Katedra św. Szczepana w Wiedniu - zwiedzanie, historia, bilety

Turystów odwiedzających Wiedeń i wychodzących ze stacji metra Stephansplatz wita niezwykły widok. Nad ich głowami rozpościera się olbrzymia gotycka budowla. To Stephansdom, czyli wiedeńska katedra pod wezwaniem świętego Szczepana, jeden z najstarszych i najpiękniejszych austriackich kościołów.

Historia wiedeńskiej katedry

W X wieku po serii militarnych i politycznych sukcesów cesarstwa (m. in. zwycięstwo nad Węgrami nad rzeką Lech) udało się umocnić władzę nad częścią terytorium współczesnej Austrii. Obszary te zostały nadane dynastii Babenbergów, której przedstawiciele otrzymali tytuły margrabiów, a w późniejszych latach książąt Austrii. Jednym z najlepiej rozwijających się miast pod ich rządami był właśnie Wiedeń. Miasto musiało mieć godną świątynię, więc z polecenia Babenbergów wystawiono tu w XII wieku romański kościół (był to trzeci wiedeński kościół - istniały już bowiem kościoły św. Ruperta i św. Piotra). Budowlę wkrótce powiększono, ale już w XIII wieku została ona zniszczona przez pożar. Panujący wtedy w Austrii i w Niemczech Habsburgowie postarali się więc o nową świątynię.

Budowa rozpoczęła się w 1304 roku od powiększenia romańskiego kościoła o gotycki chór. W toku dalszych prac większość dawnego kościoła rozebrano - do naszych czasów zachowały się między innymi Brama Olbrzymów i Wieże Pogan. Za datę ukończenia prac uznaje się rok 1511, chociaż jeszcze w 1578 roku wykonano zwieńczenie wieży północnej. Były nawet plany jej ukończenia, ale uznano że miastu bardziej przydadzą się fortyfikacje.

Już w 1469 roku wiedeński święty Szczepan uzyskał godność katedry. Kilkanaście lat później dach pokryto charakterystycznymi dachówkami w kształcie rombów. Świątynia została uszkodzona podczas oblężenia Wiednia w 1683 roku. Warto zaznaczyć, że istotną rolę w walkach z Turkami odegrała wieża Stephansdom. Okazała się ona świetnym punktem obserwacyjnym, a z jej szczytu dawano sygnały nadchodzącym wojskom Jana III Sobieskiego świadczące o tym, że Wiedeń ciągle się broni. W 1722 awansowała do rangi archikatedry.

Uległa uszkodzeniu podczas wojny Napoleona z V koalicją, kiedy to wojska francuskie zajęły miasto. Jednak do najpoważniejszych zniszczeń doszło podczas II wojny światowej. Najpierw miasto było bombardowane przez alianckie lotnictwo, następnie kierujący obroną Austrii niemiecki generał Josef Dietrich wydał rozkaz zniszczenia świątyni (na szczęście nie został on wykonany), ostatecznie katedra zapaliła się po wkroczeniu do Wiednia oddziałów Armii Czerwonej. Wprawdzie większość zabytków została uratowana, ale zniszczeniu uległy średniowieczne stalle chórowe. Kościół został ponownie otwarty w 1952 roku, lecz prace konserwatorskie trwają do dziś.

Architektura katedry św. Szczepana w Wiedniu - jej bryła i plan

Stephansdom to tak zwany kościół pseudohalowy (pomiędzy nawami bocznymi a nawą główną istnieje różnica w wysokości - nie mamy tu jednak do czynienia z konstrukcją bazylikową). Budowla uznawana jest za przykład dojrzałego gotyku, ale posiada elementy stylu romańskiego i barokowego (wnętrze).

Katedra posiada trzy nawy (austriacki architekt Adolf Loos mawiał, że główna nawa jest najpiękniejszą tego rodzaju konstrukcją na świecie) i pomyślana została na planie krzyża łacińskiego z transeptem zakończonym dwoma wieżami. Północna wieża, pełniąca rolę dzwonnicy, nie została nigdy ukończona i jej wysokość to "zaledwie" 68,3 m, podczas gdy wieża po stronie południowej jest blisko dwa razy wyższa.

Zabytki katedry św. Szczepana w Wiedniu

W wypalonym w 1945 roku wnętrzu zachowało się wiele cennych dzieł sztuki. Stało się tak za sprawą przewidujących gospodarzy katedry, którzy zabytkowe ruchomości wywieźli, a pozostałe zabezpieczyli. Zwiedzając Stephansdom warto zwrócić uwagę na:

Bramy katedry:

• Brama Olbrzymów - wspaniała pozostałość po romańskiej budowli, która pełni funkcję głównego wejścia do katedry. Podobno jej nazwa pochodzi od kości mamuta, którą odnaleziono podczas kopania fundamentów. Średniowieczni robotnicy uznali ją za kość olbrzyma sprzed potopu. Nad głowami wchodzących umieszczono tympanon z płaskorzeźbą Chrystusa w otoczeniu aniołów. Dawniej do świątyni wkraczał przez nią cesarz.
• Brama Biskupia i Śpiewaków - Umieszczone po obu stronach katedry wejścia reprezentują styl gotycki. Przez Bramę Biskupią do kościoła wchodziły kobiety, a przez Bramę Śpiewaków mężczyźni.

