Wiedeń - atrakcje, zwiedzanie, zabytki. Co warto zobaczyć w stolicy Austrii?

"Cesarski Wiedeń" to w oczach wielu polskich turystów symbol luksusu, dobrego smaku i splendoru. Według raportu serwisu Mercer poziom życia w stolicy Austrii należy do najwyższych na świecie. Jeśli dodać do tego liczne atrakcje turystyczne i wspaniałe zabytki, nie powinna dziwić olbrzymia liczba turystów, którzy co roku odwiedzają to miasto.

Dla nas stolica Austrii jest miastem wyjątkowym, które odwiedzamy regularnie od lat - pierwszy raz przyjeżdżając tu ponad dekadę temu. W naszym przewodniku zaprezentowaliśmy Wam zarówno najwspanialsze atrakcje Wiednia, jak i mniej znane miejsca, chcąc pokazać, jak wiele ma on do zaoferowania.

Jak zwiedzać Wiedeń?

Zwiedzanie Wiednia najlepiej rozpocząć od Śródmieścia (Innere Stadt). To historyczne centrum miasta, w granicach którego znajduje się wiele słynnych wiedeńskich zabytków wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Dawniej otoczone było ono pierścieniem murów obronnych, a obecnie otacza je Ringstrasse - jedna z najbardziej znanych ulic Wiednia, wzdłuż której wzniesiono wiele budowli w stylu historyzmu - w tym gmach ratusza oraz austriackiego parlamentu.

Szczęśliwie historyczne centrum Wiednia wraz z najbliższą okolicą nie należy do największych i wręcz stworzone jest do zwiedzania pieszego.

Biorąc pod uwagę najczęściej odwiedzane atrakcje turystyczne Wiednia, tylko dostanie się do Pałacu Schönbrunn oraz ogrodu zoologicznego może wymagać od nas skorzystania z komunikacji publicznej, a wielu odwiedzających nie opuści nawet na chwilę Śródmieścia oraz jego obrzeży.

Komunikacja miejska w Wiedniu

Jeśli zwiedzamy Wiedeń przez kilka dni, to z całą pewnością pomocne okaże się tutejsze metro (U-Bahn Wien), którego stacje znajdują się również w zabytkowym centrum. Posiada ono pięć linii i wiele przystanków. Dodatkowo miasto posiada 29 linii tramwajowych i 127 autobusowych. We wszystkich środkach transportu obowiązują te same bilety. Za wiedeński transport publiczny odpowiada przedsiębiorstwo Wiener Linien. Bilet jednorazowy umożliwia przejazd z miejsca początkowego do miejsca końcowego z dowolną liczbą przesiadek w ciągu 80 minut. Dostępne sa również bilety okresowe: 24-godzinny, 48-godzinny, 72-godzinny oraz 7-dniowy.

Dzieci poniżej 6. roku życia mogą podróżować za darmo. Dzieci w wieku 6-14 lat upoważnione są do 50% zniżki. W niedzielę, święta oraz w czasie austriackich ferii dzieci poniżej 15. roku życia mogą podróżować bezpłatnie. Ponadto, osoby od 65. roku życia w górę mogą zakupić ulgowy w cenie 1,50€.

Co warto zobaczyć w Wiedniu? Największe atrakcje oraz zabytki

Katedra św. Szczepana

Chyba najbardziej charakterystycznym i najczęściej fotografowanym punktem zabytkowego centrum jest gotycka katedra świętego Szczepana. Fragmenty świątyni udostępnione są zwiedzającym za darmo, ale chcąc zajrzeć do wszystkich najważniejszych zakamarków musimy zakupić bilet wstępu (w cenie biletu otrzymamy przewodnik audio).

Hofburg - dawna rezydencja Habsburgów z muzeum Sisi oraz apartamentami cesarskimi

Kolejnym wspaniałym zabytkiem zabytkowego centrum jest kompleks pałacowy Hofburg łączący w sobie kilka stylów (m.in. barok i klasycyzm), który do samego końca monarchii wykorzystywany był przez rodzinę cesarską, a dziś mieści rezydencję prezydenta Austrii, muzea oraz Austriacką Bibliotekę Narodową. Właściwie to określenie "kompleks pałacowy" nie oddaje do końca istoty tego miejsca - Hofburg to swoiste miasto w mieście, składające się z 18 budynków i skrzydeł, 19 dziedzińców oraz rozległych terenów parkowych. W sumie znajduje się tu 2600 pomieszczeń! Na szczęście nie musimy kupować biletu wstępu aby pospacerować po terenach pałacowych, które są ogólnodostępne.

W pałacu utworzono Muzeum Sisi skupiające się na tragicznych losach cesarzowej Elżbiety Bawarskiej, która lepiej znana jest dziś ze swojego pseudonimu Sisi.

W kolekcji muzeum znajdują się najróżniejsze prywatne przedmioty cesarzowej. Oprócz wystawy do zobaczenia są dwa tuziny prywatnych komnat cesarskich (najpierw zwiedzamy apartamenty Franciszka Józefa I, a następnie przechodzimy do pomieszczeń Elżbiety Bawarskiej) oraz kolekcja sreber (chwilowo w renowacji). Chociaż same pomieszczenia mogą nie zachwycić turystów, którzy odwiedzali wcześniej wspaniałe pałace (cesarz wiódł raczej ascetyczne życie), to możliwość poznania życia codziennego władcy cesarstwa jest nie lada gratką.

