Cypr: atrakcje, zabytki, ciekawe miejsca. Zwiedzanie wyspy Afrodyty.
Cypr to wyspiarskie państwo leżące we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego, nieopodal wybrzeży Turcji oraz krajów Lewantu.
Wyspa, choć czasem mylnie kojarzona wyłącznie z kurortami turystycznymi, posiada bogatą (ponad 10 000-letnią) historię i może pochwalić się wieloma zabytkami, licznymi stanowiskami archeologicznymi oraz malowniczymi krajobrazami. Najpiękniejsze atrakcje Cypru nie należą może do najbardziej rozpoznawalnych na świecie, ale spokojnie każdy powinien znaleźć tu coś dla siebie!
W naszym przewodniku opisaliśmy subiektywnie największe atrakcje wyspy Afrodyty oraz zebraliśmy garść informacji praktycznych przydatnych przy jej zwiedzaniu. Mamy nadzieję, że udało nam się odpowiedzieć na pytanie co warto zobaczyć na Cyprze?.

- Grobowce Królewskie oraz park archeologiczny Nea Pafos w Pafos
- Skała Afrodyty (Petra tou Romiou)
- Cape Greco - malowniczy przylądek na krańcu Cypru
- Półwysep Akamas - wąwóz Avakas, plaża żółwi oraz inne atrakcje
- Zamek w Kolossi: średniowieczna twierdza krzyżowców
- Starożytne Kurion i atrakcje w okolicy
- Nikozja: ostatnia na świecie podzielona stolica
- Limassol: zamek, promenada, muzea
- Anogyra - tradycyjna wioska słynąca ze słodkich pasteli
- Góry Troodos: trasy piesze, bizantyńskie kościoły z listy UNESCO oraz... wyciągi narciarskie
- Lefkara - jedna z najbardziej urokliwych cypryjskich wiosek
- Chirokitia: prehistoryczne ślady zorganizowanego osadnictwa na wyspie
- Larnaka: zamek, słone jezioro i inne atrakcje
- Wczesnochrześcijańska mozaika w kościele Angeloktistis
- Ayia Napa - plaża Nissi i inne atrakcje cypryjskiego kurortu
- Famagusta - ruiny średniowiecznego miasta
- Starożytna Salamina (Cypr północny)
- Kyrenia
- Zamek Świętego Hilariona
- Opactwo Bellapais
- Największe Atrakcje Cypru na mapie i poruszanie się po wyspie
Grobowce Królewskie oraz park archeologiczny Nea Pafos w Pafos
Pafos należy do największych i najczęściej odwiedzanych miast na Cyprze. W jego nadmorskiej dzielnicy Kato Pafos przetrwały liczne ślady po starożytnej (i nie tylko) historii wyspy. Dziedzictwo to doceniła organizacja UNESCO wpisując miasto w całości na listę światowego dziedzictwa kulturowego.

Wybrane atrakcje Pafos:
- Grobowce Królewskie - starożytna nekropolia wypełniona monumentalnymi podziemnymi grobowcami (niektóre z nich na myśl przywodzą komnaty pałacowe!),
- park archeologiczny Nea Pafos, na terenie którego na światło dzienne wydobyto ruiny willi z bardzo dobrze zachowanymi mozaikami,
- ruiny wczesnochrześcijańskiej bazyliki wraz z kolumną, przy której rzekomo biczowano św. Pawła,
- podziemne katakumby oraz kamieniołomy,
- odrestaurowana część portową wraz ze średniowiecznym fortem.
Osoby zmotoryzowane mogą też wybrać się do którejś z okolicznych atrakcji. Do wyboru są chociażby ruiny starożytnego Palaípaphos (protoplasty Pafos), wodospady nazywane Wannami Adonisa (Uwaga! bardzo trudny dojazd) czy ustanowiony parkiem narodowym półwysep Akamas.
Więcej: Pafos: atrakcje, zabytki, ciekawe miejsca
Stanowiska archeologiczne na Cyprze
Na wyspie przetrwały ruiny kilku pradawnych miast, których historia sięga okresu miast-królestw starożytnego Cypru. Z powodu licznych trzęsień ziemi oraz najazdów obcych sił niewiele przetrwało jednak zabudowań z okresu klasycznego czy starszych, a najwięcej obiektów datowanych jest na czasy rzymskie lub wczesnochrześcijańskie. Jednymi z największych skarbów cypryjskich parków archeologicznych są mozaiki podłogowe.

