Mediolan: atrakcje, zabytki, ciekawe miejsca. Zwiedzanie stolicy Lombardii

Mediolan, będący stolicą Lombardii oraz drugim co do wielkości miastem we Włoszech, rokrocznie przyciąga miliony turystów. Ci, którzy pragną zobaczyć tutejsze renesansowe arcydzieła oraz słynną katedrę, z pewnością nie będą zawiedzeni.

W tym miejscu warto podkreślić, że największe atrakcje Mediolanu, takie jak muzea i zabytki, należą do światowej czołówki. Od pozostałości po starożytnym Mediolanum, które niegdyś pełniło rolę stolicy cesarstwa zachodniorzymskiego, przez kościoły zdobione wczesnochrześcijańskimi mozaikami, po muzea wypełnione dziełami sztuki. W końcu kto nie słyszał o "Ostatniej Wieczerzy", którą Leonardo da Vinci ozdobił refektarz kościoła Santa Maria delle Grazie? Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę, że w murach mediolańskiego zamku przechowywana jest ostatnie dzieło Michała Anioła - niedokończona rzeźba Pietà Rondanini.

W naszym przewodniku, bazując na doświadczeniach zgromadzonych podczas wielokrotnych wizyt w stolicy Lombardii, odpowiadamy na pytanie: "Co warto zobaczyć w Mediolanie, by nasz wyjazd był udany?". Opisaliśmy nie tylko najpopularniejsze atrakcje, ale także mnóstwo mniej oczywistych miejsc.

Jak zwiedzać Mediolan?

W naszej opinii Mediolan nie jest najprostszym miastem do zwiedzania. To olbrzymia metropolia, czasami szara i przytłaczająca, którą niezbyt przyjemnie odkrywa się bez chociażby zarysu planu. Najbardziej zadowoleni z odwiedzin stolicy Lombardii będą ci, którzy przyjechali z zamiarem obcowania z tutejszymi zabytkami oraz dziełami sztuki. Rozczarowane mogą być z kolei osoby skuszone tanimi biletami lotniczymi, które pragnęły poczuć typowo włoską atmosferę.

Historyczne centrum Mediolanu, czyli obszar otoczony dawniej średniowiecznymi murami, nie zajmuje zbyt dużego obszaru, więc można go z łatwością zwiedzać pieszo. Jeżeli chodzi o dalsze atrakcje, najwygodniej skorzystać z dobrze rozwiniętej sieci komunikacji miejskiej, składającej się m.in. z metra, tramwajów i autobusów.

Zwiedzanie Mediolanu - kilka słów wstępu

Wiele z najważniejszych zabytków Mediolanu usytuowanych jest w jego historycznej części. Znajdują się tam muzea, kościoły, pałace oraz place. Podczas spaceru po tym obszarze, często natrafimy na tablice informacyjne w języku angielskim i włoskim, które dostarczą nam informacji o mijanych budynkach czy placach. Niestety, niewiele z średniowiecznej, a nawet renesansowej zabudowy świeckiej przetrwało w Mediolanie - aby natknąć się na prawdziwą perełkę, musimy mieć nieco szczęścia lub wiedzieć dokładnie, czego szukamy.

Rozpoczynając naszą wizytę w stolicy Lombardii od głównego dworca, Milano Centrale, możemy poczuć się nieco przytłoczeni. Ten monumentalny budynek, powstały w pierwszej połowie XX wieku, jest jednym z najczęściej odwiedzanych dworców w całej Europie. Każdego roku z jego usług korzysta ponad 100 milionów pasażerów.

Co warto zobaczyć w Mediolanie? Największe atrakcje oraz zabytki

Poniżej prezentujemy subiektywną listę największych atrakcji Mediolanu, które naszym zdaniem powinny znaleźć się na Waszej liście miejsc do zwiedzania podczas pierwszej wizyty w stolicy Lombardii.

Katedra w Mediolanie oraz Plac Katedralny

Piazza del Duomo, czyli Plac Katedralny z masywnym pomnikiem konnym Wiktora Emanuela II (Vittorio Emanuele II), jest niewątpliwie najważniejszym punktem Mediolanu. Prawdziwym skarbem tego miejsca jest imponującą katedra (Duomo). Najłatwiej dostaniemy się tu metrem - stacja Duomo (linie M1 oraz M3) wychodzi bezpośrednio na plac.

Mediolańska katedra jest jednym z największym kościołów świata, a pewnością jednym z najpiękniejszych. Jej olbrzymia, bogato zdobiona fasada potrafi zachwycić niemal każdego.

Spacer po dachu katedry

Dla wielu turystów, to nie wnętrze katedry, ale możliwość wejścia na jej dach stanowi największą atrakcję Mediolanu. W naszej opinii, powinno to być obowiązkowym punktem planu zwiedzania stolicy Lombardii. Na dach można dostać się windą (droższa opcja) lub schodami (tańsza alternatywa).

Muzeum katedralne oraz inne atrakcje przy Placu Katedralnym

Jeśli interesuje Cię historia, warto odwiedzić również Muzeum Katedralne (wraz z kościołem Chiesa di San Gottardo in Corte) oraz stanowisko archeologiczne pod katedrą.

Muzeum Katedralne mieszczące się w budynku Palazzo Reale (Pałacu Królewskiego), położonym na południowej stronie Placu Katedralnego, pozwoli Ci dowiedzieć się więcej o historii katedry oraz podziwiać olbrzymią kolekcję rzeźb. Z muzeum możemy przejść do historycznej kaplicy zamkowej, czyli do kościoła Chiesa di San Gottardo in Corte.

