Podróże po Europie

Malta: największe atrakcje, zabytki i ciekawe miejsca. Co warto zobaczyć na Malcie?

Ostatnia aktualizacja: 2 października 2022

Malta w powszechnej świadomości uważana jest za typowo wypoczynkowy kierunek, czemu sprzyja blisko 300 słonecznych dni w roku. Paradoksalnie jednak wyspa może bardziej przypaść do gustu turystom zainteresowanym historią i zwiedzaniem zabytków niż tym, którym najbardziej zależy na plażowaniu. Większość maltańskiego wybrzeża zajmują strome klify i skały, a plaże to zaledwie niewielki procent całości. W sezonie może się więc okazać, że znajdziemy w okolicy plażę, ale będziemy na niej siedzieć upchani niczym sardynki.

Co warto zobaczyć na Malcie?

Największe atrakcje Malty to zdecydowanie zabytki, których na wyspie jest pod dostatkiem. Wśród nich warto wymienić megalityczne świątynie (starsze od egipskich piramid czy kamieni Stonehenge!), starożytne grobowce, wczesnochrześcijańskie katakumby czy ufortyfikowane miasta wzniesione przez członków Zakonu Maltańskiego. Dotychczas na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO znalazły się 3 wpisy z Malty (miasto Valletta, megalityczne świątynie oraz Hypogeum Ħal Saflieni), ale wiele kolejnych oczekuje na swoją kolei na Liście Informacyjnej (ang. Tentative List).

Oprócz wspomnianych zabytków Malta może pochwalić się także malowniczymi klifami, różnorodnymi kościołami (jest ich prawie tyle, ile dni w roku) i oraz wieloma tradycjami. W naszym artykule opisaliśmy wiele atrakcji turystycznych, które naszym zdaniem warto zwiedzić.

Największe atrakcje Malty na mapie

Olbrzymią zaletą Malty jest jej niewielki rozmiar, dzięki któremu możemy w krótkim czasie zwiedzić wiele miejsc. Największym problemem w trakcie naszej podróży mogą być dojazdy. Samochodem jeździ się trudno (ruch lewostronny, wąskie uliczki w miastach), ale wypożyczenie auta daje nam olbrzymią swobodę.

Trochę trudniej sytuacja wygląda z komunikacją publiczną, która nie zawsze jeździ planowo (albo w ogóle nie przyjeżdża zgodnie z rozkładem), a do tego w sezonie autobusy są wypchane po brzegi. Czasami lepszym rozwiązaniem może być przejście kilku kilometrów, niż próba dojechania gdzieś komunikacją.

Poniżej umieściliśmy mapę wszystkich atrakcji, które znalazły się w naszym artykule. Polecane przez nas miejsca oznaczyliśmy gwiazdką.

Atrakcje Malty, zabytki, ciekawe miejsca. Co warto zobaczyć na Malcie?

Valletta: obrazy Caravaggio i pamiątki po Zakonie Maltańskim w stolicy kraju

Valletta jest jedną z najmniejszych stolic Europy i jednocześnie jednym z miast o największym zagęszczeniu zabytków na metr kwadratowy na świecie. Stolicę Malty doceniła organizacja UNESCO, która całe miasto wpisała na listę światowego dziedzictwa kulturowego.

Valletta jest miastem w całości ufortyfikowanym. Wzniesiono ją niedługo po tzw. Wielkim Oblężeniu Malty w 1565 roku i miała pełnić funkcję niemożliwej do zdobycia fortecy. Pomysłodawcą tego ambitnego projektu był wielki mistrz Zakonu Maltańskiego, Jean de la Valette, na cześć którego nazwano nowe miasto.

Spacerując po maltańskiej stolicy raz po raz natrafimy na perełki architektoniczne. Oprócz fasad najpiękniejszych pałaców (m.in. Pałacu Wielkich Mistrzów czy zajazdów nazywanych auberge) i kościołów w oczy rzucają się drewniane, kolorowe balkony.

