Ostatnia Wieczerza Leonarda da Vinci - bilety, zwiedzanie, ciekawostki
Wielu turystów wybierających się do Mediolanu pragnie zobaczyć jedno z najbardziej znanych światowych dzieł sztuki: Ostatnią Wieczerzę (wł. Il Cenacolo) pędzla Leonarda da Vinci.
Słynne malowidło ścienne renesansowego mistrza ozdabia historyczny refektarz (dawną jadalnię) przy kościele Santa Maria delle Grazie, który obecnie pełni funkcję muzeum zarządzanego przez władze publiczne.
Informacje praktyczne o zwiedzaniu oraz biletach znajdziecie w dalszej części naszego artykułu.
- Historia
- Ostatnia Wieczerza - opis malowidła
- Ciekawostki o Ostatniej Wieczerzy
- Gdzie znajduje się Ostatnia Wieczerza?
- Zwiedzanie - jak zobaczyć Ostatnią Wieczerzę?
- Ostatnia Wieczerza - bilety
- Gdzie kupić bilet na "Ostatnią Wieczerzę"?
- Oficjalne wycieczki z przewodnikiem
- Nie ma już biletów na Ostatnią Wieczerzę? Sprawdźmy wycieczki z przewodnikiem
Historia
Malarz, architekt, filozof, muzyk, matematyk, samouk - człowiek niezliczonych talentów - Leonardo da Vinci był osobą, której życie możemy podzielić na pięć głównych okresów (florencki pierwszy, mediolański pierwszy, florencki drugi, mediolański drugi oraz rzymski).
Pierwszy mediolański okres w życiu włoskiego malarza podarował światu niezwykłe dzieło, które zapisało się na zawsze w historii sztuki. W latach 1495 - 1498 Leonardo pracował nad malowidłem ściennym przedstawiającym Ostatnią Wieczerzę, które miało ozdobić refektarz (jadalnię) przy dominikańskim kościele Santa Maria delle Grazie. Imponujące jest nie tylko kunszt samego malowidła, ale również jego wymiary: 460 cm × 880 cm. Pracę zlecił Ludwik Sforza (Ludovico il Moro).
Ostatnia Wieczerza była jednym z wielu eksperymentów malarskich Leonarda, który odstąpił od tradycyjnej techniki al fresco (sposób malowania ściennego - na świeżym, wilgotnym tynku) i użył tempery na suchym tynku. Dla niektórych czytelników może to być zaskoczeniem, ale przez zastosowanie tej techniki Ostatnia Wieczerza nie jest freskiem.
Nie każdy zdaje sobie sprawę, że słynne malowidło miało wiele szczęścia w trakcie wojennej zawieruchy. Cały Mediolan w 1943 roku był wielokrotnie bombardowany, a alianckie naloty zniszczyły m.in. słynną La Scalę czy Galerię Wiktora Emanuela II. Bomby spadły zresztą też na klasztor przy kościele Santa Maria delle Grazie, co doprowadziło do zawalenia dachu refektarza. Na szczęście słynne malowidło przetrwało dzięki zabezpieczeniu go workami z piaskiem.
Pod koniec XX wieku (1980–2000) malowidło zostało poddane gruntownej konserwacji, pozwalającej dotrzeć do oryginalnych fragmentów początkowej kompozycji. Należy pamiętać, iż obraz wiele przeszedł, ponieważ był wielokrotnie konserwowany i przemalowywany, a także uległ uszkodzeniom podczas nalotów wojennych - dziś na pewno wygląda inaczej, niż w epoce Renesansu.
Ostatnia Wieczerza - opis malowidła
Ostatnia wieczerza przedstawia dobrze znane wydarzenie biblijne - jest to moment, w którym Chrystus wypowiada słowa:
Zaprawdę powiadam wam, że jeden z was mnie zdradzi.
W scenie tej Jezus czeka na reakcję otaczających go apostołów.
Malarz przez długi czas (prawdopodobnie przez dwa lata) poszukiwał osób mogących zostać modelami do tej sceny. Problemem była jego wizja co do wizerunku apostołów, najtrudniejszym było bowiem znalezienie twarzy, która według niego byłaby tak złą, by nadawać się na prezentację oblicza Judasza. Tak długi czas oczekiwania irytował już nieco zamawiających malowidło mnichów, dlatego artysta został pośpieszany w tym względzie, a jego odpowiedzią na popędzanie była groźba, że twarz Judasza przyjmie rysy ich przeora.
