Ayia Napa: atrakcje cypryjskiego kurortu

Ayia Napa (gr. Αγία Νάπα, inaczej Agia Napa) to najczęściej odwiedzany z kurortów na Cyprze. Każdego roku setki tysięcy turystów z całego świata spędzają tu swoje wakacje.

Miejscowość ciągnie się długimi kilometrami wzdłuż wybrzeża i praktycznie w całości wypełniona jest plażami, hotelami oraz restauracjami. Pośród nich można odnaleźć pojedyncze zabytki historyczne, będące świadectwem dawno minionych czasów. W naszym przewodniku opisaliśmy największe atrakcje Ayia Napa oraz odpowiedzieliśmy na pytanie, co warto tu robić i zobaczyć. Na końcu znajdziecie krótkie wprowadzenie do historii tego miejsca.

Ayia Napa - najsłynniejszy kurort na Cyprze

Ayia Napa leży na południowo-wschodnim krańcu wyspy, około 45 km na wschód od Larnaki. Kurort żyje ściśle sezonowym rytmem. Oglądając zdjęcia z wakacji oraz odwiedzając Cypr w ciepłych miesiącach, widzieliśmy wypełnione po brzegi lokale gastronomiczne oraz plaże, natomiast przyjeżdżając pewnego razu poza sezonem, zastaliśmy opustoszałe ulice – co właściwie specjalnie nas nie zmartwiło!

Co warto zobaczyć w Ayia Napa? Największe atrakcje oraz ciekawe miejsca

Średniowieczny klasztor Ayia Napa

Praktycznie w samym centrum miasta stoi średniowieczny klasztor (gr. Ιερά Μονή Αγίας Νάπας), będący najstarszą budowla w Ayia Napa, od której cała miejscowość bierze zresztą swoją nazwę.

Historię kompleksu możemy podzielić na trzy etapy. Najpierw, około XII wieku, czyli jeszcze w czasach bizantyńskich, powstała kaplica wydrążona w naturalnej jaskini. Znajdujący się w niej ołtarz datowany jest na końcówkę tego stulecia. W okresie rządów Lusignanów obok kaplicy wzniesiono rezydencję, składającą się z wieży, magazynu oraz dziedzińca otoczonego murami.

Ostatnia faza rozbudowy przypadła na czasy weneckie. Około 1530 roku kompleks przekształcono w klasztor, dobudowując przy tym przykościelną salę dla pielgrzymów oraz przebudowując wieżę w stylu renesansowym. Klasztor działał przez kilka stuleci, jednak na początku XVIII wieku zamieszkiwało go zaledwie kilku mnichów. Kompleks ostatecznie porzucono w 1758 roku.

Mimo że klasztor Ayia Napa od zewnątrz przypomina obwarowaną twierdzę, to jego mury są otwarte dla wszystkich odwiedzających. Podczas zwiedzania obiektu zobaczymy m.in. kaplicę wydrążoną częściowo w skale oraz pięknie rzeźbioną ośmioboczną fontannę z czasów weneckich (przykrytą charakterystycznym osmańskim budynkiem z kopułą) na dziedzińcu.

Przy południowej bramie klasztoru rośnie klon jaworowy, który może mieć nawet 600 lat.

Plaża Nissi

Ayia Napa słynie z krystalicznie czystej, turkusowej wody oraz pięknych plaż, wśród których wiele zostało uhonorowanych Błękitną Flagą.

Jedną z najpopularniejszych plaż, często uznawaną nawet za najpiękniejszą na całej wyspie, jest plaża Nissi, położona nieco na zachód od centrum miasteczka. Choć może to nie być idealne miejsce dla osób poszukujących ciszy i spokoju, trudno odmówić jej niezaprzeczalnego uroku.

Kawałek obok plaży przycupnęła wysepka Ayia Napa (gr. Νησί της Αγίας Νάπας), z której roztacza się malowniczy widok na okolicę.

Jaskinie morskie (Sea Caves) oraz park narodowy Cape Greco

Wybrzeże pomiędzy Ayia Napa a przylądkiem Cape Greco charakteryzuje się wapiennymi klifami. Nieustanne uderzenia fal wyrzeźbiły w nich niezwykle malownicze jaskinie oraz inne formacje skalne.

Jednym z najlepszych miejsc do zobaczenia tego naturalnego fenomenu jest niewielka zatoczka, położona już na terenie parku narodowego Cape Greco. Znajdziecie ją na mapie wpisując współrzędne 34.968402, 34.054513 lub grecką nazwę Θαλασσινές Σπηλιές, Αγία Νάπα.