Katedra - Valletta, Malta
Katedra - Valletta, Malta

Dzięki niewielkiemu rozmiarowi miasta w każdy jego zakątek dojdziemy pieszo. Wśród najważniejszych atrakcji i zabytków warto wymienić:

  • Pałac Wielkich Mistrzów, w którym możemy zwiedzić apartamenty oraz zbrojownię, w której oprócz broni zobaczymy również zbroje najważniejszych zakonników,
  • Konkatedra św. Jana, w oratorium której przechowywany jest majestatyczny obraz pt. Ścięcie św. Jana Chrzciciela pędzla Caravaggio. Porywczy włoski malarz znalazł schronienie na Malcie, ale ostatecznie i stąd musiał uciekać pod osłoną nocy,
  • Narodowe Muzeum Archeologiczne, w którym przechowywane są najważniejsze z artefaktów znalezionych na Malcie i Gozo, w tym słynna figurka śpiącej kapłanki.
  • Fort Saint Elmo, gwiaździsty fort na końcu półwyspu, na terenie którego zorganizowano muzeum wojskowe.

W zależności od naszych zainteresowań możemy spędzić w Valletcie od kilku godzin, do nawet dwóch czy trzech dni.

Zwiedzanie Fortu Saint Elmo - Valletta, Malta
Zwiedzanie Fortu Saint Elmo - Valletta, Malta

Trzy Miasta: Birgu, Cospicua, Senglea

Naprzeciwko Valletty, po drugiej stronie zatoki Grand Harbour, rozciąga się zespół trzech historycznych miasteczek: Birgu, Cospicua oraz Senglea.

Birgu - Trzy Miasta, Malta
Birgu - Trzy Miasta, Malta

Birgu od momentu przybycia joannitów na wyspę do powstania Valletty pełniło funkcję głównej siedziby zakonu. W tym czasie niewielką osadę rybacką przekształcono w prężnie działające miasto. Szpitalnicy rozbudowali fort Saint Angelo i wznieśli kilka wartych uwagi budynków, w tym zajazdy dla grup językowych zakonu oraz pałac Inkwizytora.

Senglea oraz Cospicua znajdują się w cieniu Birgu, ale mając więcej czasu warto poświęcić chwilkę na ich poznanie. Popularne Trzy Miasta mogą być świetnym pomysłem na spędzenia większości lub nawet całego dnia.

Wśród wartych uwagi atrakcji maltańskiego trójmiasta warto wymienić:

  • Fort Saint Angelo (Birgu), który do momentu wzniesienia Valletty był siedzibą Wielkiego Mistrza Zakonu Maltańskiego.
  • Muzeum Morskie Malty (Birgu) - jedno z najciekawszych muzeów na Malcie, które może pochwalić się bogatą kolekcją obiektów związanych z działalnością morską - zarówno z czasów joannitów, jak i nowszych.
  • Pałac Inkwizytora (Birgu) - choć pałac po upadku Inkwizycji wielokrotnie zmieniano, to zwiedzenie go może być nie lada gratką dla sympatyków historii - jest to jeden z nielicznych obiektów tego typu, który udostępniono zwiedzającym.
  • ogród Gardjola (Senglea), który oferuje widok na zatokę. Na jego końcu znajduje się oryginalna budka strażnicza.
  • brama św. Heleny oraz brama Notre Dame (Cospicua) - barokowe bramy miejskie, które wzniesiono w trakcie otaczania Trzech Miast systemem fortyfikacji.

Paceville: imprezowa stolica Malty

Położone na północ od Valletty i Sliemy miasteczko Paceville jest mekką imprezowiczów odwiedzających Maltę. Ten niewielki obszar wypełniony jest pubami, barami oraz klubami, w których kwitnie wyspiarskie życie nocne.

Uwaga! W weekendy autobusy jadące do i wracające z Paceville mogą być bardzo zatłoczone.

Hypogeum Ħal Saflieni: neolityczny kompleks podziemny

Jednym z zabytków wpisanych na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO jest Hypogeum Ħal Saflieni. Jest to wyryty w skale podziemny kompleks cmentarny, który wykorzystywano od 4000 do 1500 roku p.n.e.. W tym czasie pochowano tam nawet 7000 osób.

Ten podziemny labirynt pełen komnat grobowych pozostawał zapomniany aż do 1902 roku, gdy przypadkowo odnaleziono go w trakcie prac budowlanych. Ku zaskoczeniu odkrywców i archeologów hypogeum zachowało się w bardzo dobrym stanie.

