Budapeszt - atrakcje, zwiedzanie, zabytki
Budapeszt od lat należy do najczęściej odwiedzanych europejskich stolic. Największe atrakcje Budapesztu, łatwy dojazd, smaczna kuchnia i rozsądne ceny - atuty te przyciągają nad Dunaj całe zastępy turystów z Polski i innych państw.
Budapeszt jest urokliwym miastem, pełnym historii, tej pozytywnej, ale i ponurej z czasów wojennych i powojennych. Węgrzy są bardzo przyjaznym narodem i dobrze nastawionym do Polaków, dzięki czemu nasz wyjazd do stolicy Węgier powinien być bardzo przyjemnym doświadczeniem.
- Zwiedzanie i atrakcje Budapesztu
- Jak zwiedzać Budapeszt?
- Budapeszt atrakcje, zabytki, ciekawe miejsca
- Atrakcje w Budapeszcie - wzgórze zamkowe
- Zamek w Budapeszcie
- Kościół Macieja
- Baszta Rybacka w Budapeszcie
- Ogrody zamkowe (Várkert bazár)
- Most Łańcuchowy i Pałac Gresham
- Atrakcje Budapesztu po stronie Pesztu
- Parlament - najpiękniejsze atrakcje Budapesztu
- Atrakcje w okolicy Parlamentu
- Bazylika św. Stefana
- Opera - nieoczywiste atrakcje Budapesztu
- Aleja Andrassyego - jedna z najpiękniejszych ulic Europy oraz Muzeum Terroru komunistycznego
- Plac Bohaterów
- Zamek Vajdahunyad - otwarte muzeum architektury
- Góra Gellerta i budapesztańska Statua Wolności
- Kościół w Skale
- Budapeszt - zabytkowa pierwsza linia metra
- Zwiedzanie Budapesztu śladami innych kultur - dawna dzielnica żydowska
- Wielka Synagoga
- Synagoga Rumbach
- Bary w ruinach - Szimpla Kert i inne
- Atrakcje Budapesztu dla fanów gorących kąpieli - termy i łaźnie
- Budapeszt - miasto nad Dunajem
- Wyspa Małgorzaty na Dunaju
- Rejs statkiem po Dunaju
- Co warto zobaczyć w Budapeszcie? Zabytkowe hale targowe!
- Centralna Hala Targowa
- Inne hale targowe w Budapeszcie
- Atrakcje Budapesztu poza utartym szlakiem
- New York Café - jedna z najwspanialszych kawiarni Europy
- Jozevfaros i neobarokowa biblioteka miejska
- Óbuda - ruiny rzymskiego amfiteatru i spacer śladami rzymskiego Aquincum
- Budapeszt - Mauzoleum Gül Baby
- Budapeszt - atrakcje dalej od centrum
- Jaskinia Pál-völgyi
- Wieża Elżbiety na Górze Jana
- Memento Park
- Jarmark bożonarodzeniowy w Budapeszcie
- Budapeszt - wskazówki i informacje praktycznie
- Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Budapesztu?
- Jak oszczędzić pieniądze odwiedzając Budapeszt?
- Jedzenie w lokalnych restauracjach i knajpkach
- Karta Budapest Card
- Darmowe atrakcje
- Bezpieczeństwo
- Na co uważać podczas odwiedzin Budapesztu?
Budapeszt - Buda, Peszt i... Óbuda
Dzisiejszy Budapeszt powstał stosunkowo niedawno, bo dopiero 1 stycznia 1873 roku, z połączenia trzech niezależnych miast: Budy, Pesztu i z czego nie każdy zdaje sobie sprawę Óbudy.
Zwiedzanie i atrakcje Budapesztu
Budapeszt przedzielony jest na pół przez Dunaj - drugą największą rzekę Europy. Po jej zachodniej, pagórkowatej stronie leżą: Buda z dzielnicą zamkową, Góra Gellerta z cytadelą oraz dalej na północ Óbuda z ruinami z czasów rzymskich.
Po wschodniej stronie Dunaju rozciąga się dawny Peszt ze wspaniałym parlamentem, słynną Aleją Andrássyego, zabytkowymi synagogami i bazyliką św. Stefana.
Budapeszt, przez wielu nazywany Paryżem Wschodu, jest jednym z najpiękniejszych miast w Europie. Lwia część zabytkowej części miasta - Dzielnica Zamkowa, Aleja Andrassyego oraz zabudowa nad brzegiem Dunaju - trafiły na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Jak zwiedzać Budapeszt?
Jeśli nie przeszkadza nam wchodzenie pod górę (w przypadku Wzgórza Zamkowego oraz Góry Gellerta), to spokojnie cały historyczny obszar Budapesztu możemy zwiedzać wyłącznie na własnych nogach. W innym przypadku lepiej skorzystać z dobrze rozwiniętej sieci komunikacji miejskiej, w skład której wchodzą m.in.: metro (4 linie), tramwaje, autobusy i tramwaje wodne.
Warto wiedzieć, że bilety pojedyncze w Budapeszcie nie zezwalają na przesiadki. Chcąc zmienić środek transportu musimy kupić droższy bilet przesiadkowy.
Bilety komunikacji publicznej możemy nabyć w wersji papierowej lub online w aplikacji BudapestGo. W obu przypadkach powinniśmy je "skasować" przed przejazdem.
Do autobusów oraz tramwajów wsiadamy przednim wejściem, a wysiadamy pozostałymi.
Budapeszt atrakcje, zabytki, ciekawe miejsca
Nasz artykuł rozpoczynamy od przedstawienia subiektywnej listy największych i najpiękniejszych atrakcji Budapesztu, które naszym zdaniem należą do kategorii nie przegap. Dopiero później opisaliśmy mniej znane atrakcje stolicy Węgier oraz te położone znacznie dalej od centrum.
Atrakcje w Budapeszcie - wzgórze zamkowe
Najważniejszym historycznym obszarem dzisiejszego Budapesztu jest Wzgórze Zamkowe, które w całości wpisane zostało na listę UNESCO.