Pałac Królewski obecnie nie pełni już żadnej oficjalnej roli, ale w jego wnętrzu organizowane są wystawy czasowe. Chociaż była rezydencja władców Mediolanu ucierpiała znacznie podczas bombardowań, to w środku nadal możemy poczuć majestatyczny klimat budynku. Bilet wstępu jest niestety stosunkowo drogi.

Zamek Sforzów: symbol dobrych i złych czasów

Trudno znaleźć większy symbol Mediolanu niż Zamek Sforzów (wł. Castello Sforzesco). Kompleks w obecnej formie został zbudowany w pierwszej połowie XV wieku na zlecenie Franciszka I Sforzy i pełnił funkcję oficjalnej rezydencji rodu aż do wkroczenia wojsk francuskich do miasta. W okresie panowania Sforzów do Mediolanu przybywało wielu znamienitych architektów i artystów, którzy dekorowali i przebudowywali zamek. Jednym z gości Ludwika Maura (wł. Ludovico il Moro), najbardziej znanego ze Sforzów, był Leonardo da Vinci.

Po upadku Sforzów, aż do XIX wieku, zamek stał się symbolem opresji. W jego murach stacjonowały najpierw hiszpańskie, a potem austriackie oddziały wojskowe, które utrzymywały porządek w mieście. W tym okresie rezydencja została przekształcona w fort gwiaździsty. Dopiero po zjednoczeniu Włoch zamek został odbudowany i przywrócony do swojej XV-wiecznej formy.

Komnaty zamku przekształcono w muzeum, a dokładniej - w grupę muzeów. Znajdziemy tu m.in. Muzeum Sztuki Antycznej, Galerię (Pinakotekę), Muzeum Instrumentów, wystawy broni i wiele, wiele więcej. Na spokojne zwiedzenie zamku możemy zarezerwować od 2 do 3 godzin.

Najcenniejszym dziełem w zamkowej kolekcji jest rzeźba Rondanini Pietà autorstwa Michała Anioła. To ostatnie, niedokończone dzieło wielkiego mistrza. Mediolańska Pietà różni się diametralnie od innych prac Buonarrotiego. Charakteryzuje je mała dbałość o szczegóły anatomiczne oraz niecodzienne ułożenie postaci - Maryja w tej scenie trzyma zmarłego syna stojąc. Należy jednak pamiętać, że w pomieszczeniu przechowującym dzieło może przebywać jednocześnie maksymalnie 30 osób, więc w sezonie przed wejściem mogą tworzyć się długie kolejki.

Aby odwiedzić zamek bezpośrednio po wizycie na Placu Katedralnym, najlepiej podążyć pieszo — najpierw ulicą Piazza dei Mercanti, następnie Via Dante. Odległość między Placem Katedralnym a zamkiem wynosi nieco ponad kilometr, więc na miejsce powinniśmy dotrzeć w około 20 minut.

Galeria Wiktora Emanuela II: jedna z najpiękniejszych galerii handlowych świata

Drugi słynny punkt orientacyjny przy Placu Katedralnym to Galeria Wiktora Emanuela II (wł. Galleria Vittorio Emanuele II), która jest najstarszym centrum handlowym we Włoszech. Bez przesady można stwierdzić, że jest to jedna z najpiękniejszych galerii handlowych świata.

Wnętrze galerii jest urządzone tak okazało, że bardziej przypomina pałac niż centrum handlowe. Po wejściu do środka warto podnieść głowę, aby podziwiać dekoracje ścienne i sufitowe. Galeria ma dziś typowo komercyjny charakter. Znajdziemy tu drogie sklepy (znane sieciówki traktują posiadanie sklepu w tak prestiżowej lokalizacji jako formę reklamy) oraz kawiarnie. I oczywiście tłumy ludzi.

Najprzyjemniejszym momentem na odwiedziny jest wieczór lub poranek, kiedy w środku jest mniej odwiedzających. Jako ciekawostkę warto dodać, że w galerii znajduje się... jedyny na świecie hotel 7-gwiazdkowy. Nosi on nazwę The TownHouse Galleria i na jego terenie znajduje się muzeum poświęcone Leonardo da Vinci.

Więcej: Wizyta w galerii Wiktora Emmanuela II w Mediolanie

Teatr La Scala oraz inne zabytki przy Piazza Della Scala

Po północnej stronie Galerii Wiktora Emanuela II znajduje się wytyczony w XIX wieku plac Piazza Della Scala, przy którym stoi słynny teatr La Scala (Teatro alla Scala). Chociaż gmach opery jest godny chwili uwagi, to nie można powiedzieć, że fasada robi wielkie wrażenie. Jeśli chcielibyście dowiedzieć się więcej o historii teatru, możecie wybrać się do Muzeum Teatro alla Scala. W trakcie wizyty będziecie mieć szansę na wejście do znajdującej się na trzecim piętrze loży, z balkonu której można podziwiać słynne audytorium.

Na środku placu wznosi się majestatyczny pomnik znakomitego Leonarda da Vinci, który w drugiej połowie XV wieku spędził trochę czasu na dworze władającego księstwem Mediolanu rodu Sforzów.

