Wyspa Rugia (Rügen) - zwiedzanie i informacje praktyczne

Położona blisko granicy z Polską wyspa Rugia to moc atrakcji zarówno dla tych, którzy szukają dzikiej przyrody, wypoczynku na plażach lub spotkań z historią. Słabo poznana przez zwiedzających z naszego kraju może okazać się prawdziwą perełką na turystycznym szlaku.

Rugia to największa z niemieckich wysp. Ma ponad 900 kilometrów kwadratowych powierzchni więc drugą co do wielkości wyspę Uznam przewyższa tym samym ponad dwukrotnie. Oblewają ją wody Bałtyku, a od granicy z Polską dzieli jedynie około 100 kilometrów (w linii prostej jeszcze mniej). Administracyjnie przynależy do powiatu Vorpommern-Rügen oraz landu Meklemburgia-Pomorze Przednie (niem. Mecklenburg-Vorpommern). Wyspę zamieszkuje ponad 70 tysięcy ludzi z czego spora część w takich miastach jak: Bergen auf Rügen, Putbus, Sassnitz czy Binz. W pobliżu znajdują się takie wyspy jak Ummanz, Hiddensee, Vilm czy nieco dalsza wyspa Uznam. Rugia połączona jest z lądem stałym mostem we wpisanym na listę UNESCO mieście Stralsund. Rozwija się tu rolnictwo, hodowla i rybołóstwo, ale położenie wyspy, jej historia i zachowane lasy sprawiają, że wielu rugijczyków żyje dziś z turystyki.

Historia

Po Wielkiej Wędrówce Ludów obszary dzisiejszej Rugii zostały zajęte przez słowiańskie plemię Ranów. Tutaj zbudowali oni swoje grody i tutaj rządzili niepodzielnie przez kilkaset lat, prowadząc walki z Duńczykami i Cesarstwem Niemieckim. Przez pewien czas (w XII wieku) Rugia stanowiła lenno polskiego księcia Bolesława Krzywoustego. Kres słowiańskiego władania na wyspie to rok 1168 i zdobycie Arkony przez wojska duńskie. Od tego czasu wyspa pozostawała we władaniu Duńczyków, aby ostatecznie przejść pod panowanie książąt pomorskich z rodu Gryfitów. Kolejna zmiana przynależności związana była z wojną trzydziestoletnią - władzę nad Rugią przejęli Szwedzi. Ostatecznie dawne słowiańskie ziemie znalazły się pod panowaniem pruskim i weszły w skład państwa niemieckiego.

W przeciwieństwie do terenów północnych Niemiec Rugia uniknęła zniszczeń w czasie II wojny światowej. Nie było tu wielkich ośrodków miejskich czy ważnych fabryk, w dodatku Niemcy nie zdecydowali się na obronę wyspy. W 1953 roku władze socjalistycznej Niemieckiej Republiki Demokratycznej rozpoczęły Akcję "Róża" - wielu właścicieli hoteli, pensjonatów i taksówek z wyspy zostało aresztowanych pod zarzutem działalności na szkodę władzy ludowej. W rzeczywistości chodziło o przejęcie i upaństwowienie dobrze prosperujących i przynoszących zyski firm. Dziś nikt już nie nastaje na branżę hotelową, stąd wyspa ma całkiem sporo do zaoferowania przyjeżdżającym tu turystom.

Jak dotrzeć na wyspę?

Wbrew pozorom nie jest to takie proste zadanie. Najbliższe lotniska obsługiwane przez tanie linie lotnicze to Hamburg i Szczecin. Punktem, z którego najłatwiej będzie dostać się na wyspę będzie wpisane na listę UNESCO średniowieczne miasto Stralsund. Odjeżdżają stąd pociągi do Sassnitz i Ostseebad. Autobusami ze Stralsund dojedziemy do Putbus.