Komnaty pomieszczeń ozdobione są blokami podobnymi do tych znanych ze świątyń megalitycznych, a na fragmentach ścian zachowały się zdobienia z ochry. Podczas prac wykopaliskowych odnaleziono różne obiekty grobowe, w tym słynną figurkę przedstawiająca śpiącą kobietę/kapłankę, którą można zobaczyć w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Valletcie.

Figurka śpiącej kapłanki z Hypogeum Ħal Saflieni - obecnie znajduje się w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Valletcie (Malta)
Figurka śpiącej kapłanki z Hypogeum Ħal Saflieni - obecnie znajduje się w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Valletcie (Malta)

Niestety, wizyta w hypogeum nie należy do najtańszych atrakcji, a zwiedzanie możliwe jest jedynie w trakcie wycieczki z przewodnikiem. W ciągu dnia do środka może wejść zaledwie 80 osób. Turyści wpuszczani są w niewielkich grupach o pełnych godzinach, a cała wycieczka trwa około 50 minut. W środku obowiązuje kategoryczny zakaz wykonywania zdjęć.

Koszt dla osoby dorosłej to aż 35€. Bilety można zakupić jedynie online. Warto zdawać sobie sprawę, że nawet poza sezonem wejściówki potrafią być wyprzedawane z dużym wyprzedzeniem. Stronę rezerwacyjną znajdziecie tutaj. Rezerwacji dokonujemy na konkretny dzień i godzinę.

Alternatywą do zakupu online są tzw. last minute tickets, które można nabyć na dzień przed wizytą w jednym z punktów sprzedaży. Bilety te są droższe i dostępne tylko na dwa okna czasowe. Więcej informacji znajdziecie tutaj.

Marsaxlokk: wioska rybacka i kolorowe łódki luzzu

Marsaxlokk to największe z miasteczek rybackich na Malcie. Tutejszy port ozdabiają dziesiątki wielokolorowych łódek nazywanych luzzu, które są jednym z największych symboli wyspy. Jeśli chcielibyśmy zobaczyć je na własne oczy, to warto podjechać tu chociażby na chwilkę.

Łódki luzzu w Marsaxlokk
Łódki luzzu w Marsaxlokk

W każdą niedzielę (od rana do południa) w Marsaxlokk odbywa się targ rybny. Wielu przybyłych na miejsce turystów jest jednak zawiedzionych tłumami oraz atmosferą. Obecnie tylko w niewielkiej część kramów oferowane są zdobycze rybaków, a pozostali sprzedawcy handlują pamiątkami oraz różnymi lokalnymi wyrobami.

Około dwa kilometry za portem w Marsaxlokk znajdziemy popularne kąpielisko nazywane basenem św. Piotra (St. Peter's Pool). Nie jest to typowa piaszczysta plaża, a wyrzeźbione w klifie półki skalne, z których można wskoczyć wprost do wody.

Więcej: Marsaxlokk (Malta): wioska rybacka, kolorowe łódki luzzu i okolica

Mdina: ufortyfikowane Ciche Miasto i historyczna stolica Malty

Leżąca w centrum wyspy Mdina aż do przybycia Kawalerów Maltańskich pełniła funkcję stolicy Malty. Miasto ma bardzo bogatą historię - powstało jako osada Fenicjan, następnie przebudowali je Rzymianie, a obecny układ oraz kształt zawdzięcza Arabom.

Mdina położona jest na wzniesieniu i w całości otoczona została murami oraz bastionami. Mimo że historyczna stolica zachowała swój średniowieczny rozkład ulic, to wygląd większości budynków jest efektem przebudowy po tragicznym trzęsieniu ziemi w 1693 roku i charakteryzuje się stylem barokowym.