Symbolika obrazu ściśle jest związana z cyfrą trzy, która przede wszystkim nawiązuje w wierze chrześcijańskiej do Trójcy Świętej. Kolejnym odwołaniem się to liczby 3 jest pogrupowanie Apostołów w małe 3-osobowe grupki. Doszukując się kolejnych odniesień możemy jeszcze zauważyć trzy okna za Jezusem.
Ciekawostki o Ostatniej Wieczerzy
- Przed postacią Judasza artysta namalował (słabo dziś widoczną) rozsypaną sól, która na obszarze dzisiejszych Włoch symbolizowała pech lub nieszczęście.
- Leonardo da Vinci był człowiekiem wszechstronnym i zajmował się także muzyką - całkiem niedawno odkryto, że dłonie wraz z częścią obiektów ułożonych na stole reprezentują nuty; co ciekawe, trzeba je czytać od prawej do lewej, czyli właśnie tak jak Leonardo pisał na co dzień.
- Bezpośrednio pod postacią Jezusa znajduje się łuk, który powstał w XVII wieku w trakcie dorabiania drzwi do pomieszczenia, przez co usunięto nogi Syna Bożego.
Gdzie znajduje się Ostatnia Wieczerza?
Ostatnia Wieczerza Leonardo da Vinci ozdabia ścianę dawnego budynku refektarza (jadalni, w budynku przyklasztornym) przy kościele Santa Maria delle Grazie w Mediolanie.
Zwiedzanie - jak zobaczyć Ostatnią Wieczerzę?
Budynek refektarza nie jest dziś własnością kościoła, a pełni funkcję muzeum narodowego.
Przez sześć dni w tygodniu turyści w niewielkich grupach (w pomieszczeniu może przebywać maksymalnie 35 osób) wpuszczani są na zaledwie 15 minutowe okienka. Chcąc obejrzeć słynne malowidło powinniśmy zarezerwować i opłacić bilety z odpowiednim wyprzedzeniem. W innym wypadku będziemy zdani na droższe wycieczki z przewodnikiem oferowane przez zewnętrzne firmy.
Zwiedzanie możliwe jest od wtorku do soboty od 8:15 do 19:00 (ostatnie wejście o 18:45) oraz w niedzielę od 14:00 do 19:00 (ostatnie wejście o 18:45). Turyści w środku mogą przebywać przez niecałe 15 minut. Warto pamiętać, że godzina naszego okna czasowego to moment, w którym wchodzimy do refektarza.
Na miejscu musimy pojawić się jednak przynajmniej 10-15 minut wcześniej, gdyż przed wejściem czeka nas kontrola bezpieczeństwa podobna do tej lotniskowej.
Ostatnia Wieczerza - co warto wiedzieć przed wizytą?:
- Do środka nie wejdziemy z dużymi bagażami (walizki, plecaki) ani z żadnym płynem. Plecaki możemy zostawić w przechowalni w znajdującej się tuż obok kasie biletowej.
- Po przejściu przez kontrolę bezpieczeństwa zostaniemy wpuszczeni do specjalnego pomieszczenia - poczekalni, gdzie czekamy na nasze okienko.
- Już na miejscu może nas zaskoczyć rozmiar malowidła. Ostatnia Wieczerza zajmuje całą szerokość i niemal całą wysokość ściany. Mimo że jadalnia jest stosunkowo długim pomieszczeniem, to nawet stojąc na środku będziemy dobrze widzieli twarze Chrystusa i apostołów.
- Dla części odwiedzających niespodzianką mogą być również kolory. Malowidło mimo renowacji jest znacznie bardziej wyblakłe niż na zdjęciach dostępnych w sieci.
- W środku możemy swobodnie robić zdjęcia (bez opcji flash). Bezpośrednio przed Ostatnią Wieczerzą umieszczono tablice z imionami apostołów. Około 2 minuty przed zakończeniem naszego okna czasowego komunikaty informują o zbliżającym się zakończeniu wizyty, po czym pracownik zaczyna powoli kierować odwiedzających do wyjścia.