Na wzgórze możemy dostać się piechotą (startując np. od okolic Mostu Łańcuchowego) lub korzystając z klimatycznej kolejki linowej (opłata za wyjazd wynosi jednak aż 3000 Ft (35,40 zł)). Trasa piesza nie jest zbyt wymagająca, ale z powodu swojego "zawijania" może nam chwilę zająć. Od jakiegoś czasu możliwe jest również wjechanie windą lub przejście korytarzem zaczynając od ogrodów zamkowych.
Zamek w Budapeszcie
Znakiem rozpoznawczym wzgórza jest Zamek Królewski (węg. Budavári Palota), nazywany również Zamkiem Buda Niestety, ta zabytkowa rezydencja została niemal doszczętnie zniszczona podczas wojny. W środku nie zachowały się apartamenty królewskie ani inne sale wykorzystywane przez monarchę. W trakcie odbudowy zmieniono także wcześniejszy wygląd zabytku. Obecnie we wnętrzach zamku mieszczą się dwa muzea, Muzeum Historii Budapesztu (z piękną kaplicą zamkową) oraz węgierska Galeria Narodowa z pracami datowanymi od średniowiecza do czasów niemal współczesnych.
Na spokojną wizytę w Galerii Narodowej warto zaplanować około dwóch godzin. Na kopule muzeum powstał taras widokowy, będący najwyższym punktem widokowym na wzgórzu. Istnieje również możliwość zwiedzenia z przewodnikiem krypt zamkowych (węg. Nádori kripta), w których spoczęli przedstawiciele węgierskiej gałęzi dynastii habsburskiej.
Nawet jeśli nie planujemy wizyty w muzeum to podejście pod zamek powinno być dla nas punktem obowiązkowym. Przed przednią elewacją rozciąga się taras widokowy z pomnikiem konnym Eugeniusza Sabaudzkiego. Dziedziniec zamkowy jest ogólnodostępny. Na miejscu napijemy się grzanego wina i zjemy popularny wyrób cukierniczy Kürtőskalács (podobny produkt spotkamy również na Słowacji pod nazwą trdelnik). Na tyłach zamku nie przegapmy fontanny przedstawiającej polowanie króla Macieja Korwina.
Niedaleko zamku znajduje się mniej znana atrakcja: Labirynt Zamku Królewskiego (Labirintus). W trakcie wycieczki pospacerujemy podziemnymi jaskiniami, zobaczymy rzeźby węgierskich władców i poznamy skrywaną część miasta.
Kościół Macieja
Kościół Macieja (węg. Mátyás templom) jest ozdobą całej dzielnicy zamkowej. To właśnie w nim odbywały się królewskie koronacje, a jego historia sięga XIII wieku. Do naszych czasów przetrwało kilka elementów z pierwotnego okresu (np. wieża i portal), ale obecny wygląd świątyni jest efektem XIX-wiecznej przebudowy.
Zwiedzanie Kościoła Macieja jest biletowane. Oddzielnie płatną atrakcją jest możliwość wejścia na wieżę - w ciągu dnia regularnie odbywają się wycieczki z przewodnikiem dla małych grup, w trakcie których wejdziemy na taras widokowy położony na wysokości około 45 m.
Baszta Rybacka w Budapeszcie
Baszta Rybacka (węg. Halászbástya) posiada prawdopodobnie status najczęściej pojawiającej się w mediach społecznościowych budowli w Budapeszcie. Ten zespół siedmiu urokliwych neoromańskich wieżyczek połączonych ze sobą długim na ponad 100 m murem tarasowym powstał pod koniec XIX wieku i od tego czasu zachwyca odwiedzających miasto swoim urokiem.
Dolne poziomy Baszty Rybackiej są darmowe i ogólnodostępne przez cały rok. Biletowane sa górne poziomy, ale tylko w sezonie letnim w ciągu dnia (do 19:00) - w pozostałym czasie możemy wejść na nie za darmo.
Ogrody zamkowe (Várkert bazár)
Na zboczach Wzgórza Zamkowego odnajdziemy odnowiony neorenesansowy ogród z pawilonami. Kompleks ten nazywa się Várkert bazár i w 2014 roku zakończyła się jego renowacja. Początki kompleksu sięgają końcówki XIX-wieku. W latach 1875-1883 pod przewodnictwem architekta Miklósa Ybla przebudowano cały tutejszy obszar, który miał służyć jako promenada po tej stronie Dunaju. Z ogrodu możemy dostać się pod sam zamek.
Most Łańcuchowy i Pałac Gresham
Most Łańcuchowy należy do najpiękniejszych budapesztańskich przepraw przez Dunaj. Zabytek ten nabiera szczególnego uroku wieczorami, kiedy jest pięknie podświetlony. Po obu stronach mostu dostępu do niego strzegą rzeźby lwów.
Naprzeciwko mostu (po stronie Pesztu) stoi słynny Pałac Greshama, stanowiący jedną z najwspanialszych realizacji secesyjnych w Budapeszcie. Mimo że dziś mieści się w nim komercyjny hotel, to możemy poprosić pracownika o możliwość rzucenia okiem do środka, a ten być może pozwoli nam spojrzeć na główny hol - mając trochę szczęścia zobaczymy wnętrze jednego z najpiękniejszych budynków Budapesztu na własne oczy.
Atrakcje Budapesztu po stronie Pesztu
Parlament - najpiękniejsze atrakcje Budapesztu
Ozdobiony masami detali architektonicznych węgierski Parlament (węg. Országház) jest najczęściej spotykanym zabytkiem Budapesztu na sprzedawanych w mieście pocztówkach. Budowla zachwyca - zarówno w dzień, jak i podświetlona po zmroku.
Warto choć raz spojrzeć na parlament z przeciwnej strony Dunaju, z nabrzeża Budy. Dojdziemy tam ruszając spod Mostu Łańcuchowego lub alternatywnie podjedziemy metrem - tuż obok znajduje się stacja Batthyány tér.