Skała Afrodyty (Petra tou Romiou)
Aż do nastania chrześcijaństwa na Cyprze dominował kult Afrodyty, bogini miłości i piękna, która jak wierzono zrodziła się z piany morskiej u brzegów wyspy.
Miejsce jej narodzin wskazuje masywna formacja skalna Petra tou Romiou (pol. „Skała Rzymian”), która najczęściej nazywana jest po prostu Skałą Afrodyty. Znajdziemy ją przy głównej drodze prowadzącej z Limassol do Pafos. Po północnej stronie jezdni przygotowano parking, skąd po zostawieniu auta możemy ruszyć na plażę.
Warto zatrzymać się na chwilę przy używanej przez Cypryjczyków nazwie Skała Rzymian. W tym przypadku słowo Rzymianie odnosi się do Bizantyńczyków, a dokładniej do bohatera greckiego eposu Digenisa Akritasa, który w trakcie walk z najeżdżającymi Cypr Saracenami miał własnoręcznie wyrwać masywny odłamek skały z Gór Kyreńskich i cisnąć nim we wrogie statki. Z tego wynika, że w momencie narodzin bogini skały jeszcze nie było, i pojawiła się dopiero pomiędzy VII a V stuleciem ;)

Cape Greco - malowniczy przylądek na krańcu Cypru
Cape Greco to nazwa niewielkiego przylądka, który stanowi najdalej wysunięty na południowy-wschód fragment Cypru. Wraz z najbliższą okolicą ustanowiono go parkiem narodowym, który charakteryzuje się nieco pagórkowatym oraz surowym krajobrazem.
Na terenie parku wytyczono kilkanaście kilometrów szlaków pieszych pozwalających na spokojne eksplorowanie całej okolicy. Za najbardziej malownicze elementy tutejszego krajobrazu uchodzą jaskinie morskie, które wydrążone zostały w wapiennych klifach przez nieustanne uderzenia fal. Innym symbolem Cape Greco jest największy na wyspie naturalny most skalny nazywany Łukiem Wron, a w jednej z tutejszych jaskiń miała nawet mieszkać w przeszłości rodzina cyklopów.
Park oddalony jest o zaledwie kilka kilometrów od opisanej wcześniej miejscowości Ayia Napa.
Więcej: Cape Greco (Cypr): atrakcje i zwiedzanie parku narodowego

Półwysep Akamas - wąwóz Avakas, plaża żółwi oraz inne atrakcje
Rozległy park narodowy Półwyspu Akamas należy do najpiękniejszych atrakcji Cypru i w przeciwieństwie do opisanych przez nas w dalszej części przewodnika po Cyprze Gór Troodos jest znacznie łatwiej dostępny.
Jest to idealne miejsce dla turystów poszukujących atrakcji dla bardziej aktywnych, gdyż czeka tam na nas kilka wytyczonych szlaków. Do najpopularniejszych należy szlak Afrodyty, ale wielu turystów przyjeżdża na półwysep chcąc na własne oczy zobaczyć malowniczy kanion Avakas. Inną atrakcją przyrodniczą są łaźnie Afrodyty - niewielka grota z oczkiem wodnym, w której według tradycji kąpieli zażywała zrodzona na Cyprze bogini.
Półwysep Akamas słynie również ze swoich plaż. Szczególnie kojarzona jest plaża Lara znana lepiej jako plaża żółwi, którą na okres lęgowy upodobały sobie dwa gatunki żółwi. Jeśli przyjeżdżamy tu w sezonie letnim to mamy szansę zobaczyć złożenie lub wyklucie się żółwia! Pamiętajmy jednak, że jest to aktywny rezerwat, w którym panują rygorystyczne zasady.
Zamek w Kolossi: średniowieczna twierdza krzyżowców
Leżący kilkanaście kilometrów na zachód od centrum Limassol zamek w Kolossi (gr. Κάστρο του Κολοσσιού) jest jednym z najlepiej zachowanych przykładów średniowiecznej architektury obronnej na całej wyspie. Budowla przez kilka stuleci pełniła funkcję siedziby komandorii joannitów (jednego z zakonów rycerskich biorących udział w walkach o odzyskanie Ziemi Świętej).