Na wizytę w Muzeum Sisi oraz apartamentach cesarskich potrzeba około 90 minut - całość zwiedzamy z przewodnikiem audio w języku polskim. Polecamy Wam zakupić bilet online z wyprzedzeniem, aby nie tracić czasu w kolejce.

Na teren Hofburga możemy wkroczyć wspaniałą bramą św. Michała od strony wiedeńskiej starówki lub klasycystyczną Zewnętrzną Bramą Zamkową od strony placu Marii Teresy.

Skarbiec cesarski - atrakcja Wiednia dla fanów monarchii

W pałacu Hofburg mieści się skarbiec cesarski (Kaiserliche Schatzkammer Wien), gdzie przechowywane są bezcenne regalia władzy cesarskiej, ale nie tylko. Największymi skarbami są Korona Świętego Cesarstwa Rzymskiego zamówiona przez Rudolfa II i ukończona w 1602 roku oraz korona Świętego Cesarstwa Rzymskiego o nietypowej ośmiobocznej formie, wraz z insygniami władzy, będącą jedynym zachowanym zestawem regaliów królewskich z epoki średniowiecza.

Hiszpańska Szkoła Jazdy

Kompleks Hofburg słynie również z Hiszpańskiej Szkoły Jazdy (Spanische Hofreitschule). Jest to jeden z najstarszych na świecie ośrodków kultywujących klasyczne tradycje jeździeckie. Powstał w XVI wieku jako szkoła jeździecka dla szlachetnie urodzonych. Powiązany był ze stadniną rodziny cesarskiej, gdzie wyhodowano słynne konie lipicańskie o siwej maści.

Muzeum Wiednia przy Karsplatz

Otwarte na nowo Muzeum Wiednia przy placu Karlsplatz to obecnie jedna z najlepszych wizytówek turystycznych stolicy Austrii. Wystawa stała, rozciągająca się na trzech poziomach nowoczesnego budynku, opowiada pełną historię miasta – od jego początków po czasy współczesne.

W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że kolekcja muzeum to najważniejsze muzea Wiednia w pigułce – znajdziemy tu przekrój tematów, które w szerszej skali prezentują inne muzea poświęcone austriackiej historii i sztuce. Dodatkowym atutem jest bezpłatny taras widokowy, który znajdziecie na trzecim piętrze muzeum, wewnątrz kawiarni. Roztacza się z niego wspaniały widok na kościół św. Karola i Karlsplatz – idealne miejsce na chwilę odpoczynku.

Na odwiedzających, oprócz licznych tablic informacyjnych przybliżających historię Wiednia, czekają także m.in.:

• Portret Emilie Flöge namalowany przez Gustava Klimta (Flöge była życiową partnerką artysty), a także prace Oskara Kokoschki i Egona Schielego.
• Średniowieczne witraże i dekoracje rzeźbiarskie, które niegdyś zdobiły wiedeńskie zabytki.
• Makiety miasta oraz olbrzymia makieta katedry św. Szczepana (w końcu można z bliska przyjrzeć się jej wieżom).
• Secesyjne plakaty i obrazy z lat 1700-1900, ukazujące miasto i jego mieszkańców.
• Rzeźba Bertela Thorvaldsena "Amor ze strzałą", eksponowana w pięknie odtworzonych wnętrzach w stylu empire.
• Zabytkowe pojazdy.
• oraz wiele, wiele więcej!

W muzeum nie zabrakło atrakcji dla najmłodszych, dzięki czemu także dzieci nie powinny się nudzić podczas wizyty.

Pałac Schönbrunn

Nieco dalej od centrum miasta (w dzielnicy Hietzing) znajduje się wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO kompleks parkowo-pałacowy cesarza Leopolda I. Budowla służyła wielu władcom Austro-Węgier, w tym cesarzowi Franciszkowi Józefowi i cesarzowej Sisi, jako letnia rezydencja.

Pałac był miejscem wielu znanych wydarzeń (koncertował tu Mozart, przebywał Napoleon, odbywały się bale podczas kongresu wiedeńskiego). Jest jedną z największych rezydencji władców Europy (do zwiedzania udostępniono jedynie 30% wszystkich pomieszczeń).

Glorieta i inne atrakcje pałacowych ogrodów

Pałac Schönbrunn posiada też niezwykły ogród, w którym turyści natkną się na kilka niespodzianek, takich jak ogród labirynt Irrgarten, glorieta z której roztacza się piękny widok na cały kompleks, a także kolejkę obwożącą turystów po okolicy.

Glorieta to nazwa pawilonu wzniesionego na niewielkim wzgórzu mierzącym 60 metrów wysokości, które znajduje się na tyłach słynnego pałacu. Zabytek ma formę pomnika - jego centralna część przypomina kształtem łuk triumfalny, a boczne skrzydła mają wygląd arkad z półokrągłymi łukami.

Belweder i największa kolekcja dzieł Klimta

Kolejnym obiektem przyciągającym rzesze turystów jest Belweder - słynny kompleks parkowo-pałacowy otoczony współcześnie przez ambasady wielu krajów. Dawny pałac księcia Eugeniusza Sabaudzkiego udostępniony został do zwiedzania i mieści dziś muzea sztuki. Kompleks składa się z dwóch zabytkowych skrzydeł: Górnego i Dolnego Belwederu, oddzielonych od siebie barokowymi ogrodami.