Mdina - jedna z uliczek
Mdina - jedna z uliczek

Niektóre z zabytków i atrakcji Mdiny:

  • Katedra św. Pawła z obrazami Matti Pretiego,
  • Muzeum Katedralne z różnorodnymi historycznymi kolekcjami (m.in. monetami z całej historii wyspy, drzeworytami Albrechta Dürera czy pięknie zdobionymi księgami chóralnymi oraz manuskryptami),
  • barokowe rezydencje i pałace,
  • bramy miejskie prowadzące do miasta

Więcej: Mdina (Malta): zwiedzanie i atrakcje Cichego Miasta

Domvs Romana: ruiny rzymskiej willi oraz muzeum archeologiczne

Niewiele przetrwało ze starożytnego miasta Melite, które zajmowało obszar dzisiejszych Mdiny i Rabatu. Pod koniec XIX wieku nieopodal murów miejskich historycznej stolicy odnaleziono niewielkie ruiny rzymskiej willi, na terenie których skrywała się dobrze zachowana mozaika podłogowa.

Rzymska mozaika w Domus Romana
Rzymska mozaika w Domus Romana

Nad stanowiskiem archeologicznym wzniesiono muzeum, w którym wystawiane są najważniejsze z obiektów z czasów bytności Rzymian odnalezione na Malcie i Gozo. Jest to pozycja obowiązkowa dla wszystkich zainteresowanych tą tematyką.

Więcej o Domvs Romana przeczytacie w naszym artykule o Rabacie.

Rabat: wczesnochrześcijańskie katakumby i grota św. Pawła

Sąsiadujący z Mdiną Rabat słynie z tych atrakcji, które nie są widoczne na pierwszy rzut oka. Pod ulicami miasta rozciągają się podziemne nekropolie wydrążone w pierwszych wiekach po Chrystusie, w których grzebano zmarłych w czasach pierwszych chrześcijan .

Do zwiedzenia są trzy różniące się od siebie kompleksy:

  • katakumby św. Pawła,
  • kompleks św. Agaty: katakumby, krypta, muzeum,
  • katakumby św. Katalda.

Więcej informacji o każdym z nich znajdziecie w naszym artykule: Rabat (Malta): wczesnochrześcijańskie katakumby oraz grota św. Pawła

Na terenie Rabatu znajduje się też grota św. Pawła, gdzie według tradycji apostoł propagował nową wiarę podczas swojego trzymiesięcznego pobytu na Malcie. Grotę możemy odwiedzić w trakcie wizyty w Muzeum Wignacourt.

Blue Grotto: malownicza jaskinia wyrzeźbiona w klifie

Blue Grotto (pol. Błękitna Grota) to największa z systemu sześciu jaskiń klifowych, które zostały wyrzeźbione przez fale morskie na południowym-wschodzie wyspy.

Blue Grotto - widok na klifowe jaskinie
Blue Grotto - widok na klifowe jaskinie

Błękitną Grotę i pozostałe z jaskiń w całej okazałości zobaczymy jedynie od strony morza. Przez cały rok organizowane są krótkie rejsy niewielkimi łódkami, podczas których wpłyniemy do jaskiń i będziemy mogli podziwiać przezroczystą wodę, która w promieniach słońca mieni się odcieniami błękitu oraz turkusu.

Uwaga! Rejsy do Blue Grotto są jednymi z najpopularniejszych atrakcji na Malcie i w sezonie mogą na nas czekać długie kolejki.

Chcąc zobaczyć słynną jaskinię nie musimy brać udziału w rejsie. Wystarczy udać się na punkt widokowy (współrzędne: 35.821969, 14.457427), z którego zobaczymy monumentalny łuk, będący jednym z wejść do jaskini.

Więcej: Blue Grotto na Malcie: malownicza jaskinia wyrzeźbiona w klifie

Ħaġar Qim i Mnajdra: megalityczne świątynie na południowym wybrzeżu

Na południowym wybrzeżu Malty, oddalone o około 500 metrów od siebie, stoją dwa kompleksy prehistorycznych świątyń sprzed blisko 5000 lat. Budowle wyróżniają się malowniczym położeniem - stoją na niezabudowanym terenie, a za nimi rozciąga się morze.

Stanowisko Ħaġar Qim pokryte dachem
Stanowisko Ħaġar Qim pokryte dachem

Do Ħaġar Qim wejdziemy przez monumentalną fasadę i w środku zobaczymy typowy układ maltańskiej świątyni. Również w przypadku kompleksu Mnajdra będziemy mogli wejść do środka i zobaczyć wewnętrzne komnaty.