Obecny wygląd zamku jest efektem przebudowy z 1454 roku. Twierdza przetrwała do naszych czasów w bardzo dobrym stanie, choć nie należy do największych. Tuż obok niej zobaczymy ruiny kilku starszych budowli: cukrowni, akweduktu oraz wcześniejszego zamku. Jest to atrakcja z kategorii nie przegap dla wszystkich fanów średniowiecza!
Więcej: Zamek w Kolossi (Cypr): zwiedzanie historycznej twierdzy krzyżowców
Starożytne Kurion i atrakcje w okolicy
Kurion należało do najważniejszych ośrodków starożytnego Cypru. Miasto rozkwitało nie tylko w czasach miast-królestw, ale również po włączeniu wyspy do Imperium Rzymskiego oraz w czasach wczesnochrześcijańskich.

Mimo że większość historycznej zabudowy zniszczyły trzęsienia ziemi oraz najeżdżający wyspę Arabowie, to do naszych czasów przetrwały fundamenty i pozostałości kilku budowli. Ozdobą parku archeologicznego jest odbudowany teatr grecko-rzymski, na deskach którego organizowane są różne wydarzenia artystyczne. W dobrym stanie przetrwały również pogańskie oraz wczesnochrześcijańskie mozaiki. Dodatkowo miejsce to zachwyca swoim malowniczym położeniem na górującym nad wybrzeżem wzgórzu.

W sumie do odwiedzenia są cztery miejsca związane ze starożytnym miastem:
- stanowisko archeologiczne Kurion z odbudowanym teatrem, licznymi ruinami oraz mozaikami,
- stanowisko archeologiczne sanktuarium Apolla Hylatesa, na terenie którego zobaczymy pozostałości po jednym z trzech najważniejszych miejsc kultu antycznego Cypru,
- ruiny stadionu z II wieku,
- muzeum archeologiczne leżące na terenie wioski Episkopi.
Jeśli chcielibyśmy zobaczyć wszystkie z nich, to na wizytę dobrze jest zaplanować przynajmniej kilka godzin. Po aktywnym zwiedzaniu możemy udać się na plażę Kurion, z którą sąsiadują malownicze klify.
Więcej: Kurion (Cypr): zwiedzanie starożytnego miasta

Nikozja: ostatnia na świecie podzielona stolica
Leżąca w centrum wyspy Nikozja jest największym miastem Cypru oraz ostatnią na świecie podzieloną stolicą. Przez sam środek otoczonego weneckimi murami historycznego starego miasta przechodzi strefa buforowa oddzielająca od siebie społeczność grecką od tureckiej. Przy jej wytyczaniu zburzono dziesiątki domów oraz budynków.
Z perspektywy turysty zwiedzanie obu części Nikozji nie jest niczym skomplikowanym. Musimy jedynie przejść przez punkt kontrolny znajdujący się na końcu ruchliwej ulicy Ledra, żeby po chwili znaleźć się po tureckiej stronie. Zabytki starego miasta podzielone są pomiędzy obie społeczności, choć trudno nie odnieść wrażenia, że ważniejsze obiekty znajdują się w części okupowanej.
Turyści odwiedzający stolicę Cypru mogą skupić się jedynie na stosunkowo niewielkim obszarze historycznego starego miasta oraz jego okolicy. Miasto różni się atmosferą od ośrodków nadmorskich i przypomina typową europejską metropolię.