• Górny Belweder, gdzie w przeszłości znajdowały się sale reprezentacyjne, to obecnie muzeum sztuki posiadające w swoich zbiorach 24 obrazy Gustava Klimta, w tym słynny "Pocałunek" oraz "Judyta" W sumie na trzech piętrach na odwiedzających czeka kilkaset dzieł sztuki z różnych okresów - od średniowiecza po czasy współczesne.
• Dolny Belweder to dawna część mieszkalna księcia, która służy przede wszystkim jako przestrzeń do wystaw czasowych. Kolekcja stała to przede wszystkim dzieła sztuki austriackich artystów ze średniowiecza i renesansu. Niestety, w środku nie zachowały się meble ani ruchome dekoracje.

Z okazji wystawy światowej na terenie Belwederu wzniesiono w 1958 roku nowoczesny pawilon znany współcześnie pod nazwą Belvedere 21, gdzie dziś organizowane są wystawy sztuki współczesnej.

W okolicy Belwederu odnajdziemy jeszcze kilka miejsc wartych uwagi. Są to m.in.:

• Sąsiadujący z Belwederem Pałac Schwarzenberg z barokowymi ogrodami, który "wystąpił" w jednej z części filmów o przygodach Jamesa Bonda.
• Pomnik Bohaterów Armii Czerwonej - kilka kroków od pałacu odnajdziemy pomnik dedykowany armii radzieckiej - z polskiej perspektywy tego typu monumenty są dyskusyjne, ale w Niemczech i Austrii nie są one niczym niespotykanym.
• Kościół św. Krzyża (niem. Katholische Kirche Zum Hl. Kreuz) - niewielka świątynia, w której odbywają się msze w języku polskim.

Muzeum Historii Sztuki (Kunsthistorisches Museum) w Wiedniu

Wiedeń muzeami stoi. Wspomnieliśmy wcześniej o Belwederze z dziełami Klimta oraz kolekcjach mieszczących się w Hofburgu, ale to tylko niektóre z wielu wspaniałych placówek kulturalnych w stolicy Austrii. Do zwiedzania wiedeńskich muzeów zachęca ich rozmieszczenie - najważniejsze z nich znajdują się w okolicy Hofburga, zwłaszcza wokół placu Marii Teresy (Maria-Theresien-Platz).

Niełatwo o muzeum sztuki mogące pochwalić się kolekcją bogatszą od wiedeńskiego Kunsthistorisches Museum. Większość jego zbiorów została zgromadzona przez pokolenia Habsburgów, a w jej skład wchodzą nie tylko dzieła największych europejskich mistrzów pędzla, lecz również zbiory antyków (rzymskich, greckich i egipskich), rzeźby, numizmatyka, a także jedna z najwspanialszych na świecie kunstkammer (jako określano gabinety osobliwości).

Na nas olbrzymie wrażenie zrobił Tezeusz walczący z Centaurem Canovy, ale mamy słabość do tego artysty. Wśród znanych dzieł warto wymienić również "Madonnę Różańcową" i "Dawida z głową Goliata" Caravaggia, portret cesarza Maksymiliana Albrechta Dürera (i inne jego dzieła), "Sztukę Malarską" Jana Vermeera, "Wieżę Babel" Pietera Bruegela starszego, dwa autoportrety Rembrandta i liczne dzieła Rubensa.

Albertina - galeria sztuki z pieknymi apartamentami Hofburgów

Miłośnicy sztuki i arystokratycznych wnętrz koniecznie powinni odwiedzić również położoną w historycznym centrum Albertinę, która - o czym nie każdy wie - jest integralną częścią Hofburga. Jest to galeria gromadzącą grafiki i rysunki, ufundowaną przez księcia Alberta, która mieści się w dawnym pałacu.

Do największych skarbów kolekcji należą dwie prace Dürera - "Młody Zająć" oraz "Ręce złożone do modlitwy", ale na miejscu czekają na nas szkice i rysunki, które wyszły spod ręki wielu znamienitych mistrzów (m.in. Rafaela czy Rubens). Dzieła starych mistrzów są jednak tylko dodatkiem do odrestaurowanych apartamentów, które zamieszkiwali dawniej arcyksiążęta (i arcyksiężniczki) z rodu Habsburgów. Na nas zrobiły one większe wrażenie niż apartamenty cesarskie w Hofburgu!

Większość osób nie przybywa jednak do Albertiny w poszukiwaniu pałacowych wnętrz, a by obejrzeć stałą wystawę "Od Moneta do Picassa". Wystawa stanowi wspaniałe streszczenie 130 lat historii sztuki, prowadząc widza w sposób chronologiczny przez kolejne przełomy artystyczne. Wśród najważniejszych nazwisk znajdziemy oczywiście tytułowych Moneta i Picassa (ponad 10 prac hiszpańskiego artysty), a także, między innymi, Degasa, Renoira, Picassa, Chagalla, Kandinsky’ego (spora kolekcja), Matisse’a, Muncha, Miró, Kokoschkę (jego pejzaże są ozdobą kolekcji) i Klimta. Jest tego naprawdę sporo!

Albertina słynie również jako przestrzeń wystaw czasowych.

Kościół św. Karola Boromeusza

Na trasie ze śródmieścia do Belwederu warto zwiedzić barokowo-klasycystyczny kościół św. Karola Boromeusza (niem. Karlskirche). Wzniesiony został po ustaniu epidemii dżumy, a jego charakterystyczna sylwetka, z eliptyczną kopułą i dwoma wieżami przy fasadzie, stanowi jeden z symboli miasta. Ciekawostką jest, że wieże z ich płaskorzeźbami wzorowano na rzymskiej Kolumnie Trajana - miały one podkreślać rolę Karola VI (fundatora świątyni) jako kontynuatora tradycji cesarskiej.

