Co zjeść na Malcie i Gozo? Kuchnia, napoje i popularne miejscowe produkty

Kuchnia maltańska stanowi wariację popularnej kuchni śródziemnomorskiej. Opiera się na lokalnych produktach, takich jak warzywa, owoce morza i ryby, a także oliwa z oliwek i sery. Wiele potraw jest sezonowych, co oznacza, że w zależności od pory roku, na Malcie można spróbować różnych przysmaków.

W popularnych maltańskich daniach znajdziemy wiele zapożyczeń, chociaż może lepiej nazwać je wpływami, z kuchni innych kultur obecnych przez wieki na wyspie - w tym Wielkiej Brytanii, Włoch (Sycylii) czy z kuchni arabskiej. Warto również pamiętać, że przebywający tu przez wieki Zakon św. Jana składał się z rycerzy wielu narodowości, którzy przywozili ze sobą również swoje kulinarne doświadczenia i upodobania.

Dla Polaków podróżujących również do innych państw europejskich dużym pozytywnym zaskoczeniem na Malcie będzie tutejsze pieczywo, porównywalne smakiem z tym z polskich piekarni. Niemal wszędzie chleb (Ħobż tal-Malti) czy bułki będą smaczne.

Maltańska kanapka - Ftira

Jedną z najczęściej wybieranych pozycji w barach, a nawet w restauracjach, jest Ftira, czyli maltańska kanapka. Występuje ona w wielu wariantach, chociaż najczęściej spotkamy ją w wersji na zimno z tuńczykiem, pomidorem, oliwkami i kaparami, a jej spód będzie wysmarowany sosem pomidorowym.

Zdarza się, że ftira jest podawana na ciepło z serem Mozarella. Często dostaniemy do niej surówkę oraz... czipsy. Warto dać jej szansę, kosztuje z reguły od 3,5 do 6€ - powinniśmy się najeść, a co najważniejsze nie czuć się ociężale przez resztę dnia.

Włoskie inspiracje

Malta leży dosłownie "rzut beretem" od Sycylii. Nie powinniśmy się więc dziwić, że tak duży wpływ na dania podawane na Malcie ma kuchnia włoska. Niemal wszędzie zjemy pizzę, makarony (pasta) czy słodkie desery jak cannoli.

Różnice są w detalach, np. warto spróbować pizzę z owocami morza czy makaron z tuńczykiem. Również cannoli smakuje troszkę inaczej niż na Sycylii.

Dania główne na Malcie

W maltańskiej kuchni istnieje przynajmniej kilkanaście "typowych" dań głównych, jednak wiele z nich będzie się często powtarzać we wszystkich odwiedzanych lokalach gastronomicznych..

Zupy

Na Malcie bardzo popularne są wszelkiego rodzaju zupy wykorzystujące lokalne składniki. Kuchnia maltańska wręcz słynie z dań, które powstały z pełnym wykorzystaniem dostępnych w danym okresie produktów.

Najbardziej popularnymi zupami są:

• Kusksu, zupa warzywna z małym makaronem, w której znajdziemy również takie składniki jak groszek, ziemniaki czy nawet jajko (zależy od przepisu).
• Soppa tal-armla, tak zwana wdowia zupa. Jest to zupa warzywna podawana z kawałkiem koziego sera (tradycyjnie po jednym dla każdej z osób).

Zapiekanka - timpana

Ta pochodzącą z Włoch, popularna zapiekanka z makaronu z kawałkami mięsa i sosem pomidorowym, jest jednym z najbardziej sycących dań, które znajdziemy w maltańskich restauracjach. Wnętrze zapiekanki składa się z warstw zbudowanych na makaronie. Jeśli mamy w planach dalsze zwiedzanie, warto wcześniej zapytać się o rozmiar porcji - często na Malcie dostaniemy kawałek, po którym będzie nam ciężko wstać!

Kapunata - maltańskie Ratatouille

Jak to górnolotnie określają mieszkańcy wyspy - Kapunata to maltańskie Ratatouille. Jest to kolejny przykład efektywnego wykorzystania miejscowych składników. W kapunacie znajdziemy m.in. pomidory, paprykę, kapary, oliwki czy czosnek. Podobnie jak w przypadku Ratatouille powinniśmy liczyć się z tym, że każda wersja tego dnia będzie podana z innymi składnikami i w różnych proporcjach.

Królik - Fenek

Jedno z najstarszych i najbardziej tradycyjnych dań serwowanych na Malcie to... lokalny królik w potrawce. Jeśli nie przeszkadza nam myśl o pałaszowaniu tego sympatycznego mieszkańca tych ziem, powinniśmy poszukać miejsca polecanego przez miejscowych, i koniecznie upewnić się, czy królik nie jest importowany!

Street food - jedzenie uliczne

Na Malcie i Gozo na każdym kroku spotkamy stanowiska sprzedające dania jedzenia ulicznego, tzw. pastizzerie. Oferują one przede wszystkim różne wypieki oparte na serze ricotta i warzywach, ale częśto dostaniemy w nich również różnego rodzaje pizze na kawałki czy ciasta z mięsem lub parówką w środku.