Wnętrze:

• Gotycka ambona - We wnętrzu wypełnionym barokowymi elementami wyróżnia się późnogotycka ambona. Jej twórcą był Anton Pilgram, który umieścił pod kazalnicą swój rzeźbiony autoportret.
• Madonna z Pócs - Niewielki obraz umieszczony obecnie po prawej stronie od wejścia, pod gotyckim baldachimem to ikona, która od wieków przyciąga do stolicy Austrii licznych pielgrzymów. Wstawiennictwu Madonny z Pócs przypisuje się zwycięstwo pod Zentą, po którym ikonę sprowadzono do Wiednia. Maryję uznano wtedy za patronkę miasta.
• Krypty i Mauzoleum Habsburgów - W podziemiach katedry spoczywają kości setek wiedeńczyków. Liczne szczątki przeniesiono tutaj ze zlikwidowanego cmentarza. Poza anonimowymi mieszkańcami Wiednia katedra stała się też miejscem pochówku książąt z dynastii Habsburgów (w tym króla Niemiec Fryderyka III Pięknego). W czasie II wojny światowej Krypty Katedry służyły mieszkańcom jako schron w trakcie nalotów.
• Ołtarz główny - Pochodzi z epoki baroku. Umieszczono w nim obraz przedstawiający męczeństwo patrona katedry - św. Szczepana.

Katedra św. Szczepana w Wiedniu - zwiedzanie oraz atrakcje

Katedra w Wiedniu składa się z kilku niezależnych atrakcji. Najważniejszą z nich jest możliwość zwiedzenia jej wnętrza. Wstęp do niektórych miejsc katedry jest darmowy, ale chcąc zwiedzić ją w całości musimy zakupić bilet wstępu, w ramach którego będziemy mogli korzystać z przewodnika cyfrowego na telefonie.

Po zakupie biletu będziemy mogli zajrzeć do niedostępnych bezpłatne kaplic czy zobaczymy stalle chóru.

Oprócz zwiedzania wnętrza katedry, na turystów czekają trzy dodatkowe atrakcje:

• Wieża Południowa zwana Steffl oferująca wspaniały widok na okolicę - do pokonania są jednak aż 343 schody!
• Wieża Północna (dzwonnica) - niższa niż południowa i oferuje znacznie gorsze widoki, ale wjeżdżamy na nią windą, więc omija nas wejście schodami. Wiele osób wybiera się nią, aby zobaczyć słynny dzwon o nazwie Pummerin.
• Wycieczka do krypt i katakumb z przewodnikiem, która twa około 20-25 minut. Wycieczki są organizowane regularnie co 30 minut, a przewodnik opowiada również w języku angielskim.

Kupując bilet All-Inclusive będziemy mogli dodatkowo zwiedzić dwa muzea: muzeum (skarbca) katedralnego oraz skarbca zakonu krzyżackiego.

Skarbiec zakonu krzyżackiego (Schatzkammer des Deutschen Ordens) mieści się niedaleko katedry. Wiedeń był ostatnią siedzibą zakonu, który mocno odcisnął się na historii naszego kraju. Kolekcja co prawda nie należy do największych, ale można interesująco spędzić tam 30-45 minut.

Katakumby i krypty katedry

Katakumby to podziemne nekropolie, które w okresie wojny służyły za schrony i gdzie pochowano w sumie 11000 osób.

Schodząc do środka zobaczymy również miejsce pochówku biskupów, a także Kryptę Książęcą, ufundowaną przez Rudolfa IV, który zapragnął spocząć w ufundowanej przez siebie katedrze. Aż do przekształcenia Austrii w cesarstwo wiedeńska katedra była miejscem pochówki książąt. Następnie wprowadzono przedziwny zwyczaj rozczłonkowywania zwłok przedstawicieli Habsburgów - ich ciała były chowane w Krypcie Cesarskiej w kościele kapucynów, serca w kaplicy sercowej w Kościele Augustianów, a wnętrzności, owinięte w jedwab i zamknięte w urnach, w krypcie katedry św. Szczepana.

Wybierając się na wycieczkę po podziemiach nie nastawiajcie się jednak na mroczne klimaty - krypty katedry są odnowione i nie wzbudzają strachu.

Zwiedzanie katedry w Wiedniu - informacje praktyczne

Katedra w Wiedniu - ceny biletów wstępu

Atrakcje wiedeńskiej katedry możemy odwiedzać kupując pojedyncze wejściówki lub bilet łączony All-Inclusive, który umożliwia dodatkowo wizytę w skarbcu zakonu krzyżackiego.

Ceny biletów pojedynczych:

• Zwiedzanie wnętrza katedry z przewodnikiem audio - 7,00 € (30,17 zł) (dzieci do 14. roku życia 2,50 € (10,77 zł)).
• Zwiedzanie katakumb z przewodnikiem - 7,00 € (30,17 zł) (dzieci do 14. roku życia 2,50 € (10,77 zł)).
• Wjazd windą na Wieże Północną (Pummerin) - 7,00 € (30,17 zł) (dzieci do 14. roku życia 2,50 € (10,77 zł)).
• Wejście schodami na Wieżę Południową - 6,50 € (28,01 zł) (dzieci do 14. roku życia 2,00 € (8,62 zł)),

Cena biletu All-Inclusive:

• dorośli - 25,00 € (107,75 zł),
• dzieci od 6. do 14. roku życia 7,00 € (30,17 zł).

Aktualne ceny biletów można sprawdzić na oficjalnej stronie.

Dni i godziny otwarcia wiedeńskiej katedry

Aktualne godziny otwarcia katedry dla turystów sprawdzimy w stopce na oficjalnej stronie katedry. Podczas ostatniej aktualizacji naszego artykułu świątynia była zamykana na chwilę w ciągu dnia, więc warto mieć to na uwadze.

Godziny wycieczek do katakumb oraz godziny otwarcia obu wież sprawdzimy na tej stronie.