Ostatnia Wieczerza w refektarzu kościoła Santa Maria delle Grazie

Najbardziej znanym zabytkiem Mediolanu jest słynne malowidło ścienne "Ostatnia Wieczerza" autorstwa słynnego Leonarda da Vinci. Znajdziemy je w budynku refektarza (dawnej klasztornej jadalni) przy kościele Santa Maria delle Grazie. Będąc na miejscu, nie zapomnijmy zajrzeć do samej świątyni, która charakteryzuje się wspaniałą architekturą. Kościół został wpisany na światową listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Bazylika św. Ambrożego i okolica

Bazylika św. Ambrożego (wł. Basilica di Sant’Ambrogio) jest jednym z najstarszych miejsc modlitwy w Mediolanie. Jej historia sięga IV wieku i jest ściśle związana z postacią św. Ambrożego, jednego z czterech wielkich doktorów Kościoła.

Ambroży, po objęciu stanowiska biskupa Mediolanu, rozpoczął projekt budowy czterech nowych bazylik. Jedna z nich powstała na terenie historycznego cmentarza, położonego poza ówczesnymi murami miasta. Na cześć prześladowanych i zamęczonych chrześcijan, którzy spoczywali na tej nekropolii, nazwano ją bazyliką Męczenników (łac. Basilica Martyrum).

Bazylika z czasów Ambrożego nie przetrwała do naszych czasów. W XI wieku wzniesiono na jej miejscu nowy kościół, który zachował trzynawowy plan poprzednika. Nowa bazylika jest unikalnym przykładem romanizmu lombardzkiego. Posiada również nietypowy dziedziniec, otoczony ze wszystkich stron krużgankami, o rozmiarach niemal identycznych co sama bazylika.

Wnętrza kościoła skrywają wiele skarbów. Jednym z największych jest kaplica San Vittore in Ciel d’Oro z V wieku, która aż do XI-wiecznej przebudowy nie była w żaden sposób połączona z bazyliką. W środku zachowały się oryginalne wczesnochrześcijańskie mozaiki na sklepieniu oraz ścianach - jedna z nich przedstawia najstarszy zachowany wizerunek św. Ambrożego.

Nie przegap w okolicy!

Zanim przekroczymy progi świątyni, warto zwrócić uwagę na samotnie stojącą rzymską kolumnę, która znana jest jako Diabelska Kolumna. Według tradycji, była ona świadkiem starcia Ambrożego z czartem, i do dzisiaj nosi ślady tej potyczki: dwa otwory, które rzekomo są pozostałością po diabelskich rogach.

Park Sempione oraz łuk triumfalny Arco della Pace

Na zachód od Zamku Sforzów ciągnie się rozległy park miejski - Park Sempione (Parco Sempione), który został zaprojektowany w trakcie XIX-wiecznej odbudowy zamku. Sam park to przyjemne miejsce na odpoczynek podczas ciepłego dnia, choć wieczorem lub wcześnie rano może wydawać się mniej gościnny z powodu niektórych osób tam przebywających.

W obrębie parku znajdują się różnorodne atrakcje, m.in.: niewielkie akwarium (głównie dla dzieci), Muzeum La Triennale di Milano poświęcone współczesnej sztuce wystroju (designu), a także żelazna wieża Torre Branca, służąca jako punkt widokowy.

Na zachodnim krańcu parku, w centralnym punkcie placu Piazza Sempione, stoi jeden z ciekawszych mediolańskich zabytków - łuk triumfalny Arco della Pace (pol. Łuk Pokoju). Monument ten został wzniesiony na zlecenie Napoleona Bonaparte. Początkowo łuk miał nosić nazwę Łuku Zwycięstwa, lecz te plany pokrzyżowała sama historia.

Pinakoteka Brera i okolica: urokliwe uliczki, historyczne pałace, ogród botaniczny

Niewielka dzielnica Brera jest jednym z najprzyjemniejszych miejsc w Mediolanie. W porównaniu do okolic katedry czy dzielnicy mody, jest tu mniej gwarno, a wąskie uliczki są pełne kawiarni, restauracji oraz sklepów rzemieślniczych, takich jak jubilerzy czy sklepy z galanterią. Warto poświęcić chwilkę i pospacerować częściowo brukowaną Via Fiori Chiari, która w naszym odczuciu jest jedną z najprzyjemniejszych uliczek w całym mieście.

Dawniej obszar ten znajdował się poza murami średniowiecznego miasta. Obecnie największą atrakcją dzielnicy jest Pinakoteka Brera, która może pochwalić się jedną z najbogatszych kolekcji włoskiego malarstwa.

Ta słynna galeria sztuki jest częścią kompleksu kulturalnego, który powstał w drugiej połowie XVIII wieku na miejscu opuszczonego klasztoru jezuitów. Oprócz muzeum, w murach Pałacu Brera (wł. Palazzo di Brera) znajdują się takie instytucje jak obserwatorium czy biblioteka Braidense, do której warto spróbować zajrzeć.

Oficjalna inauguracja Pinakoteki Brera miała miejsce 15 sierpnia 1809 roku. W muzeum zgromadzono bogatą kolekcję włoskiego malarstwa (obrazów i fresków), którą podczas swoich podbojów zebrał Napoleon Bonaparte. Francuski cesarz, będący jednocześnie królem Włoch, pragnął stworzyć w Mediolanie włoski odpowiednik Luwru.