We wnętrzu świątyni zachwycają przede wszystkim malowidła ozdabiające wewnętrzną część kopuły. Dawniej można je było zobaczyć z pomocą panoramicznej windy, ale nie ma już po niej śladu - obecnie możemy wejść za to na emporę pod organami oraz wyjść na taras widokowy na dachu.

Nawet jeśli nie planujecie wchodzić do środka, warto zobaczyć bryłę budowli, która stanowi jeden z najważniejszych przykładów austriackiej architektury sakralnej.

Krypta Kapucyńska

Kilkaset metrów od pałacu Hofburg odnajdziemy słynną Kryptę Kapucyńską, zwaną również Kryptą Cesarską (Kaisergruft), gdzie spoczywają przedstawiciele rodu Habsburgów. Wewnątrz znajduje się ponad 140 sarkofagów, będących często prawdziwymi dziełami sztuki. Pierwszym władcą którego ciało tu złożono był Maciej Habsburg.

Krypta jest nadal używana, ostatni pochówek odbył się w 2011 roku. Zachowano obowiązujący od dawna rytuał pogrzebowy: kondukt zatrzymuje się u bram, a trumna zostaje wniesiona do środka dopiero kiedy mistrz ceremonii porzuca długą cesarską tytulaturę na trzykrotne wezwanie zakonnika.

Kolumna morowa - barokowa kolumna Trójcy Świętej

Do innych charakterystycznych punktów wiedeńskiego śródmieścia należy tzw. kolumna morowa, wzniesiona z polecenia cesarza Leopolda po ustaniu wielkiej epidemii dżumy z 1679 roku, która kosztowała życie ponad 100 tysięcy osób. Oznacza ona miejsce gdzie naprędce grzebano zmarłych.

Na monumencie zobaczymy klęczącego Leopolda, przedstawionego z widoczną "wargą habsburską", jak określano zaburzenie genetyczne występujące u członków tego rodu.

Tuż obok możemy spróbować znanych kanapek Trześniewskiego – w sąsiedniej uliczce mieści się jedna z siedzib dawnego baru kanapkowego założonego przez Polaka Franciszka Trześniewskiego (Buffet Trzesniewski Dorotheergasse). Serwowane są tam małe kanapki na ciemnym pieczywie posmarowane różnorodnymi smarowidłami, do których możemy dokupić coś do picia (na przykład piwo). Co ciekawe, mimo swobodnej atmosfery ceny są tu stosunkowo wysokie, a samo miejsce przyciąga raczej przedstawicieli bogatszej klasy średniej.

Ringstrasse - ratusz w Wiedniu i inne zabytki słynnej ulicy

Długa na około 5,3 km Ringstraße (Ringstrasse) bez większej przesady mogłaby otrzymać tytuł otwartej galerii architektury. Otaczający historyczne centrum pierścień ulic powstał w połowie XIX wieku, kiedy zdecydowano o rozebraniu dawnych fortyfikacji ochraniających miasto. Na odzyskanym terenie cenieni lokalni architekci przez całą drugą połowię XIX stulecia wznosili wspaniałe gmachy publiczne oraz rezydencje w duchu historyzmu. Wytworzony przez nich eklektyczny styl nazywany jest czasem stylem Ringstrasse.

Do najwspanialszych obszarów przy Ringstrasse należy Rathausplatz (pol. Plac Ratuszowy), którego pierzeje wyznaczają: neogotycki ratusz (Wiener Rathaus), dziewiętnastowieczny budynek parlamentu Austrii, Uniwersytet Wiedeński oraz działający od XVIII wieku Teatr Zamkowy (Burgtheater).

Północno-wschodnią część Ringstraße ogranicza ulica Franciszka Józefa Franz-Josefs Kai oraz kanał Donaukanal gdzie cumują statki turystyczne. Na wschodzie zlokalizowano Park Miejski (Stadtpark) pierwszy publiczny park wiedeński stworzony po wyburzeniu murów miejskich. Znajdziemy tu kilka pomników (m. in. Schuberta i Straussa) oraz Kursalon czyli XIX-wieczna sala koncertowa.

Opera Wiedeńska

Wiedeńska Opera Państwowa (niem. Wiener Staatsoper) zainaugurowana została 25 maja 1869, a jej neorenesansowy gmach był pierwszą budowlą wzniesioną podczas wytyczania opisywanej przez nas wcześniej Ringstrasse. Budowla została niestety zniszczona podczas II wojny światowej, a jej główną salę odbudowano w mniej imponującym stylu.

W stanie nienaruszonym przetrwała właściwie jedynie monumentalna klatka schodowa, gdzie można podziwiać bogate zdobienia inspirowane Operą Garniera. Oprócz niej zobaczymy jeszcze jednak kilka pięknie zdobionych pomieszczeń, które podczas wydarzeń kulturalnych dostępne są dla wszystkich gości.

Informacje praktyczne

Odkrywając Wiedeń możemy wybrać się na występ lub zwiedzić budynek opery podczas wycieczki z przewodnikiem organizowanej w języku angielskim.