Wybrane atrakcje Nikozji:
- Muzeum Cypru z wieloma najważniejszymi znaleziskami archeologicznymi odnalezionych na wyspie,
- Muzeum Bizantyńskie z bogatą kolekcją ikon oraz freskami i mozaikami uratowanymi ze świątyń, które znalazły się po północnej stronie granicy,
- mury miejskie, bastiony oraz trzy oryginalne bramy prowadzące do miasta,
- meczet Selima, czyli dawna gotycka katedra św. Zofii, w murach której koronowano średniowiecznych władców Królestwa Cypru,
- Büyük Han (pol. Wielki Zajazd) stanowiący jeden z najlepszych przykładów architektury osmańskiej na Cyprze,
- zabytkowe uliczki starego miasta oraz pojedyncze historyczne kościoły.
Limassol: zamek, promenada, muzea
Limassol to drugie co do wielkości miasto na wyspie. Stanowi intrygujące połączenie historycznej zabudowy starego miasta oraz nowoczesnej części nadmorskiej.
Miasto może pochwalić się bogatą historią. Według tradycji ślub w kaplicy tutejszego zamku wziął król Anglii Ryszard Lwie Serce. W Limassol swoją siedzibę mieli też krzyżowcy - najpierw templariusze, a jakiś czas po nich joannici, dla których był to okres przejściowy przed podbiciem Rodos.

Niektóre z atrakcji Limassol:
- zamek, w którym mieści się Średniowieczne Muzeum Cypru,
- historyczne stare miasto z wąskimi uliczkami oraz tradycyjną zabudową,
- Carob Mill Museum (muzeum przetwórstwa drzewa karobowego), które mieści się w odrestaurowanych magazynach,
- muzeum archeologiczne regionu Limassol,
- Cypryjskie Muzeum Motoryzacji,
- ciągnąca się przez blisko 17 km nadmorska promenada,
- sąsiadujące z Limassol ruiny starożytnego miasta Amathus.
W centrum miasta znajdziemy też liczne tawerny oraz restauracje, w których skosztujemy tradycyjnego meze (posiłku serwowanego w formie wielu mniejszych potraw). Osoby preferujące słodkie trunki nie powinny przegapić produkowanego nieprzerwanie od ponad 800 lat wzmacnianego wina Commanderia.
Więcej: Limassol: atrakcje, zabytki, ciekawe miejsca. Co warto zobaczyć?
Anogyra - tradycyjna wioska słynąca ze słodkich pasteli
Na wyspie przetrwało kilka historycznych osad, w których czas stanął w miejscu. Nie spędzimy w nich raczej więcej niż kilku godzin, ale będziemy mieć szansę na zapoznanie się z tradycyjną kamienną zabudową oraz na zakup lokalnych wyrobów.
Około 40 km na północny-zachód od Limassol oraz kilkaset metrów powyżej poziomu morza leży wioska Anogyra (gr. Ανώγυρα). Miejsce to słynie z historycznej zabudowy oraz słodkiego przysmaku o nazwie pasteli, który tylko tu wyrabiany jest wciąż w tradycyjny sposób.
Wyglądem przypomina on popularne w Polsce sezamki i powstaje z połączenia słodkiej miazgi otrzymanej ze strąków drzewa karobowego oraz sezamu.
W miasteczku utworzono nawet muzeum skupione wyłącznie na wyrobach otrzymanych z drzewa korabowego oraz na historii tej gałęzi przemysłu. Znajdziecie je pod nazwą: Mavros Chrysos (Carob Museum)
Innym wartym uwagi zabytkiem jest leżący na terenie porzuconego klasztoru kościół Świętego Krzyża (Timiou Stavrou), który powstał na fundamentach wczesnochrześcijańskiej bazyliki.
Góry Troodos: trasy piesze, bizantyńskie kościoły z listy UNESCO oraz... wyciągi narciarskie
Większość południowo-zachodniej części wyspy zajmuje rozległe i malownicze pasmo gór Troodos (gr. Τρόοδος). Ich największym szczytem jest, jakże by inaczej, góra Olimp (1952 m).