Na dziedzińcu pałacu, po którym możemy swobodnie spacerować, stoi rzeźbą z brązu przedstawiająca Napoleona jako Marsa niosącego pokój. Jest to kopia statui z białego marmuru dłuta Antonio Canovy - oryginał obecnie znajduje się w rezydencji Apsley House w Londynie.

Nawet jeśli nie planujemy zachodzić do Pinakoteki, warto pospacerować po terenie kompleksu pałacowego i zobaczyć fasadę budynku, wewnętrzny dziedziniec z krużgankami oraz wspomnianą wyżej rzeźbę. Nie zaszkodzi też spróbować zajrzeć do biblioteki, która kryje w sobie piękne historyczne czytelnie.

Naviglio - mediolańskie kanały

Niewiele osób planujących wyjazd do Mediolanu zdaje sobie sprawę, że miasto to posiada swój własny system kanałów. Sieć o nazwie Navigli składała się z pięciu kanałów, które służyły do transportu towarów do miasta. Dziś kanały nie pełnią już funkcji komercyjnej, ale zostały ciekawie zagospodarowane. Wzdłuż ich brzegów powstało wiele knajp i restauracji, które tętnią życiem do późnych godzin wieczornych. Dotyczy to szczególnie dwóch kanałów wpływających do zatoki Darsena - Naviglio Grande oraz Naviglio Pavese. Przy okazji, w każdą ostatnią niedzielę miesiąca nad kanałem Naviglio Grande odbywa się targ antyków Mercatone dell’Antiquariato, rozciągający się na długości dwóch kilometrów.

Najłatwiej dotrzeć tam metrem linii M2, wysiadamy na stacji Porta Genova FS.

Pinakoteka Ambrozjańska: szkice Leonarda da Vinci oraz inne arcydzieła sztuki

Położona dosłownie kilka minut drogi od katedry Pinakoteka Ambrozjańska (wł. Pinacoteca Ambrosiana) to jedno z najważniejszych muzeów sztuki we Włoszech. Placówka powstała z inicjatywy Fryderyka Boromeusza (wł. Federico Borromeo) w 1618 roku wewnątrz pałacu, w którym chwilę wcześniej założono bibliotekę (wł. Biblioteca Ambrosiana).

Pinakoteka Ambrozjańska znajduje się nieco w cieniu bardziej znanej Pinakoteki Brera, jednak naszym zdaniem może pochwalić się bardziej różnorodną kolekcją dzieł sztuki. Największym skarbem muzeum jest Kodeks Atlantycki (Codex Atlanticus) - największy istniejący zbiór odręcznych notatek renesansowego geniusza, Leonarda da Vinci.

Na doskonale zachowanych stronach możemy obejrzeć pomysły architekta na szereg rozwiązań, począwszy od budowy mostów, poprzez kanalizację, a kończąc na katapultach. Strony Kodeksu Atlantyckiego są wystawiane w dwóch salach oraz w historycznej czytelni biblioteki.

Oprócz słynnych notatek, muzeum może pochwalić się również bogatą kolekcją malarstwa (prace m.in.: Caravaggio, Tycjana, Jana Brueghela Młodszego oraz Starszego), jak również mniejszymi wystawami rzeźby i porcelany. Innym ze skarbów jest szkic "Szkoły Ateńskiej" Rafaela, który artysta wykonał podczas przygotowań do stworzenia słynnego malowidła ściennego.

Monastero Maggiore - mnogość atrakcji w jednym miejscu

Historyczny konwent benedyktynek, znany jako Monastero Maggiore, mieści kilka znaczących zabytków:

• Kościół św. Maurycego (wł. San Maurizio al Monastero Maggiore), nazywany niekiedy mediolańską Kaplicą Sykstyńską,
• Miejskie Muzeum Archeologiczne (wł. Civico Museo Archeologico),
• Dwie wieże pochodzące z czasów starożytnych (jedna pełni obecnie rolę dzwonnicy, drugą można odwiedzić podczas wizyty w muzeum) - są to największe zachowane struktury z okresu starożytnego miasta Mediolanum.

Kościół św. Maurycego - mediolańska "Kaplica Sykstyńska"

Konwent sióstr benedyktynek powstał za czasów Longobardów, kktórzy przy budowie klasztoru wykorzystali istniejące na tym miejscu rzymskie zabudowania. Budowa kościoła przylegającego do kompleksu rozpoczęła się w 1503 roku i trwała kilkanaście lat. Wnętrze świątyni podzielono na dwie równe części, oddzielone od siebie ścianą. Jedna połowa była dostępna tylko dla sióstr zakonnych, a druga dla zwykłych mieszkańców. Wnętrza świątyni pokrywają zachwycające freski oraz malowidła ścienne. Wewnątrz można również zobaczyć zabytkowe organy z XVI wieku. Wejście do kościoła jest darmowe.

Muzeum Archeologiczne z największym śladem po antycznym Mediolanum

W historycznych pomieszczeniach klasztornych obecnie mieści się miejskie muzeum archeologiczne (wł. Civico Museo Archeologico). Kolekcja podzielona została na kilka wystaw. Na parterze zobaczymy znaleziska z Mediolanum oraz makietę starożytnego miasta. Mimo że kolekcja poświęcona antycznego Mediolanowi jest mniejsza niż można by się spodziewać, może się jednak pochwalić kilkoma bezcennymi skarbami.