Oba stanowiska archeologiczne zwiedzimy kupując jeden bilet, a spacerując pomiędzy nimi możemy zboczyć z trasy i zobaczyć z bliska jedną z XVII-wiecznych wież strażniczych - Wieżę Ħamrija.

Dla turystów przygotowano też niewielką wystawę informacyjna oraz film, które dostępne są w Centrum dla odwiedzających (ang. Visitors Centre).

Na wizytę na miejscu warto zaplanować około 90 minut.

Więcej: Ħaġar Qim i Mnajdra: megalityczne świątynie na Malcie

Świątynie Tarxien: megalityczne pozostałości w centrum współczesnego miasta

Świątynie odnalezione w mieście Tarxien nie ustępują tym opisanym przez nas w poprzednim punkcie. Istotną różnicą jest fakt, że Ħaġar Qim i Mnajdra leżą na niezabudowanym terenie, bezpośrednio przy wybrzeżu, a stanowisko archeologiczne Świątyń Tarxien znajduje się w gęsto zabudowanym centrum miasta.

Świątynie w Tarxien są jednymi z najstarszych budowli wzniesionych przez człowieka (oczywiście z tych zachowanych). Kompleks składał się z kilku budowli, które powstały pod koniec IV tysiąclecia p.n.e.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że jeszcze na początku XX wieku nikt nie zdawał sobie sprawy z istnienia prehistorycznych zabudowań. Przypadkowo odkrył je w 1914 roku lokalny rolnik, który orząc pole natrafił na wielkie kamienne bloki. Sytuacja ta może przeszła by bez większego echa, ale kilka lat wcześniej nieopodal odkryto opisane przez nas wcześniej Hypogeum Ħal Saflieni.

Świątynie wykorzystano też w czasach rzymskich. Wzniesiono na nich dom, a same prehistoryczne zabudowania miały służyć jego mieszkańcom za... piwnicę.

Stanowisko archeologiczne Świątyń Tarxien pokryto specjalnym dachem, który chroni je przed warunkami atmosferycznymi. Podczas zwiedzania możemy spacerować wewnątrz świątyń, przejść po specjalnych podestach, i podziwiać zdobienia oraz podstawę, na której stała figura przedstawiająca sylwetkę otyłej kobiety. Na zwiedzenie kompleksu najlepiej zaplanować do 60 minut.

Ghar Lapsi: skalista plaża i jedno z ulubionych miejsc sympatyków nurkowania

Niewielka i skalista plaża Ghar Lapsi znajduje się kawałek na zachód od Blue Grotto. Miejsce to wyróżnia się malowniczymi formacjami skalnymi, kolorową wodą oraz różnorodną morską fauną, a niektórzy turyści przyjeżdżają tu poszukując miejsca do nurkowania. Ghar Lapsi swoją nazwę wzięło od tutejszej jaskini uformowanej przez uderzające fale. Jest to jedno z niewielu miejsc na południowym wybrzeżu, z którego możliwe było wypływanie łódek na morze.

My ze swojej strony polecamy zabrać ze sobą buty do pływania, ponieważ dno jest bardzo kamieniste i wejście do wody nie należy do najprzyjemniejszych czynności.

Dla nas Ghar Lapsi było jednym z przystanków w trakcie długiego spaceru wzdłuż wybrzeża. Nie uznalibyśmy tego miejsca za nie do przegapienia, ale może być przyjemną odskocznią na krótki odpoczynek, czemu sprzyja możliwość znalezienia cienia.

Klify Dingli: wysoka na ponad 200 metrów formacja skalna

Położone na zachodnim wybrzeżu Klify Dingli (ang. Dingli Cliffs)najbardziej majestatycznymi formacjami skalnymi na wyspie. Ich wysokość to ponad 200 metrów i możemy je podziwiać (z góry) podczas spaceru wzdłuż wybrzeża.

Klify Dingli - Malta
Klify Dingli - Malta

Jako ciekawostkę warto podać fakt, że przy klifach znajduje się najwyższy szczyt Malty - Ta’Dmejrek (253 metry n.p.m.). Jego wysokość względna jest jednak na tyle niewielka, że przypomina zwyczajny pagórek.

Tuż przy krawędzi klifu w XVII wieku wzniesiono kaplicę św. Marii Magdaleny, która charakteryzuje się nad wyraz prostą architekturą.