Jeśli nie przeszkadza Wam kilka godzin na nogach, to możecie zakupić znacznie tańsze bilety na miejsca stojące, które zajmują dwa główne poziomy teatru. Co ciekawe, nie można ich zakupić z wyprzedzeniem i dostępne są wyłącznie na miejscu, dzięki czemu każdy może je nabyć w dniu występu. Jeśli wolicie siedzieć, proponujemy Wam zacząć rozglądać się za biletami ze sporym wyprzedzeniem.

Podczas trwającej około 40 minut wycieczki z przewodnikiem dowiemy się natomiast więcej o historii budynku, o sposobie organizacji występów oraz zajrzymy do niedostępnych na co dzień zakamarków, takich jak trzy sale typu foyer. Wycieczka jest godna polecenia, jednak nie liczcie na tak piękne dekoracje jak w najpiękniejszych gmachach operowych świata.

Aktualne ceny oraz godziny zwiedzania sprawdzimy na oficjalnej stronie

Biblioteka Narodowa i jej barokowa wnętrza

Kolejnym obiektem wchodzącym w skład kompleksu pałacowego Hofburg jest biblioteka (Österreichische Nationalbibliothek), której zabytkowe sale zostały udostępnione zwiedzającym. W środku zobaczymy wspaniałe barokowe wnętrza, których nie powstydziłby się niejeden królewski pałac.

Fundatorem biblioteki był cesarz Karol VI. Wzniesiono ją w latach 1723-1726, a kilka lat dłużej trwało pokrywanie sklepienia freskami, za co odpowiadał nadworny malarz Daniel Gran. Wielka Sala ma aż 77,7 m długości, jest wysoka na 19,6 m i osiąga do 14,2 m szerokości. Aby uświadomić sobie jej wymiary wystarczy wspomnieć, że zajmuje ona całą szerokość sporego placu Józefa (Josefsplatz), gdzie znajduje się wejście.

Nowy Zamek oraz ogród pałacowy

Od południowego-wschodu z Hofburgiem sąsiaduje Nowy Zamek (Neu Burg, Heldenplatz), wybudowany w XIX wieku z rozkazu Franciszka Józefa. Dziś mieści się tam kilka placówek muzealnych prezentujących zbiory biblioteki. Są to Muzeum Papirusów, wspaniałe Weltmuseum (Muzeum Świata) ze słynnym "Pióropuszem Montezumy", Zbrojownia oraz Kolekcja Historycznych Instrumentów Muzycznych. Trzy ostatnie zajmują jedno skrzydło i zwiedzamy je z jednym biletem. Kawałek od Hofburga działa Muzeum Globusów.

Z tyłu do zabudowań Nowego Pałacu przylega wzniesiona ze szkła i metalu Motylarnia i Palmiarnia (Schmetterlinghaus und Palmenhauses) - zabytkowy budynek powstał na początku XX wieku i zdradza wpływy stylu secesyjnego. W pobliskim parku, w którym latem opalają się wiedeńczycy, zobaczyć można pomnik Wolfganaga Amadeusza Mozarta. Sami uwielbiamy wpaść tam na przerwę po odkrywaniu centrum Wiednia.

Muzeum Historii Naturalnej

Wiedeńskie Muzeum Historii Naturalnej (niem. Naturhistorisches Museum Wien) należy do najbardziej cenionych placówek tego typu na świecie. Turystów najbardziej przyciągają olbrzymie szkielety dinozaurów, ale nie mniej ciekawa jest kolekcja najstarszych meteorytów świata czy zbiory prehistorycznych artefaktów.

Do nieoczywistych skarbów muzeum należy niewielka, jednak niezwykle wartościowa wystawa obiektów ze złota sprzed ponad 2000 lat, a także wykonana z wapienia figurka Wenus z Willendorfu sprzed prawie 30 000 lat oraz filigranowa "tancerka" z Galgenbergu sprzed 36000 lat.

Dzielnica Muzealna i Muzeum Leopoldów

Muzeum Historii Naturalnej oraz Muzeum Historii Sztuki znajdują się naprzeciwko siebie, po dwóch stronach placu Marii Teresy, który ozdobiony został pomnikiem cesarzowej.

Całkiem niedaleko znajduje się Muzeum Leopoldów, skupiające się na sztuce XIX i XX wieku - nie tylko obrazach (wśród autorów są takie sławy jak Klimt, Oskar Kokoschka czy Egon Schiele), ale również meblach i sztuce dekoracyjnej (zobaczymy projekty Otto Wagnera).

Co ciekawe, na dachu tej placówki powstał ogólnodostępny i darmowy taras widokowy, który wciąż pozostaje mniej znaną atrakcją Wiednia. Pamiętajcie jednak, że jest on zamknięty podczas miesięcy zimowych.

Gmach Muzeum Leopoldów stoi wewnątrz rozległego kompleksu kulturalnego znanego jako MuseumsQuartier Vienna.

Zegar Ankeruhr - pierwsza z secesyjnych perełek Wiednia

Wiedeń jest faworytem wśród turystów lubujących się w okresie secesji. Jeden z najwspanialszych przykładów tego stylu odnajdziemy w najstarszej części miasta - to powstały w latach 1911–1914 zegar Ankeruhr, który ozdabia mostek przechodzący nad jedną z uliczek. Jego twórcą był Franz Matsch.

Zegar składa się z dwunastu ruchomych figur, związanych z historią Wiednia, które powoli przemierzają widoczny tor w trakcie pełnej godziny.

