Sopron (Węgry) - zwiedzanie, zabytki oraz atrakcje turystyczne

Miasto nieco na uboczu turystycznych szlaków, miasto o długiej i bogatej historii, miasto powoli odzyskujące swoje dawne piękno, miasto z tradycjami winiarskimi - Sopron prawdziwa perełka ukryta na węgiersko-austriackim pograniczu.

Sopron - nazwa

Dawna rzymska osada, którą uznaje się za początek współczesnego miasta nosiła nazwę Scarbantia. Wzmianki z okresu średniowiecza mówią o istniejącym tu "Castellum Cyperon". Prawdopodobnie to właśnie imię Cyperon (przekształcone później w Suprun, a następnie w Sopron) dało początek współczesnej nazwie miasta.

Krótka historia Sopronu

Archeolodzy wskazują, że pierwsze ślady bytowania ludzi na terenie Sopronu pochodzą z czasów prehistorycznych. Prawdopodobnie już w okresie halsztackim powstała tu pierwsza umocniona osada. Zajęta przez Celtów, a następnie przez Rzymian rozwinęła się do odpowiednika współczesnych miast. Scrabantia leżała na bursztynowym szlaku co również decydowało o jej rozwoju. Na terenie dzisiejszego Sopronu i na okolicznych wzgórzach archeolodzy doliczyli się pozostałości ponad siedemdziesięciu rzymskich willi.

Okres Wędrówki Ludów i upadek Rzymu okazał się szczególnie dotkliwy dla Scarbanti. Przypuszcza się, że przez wiele lat osada pozostawała niezamieszkana. Dopiero pod panowaniem Madziarów zaczęła odzyskiwać swoje dawne znaczenie. Z okresu przemarszu przez te ziemie krzyżowców pochodzi pierwsza wzmianka o soprońskim zamku. Przypuszcza się, że do jego budowy wykorzystano zachowane mury rzymskiej cytadeli.

W XIII wieku Sopron został zajęty przez króla Czech Przemysła Ottokara II. Władca, nie ufając mieszkańcom wziął jako zakładników ich synów, ale kiedy do miasta zbliżyli się Węgrzy mieszczanie bez wahania otworzyli bramy. Wdzięczny król Władysław IV obdarował miasto przywilejami (zwolnienie z danin, włączenie do królewszczyzn i prawo do pobierania podatków za transport na jeziorze Nezyderskim), które potwierdzili kolejni panujący. Dobrze ufortyfikowane i położone przy granicy miasto stało się ważnym punktem w wojnach toczonych z Austrią. Kres jego potęgi nadszedł wraz z upadkiem Węgier. Przestarzałe fortyfikacje nie były w stanie oprzeć się broni palnej, dodatkowo otaczające miasto wzgórza utrudniały obronę. Habsburgowie zdecydowali się więc nie unowocześniać tutejszych umocnień, ale szczęśliwe inwazja turecka nie dotarła do Sopronu.

W wieku XVII miasto nawiedziła zaraza i wielki pożar. Na miejscu spalonych budowli wzniesiono nowe stąd też Sopron bywa czasem nazywany "perłą baroku". W wieku XVIII notuje się ożywienie gospodarcze, które możemy zaobserwować również w czasie późniejszej rewolucji przemysłowej (w okolicy powstają liczne kopalnie).

Po I wojnie światowej miasto miało zostać przyznane Austrii wraz z całym regionem Burgenland. Jednak Węgrzy wywołali powstanie i utworzyli państewko Lajtabánság (Palatynat Litawski). Dzięki temu Sopron pozostał w granicach Węgier.

Podczas II wojny światowej ucierpiał na skutek bombardowań. Okres powojenny był również wysoce niekorzystny, podupadał przemysł, a ograniczenia wprowadzone przez władze socjalistyczne odbiły się niekorzystnie na turystyce. Dziś powoli odnawiania się zaniedbane kamienice, a do miasta ściąga coraz więcej turystów.

Poruszanie się po mieście (lipiec 2018)

Najważniejsze zabytki miasta położone są w jego centrum i najbliższej okolicy. Może się jednak tak zdarzyć, że będziemy musieli skorzystać z jednego z miejskich autobusów. Bilety możemy kupić u kierowców (za dodatkową dopłatą) lub w kioskach. Można poszukać też automatów z biletami, ale są one dość rzadkie.

