Plastinarium (muzeum Gunthera von Hagens) w Guben

Mało kto nie słyszał o głośnej wystawie Body Worlds, która co jakiś czas pojawia się w miastach na całym świecie. Z reguły towarzyszy jej krytyka, ale przed kasami ustawiają się kolejki. Jeśli nie udało się Wam obejrzeć prezentowanych tam eksponatów to nic straconego - w położonym tuż obok granicy z Polską mieście Guben (pol. Gubin) już od 2006 roku działa stałe muzeum z plastynatami.

Artysta czy bluźnierca?

Dzieło Gunthera von Hagens od samego początku budzi liczne kontrowersje. Ten urodzony w Skalmierzycach lekarz, dzieciństwo i młodość spędził w Niemczech. Tam też rozpoczął studia medyczne, które przerwane zostały aresztowaniem (protestował przeciwko inwazji wojsk układu warszawskiego na Czechosłowację). Karierę naukową wznowił w RFN gdzie uzyskał tytuł doktora nauk medycznych.

Rozpoczął również pracę nad preparowaniem ciał, która doprowadziła do opracowania nowej metody preparacji zwanej plastynacją. To właśnie dzięki niej Hagens stał się milionerem i zainicjował cykl wystaw pt. "Body Worlds". Działalności lekarza od zawsze towarzyszyła aura skandalu. Oskarżano go o bezprawne pozyskiwanie zwłok, niepłacenie podatków czy łamanie prawa związanego z pochówkami. Wiele kontrowersji budzi sposób ekspozycji plastynatów - część zwiedzających uznaje je za profanację ludzkich ciał.

Plastynacja

Metoda jaką posługuje się Hagens sprowadza się do kilku następujących po sobie czynności. Do ciała wpompowuje się przez aorty formalinę, co skutkuje zahamowaniem postępującego rozkładu. Później usuwa się całość lub znaczną część tkanki tłuszczowej i łącznej. Następnie zwłoki umieszczane są w acetonie, a po jego wypompowaniu w tkanki wprowadza się tworzywo sztuczne (np. silikon). Ten zabieg przeprowadzany jest w komorze próżniowej. W tym momencie przyszły plastynat ustawia się w odpowiedniej pozie (przy pomocy drutu, szpilek czy gwoździ). Ostatni etap to utwardzanie - specjalny preparat w reakcji z zastosowanym tworzywem sprawia, że tkanki twardnieją.

Czasem wykonuje się też plastynację przekrojową. Aby mógł powstać odpowiedni przekrój ciało jest zamrażane i krojone na cieniutkie plastry, te zaś impregnuje się np. żywicą epoksydową.

Przygotowanie jednego modelu zajmuje 1500 godzin! Całość gotowa jest z reguły po roku pracy.

Plastinarium w Guben

Początkowo Gunther von Hagens chciał stworzyć swoje muzeum na terenie Polski. Jednak wobec gwałtownego sprzeciwu mieszkańców i lokalnych mediów postanowił ulokować je w dawnej fabryce tekstyliów i kapeluszy w Guben. Poza muzeum znajduje się tutaj ośrodek przygotowujący nowe plastynaty.

Zwiedzający zobaczyć mogą setki eksponatów - zarówno całe ciała jak i ich fragmenty. Wystawa podzielona została na kilka części. W pierwszej z nich (Historia Anatomii) prezentowany jest krótki film ukazujący historię placówki i jej założyciela, następnie poznajemy dzieje preparacji oraz drogę założyciela Plastinarium do opracowania metody plastynacji.

Druga część ekspozycji połączona jest z pracownią. Podczas gdy zwiedzający oglądają eksponaty, za przeszklonymi szybami preparatorzy pracują nad kolejnymi preparatami.

W Galerii zobaczyć można wypreparowane ciała zwierząt oraz niewielką wystawę poświęconą osobie założyciela placówki. Znajdują się tu m. in. przeniesione z więzienia Stasi kraty, za którymi von Hagens odsiadywał wyrok w latach 60. Ostatnia część to powierzchnia wystawowa, która mieści ekspozycje czasowe. Tutaj obejrzeć można sylwetki stworzone z odpowiednio wypreparowanych naczyń krwionośnych.

Plastinarium - informacje praktyczne

Plastinarium możliwe jest zwiedzenia codziennie. Aktualne godziny zwiedzania oraz ceny biletów najlepiej sprawdzić na oficjalnej stronie placówki.

Na miejscu można skorzystać z przewodnika audio, który ułatwi zapoznanie się z tą niecodzienną wystawą. Jest on dostępny również w języku polskim.

Wystawę mogą oglądać dzieci jest ona bowiem świetną lekcją anatomii. Trzeba jednak pamiętać, że widok plastynatów może wywołać różne reakcje wśród młodszych zwiedzających. Warto więc wcześniej przygotować dziecko na to co może w Plastinarium zobaczyć.

Jak dojechać do Plastinarium?

Hale wystawowe zlokalizowane są w Guben przy ulicy Uferstrasse 26.

Możemy dojechać tam pociągiem z Cottbus lub z Frankfurtu nad Odrą (częste połączenia).

Inną opcją jest dojazd do polskiego Gubina, przejście przez most na Nysie Łużyckiej i kilometrowy spacer na północ ulicą Alte Poststraße. Do Gubina kursują autobusy z Zielonej Góry, Żar i Krosna Odrzańskiego.

Ciekawostki

• Gunther von Hagens zapowiedział, że po śmierci jego ciało również zostanie poddane plastynacji. Głowa słynnego anatoma ma zostać wystawiona w Guben przy wejściu do muzeum.
• Niektóre z eksponowanych w Plastinarium szkieletów noszą kapelusze. Ma to nawiązywać do faktu wynalezienia właśnie w tym mieście filcowego kapelusza. Takie nakrycia głowy były tu niegdyś produkowane na masową skalę.
• Jak do tej pory chęć oddania ciał do Plastinarium wyraziło niemal 20 tysięcy osób w tym kilkanaście z Polski.