Więcej: Klify Dingli (Dingli Cliffs) na Malcie

Misrah Ghar il-Kbir: tajemnicze maltańskie koleiny

Nieopodal Klifów Dingli leży jedno z najbardziej tajemniczych stanowisk archeologicznych na wyspie: Misrah Ghar il-Kbir (na mapie odnajdziemy je pod nazwą Clapham Junction).

Na terenie nieodgrodzonego stanowiska zobaczymy wydrążone w skale koleiny (ang. cart ruts), których historia sięga prawdopodobnie 2000 roku p.n.e. Tras tego typu na Malcie odnaleziono kilka, ale nie wiadomo do czego służyły i w jaki sposób powstały. Koleiny zawsze występują parami, a ich dwa tunele oddalone od siebie o mniej więcej równą odległość.

Hipotez na ich temat jest kilka. Najpopularniejsza z nich skłania się ku temu, że powstały pod ciężarem przejeżdzających po nich pojazdów (sań lub wozów kołowych), którymi przewożono monumentalne bloki wykorzystywane przy budowie świątyń. Słabą stroną tej teorii jest fakt, że nie odnaleziono kolein prowadzących bezpośrednio do żadnej z istniejących świątyń. Pytań i wątpliwości jest zresztą wiele więcej, a trasy te pozostaną prawdopodobnie jedną z nieodkrytych tajemnic po prehistorycznych mieszkańcach wyspy.

Misrah Ghar il-Kbir (tajemnicze maltańskie koleiny)
Misrah Ghar il-Kbir (tajemnicze maltańskie koleiny)

Przydomek Clapham Junction miał temu miejscu nadać jeden z Brytyjczyków, któremu układ kolein przypominał tory kolejowe na londyńskiej stacji o tej samej nazwie.

Stanowisko Misrah Ghar il-Kbir możemy odwiedzić za darmo. Znajdziemy je kilkaset metrów od opisanych wcześniej Klifów Dingli. Po tej atrakcji nie powinniśmy obiecywać sobie jednak zbyt wiele i niektórzy z czytelników mogą być rozczarowani po dotarciu na miejsce.

Mellieha: Popeye Village, Czerwona Wieża oraz inne atrakcje

Miasto Mellieha leży na północno-zachodnim krańcu wyspy. Wielu turystów przejeżdża przez nie kierując się do portu Cirkewwa, skąd odpływa statek na wyspę Gozo. Mellieha może pochwalić się jednak kilkoma wartymi uwagi miejscami, dla dla których warto spędzić tu trochę czasu.

Najbardziej znaną z tutejszych atrakcji jest Popeye Village (pol. Miasteczko Popeye’a), czyli park rozrywki powstały w miejscu planu filmowego hollywoodzkiej produkcji Popeye z 1980 roku, w której główną rolę odegrał Robin Williams.

Popeye Village - Malta
Popeye Village - Malta

Popeye Village to filmowe Sweetheaven, miasteczko portowe, w którym mieszkał tytułowy bohater wraz z przyjaciółmi. Park wyróżnia się malowniczym położeniem w zatoce oraz urokliwymi kolorowymi domkami. Wchodząc do środka możemy obejrzeć film dokumentalny przedstawiający kulisy powstania produkcji oraz minąć spacerujących bohaterów.

Jeśli nie zależy nam na wejściu na teren parku, to możemy po prostu obejrzeć filmowe miasteczko z drugiej strony zatoki.

Drugim z miejsc wartych wspomnienia jest Wieża Świętej Agaty (ang. St. Agatha's Tower, malt. Torri ta' Sant Agata), która z powodu koloru nazywana jest również Czerwoną Wieżą. Określenie wieża nie oddaje zresztą w pełni formy tej konstrukcji, która przypomina bardziej zamek.

Wieżę wzniesiono na jednym ze wzgórz w 1649 roku. Pełniła ona strategiczną funkcję w systemie obronnym i służyła do obserwacji pobliskich wysp Comino oraz Gozo.

Mimo że podejście pod wieżę wymaga wdrapania się pod górę, to widok na okolicę może zrekompensować nam wysiłek. Jeśli będziemy mieć trochę szczęścia, to za niewielka opłatą uda nam się zajrzeć do środka. Wieżę obsługują wolontariusze z organizacji dbającej o dziedzictwo historyczne wyspy.