Obszar ten stanowi odrębną krainę - z trasami spacerowymi, wodospadami, licznymi bizantyńskimi kościołami wpisanymi na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO oraz tradycyjnymi wioskami.
Przez cały rok do największych atrakcji tego regionu należą zabytkowe bizantyńskie kościoły oraz szlaki piesze, a w zimę dodatkowo otwierane są wyciągi narciarskie (śnieg w tym stronach nie jest niczym niespotykanym!).

Na terenie gór Troodos przetrwały liczne tradycyjne kościoły z czasów Cesarstwa Bizantyńskiego. Ich niewielkie i kryte drewnianymi dachami gmachy skrywają w sobie wspaniałe bizantyńskie lub postbizantyńskie freski. Ich wartość doceniła organizacja UNESCO wpisując 10 z nich na listę światowego dziedzictwa kulturowego. Jedne z najstarszych malowideł ozdabiają XII-wieczny kościół Panagia tou Araka (gr. Παναγία του Άρακα or Άρακος).
A dlaczego świątynie te wznoszono właśnie w górach? Wybrzeże wyspy przez stulecia najeżdżali i plądrowali Saraceni, wiec dla mieszkańców oraz zakonników znacznie bezpieczniejszym miejscem dla ich kościołów oraz klasztorów były niedostępne góry, do których napastnicy się nie zapuszczali.


Inną atrakcją regionu są szlaki piesze. Niektóre z nich rozpoczynają się niedaleko placu Troodos (Troodos Square), przy którym znajduje się parking, a kawałek dalej działa centrum informacyjne (Troodos Visitor Centre). Więcej informacji o dwóch popularnych szlakach (Artemidy oraz Atalanty) znajdziecie tutaj.

Wodospady gór Troodos
Kolejnymi naturalnymi atrakcjami cypryjskiego pasma górskiego są wodospady: Kaledonia (Kalidonia) oraz Millomeri. Do obu z nich można wyruszyć z miasteczka Platres. Do Kaledonii dojdziemy też z okolic Troodos Square.
Lefkara - jedna z najbardziej urokliwych cypryjskich wiosek
Położona na zboczu gór Trodos wioska znana jest ze swojego uroku, zachowanej zabytkowej architektury oraz... tradycji koronkarskich, które trafiły nawet w 2009 roku na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.


Spacerując tutejszymi uliczkami możemy zasmakować dawnego Cypru oraz zajść do jednej z tradycyjnych tawern prowadzących tu z pokolenia na pokolenie. Mimo że nie jest to miejsce do spędzenia długich godzin, to warto zapisać je na swojej liście miejsc do zobaczenia.


