Pałac Schönbrunn w Wiedniu - zwiedzanie, historia, ciekawostki

To jedna z największych i najbardziej rozpoznawalnych rezydencji koronowanych głów Europy. Jest dla Wiednia tym, czym pałac w Wersalu dla Paryża. Położona na obrzeżach austriackiej stolicy i wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO rokrocznie przyciąga zwiedzających zafascynowanych historią, architekturą i sztuką.

Pałac Schönbrunn - historia

Schönbrunn czyli piękna studnia

Początki tej wielkiej rezydencji przypadają na XVI wiek i związane są z osobą cesarza Maksymiliana II. Ów władca przeznaczył tereny zalewowe rzeki Wiedenki na obszary łowieckie dla siebie i swojego dworu. Odnaleziono wówczas studnię artezyjską i to właśnie od niej pochodzi obecna nazwa pałacu. W XVII wieku przebywała tu Eleonora Gonzaga, wdowa po cesarzu Ferdynandzie II. Lubiła polowania więc dla własnej wygody wybudowała tu niewielki pałac, został on jednak poważnie uszkodzony podczas oblężenia Wiednia w 1683 roku.

Plany stworzenia w tym miejscu godnej Habsburgów rezydencji powziął cesarz Leopold I, zlecając je Johannowi Bernhardowi Fischerowi von Erlach. Architekt zaprojektował rezydencję tak olbrzymią, że okazała się przerastać możliwości cesarskiego skarbca. Dlatego też pod koniec XVII wieku von Erlach stworzył nowy, mniej widowiskowy projekt. Jednak i to założenie nie doczekało się pełnej realizacji z powodu uwikłania Austrii w wojnę o sukcesję hiszpańską. Pałac ukończono za rządów Józefa I ale efekt był daleki od pierwotnych zamierzeń.

Pałac Marii Teresy

Następca Józefa I, Karol Habsburg nie interesował się budowlą. Dopiero jego córka Maria Teresa (otrzymała posiadłość w prezencie ślubnym) doprowadziła do ziszczenia się planów von Erlacha i zmieniła Schönbrunn w godną siebie rezydencję. W tym celu zleciła swemu nadwornemu architektowi Nicolo Pacassiemu wykonanie projektu przebudowy gmachu. Powstała rokokowa rezydencja, która stała się ośrodkiem życia dla całego dworu.

Po śmierci władczyni Schönbrunn opustoszał. Na początku XIX wieku pałac został zajęty przez Napoleona, który w 1809 roku podpisał tu traktat kończący wojny z V koalicją. Po upadku cesarza Francuzów, podczas kongresu wiedeńskiego, pałac był miejscem wielu bali. Ponoć było ich tak dużo, że ten zjazd polityków nazywano "tańczącym kongresem". Nieużywaną przez lata rezydencję trzeba było jednak przygotować do tej rangi uroczystości. W tym celu rozpoczęto restaurację posiadłości. Prace kontynuowano w latach 1817-1819 usuwając rokokowe elementy z fasady. Nadało to posiadłości klasycystycznego charakteru. W 1832 roku w pałacu zmarł jedyny legalny syn Napoleona - Franciszek książę Reichstadt zwany "orlątkiem".

Franciszek Józef i Sissi

W 1830 roku w Schönbrunn rodzi się przyszły władca Austro-Węgier Franciszek Józef. W 1853 roku władca miał pojąć za żonę Helenę Wittelsbach, tyle że... zakochał się w jej siostrze Elżbiecie. Franciszek wbrew woli matki postawił na swoim i to Elżbieta została jego żoną. Małżeństwo nie było szczęśliwe - cesarzowa źle czuła się na dworze, cierpiała z powodu apodyktycznych zachowań teściowej i rodzinnych tragedii (przeżyła śmierć córki i samobójstwo syna). Wprawdzie Franciszek Józef kochał Sissi (w ten sposób pieszczotliwie nazywał swoją żonę), ale nie umiał swych uczuć okazać. Bez reszty pochłonięty obowiązkami spędzał w Schönbrunn wiele czasu, w przeciwieństwie do żony, która gdy tylko mogła opuszczała Wiedeń. Pałac był miejscem narodzin ale też śmierci popularnego cesarza. Władca zmarł 21 listopada 1916 roku. Jego następca, błogosławiony kościoła katolickiego Karol I Habsburg, nie zdołał uratować walącej się w gruzy monarchii. Zagrożony przez republikańskie władze opuścił Schönbrunn i mimo prób odzyskania swej pozycji zmuszony został do emigracji na Maderę, gdzie zmarł. Pałac przeszedł na własność państwa.

