Zamek Het Gravensteen w Gandawie - historia, zwiedzanie i ciekawostki
Ciężkie, ponure mury średniowiecznego zamczyska wznoszą się nad przepiękną Gandawą. Jedno spojrzenie przywodzi na myśl wiele dziejowych burz jakie nie ominęły tej budowli. Taki jest właśnie Het Gravensteen czyli gandawski Zamek Hrabiów.
Początki
Początki tej malowniczej fortecy giną w pomroce dziejów, a dokładniej w mgłach skrywających tamtejsze bagniska. Najprawdopodobniej już w dziewiątym wieku nad rzeką Leie istniała jakaś drewniana konstrukcja obronna. Wraz z rozwojem architektury i sztuki wojennej zamek ewoluował, aby pod koniec XII wieku zmienić się w potężną, kamienną twierdzę.
Filip Alzacki
Za budowniczego Het Gravensteen uważa się Filipa Alzackiego. Ten niezwykle sprawny władca rządził Flandrią w drugiej połowie XII wieku. Przez wiele lat toczył wojny z Francją i chociaż ostatecznie musiał ulec sąsiadom to zapewnił swojej dziedzinie doskonałe warunki do rozwoju. Udał się też do Ziemi Świętej aby tam walczyć ramię w ramię z krzyżowcami. Miał nawet możliwość objęcia tronu królestwa jerozolimskiego, ale brak poparcia ze strony możnych oraz zupełne niezrozumienie tamtejszych realiów i zwyczajów sprawiło, że nigdy do tego nie doszło. Być może to właśnie fortece krzyżowców w Palestynie zainspirowały Filipa do zbudowania Het Gravensteen. Bezpośrednią przyczyną miała być jednak niechęć mieszkańców Gandawy do płacenia podatków. Władca uznał więc, że potężny zamek skutecznie przestraszy niepokornych i skłoni ich do posłuszeństwa. Budowla powstała w 1180 roku.
Dalsze losy Het Gravensteen
To od Filipa i jego następców zamczysko wzięło swą nazwę (Het Gravensteen oznacza po prostu Zamek Hrabiów). Posępne mury służyły też sędziom hrabstwa, a że cywilne prawo średniowieczne do najlżejszych nie należało to i zamek nie cieszył się dobrą sławą wśród mieszkańców Flandrii. Do tego etapu historii nawiązuje część wystawy we współczesnym muzeum - prezentująca narzędzia tortur.
Zmieniały się jednak czasy i feudalizm powoli odchodził do lamusa. Zamek tracił więc na znaczeniu, aż wreszcie został zupełnie opuszczony. Symbolicznym końcem pewnej epoki było przekształcenie Het Gravensteen w… przędzalnię bawełny przez prywatnego właściciela. W połowie XIX wieku stare mury straszyły już tylko fatalnym stanem zachowania. Myślano nawet o ich rozbiórce na szczęście jednak ktoś wpadł na pomysł odrestaurowania zacnej budowli. Mimo, że efekt prac co bardziej wrażliwych historyków sztuki może przyprawić o zawał, to trzeba przyznać, że zamek robi wrażenie na turystach. Fortecę otwarto dla zwiedzających już na początku XX wieku. Dziś mieści ona wystawy broni i narzędzi tortur.
Ciekawostki
-
Budowniczy zamku Filip Alzacki był człowiekiem dość porywczym. Kiedy dowiedział się, że żona zdradza go z rycerzem Walterem de Fontaines, kazał schwytać kochanka. Następnie powiesił go za nogi, głowę nieszczęśnika umieszczając w nieczystościach. Potem zatłukł kochliwego rycerza pałką. Ten czyn sprawił, że synowie zabitego najechali Flandrię w akcie zemsty.
-
Zamczysko często pojawia się w filmach historycznych. Przez jakiś czas pracowali tam filmowcy z BBC kręcąc odcinki “Białej królowej”. W 2015 roku w Het Gravensteen powstawał film “Emperor” - kostiumowa opowieść o Karolu V (w tej roli Adien Brody), który urodził się właśnie w Gandawie.
-
Od 1985 roku na zamku trwają prace konserwatorskie.
Zwiedzanie
Zwiedzanie zamku w Gandawie jest bardzo ciekawe i urozmaicone. Poza samym spacerem na terenie fortyfikacji możemy odwiedzić dwa wydzielone w obrębie zamku muzea: Muzeum Broni oraz Muzeum obiektów sędziowskich.
Oprócz tego możemy również zajrzeć do kilku sal i komnat, a także przespacerować się fragmentem murów obronnych, z których przy okazji możemy mieć ciekawy widok na miasto.
W Muzeum Broni obejrzymy jedną z lepszych kolekcji w całej Flandrii, w której zebrane są np. eksponaty broni używanej w średniowieczu. Obejrzymy tam np. kusze, miecze oraz broń palną.
Muzeum obiektów sędziowskich to muzeum tortur, w którym obejrzeć można wiele przyrządów używanych właśnie do torturowania, począwszy od kajdanek, maskę wstydu, narzędzia kata, pułapki, żelazne kołnierze oraz inne przedmioty obrazujące nam ówczesne działania znęcania się nad sądzonymi osobami.
Zamek Het Gravensteen - informacje praktyczne
Więcej informacji oraz aktualności możemy szukać na oficjalnej stronie zamku.
Lokalizacja
Zamek w Gandawie oddalony jest o ok 3 kilometry od dworca głównego (Gent Sint-Pieters), jeśli lubimy spacery to możemy spokojnie do niego dojść pieszo w ok 35 - 45 minut przechodząc przez historyczne centrum miasta.
Adres: Sint-Veerleplein 11, 9000 Gent, Belgia
Jak dojechać do Zamku Het Gravensteen:
W okolicach zamku (ok 10 min pieszo od obiektu) znajduje się przystanek tramwajowy i autobusowy. Jeśli z dworca Gent Sint-Pieters chcemy do zamku podjechać środkami komunikacji miejskiej możemy skorzystać z tramwaju (przystanek "Gravensteen") lub ewentualnie autobusu (wysiadamy na przystanku "Korenmarkt").