Chirokitia: prehistoryczne ślady zorganizowanego osadnictwa na wyspie
Na wzgórzu leżącym nieopodal głównej drogi łączącej Larnakę z Limassol odkryto ruiny osady Chirokitia. Historia tej prehistorycznej wioski sięga epoki neolitu przedceramicznego (około 7000-6000 p.n.e.!).
Podczas prac archeologicznych na światło dzienne wydobyto pozostałości po brukowanych ulicach, fortyfikacjach obronnych oraz wzniesionych na planie okręgu domach tolosowych, które budowano z gliny oraz kamieni polnych.
Ówcześni mieszkańcy prowadzi proste życie, na co dzień polując oraz zajmując się rolą, o czym świadczą odnalezione na miejscu narzędzia wykonane z kości, krzemienia oraz obsydianu. Co dość nietypowe, swoich zmarłych chowali oni pod podłogą własnych domów.
Wioska zamieszkana była prawdopodobnie pomiędzy VII a IV tysiącleciem p.n.e. Wagę odkrycia doceniła organizacja UNESCO wpisując osadę na listę światowego dziedzictwa kulturowego.
Dla odwiedzających stanowisko archeologiczne przygotowano rekonstrukcję pięciu okrągłych domów oraz fragmentu fortyfikacji obronnych.
Larnaka: zamek, słone jezioro i inne atrakcje
Larnaka to trzecie co do wielkości miasto na wyspie. Tutejsza część nadmorska swoją atmosferą przypomina nieco kosmopolityczny kurort wakacyjny, na co wpływ na pewno ma bliska odległość do lotniska (na którym ląduje wielu turystów przybywających na Cypr).
W średniowieczu Larnaka była jednym z najważniejszych portów na wyspie, a w czasach starożytnych na jej terenie istniało miasto-królestwo Kition, gdzie na świat przyszedł założyciel szkoły stoików Zenon z Kition.

Niewiele przetrwało jednak z dawnych czasów. Po starożytnym mieście zachowały się jedynie fundamenty, a stojący nad morzem zamek powstał prawdopodobnie już w czasach tureckich, choć Osmanowie wznieśli swój fort na fundamentach istniejącej tu wcześniej średniowiecznej budowli obronnej.
Niektóre z atrakcji Larnaki:
- zamek (fort),
- nadmorska promenada,
- cerkiew św. Łazarza, gdzie według tradycji pochowano wskrzeszonego przez Jezusa Chrystusa świętego,
- muzeum archeologiczne Pieridesa,
- stanowisko archeologiczne Kition,
- Słone Jezioro,
- meczet Hala Sultan Tekke, który wzniesiono przy grobie przybranej ciotki samego Mahometa.
Więcej: Larnaka (Cypr) - zwiedzanie, zabytki oraz atrakcje turystyczne

Wczesnochrześcijańska mozaika w kościele Angeloktistis
Zaledwie kilkanaście kilometrów od Larnaki, w centrum niewielkiego miasteczka Kiti, stoi kościół Angeloktistis (Panagia tis Angeloktistis, gr. Παναγία της Αγγελόκτιστης). Jego wnętrze skrywa wyjątkowy skarb - wczesnochrześcijańską mozaikę, która przedstawia Maryję z Dzieciątkiem otoczoną archaniołami Michałem i Gabrielem. Niewiele dzieł tego typu przetrwało do naszych czasów - najbardziej znane z nich ozdabiają świątynie włoskiej Rawenny oraz Rzymu.
Zabytek ten miał dużo szczęścia. Pierwotnie mozaika powstała w apsydzie wczesnochrześcijańskiej bazyliki z V wieku. Oryginalny budynek podupadł jednak w czasach najazdów arabskich. W XI wieku, niedługo po odbiciu wyspy przez siły chrześcijańskie, rozpoczęto budowę nowej bizantyńskiej świątyni. Na szczęście apsyda z mozaiką znajdowały się w na tyle dobrym stanie, że włączono je do nowego gmachu.
Ayia Napa - plaża Nissi i inne atrakcje cypryjskiego kurortu
Ayia Napa to leżąca na południowym-wschodzie wyspy miejscowość mogąca poszczycić się tytułem najczęściej odwiedzanego cypryjskiego kurortu. Na pewno nie każdemu miejsce to przypadnie do gustu, ale znajdziemy tu kilka wartych uwagi atrakcji.
Są to m.in.:
- średniowieczny klasztor Ayia Napa, od którego miejscowość wzięła swoją nazwę,
- malownicze plaże Nissi oraz Makronissos - pierwsza z nich należy do najgłośniejszych na Cyprze, a drugą na pół przedziela wbijający się w morze cypel,
- niewielka starożytna nekropolia odkryta na przylądku Makronissos,
- Park Rzeźby oraz Park Kaktusów,
- most skalny nazywany Mostem Zakochanych.
My zajechaliśmy do Ayia Napa w zimę i zastaliśmy opustoszałe ulice. Patrząc jednak na zdjęcia z sezonu letniego możemy śmiało założyć, że w trakcie ciepłych miesięcy przebywają tam tłumy.
Więcej: Ayia Napa: atrakcje cypryjskiego kurortu