Na wyższych piętrach zgromadzono bogatą kolekcję grecką (m.in.: hełmy, wazy, naczynia, monety czy biżuteria), etruską (znaleziska grobowe, w większości wazy i naczynia) oraz wczesnochrześcijańską (fragmenty tarcz, mieczy, grotów).

W trakcie wizyty w muzeum będziemy mogli wejść na wewnętrzny dziedziniec i zajrzeć do wieży, która była częścią fortyfikacji starożytnego Mediolanum. W środku zobaczymy fragmenty fresków datowanych na XIII wiek.

Cimitero Monumentale di Milano

Cmentarz Monumentalny w Mediolanie może nie należeć do najbardziej oczywistych atrakcji miasta, ale w pewnym sensie nekropolia ta przypomina swoistą galerię sztuki. Wiele pięknych rzeźb można podziwiać w tutejszym panteonie, zwanym Famedio, od którego odchodzą wypełnione grobami krużganki. Interesującą częścią nekropolii jest cmentarz żydowski.

Bazylika San Lorenzo Maggiore oraz rzymska kolumnada

Bazylika San Lorenzo Maggiore (św. Warzyńca) wraz z najbliższą okolicą to miejsce szczególne z kilku powodów i powinno przypaść do gustu wszystkim miłośnikom historii.

Sam kościół jest zabytkiem najwyższej klasy. Świątynia została konsekrowana na początku V wieku, co czyni ją jednym z najstarszych istniejących kościołów wczesnochrześcijańskich. Najstarsze fragmenty budowli datowane są na drugą połowę IV wieku.

Mimo że kościół nie zachował się w pierwotnej formie, nadal możemy zobaczyć kilka oryginalnych elementów. Środkowa część świątyni ma kształt ośmiokąta. Skarbem bazyliki jest kaplica św. Aquilino, która pierwotnie mogła powstać jako rzymskie mauzoleum. Jej wnętrze kryje fragmenty oryginalnej mozaiki. Warto zajrzeć do środka i poczuć historyczny klimat.

Przed kościołem stoją rzymskie kolumny, nazywane przez miejscowych kolumnami św. Wawrzyńca - Colonne di San Lorenzo. Kolumn jest 16. Prawdopodobnie zostały one przeniesione tutaj w IV wieku z pogańskiej świątyni lub term.

Plac od strony południowej zamyka średniowieczna brama miejska Porta Ticinese.

Piazza Mercanti: w poszukiwaniu średniowiecznego Mediolanu

W cieniu Placu Katedralnego skrywa się jeden z sekretów stolicy Lombardii: plac Piazza Mercanti (pol. Plac Kupców), który od momentu wytyczenia w 1228 roku aż do XVIII wieku stanowił serce miasta.

Oryginalnie plac miał kwadratowy kształt i był otoczony zabudowaniami, które były siedzibami najważniejszych instytucji średniowiecznego miasta: sądu (wraz z więzieniem), ratusza, uniwersytetu oraz gildii handlowych. W centralnym punkcie placu wzniesiono budynek Palazzo della Ragione, służący jako siedziba władz miejskich oraz miejsce najważniejszych zgromadzeń.

W XIX wieku, w celu udrożnienia komunikacji, rozpoczęto przebudowę placu i okolicy. Po północnej stronie Pałacu della Ragione wyznaczono ulicę Via dei Mercanti, co wiązało się ze zburzeniem i przebudową części zabudowań.

Ze starego placu pozostała jedynie południowo-wschodnia część, która zachowała kilka średniowiecznych elementów. Przykładem może być gotycka Loggia degli Osii z 1316 roku, z balkonu której sędziowie ogłaszali swoje wyroki. Symbolem tamtych czasów jest orzeł - symbol sprawiedliwości, który ozdabia środek balustrady.

Obok Loggia degli Osii znajduje się barokowy pałac Palazzo delle Scuole Palatine, który był siedzibą najważniejszej szkoły średniej w średniowiecznym Mediolanie. Fasada budowli charakteryzuje się licznymi dekoracjami, płaskorzeźbami oraz dwoma posągami. Statua po prawej stronie przedstawia rzymskiego poetę Auzoniusza, który w IV wieku nazwał Mediolan Nowym Rzymem, a rzeźba w centralnym punkcie ukazuje św. Augustyna.

Charakterystycznym elementem Palazzo della Ragione są portyki oraz arkady. W centrum placu znajduje się studnia datowana na XVI wiek. Zastąpiła ona tzw. "kamień bankrutów", na którym przed ogłoszeniem wyroku sadzano (nago) osoby oskarżone o defraudację lub bankructwo.

Stadion San Siro oraz Casa Milan

Miłośnicy piłki nożnej mogą zechcieć odwiedzić słynny stadion miejski San Siro. Chociaż stadion jest imponujący, tylko niewielka część jego przestrzeni jest dostępna dla turystów. Podczas wycieczki zwiedzimy trybuny, szatnie obu mediolańskich klubów oraz muzeum. Niestety, muzeum jest skoncentrowane na samym obiekcie i jest dość małe.

Nieopodal stadionu San Siro powstał hipodrom, przed którym wzniesiono rzeźbę konną wzorowaną na słynnym projekcie Leonarda da Vinci (wł. Cavallo di Leonardo). Ten monumentalny pomnik konny, który miał być największą rzeźbą tego typu na świecie, został zamówiony przez Ludwika Maura, ale projekt ostatecznie nie doszedł do skutku. Mistrzowi udało się wznieść jedynie model konia z gliny, który nie przetrwał do naszych czasów: zniszczyły go wojska francuskie, dla których okazał się wymarzoną tarczą strzelniczą.