Sam budynek jest stosunkowo młody - jego budowę rozpoczęto z okazji 1000-lecia istnienia Węgier w 1896 roku i zakończono w 1904 roku. Przez cały okres budowy pracowało przy nim ponad 100 tysięcy osób, użyto 40 kilogramów złota oraz 40 milionów cegieł. Parlament stoi przy monumentalnym Placu Kossutha Lajosa, który został wyremontowany i jest dziś miejscem spotkań mieszkańców.

Parlament udostępniany jest do zwiedzania podczas wycieczek z przewodnikiem. W trakcie wizyty zobaczymy najważniejsze pomieszczenia (np. salę głosowań) oraz słynne schody prowadzące do głównej hali. Informacje o biletach oraz godzinach znajdziemy na oficjalnej stronie parlamentu. Bilety możemy zakupić online lub na miejscu w kasach biletowych. Lepiej jednak zrobić to online, gdyż liczba miejsc jest ograniczona.
- Punkt rozpoczęcie zwiedzania oraz kasy biletowe znajdują się po północnej stronie stronie parlamentu - wystarczy zejść schodami na dół do nowoczesnego centrum informacyjnego.
- Dla odwiedzających udostępniono darmowe muzeum przedstawiające historię Węgier oraz węgierskiego parlamentaryzmu (znajdziemy je również po północnej stronie gmachu). W środku przygotowano m.in. wystawy poświęcone czasom wojennym oraz komunistycznym. Dla turystów z Polski ciekawostką może być węgierska flaga z czasów powstania w 1956 roku przechowywana przez naszych rodaków. Na miejscu warto poprosić o przewodnik audio w języku polskim.
- Na samym placu przed parlamentem znajduje się także darmowe Lapidarium (trzeba zejść schodami w dół) - wystawiane są w nim różne rzeźby i dekoracje, które na przestrzeni czasu zdjęto z elewacji i wymieniono.
Atrakcje w okolicy Parlamentu
Najbliższa okolica budapesztańskiego Parlamentu obfituje w zabytki i miejsca warte uwagi. Należą do nich:
- położony przy północno-wschodnim rogu placu Kossutha Lajosa eklektyczny pałac sprawiedliwości z końca XIX wieku z charakterystycznymi rzeźbami na dachu - dziś mieści się w nim Muzeum Etnograficzne (węg. Néprajzi Múzeum),
- stworzony nad brzegiem Dunaju poruszający pomnik butów symbolizujący węgierskie ofiary Holokaustu (więcej: Buty na brzegu Dunaju w Budapeszcie - Pomnik Pamięci Ofiar Holokaustu),
- Plac Wolności (Szabadság tér) z monumentem poświęconym oswobodzeniu Węgier przez sowietów. Dookoła samego placu możemy zaobserwować kilka ciekawych architektonicznie budynków - takich jak gmach Węgierskiego Banku Narodowego czy ambasada Stanów Zjednoczonych. Przy wyjściu z placu, idąc w stronę parlamentu, stoi pomnik amerykańskiego prezydenta Ronalda Reagana. Po drugiej stronie placu stanął dyskusyjny monument ku czci ofiar nazizmu. Do dzisiaj przy pomniku odbywają się protesty i wywieszone są plakaty informacyjne w różnych językach. Wielu Węgrów uznało ten pomnik za próbę wybielenia historii ich kraju i umniejszenia współpracy z nazistowskimi Niemcami.
- Pomiędzy parlamentem a Placem Wolności wciśnięto malutki Skwer Męczenników (Vértanúk tere). Na jego środku postawiono monument ku pamięci Imre Nagy’ego, który został stracony po powstaniu w 1956 roku.
Bazylika św. Stefana
Ta największa budapesztańska świątynia, która stoi dziś przy placu otoczonym socjalistycznymi blokami, ma niecałe 200 lat i jest swoistym pomnikiem epoki oraz arcydziełem historyzmu. W jej wnętrzu przechowywana najsłynniejsza węgierska relikwia - Prawica świętego Stefana, czyli zmumifikowana ręką świętego króla Stefana.
Bazylika jest także miejscem spoczynku wielu znanych Węgrów, w tym znanego piłkarza Ferenca Puskasa.
Od jakiegoś czasu wejście do wnętrza świątyni jest biletowane. Dwie dodatkowe atrakcje bazyliki - skarbiec oraz taras widokowy na kopule (możemy na niego wjechać lub wejść schodami) - posiadają oddzielny bilet łączony.

Opera - nieoczywiste atrakcje Budapesztu
Kawałek spacerem od Bazyliki odnajdziemy gmach węgierskiej Opery Narodowej (węg. Magyar Állami Operaház). Jej neoklasyczne, pięknie zdobione wnętrza są możliwe do zwiedzenia podczas wycieczki z przewodnikiem w języku angielskim - jest to jedna z naszych ulubionych atrakcji w Budapeszcie.
W ciągu 60 minut poznamy historię budowli, zobaczymy salę dla gości, loże królewskie oraz wejdziemy na widownię. Ciekawą atrakcją jest wejście na balkon z którego dobrze widać fasadę opery oraz znajdujący się naprzeciwko intrygujący neorenesansowy budynek (obecnie w remoncie, powstaje w nim ekskluzywny hotel) - kiedyś rezydował w nim zespół operowy.
Na koniec wycieczki organizowany jest krótki występ artysty operowego.
Aktualne godziny wycieczek oraz ceny sprawdzicie na oficjalnej stronie opery.
Aleja Andrassyego - jedna z najpiękniejszych ulic Europy oraz Muzeum Terroru komunistycznego
Wpisana na listę UNESCO Andrássy út (Aleja Andrassyego) niemal na całej swojej długości wypełniona jest urokliwymi fasadami oraz placami. Mając więcej czasu możemy przejść jej całą długość - od Placu Bohaterów aż pod Bazylikę św. Stefana. Pod ulicą przejeżdża zabytkowa pierwsza linia metra, o której przeczytacie więcej w dalszej części naszego przewodnika.
Po drodze spotkamy wiele pięknych budynków przypominających o historycznym znaczeniu Węgier oraz modne sklepy, restauracje i ambasady.