Jaskinie te można podziwiać zarówno z lądu, jak i od strony morza. W sezonie letnim z Ayia Napa organizowane są krótkie rejsy wzdłuż wybrzeża, które często zawierają w programie krótki przystanek w tej okolicy.

Sporty wodne w Ayia Napa

Ayia Napa każdego lata przyciąga licznych miłośników sportów wodnych. Do popularnych atrakcji należą skutery wodne, parasailing oraz windsurfing. Nie powinniśmy też mieć problemu ze znalezieniem miejsca, gdzie można wypożyczyć sprzęt do nurkowania – do zejścia pod powierzchnię wody zachęca jej krystaliczna czystość oraz różnorodność morskiego życia.

Ponadto na miejscu działają organizacje, które oferują kursy i szkolenia dla początkujących. Dlatego nawet jeśli nie macie doświadczenia, nadal możecie spróbować swoich sił w tych sportach.

Park Rzeźby oraz Park Kaktusów

We wschodniej części Ayia Napa odnajdziemy dwie atrakcje, które pozwolą nam na ucieczkę od gęstej zabudowy miasteczka.

Pierwszą z nich jest Park Rzeźby (Sculpture Park), stanowiący swoiste muzeum sztuki na świeżym powietrzu. Na całym obszarze ogrodu rozmieszczono nawet 200 rzeźb, stworzonych przez ponad setkę artystów. Park przecinają liczne ścieżki piesze. Należy jednak pamiętać, że teren jest odsłonięty, więc w upalny dzień warto zaopatrzyć się w nakrycie głowy. Jest to jedno z naszych ulubionych w miejsc w Ayia Napa.

Z Parkiem Rzeźby sąsiaduje Park Kaktusów. Jak sama nazwa wskazuje, jest on wypełniony sukulentami i innymi roślinami kaktusowatymi.

Most Zakochanych, czyli malownicza formacja skalna na krańcach Ayia Napa

Kilka kroków od Parku Rzeźb odnajdziemy jedną z bardziej malowniczych atrakcji Ayia Napa - naturalny most skalny nazywany Mostem Zakochanych (gr. Γέφυρα των Ερωτευμένων), który stanowi jedną z ciekawszych formacji skalnych w tej części wyspy.

W sieci możemy znaleźć nawet porównania do nieistniejącego już Lazurowego Okna na maltańskiej wyspie Gozo. Cypryjski odpowiednik jest co prawda o wiele mniejszy, ale posiada swój niezaprzeczalny urok. Duży wpływ na jego odbiór ma również turkusowa barwa wody.

Plaża Makronissos oraz starożytna nekropolia

Uważana za jedną z najpiękniejszych plaż Ayia Napa, Makronissos, przedzielona jest na dwie części przylądkiem wbijającym się w morze, przypominającym kształtem młot.

Na tym niewielkim cyplu odnajdziemy mało znane stanowisko archeologiczne, gdzie na światło dzienne wydobyto fundamenty sanktuarium oraz 19 wykutych w skale grobowców datowanych na okres hellenistyczny i rzymski. Wszystkie odnalezione grobowce mają identyczny kształt i formę. Do wnętrza grobowca prowadziły kamienne schody, a wejście do niego miało formę prostokąta.

Ruiny nie należą co prawda do największych (zwłaszcza w porównaniu z Grobowcami Królewskimi w Pafos), ale mogą być nie lada gratką dla miłośników starożytności.

Muzeum morskie Thalassa

Kilka minut spacerem od średniowiecznego klasztoru oddalone jest muzeum Thalassa, które w całości poświęcone jest długiej relacji Cypryjczyków z morzem (greckie słowo thalassa oznacza właśnie morze).

Muzeum składa się z kilku chronologicznie uporządkowanych wystaw. Eksponaty są różnorodne, począwszy od starożytnych artefaktów (takich jak wazy), a kończąc na szkieletach ssaków morskich.

Ozdobą muzeum jest replika statku z czasów Aleksandra Wielkiego (IV wiek p.n.e.). Jednostka wzorowana jest na wraku greckiego statku handlowego, który w poprzednim stuleciu odnaleziono u wybrzeży miasta Kirenia.

Oryginalny wrak przechowywany jest obecnie na zamku w Kirenii, i możemy zobaczyć go w trakcie zwiedzania tego obiektu. Sama Kirenia po inwazji tureckiej znalazła się po okupowanej stronie wyspy. (więcej: Kyrenia: atrakcje, zamek, okolica. Co warto zobaczyć?)