Niektóre z przedstawionych postaci to:

• Marek Aureliusz, widoczny od 1:00 do 2:00, który symbolizuje rzymskie korzenie miasta - władca zmarł w obozie wojskowym leżącym na terenie dzisiejszego Wiednia.
• Karol Wielki, widoczny od 2:00 do 3:00, który przypomina o średniowiecznych korzeniach Wiednia.
• Rudolf Habsburg z małżonką Anną, pierwszy władca Austrii z rodu Habsburgów, widoczny od 5:00 do 6:00.
• Maria Teresa z mężem Franciszkiem I Lotaryńskim, widoczni od 11:00 do 12:00.

Pochód zamyka Józef Haydn, słynny kompozytor, który związany był z Wiedniem.

Ogród zoologiczny w Wiedniu - panda wielka i inni mieszkańcy

Położone na terenie parku Schönbrunn zoo posiada status najstarszego na świecie i uważane jest za jeden z najważniejszych ogrodów zoologicznych na naszym kontynencie. Do jego najważniejszych mieszkańców należą m.in.: słynna panda wielka, koala, niedźwiedź polarny oraz pingwiny.

Wieża widokowa Donauturm

W położonym po przeciwnej stronie Dunaju niż historyczne centrum parku Donaupark stanęła wysoka na około 252 m wieża Donaturn (pol. Wieża Dunaju), która spokojnie mogłaby trafić do kategorii najpopularniejsze atrakcje Wiednia. Na wysokości około 150 m utworzono na niej taras widokowy, z którego możemy podziwiać panoramę austriackiej stolicy.

Prater i Wiedeński Diabelski Młyn

Wiener Prater to rozległy park miejski utworzony na dawnych terenach łowieckich należących do austriackiej rodziny cesarskiej. Do jego największych atrakcji należy położony w północno-zachodniej części park rozrywki, na terenie którego zachowało się kilka mniej lub bardziej zabytkowych kolejek górskich.

Wśród turystów dużym powodzeniem cieszy się zwłaszcza Wiener Riesenrad, czyli Wiedeński Diabelski Młyn. Powstał on już w 1897 roku i posiada status najstarszej czynnej atrakcji tego typu na świecie! Podczas przejażdżki, na wysokości około 60 m, czekać na nas będzie przyjemny widok na panoramę miasta.

Hundertwasserhaus i spalarnia śmieci Spittelau - dla miłośników architektury współczesnej

Położona na południowy-wschód od Śródmieścia dzielnica Landstrasse przyciąga turystów kilkoma zabytkami. Miłośnicy architektury współczesnej z pewnością wybiorą się tam, aby zobaczyć domy zaprojektowane przez słynnego austriackiego architekta, Friedensreicha Hundertwassera. Słynny Hundertwasserhaus to kompleks mieszkalny pełen barwnych i pozornie niedopasowanych do siebie budowli.

Innym przykładem twórczości Hundertwassera jest spalarnia śmieci Spittelau położona na północny-zachód od Śródmieścia.

Zwiedzanie Wiednia szlakiem Secesji

Obrazy Klimta

Secesja przyszła do Wiednia stosunkowo późno (w porównaniu do niektórych państw) i napotkała opór reprezentantów konserwatywnej akademii. Jej najbardziej znanym przedstawicielem był Gustav Klimt - współzałożyciel i pierwszy przewodniczący stowarzyszenia Secesja Wiedeńska (niem. Wiener Secession).

Największa kolekcja dzieł Klimta znajduje się w Górnym Belwederze, w tym słynny "Pocałunek" i "Judyta z głową Holofernesa", ale pasjonaci sztuki secesyjnej nie powinni przegapić leżącego na terenie dzielnicy kulturalnej i wspomnianego już przez nas wcześniej Muzeum Leopoldów, gdzie wystawiane sa arcydzieła lokalnych mistrzów secesyjnych. Do największych skarbów tej placówki należy największa na świecie kolekcja dzieł Egona Schielego (ponad 40 obrazów!). Na wystawie zobaczymy też prace Klimta, Kolomana Mosera czy Oskara Kokoschki.

Kilka obrazów artysty można też podziwiać w bezpłatnym Muzeum Wiednia przy Karlsplatz.

Architektura Otto Wagnera

W tym miejscu warto wspomnieć, że dla części odwiedzających stolicę Austrii synonimem wiedeńskiej secesji nie są wcale malowidła, a architektura. Jej najbardziej wybitnym przedstawicielem był Otto Wagner, którego dziedzictwo kontynuowali uczniowie. Spod jego ręki wyszły m.in.:

• Majolikahaus (pol. Dom Majolikowy) - ze wspaniałą majolikową dekoracją fasady - co ciekawe również sąsiednie kamienice zostały nie mniej pięknie ozdobione.
• Gmach Banku Pocztowego (niem. Postsparkassenamt),
• Położony na obrzeżach stolicy Austrii kościół am Steinhof (Kirche am Steinhof).
• Wiedeńskie Muzeum Otto Wagnera mieści się w zaprojektowanej przez niego i przekształconej w niewielkie muzeum dawnej stacji kolejowej na Karlsplatz. Do zwiedzania udostępniony został również pawilon Hietzing, wzniesiony jako prywatna poczekalnia cesarza przy jego dworcu kolejowym.
• Obiekty dekoracyjne i meble zaprojektowane przez Wagnera zobaczymy w miejskich muzeach, m.in. w: Muzeum Wiednia, Muzeum Leopoldów i Muzeum Sztuki Stosowanej (MAK).