Ceny biletów komunikacji autobusowej w Sopronie kształtują się następująco:

• Jednoprzejazdowy - 320 HUF (około 4,48 zł)
• Jednoprzejazdowy kupowany u kierowcy - 390 HUF (około 5,46 zł)
• Całodobowy - 780 HUF (około 10,92 zł)
• Siedmiodniowy - 2250 HUF (około 31,50 zł)

Możliwe jest również wynajęcie roweru np. w Hotelu Sopron (Fövényverem str. 7) lub w Fertőrákos w Puskás Sörkert (Fő utca 175). Więcej informacji na temat miasta, wynajmu rowerów i innego sprzętu uzyskamy w Informacji Turystycznej (Szent György u. 2).

Zwiedzanie Sopronu

Stare Miasto

Okręg dawnych murów miejskich i jego najbliższe okolice to prawdziwa gratka dla miłośników architektury barokowej. Na Rynku Głównym (Fő tér) zachowała się misternie zdobiona Kolumna Świętej Trójcy (początek XVIII wieku). Co ciekawe teren współczesnego rynku był też głównym placem rzymskiej Scarbanti (zostało to oznaczone specjalną płytą).

Można odwiedzić Muzeum Farmacji (Angyal Patika Múzeum, Fő tér 1 ; otwarte w sezonie, poza poniedziałkami od 10 do 14 ; bilet normalny 500 HUF (około 7 zł), ulgowy 250 HUF (około3,50 zł)) [aktualizacja lipiec 2018].

Prawdziwą perełką jest gotycki Kozi Kościół (Kecske-templom, Templom u. 1 ; wstęp do kościoła 500 HUF (około 7 zł), zwiedzanie świątyni, krypt i średniowiecznych kaplic 900 HUF (około 12,60 zł)) [aktualizacja lipiec 2018]. Jego nazwa pochodzi od legendy według której świątynię ufundował pasterz kóz, po odnalezieniu ukrytego w górach skarbu.

Północną część rynku zamyka Wieża Pożarowa (Tűztorony, Fő tér 5). Wybudowana w średniowieczu, wielokrotnie przebudowywana dziś posiada widoczne elementy barokowe np. hełm czy płaskorzeźby. Działa tu Muzeum Miejskie z punktem widokowym na szczycie (bilet normalny 1150 HUF (około 16,10 zł), ulgowy 600 HUF (około 8,40 zł) ; otwarte od wtorku do niedzieli od 10 do 18) [aktualizacja lipiec 2018].

Na wschód od wieży przetrwały dobrze zachowane fragmenty murów miejskich, zamku i nowożytnych umocnień. Paradoksalnie bombardowanie z 1945 roku, które doprowadziło do zniszczenia wielu kamienic przyczyniło się do odsłonięcia średniowiecznych murów, wcześniej włączonych w ciąg domów mieszkalnych. W ich pobliżu przetrwały także fragmenty przyziemi z czasów rzymskich (Városház u. 6).

Przy ulicy Várkerület 62 zachowała się kolejna barokowa kolumna (poświęcona Maryi), obok niej wystawiono pomnik zasłużonym dla miasta postaciom.

Warto pospacerować wąskimi uliczkami Starego Miasta i przyjrzeć się zabytkowym kamienicom. Do najciekawszych należy barokowy Dom Cezara (Cézár-ház, Hátsókapu 2). W budynku z ciekawym arkadowym podwórzem działa dziś restauracja serwująca węgierskie wędliny. Architekturę secesyjną reprezentuje Teatr Petőfiego (Soproni Petőfi Színház, Petőfi tér 1).

Z ciekawszych świątyń Starego Miasta wymienić należy jeszcze: barokowy kościół dominikanów pw. św. Judy Tadeusza (Szent Júdás Tádé Templom ; Széchenyi tér 3-4), świątynię luterańską (Templom utca 19) oraz neogotycki kościół, który niegdyś służył zakonowi urszulanek (Orsolyita-templom, Orsolya tér 2-3).

Wzgórze św. Michała i okolice

Północno-wschodnia część miasta jest rzadziej odwiedzana przez turystów. Powinni udać się tutaj ci, którzy szukają ukrytego, nieco zaniedbanego piękna. W fasadach niewielkich domów bez trudu odnajdziemy zabytkowe rzeźby, a w przyziemiach kamienie pamiętające jeszcze czasy świetności miasta. Jednym z najpiękniejszych jest Dom pod Dwoma Maurami (Két mór-ház, Szent Mihály u. 9) przykład tzw. baroku mieszczańskiego.