Odwiedzając Mellieħę warto zwrócić uwagę także na tutejsze miejsca kultu. Najbardziej znaną ze świątyń jest Sanktuarium Matki Bożej (ang. Sanctuary of Our Lady of Mellieħa, malt. Santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa), w którym zobaczymy malowidło z wizerunkiem Maryi z Dzieciątkiem. Zgodnie z tradycją było ono dziełem apostoła Łukasza i trafiło na wyspę wraz ze świętym Pawłem. Inaczej widzą to jednak historycy, według których namalowano je w XIII wieku.

Nieopodal sanktuarium znajduje się inne warte uwagi miejsce kultu - kaplica Matki Bożej w Grocie (ang. Our Lady Of The Grotto, malt. Il-Madonna ta l-Għar), która jak sama nazwa wskazuje mieści się w naturalnej jaskini. Przez kaplicę przepływa naturalne źródło wody, które jak wierzono ma cudowne właściwości.

Kilkadziesiąt metrów od Sanktuarium Matki Bożej skrywa się dość nietypowa atrakcja - podziemny schron przeciwlotniczy z czasów II wojny światowej (WWII Shelters, współrzędne: 35.960007, 14.361329). Schron ma długość około 500 metrów i jest jednym z największych kompleksów tego typu na Malcie. Co warte podkreślenia, mieszkańcy wykopali schron korzystając jedynie z siły własnych rąk. Bilet wstępu nie należy do drogich (2,50€, stan na 2018), ale w środku nie przygotowano żadnej większej wystawy.

Na początku naszej artykułu wspomnieliśmy, że piaszczyste plaże zajmują zaledwie niewielki fragment wybrzeża. Jednym z wyjątków jest długa na około 700 metrów plaża w Zatoce Għadira.

Mosta: Rotunda i wczesnochrześcijańskie katakumby Ta’ Bistra

Położone w środkowej części wyspy miasto Mosta słynie z jednego zabytku - neoklasycznego kościoła Wniebowzięcia Matki Bożej (malt. Bażilika ta' Santa Marija), który lepiej znany jest jako Rotunda (ang. Rotunda of Mosta, malt. Ir-Rotunda tal-Mosta).

Budowę świątyni rozpoczęto w 1833 roku i zakończono po niecałych 30 latach. Za projekt budowli odpowiadał Giorgio Grognet de Vassé, który projektując świątynię wzorował się na rzymskim Panteonie.

Efektem końcowym jest jedna z największych kopuł w Europie. Jej wewnętrzna średnica to około 37 metrów, przy wysokości całkowitej ponad 60 metrów. Rotunda jest na tyle okazała, że widać ją z wielu punktów widokowych na wyspie.

Wracając do starożytnego protoplasty - niektórzy mogą zastanawiać się, dlaczego architekt dodał do swojego projektu dwie wieże, których nie ma przecież w Rzymie. I tutaj zapewne zaskoczymy niektórych z Was - jeszcze w XIX wieku podobne wieże "ozdabiały" oryginalny Panteon! Dodano je już w czasach nowożytnych, ale nie przypadły one do gustu mieszkańcom (ci nazywali je złośliwie oślimi uszami), i ostatecznie zostały rozebrane.

Dla mieszkańców Mosty Rotunda jest czymś więcej niż miejscem modlitwy. Wszyscy pamiętają tu o nieprawdopodobnej historii, która wydarzyła się 9 kwietnia 1942 roku. Tego dnia podczas niemieckich nalotów niemal 200 kilogramowa bomba wpadła do świątyni przez kopułę, po czym przeturlała się po posadzce i ostatecznie nie wybuchła. Podczas tego zdarzenia w kościele znajdowało się blisko 300 wiernych, którzy uczestniczyli w mszy świętej. Nad wyraz religijni Maltańczycy uznali to za cud i znak otrzymany od Boga.

Bombę finalnie wrzucono do morza, ale jej replikę możemy zobaczyć w kościelnej zakrystii (wejście za niewielką opłatą). Wnętrze świątyni wyróżnia się żywymi kolorami oraz geometrycznymi dekoracjami kopuły.

