzem Zamkowym łączy murowany most, który zaczyna się tuż za Bramą Grodzką. Dawniej oba pagórki oddzielone były bagnistą fosą, a połączenie pomiędzy nimi zapewniał drewniany most zwodzony.

Wzgórze Czwartek oraz okoliczne zabytki

Po przeciwnej stronie Alei Tysiąclecia, za dworcem PKS i niewielkim bazarem widać wzgórze Czwartek, którego nazwa wywodzi się od organizowanych właśnie w czwartki jarmarków. To właśnie tam odnaleziono ślady najstarszego osadnictwa na terenie Lublina. Niestety, wzgórze było wielokrotnie niszczone i do naszych czasów nie przetrwało praktycznie nic z jego historycznej zabudowy.

Na szczycie pagórka wznosi się niewielki kościół św. Mikołaja pochodzący z XVI wieku, z okolic którego rozpościera się widok z oddali na panoramę Starego Miasta oraz Wzgórza Zamkowego (której podziwianie psuje nieco zabudowa położonego poniżej bazaru).

U stóp wzgórza stoi Sobór Przemienienia Pańskiego (czyli prawosławna katedra), będący kolejnym świadectwem wielokulturowego Lublina. Jego wnętrze skrywa ikonostas z początków XVII wieku pochodzący z okresu budowy świątyni. Ściana oddzielająca wiernych od kapłana wyróżnia się nie tylko pięknymi zdobieniami, ale też niemałym rozmiarem - jej długość to około 9,5 m przy wysokości zbliżonej do 5,7 m.

Na wschód od wzgórza znajdują się dwa cmentarze żydowskie (stary i nowy) z grobem Cadyka Widzącego Jakuba Izaaka Horowica. Jeśli chcielibyśmy spróbować wejść na teren nekropolii powinniśmy udać się do recepcji Hotelu Ilan, gdzie dawniej można było za niewielką opłatą (10 zł) wypożyczyć klucze. [stan na 2020 rok]

Przy ulicy Kalinowszczyzna 13 zwiedzimy pochodzący z XIX wieku klasycystyczny dwór Wincentego Pola, który został uwieczniony na jednej z grafik Napoleona Ordy. Dziś mieści się w nim oddział Muzeum Literackiego, gdzie oprócz eksponatów powiązanych z życiem artysty zobaczymy również meble z epoki oraz kolekcję globusów i map.

Tarasy Zamkowe - punkt widokowy na dachu centrum handlowego Vivo!

Od jakiegoś czasu w okolicach zamku działa centrum handlowe Vivo! (nazywane też Tarasami Zamkowymi). Samo centrum handlowe zapewne nie brzmi jak najlepsza atrakcja Lublina, ale na jego pokrytym trawą dachu czeka na nas przyjemny widok na Stare Miasto oraz Wzgórze Zamkowe.

Krakowskie Przedmieście

Bezpośrednio za Bramą Krakowską rozpoczyna się Krakowskie Przedmieście, jedna z najbardziej reprezentacyjnych arterii Lublina, częściowo wyłączona z ruchu kołowego. Warto przespacerować nią na zachód, przynajmniej do końca części deptakowej.

Nasz spacer rozpoczniemy od placu Łokietka, który jest idealnym punktem do podziwiania słynnej Bramy Krakowskiej. Po przeciwnej stronie stoi Nowy Ratusz, który w pierwszej połowie XIX wieku powstał na pozostałościach spalonego zespołu klasztornego karmelitów. Zabytek ucierpiał w trakcie II wojny światowej, a po wojnie został odbudowany w obecnym kształcie. Każdego dnia o 12:00 z tarasu ratusza grany jest hejnał Lublina (według oryginalnego zapisu z końca XVII wieku).

Z ratuszem sąsiaduje kościół Świętego Ducha. Historia świątyni sięga XV stulecia, co czyni ją najstarszym zabytkiem lubelskiego Krakowskiego Przedmieścia. Warto zajrzeć do środka, żeby zobaczyć wspaniały ołtarz główny.

Podczas spaceru deptakiem nie zapominajmy spoglądać także na mijane kamienice, z których część zachowała zabytkowe zdobienia.