Pastizzi

Pastizzi to bezsprzecznie najpopularniejsze szybkie danie do zjedzenia na ciepło na Malcie. Jest to przysmak w stylu niezamkniętego od góry pieroga z ciasta francuskiego, z farszem z sera ricotta lub ze zmielonego groszku. Kupimy je już poniżej 1€ za sztukę, i może to być niezła przekąska na szybko - chociaż oczywiście kaloryczna.

Qassatat

Kolejne z popularnych szybkich dań. Ciasto jest inne, jednak farsz w środku jest podobny jak w przypadku pastizzi. Spotkaliśmy też inne wariacje, jak np. farsz szpinakowy z tuńczykiem.

Owoce morza

W końcu jesteśmy na wyspie, więc na Malcie zjemy ryby i owoce morza w różnych postaciach. Pamiętajmy tylko, że dostępność ryb zależna jest od sezonu i zawsze warto zapytać o to, które z ryb w karcie są świeże.

Najbardziej znanym miejscem, gdzie zjemy świeże ryby i owoce morza, jest wioska rybacka Marsaxlokk, gdzie w niedzielę odbywa się targ rybny, a każdego dnia możemy po prostu zajrzeć do jednej z lokalnych restauracji. Trzeba jednak uczciwie przyznać, że miasteczko nastawiło się mocno na turystów i ceny są wysokie (ceny potrafią przekraczać 20€ za danie główne).

Duszona ośmiornica

W wielu restauracjach na Malcie spotkamy ośmiornicę, często w formie duszonej, w dużym kawałku, w pomidorowym sosie. Różni to Maltę od Hiszpanii czy Portugalii, gdzie częściej można spotkać ośmiornicę w wersji grillowanej czy z patelni.

Pamiętajmy, że duszona ośmiornica podawana w dużych kawałkach potrafi być bardziej "gumiasta" od swojej grillowanej postaci.

Zupa rybna - Aljotta

Zupa rybna że świeżych ryb i owoców morza to w wielu przypadkach maltański rarytas kosztujący tyle, co danie główne. Jeśli jednak cena nas nie odstrasza, i znaleźliśmy odpowiednią restaurację, warto jej spróbować - powinniśmy być usatysfakcjonowani.

Ciasto rybne

Jedną z najpopularniejszych ryb na Malcie jest Lampuki, czyli dorada. Sezon na nią trwa od 15 sierpnia aż do końca grudnia i to wtedy powinniśmy oczekiwać otrzymania na talerzu świeżej ryby.

Jednym z oryginalniejszych dań z Lampuki jest ciasto rybne, Torta tal-Lampuki, które wygląda niczym szarlotka, w środku jednak, oprócz ryby, znajdziemy inne składniki. W zależności od przepisu mogą to być: sos z pomidorów, kapary, szpinak i inne produkty dostępne akurat na wyspie.

Desery

Pudding chlebowy - Pudina tal-Hobz

Na Malcie od zawsze dbano o żywność, ponieważ jej ilość była ograniczona. Z tego powodu starano się nie wyrzucać produktów, a wykorzystywać je w innych daniach. Tak też powstał pudding chlebowy - jeden z najpopularniejszych deserów na Malcie. Jest to ciasto stworzone z chleba i mleka, niezbyt słodkie, podawane często z bitą śmietaną. Jeśli nie lubimy bardzo słodkich deserów, danie to może zdecydowanie do nas trafić!

Chałwa - Helwa tat-Tork

Jeden z deserów pochodzących z kuchni arabskiej, chałwa, na Malcie występuje w wariancie zarówno podstawowym, jak i z orzechami. Chałwę kupimy w większości sklepów, ale pamiętajcie, że będzie bardziej "sucha" od tej znanej z polskich wyrobów Wedla, a do tego również słodsza.

Miodowe krążki - Qaghaq tal ghasel

Niemal każdy przewodnik turystyczny poleca spróbować to jedno z tradycyjnych dań maltańskich. Nie każdemu jednak taki krążek z ciasta wypełniony miodowym farszem przypadnie do gustu. W naszym odczuciu jest bardzo słodki, warto więc najpierw kupić mniejszą porcję i przekonać się co do smaku.

Ciastka Imqaret

Te smażone, małe prostokątne ciasteczka z nadzieniem trafiły na Maltę wraz z Arabami. Kupimy je prawie wszędzie, często nadzienie będzie podobne do wspomnianych wcześniej miodowych krążków.

Alkohol i napoje

Na Malcie nie odnajdziemy tak wielu gatunków win, alkoholi czy innych napoi. Jest jednak kilka produktów, które mogą zainteresować turystów i przypaść im do gustu.