Wiek XX

Schönbrunn pełnił różne funkcje publiczne (mieścił szpital psychiatryczny), ale bardzo szybko otwarto tu pierwsze muzeum. Pałac został dość poważnie uszkodzony podczas II wojny światowej. Bombardowano pałacową Glorietę, gdzie naziści ulokowali artylerię przeciwlotniczą. Zniszczeniu uległy też niektóre z pomieszczeń pałacowych. Zajęta przez Armię Czerwoną posiadłość szczęśliwie uniknęła grabieży i aktów wandalizmu. Po upadku III Rzeszy Schönbrunn zajęli Brytyjczycy, którzy zabezpieczyli zniszczone komnaty i podjęli pierwsze kroki prowadzące do ich odbudowy. Państwo austriackie po odzyskaniu rezydencji zmieniło ją w muzeum, ale czasem wykorzystywało w wyjątkowych okolicznościach. Tak było na przykład w 1961 roku kiedy to właśnie w dawnej rezydencji cesarzy zorganizowano spotkanie Johna F. Kennedy'ego i Nikity Chruszczowa. W 1996 budowla została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Unesco. Dziś przez dawne cesarski podwoje przetacza się prawie 2,5 miliona zwiedzających rocznie!

Zwiedzanie Pałacu Schönbrunn - najciekawsze komnaty

Do najważniejszych i najciekawszych pomieszczeń pałacu należą:

• Wielka Galeria - Ma 40 metrów długości i łączy dwa pałacowe skrzydła. To tutaj odbywały się bale podczas kongresu wiedeńskiego. Pomieszczenie zdobią freski Gregoria Guglielmiego. Galeria posiadała ukrytą klatkę schodową, którą Maria Teresa przechodziła do gabinetu swojego kanclerza.

• Salon lustrzany - Służył Marii Teresie do prywatnych audiencji. Według niektórych źródeł to właśnie tutaj młody Mozart miał koncertować, w obecności cesarzowej.

• Pokój milionowy - Dawny gabinet cesarzowej, którego ściany wyłożono drewnem sprowadzonym z Afryki oraz azjatyckimi miniaturami. Nazwa pochodzi od niebotycznych sum jakie Maria Teresa wydała na jego ozdoby.

• Pokoje Franciszka Józefa i Sissi - Gabinety, sypialnia i prywatne apartamenty cesarskiej pary zwiedza się, poznając historię życia tego nieszczęśliwego małżeństwa. Uwagę zwraca manekin z włosami imitującymi fryzurę Sissi. Włosy cesarzowej sięgały do samej ziemi, a ułożenie uczesania zajmowało wykwalifikowanej fryzjerce wiele czasu.

Glorieta i inne atrakcje ogrodów pałacowych

Poza pałacem zwiedzać można też cesarskie ogrody. Szczególnym zainteresowaniem turystów cieszy się labirynt z żywopłotu. Wprawdzie został on wycięty pod koniec XIX wieku (ponieważ był miejscem miłosnych uciech mieszkańców pałacu), ale zachowane plany pozwoliły odtworzyć go pod koniec następnego stulecia.

Swoistym symbolem Schönbrunn stała się też Glorieta (czyli budowla z pawilonem, z arkadami i kolumnami po bokach), która wzniesiona została na położonym za pałacem wzniesieniu przez cesarzową Marię Teresę z łacińską inskrypcją wyrażającą imperialne marzenia pary cesarskiej.

Warto tutaj wspomnieć również o tym, że na Gloriecie znajduje się taras widokowy, z którego w sezonie letnim i po zakupie biletu możemy podziwiać z góry cały kompleks parkowo-pałacowy.