Kierując się dalej dojdziemy po chwili do otoczonego zabytkami placu Litewskiego. Miejsce to ma bardzo bogatą historię - to właśnie tu hołd lenny królowi polskiemu Zygmuntowi Augustowi miał złożyć Albrecht Fryderyk Hohenzollern. Na placu zobaczymy m.in.: fontanny, pomnik Unii Lubelskiej, pomnik Nieznanego Żołnierza czy zdobywający niemałą popularność w mediach portal do Wilna. Po północnej stronie placu stoi kilka zabytkowych pałaców - wśród nich jest chociażby Pałac Czartoryskich wzniesiony w XVII wieku według projektu Tylmana z Gameren (twórcy wielu wspaniałych rezydencji oraz kościołów), który na przestrzeni wieków był jednak wielokrotnie przebudowywany i zatracił pierwotny barokowy rys.

Ogród Saski w Lublinie

Do najpiękniejszych terenów zielonych w mieście należy założony w XIX wieku Ogród Saski, czyli ponad 15 hektarowy obszar zieleni z kilkoma pagórkami, wolierą dla pawi oraz oczkiem wodnym. W środku mieści się też amfiteatr, w którym latem odbywają się imprezy plenerowe. Jest to idealne miejsce na krótki odpoczynek po trudach zwiedzania w słoneczny dzień.

Historia Ogrodu Saskiego sięga 1837 roku, co czyni go jednym z najstarszych miejskich parków publicznych w Polsce. Powstał on w stylu ogrodu angielskiego według projektu inżyniera Feliksa Łodzia-Bieczyńskiego. Przed wejściem do parku stoi neogotycki budynek pełniący w przeszłości funkcję domku strażnika ogrodowego. Budowla dzięki restauracji odzyskała dawny blask. Obecnie w środku działa lokal gastronomiczny.

Obok Parku Saskiego, po jego zachodniej stronie, możemy zobaczyć tzw. Domek Kata (al. Jana Długosza) czyli ośmiokątny budynek który niegdyś był… szubienicą! Budynek pełni funkcję mieszkalną i niestety dziś możemy spojrzeć na niego wyłącznie z pewnej odległości.

W okolicy: Na południe od Parku znajduje się najstarsza z zachowanych lubelskich nekropolii czyli tzw. cmentarz przy Lipowej (Lipowa 16). W rzeczywistości są to cztery cmentarze: katolicki, ewangelicko-augsburski, prawosławny i wojskowy - gdzie ostatni spoczynek znalazło wielu znanych lublinian jak chociażby ksiądz Piotr Ściegienny czy poeta Józef Czechowicz.

Centrum Spotkania Kultur z tarasami ogrodowymi na dachu

Tuż obok Ogrodu Saskiego powstała nowoczesna placówka kulturalna nazwana Centrum Spotkania Kultur. W kilkukondygnacyjnym budynku działają m.in. teatr, kino oraz pub należący do warzącego rzemieślnicze piwa Browaru Zakładowego, który swoją siedzibę ma kilkadziesiąt kilometrów od Lublina.

Jednym z najciekawszych elementów kompleksu (z perspektywy turysty) są tarasy ogrodowe utworzone na dachu budynku, gdzie obok roślin i drzew owocowych znalazło się również miejsce na pasiekę z licznymi ulami. Po wjechaniu windą na ostatnie piętro będziemy mogli rzucić okiem na Plac Teatralny, fragment Ogrodu Saskiego oraz panoramę okolicy. Wejście na tarasy ogrodowe jest darmowe. Na górę wjedziemy windą lub dostaniemy się schodami.

Kościół Matki Bożej Zwycięskiej - dziękczynne wotum po zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem

Do mniej znanych atrakcji Lublina należy kościół Matki Bożej Zwycięskiej. Gotycka świątynia powstała w latach 1412-1426 z fundacji króla Władysława Jagiełły, który chciał w ten sposób uczcić zwycięską bitwę pod Grunwaldem. Jest to jedyny kościół, który polski król wzniósł w podzięce za tę wiktorię.

Przy budowie gmachu wykorzystano niemieckich jeńców. Pierwotnie świątynia nie posiadała wieży, którą dobudowano w pierwszej połowie XVI wieku, oraz posiadała płaski strop (zastąpiony później sklepieniem krzyżowo-żebrowym). Kościół położony jest kawałek od Starego Miasta, przez co na przestrzeni wieków kilkukrotnie padał łupem najeźdźców - z tego powodu większość oryginalnego wyposażenia pochodzi z ostatnich dwóch stuleci.