Kibice klubu A.C. Milan powinni udać się do nowoczesnej siedziby klubu - Casa Milan, której budynek ma kształt... buta. Znajdziemy w nim muzeum klubowe oraz oficjalny sklep. Muzeum jest dość drogie i mimo wszystko nie największe, więc niektórzy sympatycy mogą odczuwać pewien niedosyt po odwiedzinach. Niemniej jednak, dla fanów rossonerich, wizyta może okazać się niezwykłym doświadczeniem!

Co jeszcze warto zobaczyć w Mediolanie? Zabytkowe kościoły!

W Mediolanie, podobnie jak w innych wielkich włoskich metropoliach, nie zabraknie nam kościołów do odwiedzenia. Większość najważniejszych świątyń opisaliśmy już w poprzednich punktach, a poniżej zebraliśmy kilka pozostałych, które naszym zdaniem zasługują na uwagę. Ich zwiedzanie jest darmowe.

Kościół św. Bernardyna od Kości (San Bernardino alle Ossa)

Ten na pierwszy rzut oka zwyczajny kościół skrywa w sobie mroczną tajemnicę. Po wkroczeniu do świątyni i skręceniu w prawo, trafiamy do kaplicy, niewielkiego ossuarium, którego ściany pokryte zostały kośćmi i czaszkami. W przeszłości obok kościoła znajdowały się szpital i cmentarz, stąd decyzja o stworzeniu pomieszczenia, w którym można było przechowywać ludzkie szczątki. To niewątpliwie jedno z najbardziej mrocznych miejsc w Mediolanie!

Kościół Santa Maria presso San Satiro z perspektywą Bramantego

Ta świątynia znajduje się zaledwie kilka kroków od katedry. W jej wnętrzu możemy podziwiać iluzjonistyczne malowidło, które wizualnie "wydłuża" chór. Dzięki niemu na pierwszy rzut oka nie widać, że ma on zaledwie niecały metr! Autorem tego pomysłowego rozwiązania był Donato Bramante.

Bazylika św. Stefana (Basilica di Santo Stefano Maggiore)

Tuż obok kościoła św. Bernardyna stoi większa bazylika. Mimo że nie zachwyca ona zdobieniami, to warto zajrzeć do środka - w jej murach ochrzczony został słynny Caravaggio! Znajdziecie ją pod adresem Via della Signora 3/a.

Atrakcje w Mediolanie poza utartym szlakiem

Oprócz zabytków i atrakcji Mediolanu, które opisaliśmy wcześniej, w stolicy Lombardii znajdziemy jeszcze przynajmniej kilka interesujących miejsc wartych odwiedzenia. Miasto słynie chociażby z pięknych i bogato zdobionych pałaców. Niestety, niemal wszystkie dostępne są jedynie podczas nieregularnych wycieczek z przewodnikiem. Aby sprawdzić możliwe daty powinniśmy skontaktować się zarządcą obiektu drogą mailową lub spróbować skontaktować się z centrum informacji turystycznej.

Krużganki Bramantego oraz Świątynia Zwycięstwa

Przez wieki przy bazylice św. Ambrożego rozwinął się rozległy kompleks klasztorny, który obecnie jest wykorzystywany przez Katolicki Uniwersytet Najświętszego Serca (wł. Università Cattolica del Sacro Cuore). Wygląd klasztornych krużganków jest efektem przebudowy z końca XV wieku. Odpowiadał za nią Donato Bramante, który przebywał w Mediolanie na zaproszenie księcia Ludovico il Moro.

Bramante zaprojektował zespół krużganków, który miał składać się z czterech dziedzińców. Ostatecznie powstały dwa, oba zachowane do dziś (choć częściowo odbudowane po zniszczeniach wojennych). Warto znaleźć chwilę i po nich pospacerować. Architekt był również twórcą Wielkiej Hali, która w tamtym czasie pełniła funkcję refektarza.

Podczas spaceru z bazyliki do uniwersytetu miniemy Świątynię Zwycięstwa (wł. Tempio della Vittoria), którą wzniesiono w latach 1927-30 w hołdzie mieszkańcom poległym w I wojnie światowej. Centralnym punktem monumentu jest krypta, na ścianach której uwieczniono nazwiska 10 000 ofiar.

Innym budynkiem w okolicy wartym uwagi jest secesyjny pałac Castello Cova. Jego projektantem był Adolfo Coppedè, brat słynnego Gino Coppedè, twórcy dzielnicy Quartiere Coppedè w Rzymie. Czerwony budynek wzniesiono w stylu neogotyckim, a jego znakiem rozpoznawczym jest wieża wzorowana na średniowiecznych strukturach.

Casa Galimberti - perła włoskiej secesji

Pod adresem Via Marcello Malpighi 3 zobaczymy jeden z najpiękniejszych współczesnych budynków w mieście. Ten wyjątkowy obiekt został wzniesiony w latach 1903-1905 i zaprojektowany w stylistyce Liberty (włoskiej odmianie Art Nouveau) przez renomowanego włoskiego architekta - Giovanniego Battistę Bossi. Budynek można podziwiać od zewnątrz. Jego najbardziej charakterystycznym elementem jest pokryta malowidłami fasada.