Sympatycy historii najnowszej powinni odwiedzić znajdujące się przy Andrássy út 60 Terror Háza, czyli Muzeum Terroru, skupiające się na historii okupacji rosyjskiej po II wojnie światowej. Miejsce jest nowoczesne, ale zarazem pełne zadumy - przy samym wejściu ustawiono czołg.
Inną popularną atrakcją jest znajdujący się na dachu jednego z budynków bar 360. Leży on pomiędzy stacjami Oktogon oraz Opera, na górę wjeżdżamy windą. Niestety, czym bliżej wieczoru, tym więcej chętnych i trzeba swoje odstać w kolejce do windy lub dokonać wcześniej rezerwacji stolika online. Z góry świetnie widać Bazylikę św. Stefana i warto tak zaplanować czas, aby załapać się na zachód słońca.
Plac Bohaterów
Plac Bohaterów (węg. Hősök tere) należy do najważniejszych miejsc w stolicy Węgier. Powstał on w 1929 roku jako pomnik poległych w I wojnie światowej i od razu stał się dla Węgrów miejscem symbolicznym - to właśnie tu odbywały się najważniejsze demonstracje oraz masowe zgromadzenia ludności w trakcie ważnych dla kraju wydarzeń.
Centralnym elementem placu są dwie kolumnady z rzeźbami ważnych historycznych postaci (m.in. świętego Stefana, Macieja Korwina czy Ludwika Węgierskiego). Pomiędzy nimi góruje wysoka na 36 m kolumna zwieńczona postacią archanioła Gabriela. Kolumnę "ochrania" grupa konna księcia Arpada, który według tradycji miał wraz z innymi wodzami przyprowadzić pochodzących z Azji Madziarów na teren dzisiejszych Węgier.
Jeśli chcemy zrobić zdjęcie warto przyjechać tu z samego rana, zanim zjawią się większe grupy turystów.
Zamek Vajdahunyad - otwarte muzeum architektury
Rozciągający się tuż za Placem Bohaterów Park Miejski (węg. Városliget) można by bez przesady uznać za zielone płuca Budapesztu. Jego największą atrakcją jest Zamek Vajdahunyad, czyli niezwykle oryginalna koncepcja na otwarte muzeum historii architektury. Początki założenia sięgają 1896 roku, kiedy z okazji 1000-lecia istnienia Węgier, wzniesiono tutaj tymczasowe repliki budynków z różnych epok występujących na terenie kraju. Koncept tak zachwycił mieszkańców, że w latach 1904-1908 powstały trwałe wersje zbudowanych wcześniej zabytków.
Spacer po terenach zamku Vajdahunyad jest bezpłatny. Biletowane są natomiast: wejście do Węgierskiego Muzeum Rolnictwa (węg. Magyar Mezőgazdasági Múzeum), wieża bramna oraz zwiedzanie z przewodnikiem wysokiej na 64 m Wieży Apostołów, w której znajduje się punkt widokowy. Informacje o godzinach otwarcia i cenach znajdziecie na oficjalnej stronie.
W Parku Miejskim znajdziemy również sztuczne jezioro, na którym można popływać na wypożyczonej łódce lub usiąść w kawiarni obok, oraz ogród zoologiczny. ZOO w Budapeszcie zostało założone w 1866 roku i jest jednym z najstarszych ogrodów na świecie. W środku zobaczymy wiele historycznych budynków, z których najbardziej wyróżnia się słoniarnia.
Góra Gellerta i budapesztańska Statua Wolności
Na południe od Wzgórza Zamkowego wznosi się kolejny budapeszteński pagórek - Góra Gellerta, która swoją nazwę otrzymała na część zakonnika zamordowanego na jej zboczach. Ze szczytu wzgórza miasta pilnuje cytadela (Citadella) wzniesiona przez władze wiedeńskie po Wiośnie Ludów - jej celem było zastraszanie Węgrów i zniechęcanie ich do ruchów wolnościowych. Po II wojnie światowej na szczycie cytadeli odsłonięto pomnik nazywany Statuą Wolności, która miała przypominać o "sowieckim wyzwoleniu Węgier". Po upadku bloku wschodniego napisy rosyjskie zamieniono na węgierskie, a pomnik zyskał drugie życie.
Statua Wolności ma 14 m wysokości i stoi na około 25 m piedestale. Postać kobieca trzyma w rękach liść palmowy.
W momencie ostatniej aktualizacji naszego artykułu [23 lipca 2022] wciąż trwała przebudowa cytadeli w park miejski. W ramach prac, które mają zakończyć się na wiosnę 2023 roku, ma powstać ogólnodostępny obszar dla mieszkańców i turystów oraz kolejka linowa na wzgórze.
Obecnie na Górę Gellerta możemy wejść pieszo lub podjechać autobusem do jej wyższej części. Do ciekawszych miejsc do zobaczenia należy ogród filozofów (węg. Filozófusok kertje), który ozdobiono rzeźbami reprezentującymi przedstawicieli najważniejszych religii (ale nie tylko, gdyż jedna z grup przedstawia spotkanie księcia Budy z księżną Pesztu). Przy okazji ogród ten oferuje przyjemny widok na budapesztański zamek oraz przeciwną stronę miasta.
Po przeciwnej stronie wzgórza, od strony Mostu Wolności, ciągną się przyjemne ścieżki z kilkoma punktami widokowymi.
Kościół w Skale
U stóp Góry Gellerta od strony Mostu Wolności odnajdziemy nietypowy zabytek - Kościół w Skale (węg. Szent Iván-barlang). To oryginalne miejsce powstało niewiele ponad 100 lat temu, chociaż wygląda niczym istniejące tu od wieków.

W trakcie II wojny Śśiatowej kościół służył jako szpital oraz kryjówka dla walczących, a po wojnie został zarekwirowany przez komunistów. W 1991 roku Kościół w Skale został znów otwarty i odbywają się w nim normalne msze święte. Kawałek przed wejściem do kaplicy znajduje się taras z pomnikiem króla Stefana (Szent István Király szobra).