Mimo to świątynia skrywa w sobie wiele skarbów. Są to m.in.: gotyckie krypty, najstarszy obraz w Lublinie (z XV wieku, przedstawiający św. Brygidę, która miała przewidzieć klęske Krzyżaków) oraz cenne polichromie z końca XV wieku (jedne z najstarszych malowideł o tematyce świeckiej w Polsce). W trakcie zwiedzania możemy mieć też szansę na wejście na wieżę, skąd rozpościera się widok na panoramę okolicy. Chcąc odwiedzić świątynie warto zapoznać się z godzinami otwarcia oraz zasadami wizyty na tej stronie.

Bezpośrednio przy świątyni stoi drugi, znacznie skromniejszy pomnik przypominający o grunwaldzkim zwycięstwie. Jest to niewielka kolumna o wysokości około metra, postawiona w 1910 roku z okazji 500-lecia wielkiej bitwy. Były to czasy przed odzyskaniem niepodległości, a rosyjski zaborca nie zezwolił na postawienie bardziej imponującego monumentu - zastosowano więc fortel i postawiono skromny pomnik umieszczając na nim dedykację poświęconą samemu kościołowi.

Jeśli jednak znamy historię świątyni (której budowa rozpoczęła się w 1412 roku), to od razu zauważymy, że daty są błędne i odwołują się do słynnej bitwy, a nie kościoła. Pomysłodawca całej akcji, ksiądz Jan Władziński, trafił z jej powodu na kilka miesięcy do więzienia.

Browar Perła

Jednym z najbardziej znanych produktów kojarzonych z regionem jest bez wątpienia piwo Perła. Nie każdy z odwiedzających Lublin zdaje sobie sprawę, że od 1846 do 2001 roku warzono je dosłownie kilka minut spacerem od murów Starego Miasta. Twórcą browaru był Karol Rudolf Vetter. Jego zakład początkowo mieścił się w przebudowanych obiektach dawnego klasztoru Ojców Reformatorów. W 1875 roku rozbudowano go o samodzielny, nowoczesny budynek warzelni.

Po przeniesieniu produkcji dawna fabryka pozostała w lubelskim krajobrazie i stanowi jeden z najważniejszych zabytków lokalnego przemysłu. Dziedziniec dawnego browaru jest ogólnodostępny, podobnie jak pomieszczenie warzelni, gdzie obok zabytkowych kadzi oraz kotła warzelnego na odwiedzających czekają pojedyncze tablice informacyjne przybliżające historię browaru.

Dla osób pragnących dowiedzieć się więcej o działalności browaru i zobaczyć niedostępne na co dzień pomieszczenia organizowane są płatne wycieczki po podziemiach kompleksu. Ostatnim etapem zwiedzania jest degustacja przeprowadzana w dawnej leżakowni. Więcej szczegółów (wraz z datami i godzinami wycieczek) można znaleźć tutaj.

Będąc na miejscu warto też zajrzeć do Perłowej Pijalni Piwa charakteryzującej się fantastycznym wystrojem z butelek.

W okolicy: Tuż obok browaru stoi zaniedbany Pałac Sobieskich. Budynek może pochwalić się bogatą historią. Zbudowano go w XVI w., następnie przebudowano w kolejnym stuleciu, a swój obecny wygląd uzyskał w XIX wieku. Obiekt przez pewien czas był własnością króla Jana III Sobieskiego. Budynek należy obecnie do Politechniki Lubelskiej, ale z powodów formalnych został opuszczony i obecnie niszczeje. Warto zwrócić uwagę na centralną wieżę. [stan na 2021 rok]

Muzeum Wsi Lubelskiej

Największą atrakcją zachodniej części Lublina jest Muzeum Wsi Lubelskiej (aleja Warszawska 96A) czyli jeden z prężniej działających skansenów w naszym kraju. Wyróżnia się on budynkami przeniesionymi z niewielkich miasteczek Lubelszczyzny (odtworzono jedną pierzeję rynku oraz kilka innych budowli).

Lubelski skansen podzielony został na sektory skupiające się na konkretnych regionach Lubelszczyzny (Wyżyna Lubelska, Roztocze, Powiśle, Podlasie) oraz tematach (część dworska oraz miasteczkowa).

Wśród zabytków zgromadzonych na terenie skansenu warto wymienić:

• wiatrak z Zygmuntowa (początek XX wieku), będący pierwszym obiektem przeniesionym na teren skansenu,
• drewniany kościół z Matczyna (XVII wiek),
• drewnianą cerkiew greckokatolicką z Tarnoszyna (XVIII wiek) oraz niezależna dzwonnicę Lubyczy-Kniazie,
• chałupy oraz zagrody,
• dwory i szpichlerze dworskie.