Kinnie

Jak to określają Maltańczycy, Kinnie to tutejsza Pepsi lub Coca-Cola. Napój ten jest na rynku od 1952 roku. Kinnie jest jednak zdecydowanie ciekawszy od swoich zagranicznych odpowiedników, chociaż jego smak jest trudny do określenia - najlepiej opisuje go mieszanka słów: słodko-gorzki. W składzie znajdziemy gorzkie pomarańcze, a także mieszankę ziół oraz aromatów, takich jak wanilia czy anyż.

Na pewno powinniśmy spróbować Kinnie przynajmniej raz, znajdziemy go w każdym sklepie na wyspie.

Podobnie jak w przypadku Coca-Coli, Kinnie występuje także w wersji light oraz bez cukru - smak aż tak bardzo nie różni się od wersji "normalnej".

Likier Bajtra

Najpopularniejszy likier na Malcie, o smaku opuncji, rośliny z rodziny kaktusowatych. Likier ten jest dość słodki, dlatego może nie być dobrym wyborem w ciepły dzień (chociaż często podawany jest z lodem, a zawsze powinien być podawany w postaci schłodzonej).

Likier Leila

Likier z śródziemnomorskich ziół, w smaku delikatnie przypomina niemiecki Jägermeister, choć jest to tylko delikatne podobieństwo. Smak jest zdecydowanie gorzki, jednak w przyjemny sposób. Najlepiej smakuje na zimno.

Leila wypuściła na rynek także orzechową wersję likieru, Amaretto, w którym zmieszano zioła z migdałami, oraz cytrynową wersje Limoncello.

Piwo Cisk

Miejscowe piwo. Jest to zwykły Lager, nie wyróżnia się niczym specjalnym, ot piwo w dobrej cenie do wypicia po męczącym dniu. Dla mieszkańców wyspy marka Cisk jest częścią ich dziedzictwa, spotkamy ją w każdym możliwym miejscu. Cisk jest słabszy od polskich piw - zawartość alkoholu to jedynie 4,2%. W sklepach dostaniemy również również piwo smakowe typu shandy.

Hopleaf Pale Ale

Jeśli będziemy mieć okazje, warto spróbować innego z maltańskich piw, Hopleaf Pale Ale. Co prawda nie jest tak popularne i często spotykane, jednak w smaku przypomina typowo wyspiarskie piwa (do produkcji wykorzystuje się brytyjski chmiel). Jego goryczka może pomóc w orzeźwieniu w gorący dzień.

Wino

Wina na Malcie możemy podzielić na dwie grupy - te z wyższej półki oraz zwyczajne wina stołowe, przechowywane w kartonach. Dostępne są zarówno lokalne wina białe, jak i czerwone. Niektóre tutejsze białe wina przypominają grecką Retsinę.

Jeśli interesuje nas wino z wyższej półki, powinniśmy poszukać win Delicata, Marsovin oraz Meridiana. W przypadku tańszych win wystarczy poprosić o miejscowe wino stołowe.

Co zjeść na Gozo?

Gozo kulinarnie różni się delikatnie od Malty. Chociaż dania główne na obu wyspach są do siebie podobne, to różnice występują w pojedynczych produktach wytwarzanych na miejscu - Gozo od zawsze traktowane było jako rolnicza część kraju.

Ser owczy

Sery owcze (mal. ġbejniet) to bodaj największy miejscowy przysmak na Gozo. Mają one okrągły kształt i różnią się przede wszystkim czasem dojrzewania. Popularnym wyborem jest ser półroczny, jednak kupimy nawet ser dwuletni, który ma bardzo specyficzny smak i ciemniejszą barwę. Jeśli chcemy kupić więcej kawałków lepiej najpierw spróbujmy i upewnijmy się, że spełnia nasze oczekiwania.

Występuje także ser z przyprawami. W wielu knajpkach na Gozo istnieje możliwość zamówienia kilku różnych typów do degustacji.

Likiery

Kolejną chlubą Gozo są słodkie likiery. Oprócz smaków znanych z Malty, spotkamy tu między innymi przepyszne nalewki migdałowe oraz pomarańczowe. Niestety, nie występują one często w barach i restauracjach, dlatego powinniśmy ich poszukać w sklepach z produktami lokalnymi.

Miody

Wiele dań na Malcie i Gozo ma w składzie miód, dlatego nie powinno nikogo zaskoczyć, że stanowi on jeden z popularniejszych miejscowych przetworów. Dla Polaków miody maltańskie nie powinny być jednak smakowym zaskoczeniem, chociaż spotkamy tu miody z tymianku czy kwiatów pomarańczy.

Co może zmartwić sympatyków tego trunku, mieszkańcy wyspy nigdy nie produkowali miodów pitnych, i w większości nie mają pojęcia o ich istnieniu.

Dżemy

Na Gozo produkowane są też pyszne dżemy, powinniśmy jednak rozglądać się za produktami naturalnymi bez sztucznych dodatków. Nam szczególnie do gustu przypadły dżemy z pomarańczy, które wykorzystywaliśmy do łamania smaku sera.