Co ciekawe, kaplica w skale przez Polaków nazywana jest także Kaplicą Matki Boskiej Jasnogórskiej w Budapeszcie, ponieważ w jej wnętrzu znajdziemy różne polskie akcenty, takie jak np.: kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, polskie symbole narodowe czy płaskorzeźba przedstawiająca zamordowanego w Oświęcimiu ojca Maksymiliana Kolbego. W trakcie wojny polscy ojcowie paulini oprawiali tu msze święte w ojczystym języku.
Budapeszt - zabytkowa pierwsza linia metra
Budapeszt może pochwalić się drugą najstarszą linią metra w Europie. Linia numer 1, która liczy zaledwie 4,4 km i przechodzi pod Aleją Andrassyego, została zainaugurowana już w 1896 roku, a w 2002 roku trafiła na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Do dziś najstarsza z budapesztańskich linii kolejki podziemnej zachowała swój historyczny charakter - wagony oraz same stacje wyglądają niczym żywcem wyjęte z początków XX wieku. Uwaga! Nie zapomnijmy kupić biletów, na każdej stacji przy wejściu stoją kontrolerzy.
Interesującym doświadczeniem może być moment, w którym zdamy sobie sprawę z głębokości stacji, gdyż znajdują się one tuż pod poziomem ulicy.
Zwiedzanie Budapesztu śladami innych kultur - dawna dzielnica żydowska
Siódma (VII) dzielnica Budapesztu, nazywana potocznie Miastem Elżbiety (węg. Erzsébetváros), należy do najciekawszych miejsc w stolicy Węgier. Ta zamieszkiwana niegdyś przez Żydów dzielnica po wojnie niszczała i pogrążała się w ruinie. Dopiero pod koniec XX-wieku zaczęła odzyskiwać moc witalną stając się najpopularniejszym i najmodniejszym obszarem stolicy Węgier.
Wielka Synagoga
Największym zabytkiem tego obszaru jest Wielka Synagoga (Nagy Zsinagoga). Jest to największa w Europie czynna synagoga (i druga największa na świecie). Wielką Synagogę najlepiej zwiedzić w trakcie wycieczki z przewodnikiem, który opowie nam więcej o historii budowli oraz o przygnębiających losach lokalnych Żydów i getta w Budapeszcie.
Zwiedzanie z przewodnikiem trwa około 45 minut. Nie zapomnijmy na koniec odwiedzić muzeum, które znajduje się na lewo od wejścia - musimy dojść do końca i wejść schodami do góry. Przed wejściem zobaczymy rozpiskę wycieczek - jeśli mamy jeszcze trochę czasu, to możemy samodzielnie pozwiedzać cały kompleks lub udać się najpierw do muzeum. Na miejscu znajduje sie również cmentarz i ogród pamięci.
Wnętrze Wielkiej Synagogi na pierwszy rzut oka może wydać się nam nietypowe w porównaniu do innych synagog europejskich, gdyż swoją architekturą przypomina kościół chrześcijański. Za projekt odpowiadał austriacki architekt Ludwig Förster, twórca wiedeńskiego Ringu (bulwaru przebiegającego w miejscu dawnych murów). Pomimo wielu zniszczeń wojennych Wielka Synagoga została nienaruszona - Alianci wiedzieli o niej i jej nie bombardowali. Niestety, wykorzystywali to Niemcy ukrywając nadajniki w wieżach świątyni.
Synagoga Rumbach
Do zwiedzania udostępniona jest również inna z monumentalnych bożnic - Synagoga Rumbach (węg. Rumbach utcai zsinagóga). Za projekt jej neomauretańskiego gmachu odpowiadał sam Otto Wagner, jeden z najważniejszych twórców austriackiej secesji (jego realizacje w Wiedniu przyciągają do stolicy Austrii licznych fanów tej epoki).
Wnętrze synagogi ma kształt ośmioboku, a większość dekoracji świątyni (zarówno w środku, jak i w przypadku elewacji) jako żywo przypominają zdobienia znane z hiszpańskiej Andaluzji. Nie jest to przypadek - czasy średniowiecza uważane były za złoty wiek w historii europejskich Żydów i nawiązywano do nich wielokrotnie w nowożytnej architekturze świątyń judaistycznych.
Bary w ruinach - Szimpla Kert i inne
To co jeszcze przyciąga do VII Dzielnicy to oferta kulturalna i restauracyjna. Wyróżniają się tu tzw. bary w ruinach, czyli knajpy lub całe grupy knajp otworzone na dziedzińcach i wewnątrz opuszczonych budynków. Najbardziej znanym z miejsc jest Szimpla Kert (w wolnym tłumaczeniu Wolny Ogród), który słynie z bardzo oryginalnego wystroju i luźnej atmosfery. Jest to również miejsce w którym spotkamy wielu turystów.
Tuż obok Szimpla Kert znajduje się Street Food Karavan - obszar z food truckami i ulicznym jedzeniem. Niestety, jest to miejsce bardzo nastawione na turystów - co można odczuć w cenach oraz atmosferze.
Jeśli chcemy znaleźć inne bary i ciekawe miejsca - wystarczy przespacerować się gwarną ulicą Kiraly utca. Interesującym obszarem jest również odchodzącą od niej grupa połączonych ze sobą dziedzińców o nazwie Gozsdu Udvar. Znajdziemy tam kolorowe knajpki i luźną atmosferę.
Atrakcje Budapesztu dla fanów gorących kąpieli - termy i łaźnie
Dla wielu turystów zwiedzanie Budapesztu nie może odbyć się bez skorzystania z gorących kąpieli. Stolica Węgier od zawsze słynęła jako miejsce uzdrowiskowe z wieloma łaźniami oraz termami. Pierwsze termy powstawały tu już prawdopodobnie w czasach rzymskich, ale zwyczaj kąpieli rozpowszechniony został w czasach tureckich.
Także dzisiaj korzystanie z term jest nieodłączną częścią życia miasta i jego mieszkańców, i nikogo nie dziwi ta forma rozrywki. Turyści często korzystają z łaźni na wzgórzu Gellérta - z powodu ich historii oraz oryginalnej zabudowy.