Pawilon Secesji

Nie mniej podziwiany jest Pawilon Secesji (Wiener Secessionsgebäude) - ten stworzony na potrzeby młodych secesjonistów pałacyk to dziś malutkie muzeum.

Jego projekt przygotował uczeń Wagnera, Joseph Maria Olbrich. Ozdobą budowli jest kopułą z metalowym ażurowym dachem o kształcie liści drzewa laurowego.

Warto jednak kupić bilet, aby móc podziwiać namalowany przez Klimta "Fryz Beethovena", o wymiarach 34 na 2 metry, który wystawiany jest w podziemiach, w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu. W trakcie wizyty możemy założyć słuchawki i odsłuchać IX Symfonię Beethovena - fresk był jej artystyczną interpretacją!

Atrakcje Wiednia poza utartym szlakiem

W naszym przewodniku opisaliśmy sporo atrakcji, które powinny zapełnić Wam kilka aktywnych dni zwiedzania. To jednak nie wszystko, co stolica Austrii ma do zaoferowania. Do mniej znanych miejsc należą m.in.:

• Kaplica Wergiliusza - gotycka budowla z pierwszej połowy XIII wieku, która mieści się pod placem katedralnym.
• Kościół Minorytów z kopią "Ostatniej Wieczerzy", jednak wykonanej techniką mozaiki.
• Pałac Kinskich ze wspaniałą i ogólnodostępną klatką schodową, za którego projekt odpowiadał Johann Lucas von Hildebrandt, twórca Belwederu. Co ciekawe, 7 maja 1763 w pałacu tym urodził się książę Józef Poniatowski.
• Ruiny średniowiecznej synagogi pod Judenplatz, które stanowią część Muzeum Żydowskiego.
• Pałac sprawiedliwości (Justizpalast).
• Cmentarz Centralny oraz cmentarz św. Marka z grobem Mozarta.
• Wiedeńskie winnice i wzgórze Kahlenberg, z którego rozpoczęła się słynna szarża husarii na Turków w 1683 roku.

Kościoły i świątynie warte odwiedzenia w Wiedniu

Nie sposób policzyć wszystkich wiedeńskich świątyń wartych zobaczenia. Wiele z nich wybudowano w ścisłym centrum miasta i na trwałe wpisały się one w jego historyczny krajobraz.

Turyści zainteresowani architekturą sakralną powinni na swojej liście miejsc do zobaczenia wpisać m.in.: romański kościół św. Ruprechta, barokowy kościół św. Piotra oraz ewangelicki Stadtkirche lub synagogę miejską (Stadttempel).

Warto wejść też do środka Kościoła Jezuitów zwanego także Kościołem Uniwersyteckim (dawniej w pobliżu działała najważniejsza z wiedeńskich uczelni). Wnętrza tej świątyni, zaprojektowane przez Andrea Pozzo, olśniewają przepychem i bogactwem barw (Jesuitenkirche, Doktor-Ignaz-Seipel-Platz 1). Andrea Pozzo stworzył w świątyni fałszywą kopułę - wprawdzie daleko jej do innego słynnego dzieła tego jezuity-artysty w kościele Sant'Ignazio w Rzymie, ale wciąż realizacja powinna zainteresować miłośników malarstwa.

Nie ustępuje mu pobliski Kościół Dominikanów (Katholisches Pfarramt Maria Rotunda; Postgasse 4) z sufitem ozdobionym malowidłami Mathiasa Rauchmillera. Niedaleko warto zobaczyć cerkiew Greckiego Kościoła Prawosławnego (Griechenkirche zur heiligen Dreifaltigkeit, Fleischmarkt 13) z fasadą w stylu neobizantyjskim i obszernym narteksem. Ciekawą elewacją i barokowym, bogato wyposażonym wnętrzem (m. in. relikwiarz św. Hiernonima) wyróżnia się Kościół Franciszkanów (Franziskanerkirche, Franziskanerpl. 4).

Tuż za budynkami uniwersytetu wznosi się dumna sylwetka kościoła wotywnego - neogotyckiej świątyni ufundowanej po nieudanym zamachu na cesarza Franciszka Józefa. W środku umieszczono pochodzący z XVI wieku nagrobek Niklasa Salma – dowódcy obrony Wiednia z czasów wojen z Turcją.

Wiedeń - zwiedzanie i wskazówki praktyczne

Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Wiednia?

Chociaż największe atrakcje Wiednia, takie jak wspaniałe muzea oraz pałace, mogą zapełnić nam wiele długich dni, to przez niewielki rozmiar zabytkowego centrum, austriacka stolica jest równie dobrym wyborem na krótki weekendowy wypad.

Według nas, jeśli planujecie wyłącznie zwiedzenie najważniejszych miejsc, w dwa do trzech dni spokojnie odwiedzicie główne atrakcje. Jeśli jednak jesteście miłośnikami sztuki i chcielibyście spokojnie nacieszyć się kolekcjami tutejszych muzeów, warto poświęcić na wizytę nawet pięć dni (choć i tyle może być niektórym mało - gdyby tylko noclegi w Wiedniu były tańsze...).