Palazzo Marino - zwiedzanie mediolańskiego ratusza

Od 1861 roku ratusz miejski w Mediolanie mieści się w budynku Palazzo Marino, stojącym przy Piazza Della Scala.

Konstrukcja budynku była realizowana etapami. Pierwotny projekt został stworzony 1558 roku przez architekta Galeazzo Alessiego, jednak już w 1570 roku budowę przerwano przed pełnym ukończeniem prac. Budowę zakończono dopiero w XIX wieku. Pałac w środku jest prawdziwym dziełem sztuki - zaczynając od majestatycznej sali głównej aż po mniejsze pomieszczenia udekorowane freskami, malowidłami czy tapetami sprowadzanymi prosto z Brukseli.

Muzeum Nauki Leonardo da Vinci

Museo Nazionale Scienza e Tecnologia Leonardo da Vinci mieści się pod adresem Via San Vittore 21. Jest to muzeum poświęcone rozwojowi nauki jest jedną z ciekawszych placówek tego typu w Europie. Oprócz części poświęconej słynnemu Leonardo zobaczymy tu również łódź podwodną czy wystawę historycznych lokomotyw. W jednej z sal możemy zobaczyć i wypróbować pomysły słynnego wynalazcy, co na pewno przypadnie do gustu młodszym odwiedzającym.

Ca' Granda - arcydzieło lombardzkieg renesansu

Pod adresem Via Festa del Perdono 7 znajduje się jedna z mniej znanych perełek architektonicznych Mediolanu. Ten olbrzymi kompleks był w przeszłości jednym z pierwszych szpitali publicznych w Europie. Jego budowę zlecił w połowie XV wieku Franciszek Sforza. Dziś swoją siedzibę ma tu uniwersytet i możemy swobodnie przespacerować się po jego terenie.

Kompleks zachwyca swoim dziedzińcem oraz głównym portalem. Budynek Ca' Granda jest uznawany za jeden z najlepszych przykładów renesansu lombardzkiego. Choć budowla została poważnie zniszczona podczas II wojny światowej, udało się przywrócić kompleks do dawnej świetności. Fraza Ca' Granda oznacza po prostu "Duży Budynek".

Porta Romana

Pomimo swojej nazwy, brama nie pochodzi z czasów rzymskich. Została wzniesiona w 1596 roku i stanowiła część tzw. murów hiszpańskich. Porta Romana to również nazwa otaczającej bramę dzielnicy. Położenie: : 45.452220, 9.202069

Porta Venezia

Porta Venezia to jeden z najprzyjemniejszych obszarów w Mediolanie, który słynie z ulicy Corso di Porta Venezia. Do tej części miasta prowadzi neoklasycystyczna brama z XIX wieku o takiej samej nazwie. Znajdziemy tu muzea, piękne pałace oraz duży park miejski Giardini Pubblici. Fani drogich marek również nie powinni się tu nudzić.

Galeria Włoska (Gallerie d’Italia) ze wspaniałym atrium

Kolejną atrakcją Piazza della Scala 6 jest galeria sztuki, która koncentruje się na dziełach z XIX i XX wieku. Muzeum mieści się w zespole historycznych pałaców, sąsiadujących z operą La Scala. Prawdziwą klejnotem tej placówki jest bogato dekorowane atrium.

Aperitivo - nieodzowna część mediolańskiej kultury

Tradycja wyskoczenia po pracy na małe aperitivo (pol. aperitif) jest żywa na całym Półwyspie Apenińskim. W mediolańskich barach wykształciła się jednak nietuzinkowa tradycja serwowania aperitifu razem ze szwedzkim stołem, z którego możemy dowolnie korzystać.

Wystarczy zakupić dowolny drink lub napój alkoholowy (którego cena jest stała i wynosi około 9-12€), żeby móc bez limitu częstować się przekąskami wystawionymi na ladzie lub na specjalnym stole. Mediolańskie aperitivo serwowane jest w godzinach wieczornych - zazwyczaj od około 18:00-19:00 do 21:00. Każdy lokal oferuje inne dania. W jednym miejscu mogą być dostępne tylko zimne przekąski, a w innym również ciepłe potrawy zbliżone do dań obiadowych. Jedno jest wspólne - są to zazwyczaj proste dania, do szybkiego przekąszenia.

Więcej: Mediolańskie aperitivo: na czym polega i czym różni się od reszty Włoch?

Mediolan - wskazówki i informacje praktyczne

Rowery miejskie

Zwiedzanie Mediolanu na rowerze miejskim może być interesującą alternatywą do korzystania z transportu publicznego. Za obsługę systemu odpowiada firma BikeMi.

Usługa skupia się na krótkotrwałych wypożyczeniach. Rower w niższej cenie można wypożyczyć maksymalnie na 2 godziny. Pierwsze pół godziny jest darmowe, każde kolejne kosztuje 0,50€. Czyli koszt wypożyczenia roweru na dwie godziny to 1,50€ (nie licząc kosztu abonamentu). Po przekroczeniu dwóch godzin płacimy 2€ za każdą kolejną rozpoczętą godzinę.

Aby móc korzystać z rowerów, należy mieć aktywny abonament. Turystom oferowane są dwa typy subskrypcji - dzienna (4,50€) oraz tygodniowa (9€). Abonament możemy zakupić bezpośrednio na oficjalnej stronie. Do rejestracji wymagana jest karta kredytowa.