Innymi popularnymi łaźniami są: Dagály, *Lukács oraz Széchenyi (największy kompleks termalny w Europie).
Budapeszt - miasto nad Dunajem
Przepływający przez Budapeszt Dunaj stał się symbolem miasta. Po obu stronach nabrzeża ciągną się promenady spacerowe, a zabudowa brzegów rzeki trafiła na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Przez rzekę przerzucono kilka mostów - o najciekawszym Moście Łańcuchowym już wspomnieliśmy, ale wart uwagi jest jeszcze chociażby stalowy Most Wolności (węg. Szabadság hid) z XIX wieku, którego cztery wieżyczki ozdobiono postaciami mitycznych ptaków Turul.
Wyspa Małgorzaty na Dunaju
Na północ od Mostu Łańcuchowego znajduje się jedno z ulubionych miejsc wypoczynku mieszkańców - umiejscowiona pośrodku Dunaju wyspa Małgorzaty (węg. Margitsziget). Wyspa ma około 2,5 kilometra długości, zaledwie 500 m szerokości i w większości jest jednym dużym parkiem otoczonym ścieżkami (w tym ścieżką dostosowaną dla biegaczy prowadzącą dookoła wyspy). Co ciekawe - w przeszłości wysepka wypełniona była klasztorami oraz kościołami, a jej nazwa wywodzi się od św. Małgorzaty, córki króla węgierskiego Beli IV, która przebywała w tutejszym klasztorze dominikańskim.
Niewiele jednak przetrwało z dawnych zabudowań wyspy, bo jedynie ruiny klasztoru Dominikanów (węg. Domonkos rendi apácakolostor) oraz średniowiecznego kościoła. Ich współrzędne to: 47.5290853704125, 19.051402990684114
Niedaleko ruin stoi kościół św. Michała (węg. Szent Mihály kápolna), ale jest to zaledwie rekonstrukcja.
Atrakcją wyspy jest również secesyjna wieża ciśnień (węg. Margitszigeti Víztorony), na szczycie której utworzono punkt widokowy.
Na wyspę Małgorzaty możemy wejść mostem Małgorzaty (węg. Margit híd) lub mostem Arpada (węg. Árpád híd). Na moście Małgorzaty znajdują się przystanki tramwajowe (linie 4 i 6) oraz autobusowe.
Rejs statkiem po Dunaju
Do najbardziej popularnych atrakcji Budapesztu, zwłaszcza w ciepły dzień, należy rejs po Dunaju. Do wyboru mamy skorzystanie z transportu publicznego lub z typowego rejsu turystycznego oferowanego przez którąś z prywatnych firm, podczas którego będziemy mogli posłuchać przewodnika audio (zazwyczaj dostępny jest język polski) oraz przepłyniemy wzdłuż Dunaju bez zatrzymywania się na przystankach pośrednich.
Tramwaje wodne obsługiwane są przez oficjalnego przewoźnika miejskiego BKV. Chcąc z nich skorzystać musimy zakupić specjalny bilet dzienny. Więcej informacji znajdziecie tutaj.
Rejsy prywatnych firm są znacznie droższe - ich cena za osobę waha się od 5500 Ft (64,90 zł) do 8000 Ft (94,40 zł). Do popularnych przewoźników należy firma Legenda (sami korzystaliśmy z jej usług), która oferuje około godzinne rejsy w różnych godzinach.
Pamiętajmy, że oprócz standardowych wycieczek dostępne sa również droższe rejsy z obiadem lub wieczorne rejsy z kolacją.
Co warto zobaczyć w Budapeszcie? Zabytkowe hale targowe!
Pomimo obecności wielu marketów i dyskontów mieszkańcy Budapesztu nadal uwielbiają hale targowe, w których zaopatrują się w świeże oraz lokalne produkty. Dawniej w mieście było wiele małych targowisk, jednak na przełomie XIX i XX wieku zbudowano duże hale, które wyparły mniejsze targowiska.
Hala targowa podzielona jest na stoiska, przy którym sprzedawane są produkty z danej grupy - warzywa i owoce, sery, wina, pieczywo. W niemal każdej hali spotkamy także knajpki z jedzeniem - najczęściej popularnym langoszem gulaszem, kiełbasą i innymi daniami węgierskimi do zjedzenia na szybko. Nawet jeśli nie planujemy zakupów, warto zajść do środka i zobaczyć jak to wygląda w praktyce.
Centralna Hala Targowa
Najbardziej znaną z hali targowych jest Centralna Hala Targowa (Nagy Vásárcsarnok), która znajduje się tuż przy Moście Wolności (Szabadság híd). Sam budynek z zewnątrz przypomina dworzec. W środku na dolnym poziomie zakupimy dowolne produkty spożywcze, a na piętrze w rozsądnych cenach zjemy szybkie dania kuchni węgierskiej. Niestety, hala ta jest oblegana głównie przez turystów, szczególnie w przypadku górnej części.
Inne hale targowe w Budapeszcie
Innym popularnym targiem jest targ Klauzál (Klauzál tér 11.), który powstał w 1897 roku w miejscu spalonego teatru. Ostatnia renowacja hali zakończyła się w 2015 roku i widać to na pierwszy rzut oka - hala oraz stoiska są nowoczesne. Na miejscu kupimy miejscowe produkty - pieczywo, wędliny, wina czy sery.
Inne popularne hale targowe (mniej nastawione na turystów) to:
- Hold utcai Vásárcsarnok és Belvárosi Piac (znajduje się niedaleko parlamentu, targ centralny)
- Hunyadi Ter (znajduje się przy Andrássy út, niedaleko muzeum Terror Háza)
Atrakcje Budapesztu poza utartym szlakiem
New York Café - jedna z najwspanialszych kawiarni Europy
Kawiarnia New York Café bez wątpienia może pretendować do miana jednej z najpiękniejszych kawiarni Europy. Mieści się ona w eklektycznym pałacu z końca XIX wieku wzniesionym w stylu neorenesansowym, który należął dawniej do towarzystwa ubezpieczeniowego New York Life Insurance Company.