Karty turystyczne oraz bilety łączone

Stolica Austrii jest idealnym wyborem dla sympatyków sztuki i architektury. Miasto słynie ze wspaniałych galerii sztuki, muzeów oraz pałaców. Bilety wstępu należą jednak do drogich - jeśli planujecie aktywne zwiedzanie Wiednia możecie rozważyć kilka opcji pozwalających na pewne oszczędności:

• Zakup wspomnianej już oficjalnej karty miejskiej Vienna City Card, która zapewnia zniżki do wielu atrakcji,
• zakup karty Vienna Pass - jest ona droga, ale wejdziemy z nią za darmo do wielu najpopularniejszych atrakcji Wiednia,
• Zakup biletów łączonych - np. do Belwederu, katedry czy pałaców cesarskich.
• Niektóre muzea są bezpłatne w pierwszą niedzielę miesiąca. W akcji tej nie uczestniczą najważniejsze placówki, ale za darmo możemy odwiedzić chociażby Muzeum Rzymskie (Römermuseum), a także dwa dzieła Otto Wagnera: pawilon Karlsplatz oraz pawilon Hietzing, wzniesiony jako prywatna poczekalnia cesarska przy dworcu.

Jarmark Bożonarodzeniowy w Wiedniu (Wiener Christkindlmarkt)

Wiedeński jarmark adwentowy uznawany jest za jeden z najstarszych w Europie. Tradycja specjalnych przywilejów handlowych na okres przedświąteczny sięga XIV wieku (według niektórych źródeł nawet końca XIII wieku). Z całą pewnością w 1382 roku książę Albrecht III Habsburg wydał zgodę na organizację grudniowego targu. Poważnym problemem dla kupców była lokalizacja - pojawienie się konkurencji nie pasowało tym, którzy handlowali w danej dzielnicy regularnie. Do lat 60 XVIII wieku impreza odbywała się przed katedrą św. Szczepana (mniej więcej od połowy grudnia do pierwszego tygodnia stycznia). Od tamtego czasu jarmark kilkakrotnie zmieniał swoje położenie - dziś najważniejsza tego rodzaju impreza odbywa się na Rathauspark. Właśnie tam 14 listopada ustawia się choinkę i oficjalnie ogłasza (robi to burmistrz miasta) rozpoczęcie targu. Całość trwa do drugiego dnia świąt.

Niezwykła popularność jarmarku sprawiła, że kramy ustawiane są też w innych dzielnicach. Szacuje się, że Christkindlmarkt bywa organizowany w kilkunastu lokalizacjach. Do najpopularniejszych należą: Maria-Theresien-Platz, plac przed Karlskirche, ogrody Belwederu, Am Hof, kampus Universität Wien, okolice Opery czy pałacu Schonbrunn. Prawdziwą atrakcją jest jarmark w klimatach Austro-Węgier organizowany na Michaelerplatz.

Większość imprez trwa do świąt, niektóre do okresu noworocznego (jarmark przed Schonbrunn). Nie istnieje jedna strona gromadząca informacje o wszystkich targowiskach (te największe posiadają własne witryny). Oficjalne wiadomości na temat imprezy na Am Hof znajdziemy tu zaś w przypadku tej przez pałacem tutaj.

Wiedeń - atrakcje w okolicy

Jeśli znudzi nas lub zmęczy stolica Austrii to nic nie stoi na przeszkodzie aby wybrać się na wycieczkę gdzieś poza Wiedeń. Miasto posiada bardzo dobre połączenia z Bratysławą lub z położonym nieco dalej Brnem. Całkiem blisko znajduje się też wpisane na listę UNESCO jezioro Nezyderskie.

Krótkie wprowadzenie do historii Wiednia

Historycy wywodzą Wiedeń od celtyckiej osady, jaka miała znajdować się na tym obszarze w V wieku przed naszą erą. Po podbojach rzymskich założono tutaj obóz wojskowy Vindobona, w którym w roku 180 zmarł cesarz Marek Aureliusz. Fabularyzowana (i powiedzmy sobie szczerze zmyślona) wersja tych wydarzeń stała się punktem wyjścia w słynnym filmie "Gladiator" Ridleya Scotta.

Obóz został zniszczony przez Germanów i przez kolejne lata tereny te znajdowały się pod panowaniem barbarzyńców. Po bitwie nad rzeką Lech w 955 roku wojska cesarza Ottona I wyparły stąd Węgrów, a ofiarowane rodowi Babenbergów miasto zaczęło się szybko rozwijać.

Już w XII wieku swoją siedzibę przeniósł do Wiednia książę Austrii Henryk Jasomirgott. Potwierdzeniem dobrej kondycji miasta było uzyskanie przezeń praw miejskich. Miasto przeszło pod panowanie Habsburgów (choć rządzili nim też Przemyślidzi i Węgrzy) i rozkwitło pod panowaniem księcia Rudolfa IV Założyciela. Przebudowano wtedy kościół św. Szczepana (obecną katedrę) i założono uniwersytet. W 1515 roku w mieście spotkali się król Polski Zygmunt Stary, król Czech i Węgier Władysław Jagiellończyk oraz cesarz Maksymilian Habsburg. Wiek XVII jest dla miasta czasem upadku – wojny z Turcją i zarazy znacznie ograniczyły populację i znaczenie stolicy Austrii.

Z kolei wiek XVIII nazywany jest "złotym wiekiem Wiednia" - rozwój handlu, przemysłu, budownictwa sprawia, że miasto wyrasta na prawdziwą metropolię. Nie zmieniły tego ani walki podczas wiosny ludów, ani klęski Austro-Węgier w kolejnych wojnach. Po upadku monarchii Wiedeń zyskał status stolicy republiki austriackiej, a po tzw. anschlussie Austrii miasto weszło w skład III Rzeszy. Po zakończeniu II wojny światowej, po początkowym okresie podziału przez aliantów, stał się stolicą Austrii.