W tzw. części miasteczkowej odwzorowano także pracownie oraz zakłady (m.in. zakład fryzjerski, pracownie krawiecką, sklepy czy piwiarnię).

Na zwiedzenie Muzeum Wsi Lubelskiej warto zaplanować minimum 90 minut. Na miejscu organizowane są dodatkowo płatne wycieczki z przewodnikiem, które polecamy - ponieważ można dowiedzieć się wielu interesujących rzeczy.

Planując konkretną datę odwiedzin Lublina warto sprawdzić harmonogram wydarzeń organizowanych na terenie skansenu. W niektóre dni (przede wszystkim w sezonie letnim) odbywają się pokazy tradycyjnych zawodów lub prac wykonywanych drzewiej na lubelskiej wsi. Interesującą imprezą jest chociażby żniwowanie, ale podczas wizyty w skansenie możemy natrafić też na pokazy: pracy kowala, wyrobu powrozów, młócenia zboża czy wypiekania podpłomyków, żeby wymienić tylko niektóre z możliwych opcji.

Aktualny kalendarz wydarzeń można sprawdzić na oficjalnej stronie.

Ogród Botaniczny oraz Dworek Kościuszków

Po przeciwnej stronie ulicy Warszawskiej odnajdziemy Ogród Botaniczny Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (Sławinkowska 3), który warto odwiedzić w porze kwitnienia róż! Bilety nie należą do drogich (aktualne ceny sprawdzicie tutaj), a wejście znajduje się od ul. Willowej.

Na terenie ogrodu stoi zabytkowy Dworek Kościuszków. Historia obiektu, który był dawniej częścią folwarku Sławinek, sięga przynajmniej pierwszych dekad XVIII wieku. Jego właścicielem był starosta krzemieniecki Jan Nepomucen Kościuszko (nazwisko nieprzypadkowe, gdyż Jan był stryjem Tadeusza Kościuszki).

Mimo że obecny wygląd dworku jest efektem rekonstrukcji, to wzniesiono go na zachowanych piwnicach pierwotnego budynku, z wykorzystaniem budulca przetrwałego z rozbiórki oryginalnej budowli. Zabytek jest udostępniony do zwiedzania za dodatkową (niewielką) opłatą, o ile w danym momencie nie są w nim organizowane wydarzenia związane z działalnością uniwersytetu.

Państwowe Muzeum na Majdanku

Innym z leżących poza centrum i wartych odwiedzenia miejsc jest Państwowe Muzeum na Majdanku, prezentujące historię działającego tu niemieckiego obozu śmierci KL Lublin.

Z dawnego obozu koncentracyjnego zachowało się 70 budynków z lat 1941-44. W otwartych do zwiedzania barakach przedstawiono dzieje zagłady lubelskich Żydów oraz innych więźniów Majdanka (ul. Droga Męczenników Majdanka 67). Wśród najbardziej poruszających wystaw należy wymienić buty odebrane zgładzonym więźniom oraz "Okno Życia", przez które zobaczymy odcinek drogi wybrukowany macewami zabranymi z lubelskich cmentarzy żydowskich.

Wstęp na teren dawnego obozu jest bezpłatny. Na miejscu organizowane są dodatkowo płatne wycieczki z przewodnikiem. Muzeum oddalone jest od Starego Miasta o ponad 4 km, więc na miejsce najlepiej dojechać komunikacją publiczną, rowerem lub samochodem (na miejscu pobierana jest niewielka opłata za parking). [stan na lipiec 2021]

Murale

Może Was to zaskoczy, ale Lublin to także wiele ciekawych murali. Wyróżniają się przede wszystkim te będące zapisem tekstów literackich np. wiersz "Koleżanki" Julii Hartwig przy ul. Kowalskiej 4 czy "Jonasz" Macieja Świetlickiego przy pl. Wolności 4. Warto obejrzeć też bardziej klasyczne przykłady street artu jak chociażby odsłonięty w 2017 roku "Wjazd generała Zajączka do Lublina" przy ulicy Zamojskiej.

Co i gdzie zjeść w Lublinie?