Oprócz nich na uwagę zasługuje Oranżeria oraz barokowy ogród Privy.

Pałac Schönbrunn - zwiedzanie i informacje praktyczne

Jak dojechać do Pałacu Schönbrunn?

Dojazd do pałacu nie powinien nam sprawić problemu. Wystarczyć wsiąść w metro U4 i wysiąść na stacji Schönbrunn. Pałac znajduje się w pobliżu.

W przypadku przyjazdu samochodem warto wcześniej sprawdzić informacje o parkingu na tej stronie

Pałac Schönbrunn - bilety i trasy zwiedzania

Otaczające pałac ogrody są ogólnodostępne i z wyjątkiem kilku płatnych atrakcji możemy zwiedzać je bez potrzeby zakupu wejściówek. Nieco bardziej skomplikowana jest sprawa biletów wstępu do pomieszczeń pałacowych. Zostały one podzielone na dwie trasy zwiedzania. Mamy więc do wyboru:

Trasę Imperial Tour

Na krótszej trasie zwiedzania znajdują się 22 prywatne apartamenty oraz pomieszczenia państwowe z czasów Franciszka Józefa oraz Elżbiety Bawarskiej "Sissi".

• cena biletu wstępu dla dorosłych: 22,00 € (94,82 zł),
• cena biletu wstępu dla dzieci (6-18): 15,00 € (64,65 zł),
• cena biletu wstępu dla studentów (19-25 lat) lub osób osób z niepełnosprawnościami: 18,00 € (77,58 zł),

W ramach biletu otrzymamy darmowy przewodnik audio.

Trasę Grand Tour

Jest to rozszerzenie trasy Imperial Tour o pomieszczenia z czasów Marii Teresy. W sumie do zobaczenia jest 40 apartamentów i sal. Biorąc pod uwagę niewielką różnicę w cenie pomiędzy oboma opcjami wybór Imperial Tour ma sens wyłączenie w przypadku posiadania ograniczonego czasu na zwiedzanie.

• cena biletu wstępu dla dorosłych: 26,00 € (112,06 zł),
• cena biletu wstępu dla dzieci (6-18): 19,00 € (81,89 zł),
• cena biletu wstępu dla studentów (19-25 lat) lub osób osób z niepełnosprawnościami: 22,00 € (94,82 zł),

W ramach biletu otrzymamy darmowy przewodnik audio.

Osobno biletowane są również niektóre z atrakcji położonych na terenie kompleksu parkowego. Są to:

• ogród Privy - 4,50 € (19,39 zł),
• Oranżeria - 4,50 € (19,39 zł),
• Labirynt - 4,50 € (19,39 zł),
• Glorieta - 4,50 € (19,39 zł),

Płatne atrakcje parkowe dostępne są wyłącznie w sezonie letnim (w 2022 roku od 1 kwietnia do 2 listopada).

Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Pałacu Schönbrunn?

• Imperial Tour - około 30-40 minut,
• Grand Tour - około 50-60 minut,
• Classic Tour - Grand Tour plus wszystkie atrakcje ogrodowe - pomiędzy 3 a 4 godziny.

Pałac Schönbrunn - dni i godziny otwarcia

Aktualne dni i godziny otwarcia pałacu oraz obiektów parkowych sprawdzimy na oficjalnej stronie.

Pałac Schönbrunn - co warto wiedzieć przed wizytą?

• bilety zakupimy na miejscu lub wygodnie online na tej stronie - opcja druga umożliwia ominięcie kolejek do kas,
• w momencie ostatniej aktualizacji naszego artykułu wejście do parku z psami nie było możliwe,
• kompleks został dostosowany do potrzeb osób z ograniczoną mobilnością - więcej informacji znajdziecie tutaj,
• Pałac wyposażony jest w audio-przewodniki, które dostępne są również w języku polskim! Co więcej aby nie czekać w kolejce na otrzymanie tego urządzenia możemy ściągnąć ze strony pliki dźwiękowe i odsłuchać je z własnego telefonu - znajdziecie je tutaj.