Ulica Szent Mihály doprowadzi nas do najważniejszego zabytku tej dzielnicy czyli kościoła św. Michała (Szent Mihály-templom). Jest to najstarszy z kościołów (gotycki z XII wieku) miasta wzniesiony obok średniowiecznego cmentarza. Co ciekawe znajdował się poza murami obronnymi i dał początek silnie rozwiniętemu podgrodziu. Do dziś zachowała się również średniowieczna kaplica św. Jakuba. Warto przejść się również na pobliski cmentarz (Híd utca), na którym przetrwało wiele pięknie rzeźbionych nagrobków. Na terenie tej dzielnicy możemy zwiedzić zabytkową piekarnię (Pékmúzeum, Bécsi út 5; otwarta tylko w sezonie od wtorku do niedzieli w godzinach 14:00-18:00) [aktualizacja lipiec 2018].

###Żydzi

Dzieje Żydów w Sopronie sięgają XIV wieku kiedy sprowadzono ich do miasta po jednym z pożarów. Po raz pierwszy wygnano ich w czasach Czarnej Śmierci, ponownie zmuszeni zostali do opuszczenie swych domostw w 1526 roku. Z czasem zezwalano na ich przebywanie w mieście, ale było to mocno ograniczone. Większość soprońskich Żydów zginęła po wkroczeniu Wehrmachtu na Węgry. Na terenie Starego Miasta możemy zobaczyć synagogę z XIX wieku (Ó-Zsinagóga, Új u. 22), nieco dalej znajduje się synagoga ortodoksyjna (Ortodox Zsinagóga) obecnie jednak w trakcie remontu [aktualizacja lipiec 2018]. W okolicach kościoła św. Marcina możemy zwiedzić cmentarz żydowski (Okai u. 24). Nekropolia znajduje się pod opieką miasta, ale nie podano godzin jej otwarcia.

Góry Soprońskie

Może wydawać się nieco dziwnym, że niskie zalesione szczyty na południu miasta to Alpy, ale geografowie nie mają co do tego wątpliwości. Jeśli mamy ochotę na pieszą wycieczkę możemy wyruszyć na nią z jednej z południowych miejscowości należących administracyjnie do Sopronu (Görbehalomtelep, Brennbergbánya) lub z południowej części miasta. W tym drugim przypadku warto zobaczyć przy okazji barokowy klasztor i kościół karmelitów (Sopronbánfalvi Pálos-Karmelita kolostor) oraz znajdujący się w pobliżu cmentarz wojskowy z czasów I wojny światowej (Hősi Temető, Szikla u.). Ciekawostką jest prywatny zamek jaki w XX wieku wybudował sobie jeden z mieszkańców miasta (Taródi vár, Csalogány köz 34).

Wzgórze Kuruców (Kurucdomb)

Położone na wschód od centrum wzgórze swą nazwę wzięło od bohaterskich powstańców z początku XVIII wieku. W 1705 roku próbowali oni zdobyć Sopron, a ich armaty ustawione były właśnie na tym wzniesieniu. Dziś znajduje się tu XIX-wieczny, pozbawiony skrzydeł wiatrak.

Jezioro Nezyderskie

Większość turystów po zwiedzaniu barokowej starówki wybiera się nad wpisane na listę UNESCO jezioro Nezyderskie. Pamiętajmy o specyfice tego niezwykłego zbiornika wodnego - jezioro jest bardzo płytkie i muliste, a jego brzegi porośnięte są długim na kilka kilometrów pasem trzcin. Miejsca gdzie można plażować są więc nieliczne. Najbliższa od Sopronu plaża nad jeziorem znajduje się w Fertő-tó (można dojechać autobusem z dworca na Lackner Kristóf utca 9 (aktualizacja lipiec 2018)). Niektórzy wybierają plażę na spiętrzonej rzeczce w Tómalom (tu również można dojechać z dworca autobusowego (aktualizacja lipiec 2018)). Pamiętajmy, że wstęp na obie te plaże jest płatny (ok. 800 HUF za dobę - około 11,20 zł (aktualizacja lipiec 2018))!

Wina

Na Węgrzech istnieją 22 tzw. regiony winiarskie. Jednym z nich jest właśnie Sopron (Soproni borvidék). Najczęściej kojarzone z tym regionem są wina Kékfránkos, które powstają z odmiany winogron o tej samej nazwie (niem. blaufränkisch). Zarówno w mieście jak i w jego okolicach znajdziemy wiele winiarni. Warto odwiedzić na przykład dobrze wyposażoną restaurację z winami Koffer Bor (Ikvahíd u. 1).