Atrakcje Cypru północnego
Część największych atrakcji Cypru znalazła się po okupowanej przez Turków stronie północnej. Obie części oddzielone sa od siebie tzw. Zieloną Linią, o której napisaliśmy kilka słów na naszej głównej stronie poświęconej Cyprowi. Kolejne opisywane przez nas atrakcje dotyczą właśnie rego regionu.
Famagusta - ruiny średniowiecznego miasta
Otoczona masywnym pierścieniem murów obronnych Famagusta przypomina otwarte muzeum architektury. Gotyckie kościoły (w tym monumentalna katedra), renesansowe ruiny pałacu, weneckie fortyfikacje obronne, bizantyńskie świątynie - wszystko to oddalone jest od siebie o kilka minut spacerem.

Mimo że do naszych czasów przetrwała zaledwie niewielka część oryginalnej zabudowy, to zachowało się jej na tyle dużo, że nietrudno jest wyobrazić sobie średniowieczne bogactwo otoczonego murami miasta.

Starożytna Salamina (Cypr północny)
Kawałek na północ od Famagusty odnajdziemy ruiny starożytnej Salaminy (gr. Salamis). Według legendy jej założycielem był Teukros, uczestnik wojny trojańskiej oraz syn króla greckiej Salaminy Telamona. Po powrocie do domu nie czekało na niego jednak zbyt ciepłe przyjęcie - ojciec zarzucił mu brak odpowiedniej pomsty brata Ajaksa i skazał na wygnanie. Teukron opuścił rodzinne strony i po długiej podróży dotarł na Cypr, gdzie miał założyć nową kolonię.
W czasach antycznych Salamina była jednym z najważniejszych miast-królestw Cypru, a przez pewien czas uznawano ją nawet za stolicę wyspy. W IV wieku, po odbudowie sfinansowanej przez cesarza Konstancjusza II, nazwę miasta zmieniono na Konstancja. W tym czasie wzniesiono dwie wczesnochrześcijańskie bazyliki, w tym największą na wyspie bazylikę św. Epifaniusza.
Mimo licznych kataklizmów oraz zniszczeń spowodowanych najazdami arabskimi do naszych czasów przetrwało zaskakująco dużo, zauważalnie więcej niż w Kurion czy Pafos, nie wspominając już o Amathus i Kition. Teren stanowiska archeologicznego jest dość rozległy i osoby zainteresowane starożytnością spędzą tu bez problemu dwie godziny (albo i więcej). Jeśli nie macie jednak aż tak dużo czasu, to też nie szkodzi - najważniejsze z zabytków znajdują się blisko wejścia.
Wśród wartych uwagi obiektów warto wymienić:
- teatr z czasów rzymskich (z końca I wieku p.n.e. lub początków kolejnego stulecia),
- plac z licznymi kolumnami,
- pozostałości po wczesnochrześcijańskich bazylikach,
- ruiny świątyni Zeusa,
- łaźnie oraz gimnazjon.
Więcej: Salamina (Cypr): zwiedzanie starożytnego miasta