Wnętrze kawiarni, w którym czas spędzali dawniej najwięksci budapesztańscy artyści oraz ludzie sztuki, nawiązuje swoim przepychem do sal balowych oraz znamienitych pałaców - i dzięki renowacji przeprowadzonej w 2006 roku* wygląda dokładnie tak, jak przed wojną.
Wybierając się do New York Café warto sprawdzić wcześniej ceny, gdyż te należą do wysokich. Jeśli nie chcemy spędzić zbyt dużo czasu w kolejce do wejścia, to możemy zrobić rezerwację online na oficjalnej stronie kawiarni
Jozevfaros i neobarokowa biblioteka miejska
Jozevfaros, czyli VIII Dzielnica Budapesztu, nie zyskała jeszcze dużego uznania wśród turystów. A szkoda! Jest to obszar mniej żywy niż opisywana wcześniej dawna dzielnica żydowska, jednak ma swój urok i znajdziemy tu kilka ciekawych miejsc, w tym wiele pałaców - niegdyś była to okolica zamieszkana przez budapesztańską arystokrację (znajdowało się tu ponad 30 okazałych rezydencji!).
Największą atrakcją dzielnicy jest główny oddział biblioteki miejskiej imienia Ervina Szabó (Fővárosi Szabó Ervin Könyvtár), który mieści się w neobarokowym pałacu Wenckheima z końca XIX wieku. Jedno ze wspaniałych pomieszczeń biblioteki, które mieści się w dawnej sali balowej, jest możliwe do zwiedzenia i należy do największych ukrytych perełek Budapesztu. Bilety kupujemy w punkcie informacyjnym.
Za biblioteką warto przespacerować ulicą Reviczky ut. do placu Mikszáth Kálmán (Mikszáth Kálmán tér) i dalej Krúdy Gyula u. - znajdziemy tam knajpki i restauracje.
Będąc w okolicy starajmy się nie zbaczać z zadbanych uliczek, dodatkowo pamiętajmy, że najwięcej ciekawych miejsc znajduje się niedaleko biblioteki oraz za budynkiem Węgierskiego Muzeum Narodowego. Czym dalej w głąb dzielnicy, tym okolica staje się mniej ciekawa.
Óbuda - ruiny rzymskiego amfiteatru i spacer śladami rzymskiego Aquincum
Óbuda jest jednym z mniej wyeksplorowanych turystycznie obszarów Budapesztu. Dawniej dzielnica była nawet samodzielnym miastem i dopiero w 1873 roku połączyła się z Budą i Pesztem tworząc dzisiejszą stolicę Węgier. Do miejsc wartych odwiedzenia zalicza się urokliwy stary plac miejski, który zachował historyczny klimat. Jedną z jego ozdób jest pomnik kobiet z parasolkami. W niektóre ciepłe dni odbywają się tu koncerty, imprezy i targi lokalnych produktów.
Drzewiej w miejscu dzisiejszej Óbudy znajdowało się rzymskie miasto Aquincum, czego świadectwem są ruiny rzymskich amfiteatrów oraz pozostałości innych zabudowań (np. term czy budynków mieszkalnych).
Ruiny amfiteatrów znajdziemy:
- koło przystanku autobusowego Nagyszombat utca (ruiny są otoczone ulicami i budynkami mieszkalnymi) [Aquincumi katonai amfiteátrum]
- koło przystanku autobusowego Aquincum H (mniejsze, znajdują się wewnątrz parku)
Małe muzeum archeologiczne (muzeum Thermae Maiores, czyli ruiny łaźni) odnajdziemy z kolei na terenie przejścia podziemnego obok Flórián tér. W samym przejściu wystawiono rzeźby i płyty nagrobne.
Część znalezisk archeologicznych (monety, narzędzia) została wystawiona w małym muzeum Aquincum.
Budapeszt - Mauzoleum Gül Baby
W Budapeszcie zachował się istotny ślad po czasach tureckiej okupacji w XVI wieku. Jest to okazałe Mauzoleum Gül Baby - wojowniczego mnicha (derwisza) - który przybył do Budapesztu wraz z wojskami muzułmańskimi i niedługo później zmarł. Jego pogrzeb był dużym wydarzeniem, na które miał przybyć we własnej osobie miał sułtan Sulejman Wspaniały.
Z czasem nad grobem Baby wzniesiono ośmioboczne mauzoleum, które stało się celem muzułmańskich pielgrzymek. Obecnie zabytek otoczony jest przyjemnym obszarem ogrodem oraz zadbanymi zabudowaniami, i wciąż odwiedzają go pątnicy islamscy.
Imię Gül Baba możemy przetłumaczyć jako Ojciec Róż, i co ciekawe wzgórze na którym znajduje się jego mauzoleum nazywane jest Wzgórzem Róż (węg. Rózsadomb). Miejsce to znajduje się na wprost południowego krańca wyspy Małgorzaty i wymaga wdrapania się kawałek pod górę.
Budapeszt - atrakcje dalej od centrum
Jeśli zabytki i atrakcje Budapesztu położone w centrum miasta nam nie wystarczą, to możemy wybrać się do któregoś z miejsc położonych na obrzeżach węgierskiej stolicy. Poniżej przygotowaliśmy dla Was trzy propozycje.
Jaskinia Pál-völgyi
Zaledwie kilka kilometrów od historycznego centrum zobaczymy niesamowity podziemny świat. Odnaleziona na początku XX wieku jaskinia w tak zwanej Dolinie Pawła (Pál-völgyi) jest dziś udostępniona turystom, którzy mogą zwiedzić ją w trakcie trwającej około 50 minut wycieczki z przewodnikiem.
Wieża Elżbiety na Górze Jana
Wybudowana w 1911 roku Wieża Elżbiety jest najwyżej położonym (527 m) punktem widokowym w Budapeszcie. Za projekt budowli odpowiadał Frigyes Schulek, twórca opisywanej już Baszty Rybackiej.
Wieża stanęła na Górze Jana (węg. János-hegy), na którą dostaniemy się kolejką linową Zugliget. Po dojechaniu na szczyt czekać nas będzie strome podejście pod górę. Na koniec pokonamy jeszcze około 100 schodów, żeby stanąc na tarasie widokowym. Wejście na wieżę jest darmowe, ale musimy zakupić bilet w dwie strony na kolejkę linową.