Niektórzy kojarzą Mostę tylko z Rotundą, ale niecałe półtora kilometra dalej odnajdziemy wczesnochrześcijańskie (z IV wieku) katakumby Ta’ Bistra (ang. Ta' Bistra Catacombs). Są one mniej znane i nie tak imponujące jak opisane przez nas wcześniej katakumby św. Pawła w Rabacie, ale sympatykom tego typu atrakcji mogą przypaść do gustu.

Kompleks ma długość 90 metrów i składa się z kilkunastu komnat, w których znajduje się 57 grobów. Teren stanowiska archeologicznego został przykryty dachem.

Uwaga! Katakumby czynne są tylko we wtorki, czwartki oraz soboty od 9:00 do 17:00 (ostatnie wejście o 16:30) [stan na styczeń 2019] Aktualne dni i godziny otwarcia można sprawdzić tutaj

Comino: wyspa pomiędzy Maltą i Gozo

Pomiędzy Maltą i Gozo leży trzecia z zamieszkanych wysp - Comino (malt. Kemmuna). Określenie zamieszkana jest trochę na wyrost, gdyż na Comino na co dzień mieszka zaledwie kilka osób.

Comino zajmuje obszar około 3 km². Na terenie wyspy znajduje się zaledwie kilka budynków, w tym:

  • Wieża Świętej Marii (ang. Santa Marija Tower), którą wzniesiono na początku XVII wieku i była częścią systemu obronnego wyspy, który składał się z ponad 20 takich konstrukcji. Wieża czasami dostępna jest do odwiedzenia - w takim przypadku powiewa nad nią flaga.
  • Porzucony szpital (ang. Abandoned Isolation Hospital), który służył do izolowania chorych oraz do kwarantanny - jest to największy z budynków na wyspie.
  • Bateria Świętej Marii (malt. Batterija ta' Santa Marija, ang. Saint Mary's Battery), która znajduje się w południowo-wschodniej części Comino.
Widok na Baterię św. Marii - wyspa Comino, Malta
Widok na Baterię św. Marii - wyspa Comino, Malta

Całą wyspę możemy zwiedzić przechodząc siedmiokilometrowy szlak pieszy.

Niewielu turystów przybywa jednak na Comino w poszukiwaniu zabytków. Celem rzeszy odwiedzających jest Błękitna Laguna (ang. Blue Lagoon), czyli niewielka cieśnina, której znakiem rozpoznawczym jest przezroczysta i turkusowa woda.

Blue Lagoon znajduje się pomiędzy Comino a niezamieszkaną wyspą Cominotto (malt. Kemmunett). Nazwa Błekitna Laguna nie jest bezpośrednim tłumaczeniem z języka maltańskiego, lecz tworem typowo turystycznym. Maltańczycy nazywają cieśninę Bejn il-Kmiemen, co możemy przetłumaczyć jako "pomiędzy Comino".

Na miejscu na turystów czeka niewielka piaszczysta plaża oraz skały, na których można się rozłożyć. Niestety, przybywając tu w sezonie letnim nie powinniśmy liczyć na kameralną atmosferę, a raczej na tłok i tłumy innych turystów.

Na wyspę Comino dostaniemy się statkiem odpływającym z portu w Cirkewwa. Rejsy obsługuje firma Comino Ferries. Ich oficjalną stronę znajdziecie tutaj.

Rejs z Malty na Comino trwa około 20 minut. Powrót może trwać o 10 minut dłużej, ponieważ część rejsów zahacza o jaskinie klifowe znajdujące się po północnej stronie Comino. Koszt to 13€ (w dwie strony, bilety możemy zakupić trochę taniej na oficjalnej stronie).

Widok na wyspę Comino - Malta
Widok na wyspę Comino - Malta

Cześć!

author

Cieszymy się, że udało Ci się dotrzeć do końca naszego artykułu i mamy nadzieję, że okazał się przydatny. Więcej informacji o naszym blogu znajdziesz na podstronie o nas.

W przypadku natrafienia na nieaktualne dane lub błędy prosimy o wiadomość - dane adresowe dostępne są w zakładce kontakt.

Aśka i Sławek - autorzy bloga Podróże Po Europie (podrozepoeuropie.pl)

Reklama