Kyrenia
Leżąca na północnym wybrzeżu Kyrenia należy do głównych ośrodków turystycznych tzw. Cypru północnego. Miasto w okresie średniowiecza było jednym z najważniejszych portów wyspy, a do tego może poszczycić się faktem, że w całej historii istnienia Królestwa Cypru (1192-1489) jako jedyne nie zostało nigdy zdobyte.
Współczesna Kyrenia jest jednak miastem jednego zabytku - monumentalnego zamku - w murach którego przechowywane jest jedno z najważniejszych cypryjskich znalezisk archeologicznych: wrak statku handlowego z czasów podbojów Aleksandra Wielkiego (IV wiek p.n.e.).
Po zwiedzeniu zamku możemy pospacerować po porcie oraz obejrzeć pojedyncze pozostałości z czasów przedosmańskich.
Więcej: Kyrenia: atrakcje, zamek, okolica. Co warto zobaczyć?

Zamek Świętego Hilariona
Więcej atrakcji znajdziemy w bliższej lub dalszej okolicy miasta. Przykładem są ruiny zamków wzniesionych już w czasach bizantyńskich na szczytach Gór Kyreńskich. W sumie istniały trzy górskie warownie obronne, a najbliżej Kyrenii znajduje się zamek Świętego Hilariona. Twierdza ta powstała na skale znajdującej się na wysokości 732 m n.p.m. W czasach bizantyńskich zamek pełnił funkcję typowo obronne, ale Lusignanie dobudowali do niego część pałacową, w której spędzali miesiące letnie.
Opactwo Bellapais
Innym wartym uwagi zabytkiem w okolicy Kyrenii są ruiny zespołu klasztornego augustianów w Bellapais. Ten imponujący gotycki kompleks powstawał w dwóch etapach - większą część wzniesiono w latach 1267-1284, a w kolejnym stuleciu dobudowano refektarz oraz kolumnadę. W jego murach przez pewien czas przechowywano relikwię Krzyża Świętego wykradzioną z Konstantynopola w trakcie IV krucjaty.
W 1373 roku klasztor złupili Genueńczycy, po czym rozpoczął się jego powolny upadek. Do naszych czasów przetrwały "zaledwie" imponujące ruiny, stanowiące jeden z najważniejszych przykładów architektury gotyku we wschodniej części Morza Śródziemnego.
Największe Atrakcje Cypru na mapie i poruszanie się po wyspie
Cypr jest trzecią co do wielkości wyspą Morza Śródziemnego. Mimo że teoretycznie można by zwiedzać go korzystając tylko z jednej bazy wypadowej, to każdego dnia tracilibyśmy wiele godzin na same dojazdy. Dla osób planujących aktywne zwiedzanie (a nie tylko krótkie wypady w przerwie od plażowania) lepszym rozwiązaniem będzie podzielenie noclegów na dwie czy trzy lokalizacje.
Najwygodniejszym sposobem na zwiedzanie Cypru jest wynajem samochodu. Nie zapominajmy jednak, że na wyspie obowiązuje ruch lewostronny. W przypadku planów wjazdu na teren tzw. Cypru północnego powinniśmy upewnić się w wybranej wypożyczalni, że jest to dozwolone. Inną kwestią jest ubezpieczenie, które nie będzie obowiązywać po opuszczeniu republiki, dlatego po przekroczeniu granicy będziemy musieli zakupić dodatkową polisę. Alternatywą jest wypożyczenie samochodu już na Cyprze północnym.

Możemy też zwiedzać wyspę korzystając z komunikacji publicznej (autobusów), które regularnie kursują pomiędzy większymi miastami oraz mniej regularnie do mniejszych ośrodków. W takim przypadku jednak trudno nam będzie odwiedzić tradycyjne wioski czy planować jednodniowe, wygodne wypady w góry Troodos.
Więcej: Komunikacja publiczna i transport na Cyprze. Autobusy, taksówki i inne środki transportu
W celu ułatwienia zwiedzania przygotowaliśmy mapę wszystkich atrakcji i miejsc, które pojawiły się w naszym przewodniku - znajdziecie ją tutaj.