BikeMi posiada bardzo dużo stacji wypożyczeń, które znajdziecie na mapie na oficjalnej stronie dostawcy.

Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Mediolanu?

Aby zwiedzić najważniejsze atrakcje Mediolanu, przy dość intensywnym tempie, powinny nam wystarczyć dwa dni. Miasto to jest idealne na krótki wyjazd, na przykład weekendowy. Jeżeli jednak chcielibyśmy odwiedzić wszystkie kluczowe muzea, poczuć atmosferę miasta i chociaż na chwilę zerknąć do każdego z renomowanych kościołów - nawet tydzień może okazać się niewystarczający.

Uważamy, że 5 dni to optymalny czas na dogłębne poznanie Mediolanu. Z jednej strony tyle czasu pozwoli odwiedzić najważniejsze muzea i zabytki, a z drugiej zagwarantuje, że nie będziemy musieli zwiedzać wszystkiego w biegu.

Kiedy najlepiej odwiedzić Mediolan?

Najlepszymi miesiącami na odwiedzenie Mediolanu wydają się być druga połowa kwietnia, maj oraz druga połowa września. W tych okresach pogoda jest już przyjemnie ciepła, a tłumy turystów nie są jeszcze tak duże. Lipiec to miesiąc, kiedy miasto zwykle przeżywa największy napływ turystów. Z kolei w sierpniu wielu Mediolańczyków wyjeżdża na urlop.

Warto pamiętać, że Mediolan znajduje się na północy Włoch, gdzie zimy mogą być dość mroźne Sami kilkukrotnie odwiedzaliśmy stolicę Lombardii w miesiącach zimowych i potrafiło być niewiele cieplej niż w tym samym czasie w Polsce. Niezbyt sprzyjająca może być również końcówka jesieni czy początek wiosny, kiedy to często panują mgły, opady deszczu i szaruga. Z drugiej jednak strony - podczas najgorszego pogodowo okresu muzea są często pustawe, przez co przyjemnie się je zwiedza..

Jak oszczędzić pieniądze podczas odwiedzin Mediolanu?

Mediolan nie należy do najtańszych włoskich miast. Dotyczy to szczególnie noclegów, knajp oraz niektórych atrakcji. Warto przed przyjazdem dobrze zaplanować budżet i sprawdzić różne warianty kart turystycznych oraz biletów czasowych komunikacji miejskiej.

Więcej o cenach w Mediolanie: Ceny w Mediolanie

Mediolan - karty turystyczne

Karta muzealna (Tourist MuseumCard)

Jeśli interesują nas głównie muzea, możemy zainteresować się specjalną kartą Tourist MuseumCard, która pozwala na 72 godzinny (3 dni od momentu skasowania) wstęp do kilku muzeów w Mediolanie. Jej koszt to 12€ dla osoby. Karta pozwala na nielimitowany wstęp do każdego z muzeów, czyli możemy ulubione muzea odwiedzać więcej niż raz.

W ramach karty możemy odwiedzić między innymi: zamek Sforzów, Muzeum Historii Naturalnej, Muzeum Archeologiczne, Akwarium, Pałac Morando (Muzeum Mody), Muzeum Risorgimento, Galerię Sztuki Nowoczesnej oraz Muzeum XX wieku (Museo del ‘900). Niestety, nie wejdziemy z nią do żadnej z najważniejszych galerii sztuki ani do muzeum katedralnego.

Kartę możemy zakupić w kasie każdego z muzeów z listy.

Więcej informacji znajdziecie na oficjalnej stronie oficjalnego sprzedawcy karty.

Na co uważać w trakcie odwiedzin Mediolanu?

• Ostatnia Wieczerza - przed odwiedzeniem Mediolanu warto dokładnie zapoznać się z zasadami zwiedzania refektarza, w którym znajduje się słynne malowidło. Więcej dowiecie się z naszego artykułu Ostatnia Wieczerza - bilety i zwiedzanie.
• Poniedziałek - niemal wszystkie muzea są zamknięte w poniedziałki. Dotyczy to nawet historycznego Cmentarza Monumentalnego. Muzeum Katedralne zamykane jest z kolei w środę.
• Do wielu kościołów w Mediolanie nie wejdziemy nieodpowiednio ubrani. W przypadku kobiet spódnica lub spodnie powinny być niemal do kolan, a bez względu na płeć ramiona powinny być zasłonięte. W niektórych kościołach obowiązuje zakaz robienia zdjęć. Warto zapytać pracowników o to, czy możemy zrobić zdjęcie na pamiątkę - w wielu przypadkach zgodzą się z uśmiechem.
• Pogoda w Mediolanie jest zmienna i często pada deszcz, nawet w okresie letnim. Warto zabrać ze sobą parasol lub małą kurtkę przeciwdeszczową. W miesiącach zimowych może być dość zimno (podobnie jak w Polsce, lub zaledwie trochę cieplej).

Bezpieczeństwo w Mediolanie

Mediolan w swojej turystycznej części jest miastem bezpiecznym, w którym nic złego nie powinno nas spotkać. Niestety, wiele osób nie czuje się w Mediolanie bezpiecznie. Zdarzają się różnego rodzaju zaczepki słowne.

Warto uważać na kieszonkowców i złodziei, szczególnie na i w okolicy dworca głównego, oraz w zatłoczonych miejscach. Późno wieczorem lub wcześnie rano lepiej omijać najbliższą okolicę dworca i parki miejskie.