Lubelszczyzna posiada kilka unikalnych potraw, których będziemy mogli spróbować podczas wizyty w najważniejszym mieście regionu. Na pewno niemal każdy kojarzy słynny cebularz lubelski, który co ciekawe otrzymał nawet status produktu regionalnego! W Lublinie odnajdziemy nawet muzeum poświęcone temu przysmakowi - Regionalne Muzeum Cebularza. Z innych produktów wymienić należy także słynny forszmak lubelski (rodzaj gulaszu). Wyróżnia się też schabowy po lubelsku panierowany w jajku i mące gryczanej.

Te i inne miejscowe potrawy zjemy w pubie regionalnym u Świętego Michała (Grodzka 16). Z innych wartych polecenia lubelskich lokali wymienić można: Pijalnię Piwa Perłową (Bernardyńska 15A), Browar Restaurację Grodzka 15, Pub "Sarmata" (Grodzka 16), restaurację Biesy (Rynek 18) czy restaurację Sielsko Anielsko (Rynek 17).

Mandragora

W samym sercu Starego Miasta, w kamienicy wzniesionej w 1521 roku, mieści się restauracja Mandragora serwująca dania kuchni żydowskiej. Miejsce to należy do tych droższych, ale jeśli chcielibyśmy cofnąć się w czasie i skosztować kuchni lubelskich Żydów, to trudno o lepszy wybór. Wśród oferowanych dań dużą popularnością cieszą się podroby.

Zielony Talerzyk

Czytelnikom poszukujących mniej tradycyjnej kuchni, lecz z wykorzystaniem także lokalnych składników, możemy polecić niewielką restaurację Zielony Talerzyk, którą znajdziecie w jednym z dziedzińców nieopodal Bramy Krakowskiej.

Miejsce to wyróżnia się nie tylko pysznym jedzeniem przyrządzanym z ekologicznym składników w nurcie slow food, ale też zachęcającym wystrojem wnętrza. Zanim przejdziemy do dania głównego warto zamówić przekąskę w formie talerzyka z lokalnych produktów, wśród których znajduje się słynny cebularz lubelski (w wersji mini).

##Życie nocne

O Kozim Grodzie mówi się, że to "miasto studenckie" nic więc dziwnego, że lubiący tego rodzaju rozrywki nie powinni narzekać. Na Starym Mieście znajdziemy wiele pubów i restauracji pracujących do późnych godzin nocnych. W mieście działają też kluby i dyskoteki - ciekawostką jest Klub Plażowy Riviera czyli dyskoteka zlokalizowana na dachu budynku, gdzie uczestnicy zabawy siadają w koszach plażowych lub na rozkładanych leżakach.

Jak oszczędzić pieniądze podczas wizyty w Lublinie?

Lublin to jedno z tańszych turystycznych miast w Polsce. Do tego tutejsze muzea mają bezpłatne dni wstępu. We wtorek bez płacenia wejdziemy do: Zamku Lubelskiego, Muzeum Wincentego Pola i Muzeum im. Józefa Czechowicza. Opłat za bilet nie pobiera się w Państwowym Muzeum na Majdanku i Muzeum Martyrologii "Pod Zegarem". Bazylikę Dominikanów ze skarbcem możemy zwiedzić za "co łaska".

Na co uważać w Lublinie?

Jeśli chcemy oglądać lubelskie muzea to poniedziałek zdecydowanie nie jest dobrym dniem na przyjazd do Koziego Grodu. Zasadniczo Lublin jest bezpiecznym miastem, lepiej jednak uważać na portfel w okolicach dworca PKS. Po zmroku nie powinniśmy też zapuszczać się w okolice ulicy Ruskiej i Górnej.

Bliższe i dalsze okolice Lublina: wycieczki poza miasto

Lublin to kapitalny punkt do wycieczek po okolicy. Znajdziemy tu praktycznie wszystkie rodzaje atrakcji turystycznych:

• stare miasta (Chełm, Kazimierz nad Wisłą, Zamość),
• uzdrowiska (Nałęczów),
• zabytki sakralne (Kraśnik),
• zamki i pałace (Krupe, Gardzienice, Kozłówka, Lubartów, Janowiec, Puławy),
• dziką przyrodę (Zwierzyniec, Okuninka, Poleski Park Narodowy),
• czy judaika (Bychawa, Wojsławice, Kraśnik).

Możemy też zjeść nietypowe produkty regionalne jak np. szynkę z karpia w Opolu Lubelskim czy pieróg biłgorajski w okolicach Roztoczańskiego Parku Narodowego.