Pomnik dawnych mieszkańców

Po porzuceniu klasztoru w połowie XVIII wieku Ayia Napa zaczęła stopniowo się zaludniać, ale przez następne dwieście lat osada zachowała rolniczo-rybacki charakter, po którym nie ma już dziś śladu. O czasach tych przypomina monument poświęcony pierwszym mieszkańcom, który odsłonięto na placu przy ulicy Yiannaki Pappouli (gr. Γιαννάκη Παππουλλή).

Akwedukt - nieoczywiste zabytki Ayia Napa

Kolejnym z nielicznych historycznych zabytków miasteczka jest akwedukt, zbudowany w czasach Lusignanów, prawdopodobnie około XV stulecia. Jego głównym zadaniem było zaopatrywanie klasztoru oraz okolicznych terenów w świeżą wodę, pochodzącą z okolicznych wzgórz.

Mimo że niewiele wiadomo o historii samej konstrukcji, to badania archeologiczne dowiodły, że przy budowie niektórych odcinków akweduktu wykorzystano fragmenty istniejącej już wcześniej struktury z czasów rzymskich.

Pozostałości po akwedukcie zobaczycie za hotelem River Rock (współrzędne: 34.988651, 34.004507).

Ayia Napa - historia miasta w pigułce

Znaleziska archeologiczne świadczą o tym, że tereny, na którym rozwinęła się Ayia Napa, były zamieszkane już około 10 000 - 12 000 lat temu. Datowane na nieco późniejszy okres ruiny można zobaczyć na przylądku przy plaży Makronissos, gdzie na światło dzienne wydobyto fundamenty antycznego sanktuarium oraz 19 wyrytych w skale grobowców.

Po włączeniu Cypru do Imperium Rzymskiego, region ten wykorzystywany był do celów rolniczych, a według rzymskich źródeł musiało istnieć tu też miasto. Niewiele jednak wiadomo na temat tego okresu. Jego śladem jest akwedukt, budowla co prawda o rodowodzie średniowiecznym, którą wzniesiono jednak na bazie istniejącej już w starożytności rzymskiej struktury.

Antyczne miasto mogło być zamieszkane jeszcze przez pierwszych chrześcijan i prawdopodobnie opustoszało dopiero podczas najazdów arabskich w VII stuleciu. Z czasem natura zaczęła odzyskiwać porzuconą ziemię, a okolicę obrosły liczne drzewa.

Według popularnej legendy, kilka stuleciu później tereny te przemierzał myśliwy wraz z psem. Zamiast wywęszyć zwierzynę, pies myśliwski natrafił jednak na ukrytą w jaskini ikonę Matki Boskiej. Właśnie od tego znaleziska, cały tutejszy obszar otrzymał nazwę Ayia Napa (gr. Αγία Νάπα), co upraszczając możemy przetłumaczyć jako Święty Las. "Ayia" oznacza święty, a słowo "Napa" pochodzi z języka starogreckiego i wykorzystywano je w odniesieniu do zalesionej doliny.

Niedługo później w jaskini wydrążono kaplicę, zaś po pewnym czasie w jej sąsiedztwie wzniesiono pierwsze budynki. W XVI wieku powstał otoczony murami klasztor, który przez kilka stuleci pozostawał jedyną znaczącą budowlą w okolicy. Do klasztoru doprowadzono akwedukt, który dostarczał świeżą wodę.

W czasach osmańskich klasztor powoli tracił na znaczeniu, aż w 1758 roku został całkowicie porzucony. Według tradycji pierwszym stałym (świeckim) mieszkańcem Ayia Napa był pochodzący z Salonik Nikolaos Kemitzis, który w 1790 roku przybył wraz z rodziną na Cypr i ostatecznie osiadł nieopodal opuszczonego już w tamtym czasie klasztoru.

ZDJĘCIA: Klasztor Ayia Napa.

W kolejnych dwóch stuleciach Ayia Napa zaczęła stopniowo się zaludniać, ale choć regularnie wznoszono nowe zabudowania, to osada zachowała rolniczo-rybacki charakter. O czasach tych przypomina monument poświęcony pierwszym mieszkańcom, który odsłonięto na placu przy ulicy Yiannaki Pappouli (gr. Γιαννάκη Παππουλλή).

Wszystko zmienił rok 1974. Konflikt cypryjsko-turecki doprowadził do permanentnego podziału wyspy. Cypryjscy mieszkańcy portowej Famagusty zostali zmuszeni do opuszczenia swoich domostw, a wielu z nich znalazło schronienie w Ayia Napa. Nastąpił szybki rozrost niewielkiej osady, która w kolejnych dekadach przekształciła się w kosmopolityczny kurort wakacyjny, całkowicie zatracając przy tym swój lokalny charakter.