Całą przeciwległą ścianę pomieszczenia zajmuje fresk pt. Ukrzyżowanie Chrystusa pędzla Giovanni Donato da Montorfano. Warto poświęcić mu chwilę, ponieważ umieszczona na nim ilość postaci i szczegółów jest imponująca.
Ostatnia Wieczerza - bilety
Jedynym oficjalnym sposobem na zakup biletu jest rezerwacja online. Dotyczy to zarówno płatnych, jak i darmowych biletów. Rezerwacji dokonujemy na konkretny dzień oraz godzinę.
Koszt biletu normalnego to 15€. Osoby w wieku 18-25 mają prawo do zakupu biletu ulgowego w cenie 2€. Dzieci poniżej 18. roku życia wchodzą za darmo.
Uwaga! Rezerwacja online nie jest równoznaczna z otrzymaniem biletu. Żeby sfinalizować zakup musimy pojawić się w kasie biletowej najpóźniej 30 minut przed planowanym czasem naszego wejścia - inaczej rezerwacja nam przepadnie. Kasa biletowa znajduje się dosłownie kilka kroków od wejścia do muzeum.
Najbezpieczniej jest przyjść wcześniej niż sugerowane 30 minut, żeby nie utknąć w zbyt długiej kolejce, ponieważ do budynku wpuszczana jest jedna osoba na raz. Przy odbiorze biletu musimy pokazać dokument tożsamości.
Gdzie kupić bilet na "Ostatnią Wieczerzę"?
Wejściówki dostępne są wyłącznie na stronie firmy Vivaticket pod tym adresem (musimy zjechać na dół do kalendarza). Jest to jedyna oficjalna strona, na której możemy zakupić bilety. Na zielono na kalendarzu zaznaczone są dni, podczas których zostały jeszcze wolne miejsca.
Wolne terminy pojawiają się w sprzedaży co kwartał i umożliwiają zakup biletu z maksymalnie trzymiesięcznym wyprzedzeniem. Na przykład 21 czerwca 2022 roku pojawiły się bilety na sierpień, wrzesień oraz październik. Powinniśmy śledzić zapowiedziany dzień pojawienia się kalendarza i od razu zarezerwować planowaną datę odwiedzin. Konkretny dzień pojawienia się kalendarza na nowy okres znajdziemy w sekcji Booking opening.
Niestety, pula biletów online zazwyczaj rozchodzi się błyskawicznie - nierzadko wszystkie wolne terminy potrafią zostać zarezerwowane do 24 godzin od momentu pojawienia się w systemie.
Nie powinniśmy jednak od razu zrażać się gdy nie będzie już biletów na planowany przez nas dzień wizyty. W takim przypadku warto co jakiś czas zaglądać lub odświeżać stronę, gdyż czasem zwalniają się pojedyncze miejsca, i to nawet na dzień następny. W ciągu dnia wolne pojedyncze miejsca na stronie mogą pojawić się nawet kilkukrotnie, dlatego warto często na nią zaglądać.
Aby dokonać rezerwacji musimy posiadać konto w systemie Vivaticket. Sugerujemy założyć je wcześniej i wypełnić wszystkie zgody, dzięki czemu nie będzie to nas blokowało w momencie pojawienia się wolnych terminów.
Oficjalne wycieczki z przewodnikiem
W trakcie kilku okien czasowych odbywają się wycieczki z przewodnikiem - wtedy bilet wejściowy jest droższy o 8€. Zwiedzanie w języku angielskim organizowane jest od wtorku do soboty (9:30, 11:30, 15:00, 17:00) oraz w niedzielę (15:00, 17:00).
Nie ma już biletów na Ostatnią Wieczerzę? Sprawdźmy wycieczki z przewodnikiem
Jeśli nie uda nam się kupić biletów w oficjalnym kanale sprzedaży pozostaje nam wybranie się na którąś ze znacznie droższych wycieczek z przewodnikiem. Sami nie mamy doświadczenia z żadnym konkretnym typem wycieczki, ale wiele opcji znajdziecie w ofercie któregoś z popularnych zewnętrznych sprzedawców usług turystycznych - GetYourGuide, Musement i Tiqets.