Memento Park
Do tego położonego daleko poza centrum parku przeniesiono ponad 40 pomników oraz monumentów z czasów komunistycznych, które usunięto z placów oraz ulic, tworząc unikatową w skali Europy atrakcję. Na miejscu dla odwiedzających przygotowano pawilony wystawowe oraz sklep.
Informacje o biletach oraz godzinach wstępu sprawdzimy na oficjalnej stronie.
Jarmark bożonarodzeniowy w Budapeszcie
Podobnie jak w innych krajach tej części Europy tak i w Budapeszcie tradycja jarmarków adwentowych związana jest z czasami Habsburgów. Być może z tego też powodu zwyczaj zamarł podczas rządów socjalistów uznany jako obcy i postfeudalny. Jarmarki powróciły w latach 90. XX wieku i trzeba przyznać, że cieszą się dziś wielką popularnością. W przypadku Budapesztu trudno mówić o jednej imprezie, tutaj w zasadzie każda większa dzielnica organizuje swój własny jarmark. Ten najbardziej znany odbywa się pod bazyliką św. Stefana (Szent István Bazilika). Tutaj ustawia się największą choinkę, zakładane są kramy i organizowana jest ślizgawka (całość trwa od listopada aż do końca roku). Oficjalna strona www jarmarku adwentowego dostępna jes tutaj.
Informacji na temat imprez z innych częściach miasta najlepiej szukać na stronach promujących miasto lub w węgierskich serwisach informacyjnych. Jarmarki startują w różnych porach adwentu (niektóre już po Bożym Narodzeniu) i raczej nie trwają tak długo jak ten spod Bazyliki. W ostatnich latach w Budapeszcie turyści mogli odwiedzić około dziesięciu takich miejsc (Ferenc Ter, hotel Four Seasons Gresham Palace, plac Vörösmarty, Király Street, Gozsdu-udvar, Liszt Ferenc tér, rynek Óbudy itp.).
Budapeszt - wskazówki i informacje praktycznie
Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Budapesztu?
Przy dobrym planie powinnismy być w stanie zobaczyć największe atrakcje Budapesztu w jeden weekend (w 2 dni), chociaż trzeba uczciwie przyznać - że stolicę Węgier poznamy w takim wypadku bardzo pobieżnie.
Jeśli planujemy poznać miasto lepiej i bez pośpiechu, najlepiej zaplanować wyjazd na 3 do 6 dni.
Jak oszczędzić pieniądze odwiedzając Budapeszt?
Ceny w Budapeszcie można porównać do cen w Polsce - różnice są maksymalnie kilkunastoprocentowe - raz w jedną, raz w drugą stronę. Warto jednak uważać na standardowe pułapki turystyczne, czyli lokale i sklepy położone obok najważniejszych atrakcji turystycznych oraz na niewielkie sklepiki z małym wyborem - tam na pewno przepłacimy.
Jedzenie w lokalnych restauracjach i knajpkach
Czym bliżej historycznej części miasta, tym restauracje i knajpy stają się droższe - szczególnie w przypadku kuchni innej niż węgierska. Powinniśmy szukać miejsc przypominających nasze małe restauracje lub bary mleczne, w środku zjemy świeży i pyszny gulasz w naprawdę rozsądnej cenie.
Karta Budapest Card
Gdy planujemy odwiedzić wiele popularnych atrakcji, to możemy zapoznać się z kartą turystyczną Budapest Card umożliwiająca darmowe korzystanie z transportu publicznego, darmowy wstęp do wielu muzeów oraz jednorazowe wejście do łaźni Lukács. Przed zakupem powinniśmy jednak dokładnie policzyć, czy zakup karty nam się opłaci.
Darmowe atrakcje
Może że wejście do najważniejszych atrakcji jest płatne, to całkowicie za darmo możemy cieszyć się piękną architekturą.
Bezpłatnie odwiedzimy np. zamkowy dziedziniec z którego rozpościera się piękny widok na druga stronę miasta, lapidarium oraz muzeum parlamentu.
Zawsze bez opłat wejdziemy na dolną część Baszty Rybackiej oraz na teren Zamku Vajdahunyad. Gdy nie mamy wiele czasu, warto po prostu pokręcić się po mieście i poznawać jego uroki.
Bezpieczeństwo
Pomimo, że Węgry uważane są za bezpieczny kraj, warto zachować ostrożność wieczorem, na odległych przystankach i stacjach metra, oraz “gubiąc” się poza turystycznym centrum.
Uważajmy również na kieszonkowców w środkach komunikacji publicznej oraz miejscach turystycznych.
Na co uważać podczas odwiedzin Budapesztu?
- Poniedziałki - Większość muzeów w Budapeszcie jest zamykana w poniedziałek (dotyczy to m.in. Terror Haza). Powinniśmy wziąć to pod uwagę w trakcie planowania wyjazdu, szczególnie, gdy chcemy przyjechać jedynie na 1 lub 2 dni.
- Picie piwa pod chmurką - Nie jest niczym rzadkim spotkać mieszkańców pijących piwo na świeżym powietrzu. Warto jednak pamiętać, że nie jest to legalne. Na ulicy raczej jest to ignorowane, ale w środkach komunikacji publicznej możemy jednak otrzymać mandat.
- Opłata za serwis - W wielu restauracjach w Budapeszcie do rachunku doliczana jest kwota za serwis - wynosi ona z reguły od 10 do 12,5%. W niektórych miejscach opłata doliczana jest jedynie dla grup powyżej 6 osób, jednak nie jest to reguła i w wielu miejscach kwota doliczana jest bez względu na liczebność. Warto to sprawdzić przed zamówieniem.
- Okolice dworców - szczególnie wieczorem - jednym z najbardziej niebezpiecznych miejsc w Budapeszcie są szeroko rozumiane okolice dworców po zmroku lub wcześnie rano - kręcą się tam czasem osoby szukających łatwego zarobku na turystach.