Stralsund posiada bezpośrednie połączenie kolejowe ze Świnoujściem. Inną opcją jest przedostanie się na wyspę ze Szczecina. Dzięki biletowi kolejowemu na podróż po landzie Mecklenburg-Vorpommern (strefa biletu to także Szczecin) może tam dotrzeć stosunkowo tanio, ale musimy wziąć pod uwagę przesiadkę w mieście Pasewalk. Cena biletu uzależniona jest od liczby podróżujących możemy ją sprawdzić tutaj: LINK.

Jak poruszać się po wyspie? (aktualizacja maj 2018)

Wyspa ma bardzo dobrze zorganizowaną sieć autobusową oraz linie kolejowe. Poruszanie się autobusami może na pierwszy rzut oka wydać się nieco skomplikowane. Zgodnie z ustaleniami, które weszły w życie w maju 2018 roku, Rugię podzielono na szereg stref, od których uzależniony jest koszt biletu. Koszt przejazdu do danej strefy uwzględniony został w tabeli zamieszczonej na oficjalnej stronie tamtejszego przedsiębiorstwa komunikacyjnego: LINK. Dokładną mapę wszystkich połączeń autobusowych znajdziemy również na stronie VVR pod tym linkiem.

Linie autobusowe posiadają również bilety specjalnie, tygodniowe i dobowe. Możemy nabyć na dworcach w Bergen i Stralsund, u kierowców autobusów oraz w niektórych sklepach w Stralsund.

Bilety ulgowe przysługują dzieciom i młodzieży w wieku od 6 do 14 lat. Dzieci do lat 6 podróżują za darmo (do czwórki dzieci na jednego opiekuna). Ulgi obejmują również studentów i młodzież uczącą się - jednak regulamin nie wspomina nic o honorowaniu legitymacji zagranicznych uczelni (trudna zatem powiedzieć jak zareaguje na nie ewentualna kontrola). Wyszukiwarkę połączeń możemy znaleźć tutaj: link a poszczególne rozkłady jazdy tu: link.

Podczas zwiedzania Rugii możemy skorzystać z tutejszych linii kolejowych. Oferują one połączenia na odcinkach Stralsund - Sassnitz i Stralsund – Ostseebad, ze stacjami w kilku większych miejscowościach po drodze (np. Prora, Bergen auf Rügen, Sagard lub Lancken).

Atrakcją samą w sobie jest podróż zasilaną parą koleją wąskotorową Rasender Roland. Łączy ona Putbus i Göhren (część połączeń dociera też do Lauterbach Mole).

Z Putbus do Bergen dojedziemy również nowoczesną koleją szynową. Jeśli zdecydujemy się na podróż własnym samochodem musimy pamiętać, że darmowe parkingi nie są na Rugii czymś powszechnym.

Przykładowe ceny połączeń pomiędzy wybranymi miejscowościami: [aktualizacja wrzesień 2019]

• Autobus Sassnitz - Putgarten (Kap Arkona) - 7,80€ (5,5€ ulgowy)
• Autobus Bergen auf Rügen - Königsstuhl - 2,1€ (1,5€ ulgowy)Autobus Stralsund - Gohren - 8,60€ (6€ ulgowy)
• Autobus Stralsund - Bergen auf Rügen - 7€ (4,90€ ulgowy)
• Bilet tygodniowy na całą Rugię (strefa Q) - 46,70€ (37,10 € ulgowy)
• Hiddensee Ticket (bilet jednodniowy na całą Rugię i prom na wyspę Hiddensee) - 25,50€ (15€ ulgowy)
• Przejazd koleją Rasender Roland na pełnej trasie (Lauterbach Mole - Göhren) - 11€ (dzieci do lat 13 - 5,50€)
• Kolej regionalna Stralsund - Bergen auf Rügen - 7,50€

Promy i inne wycieczki (aktualizacja maj 2018)

Część miejscowości na wyspie posiada połączenia promowe. Jest to szczególnie istotne w przypadku wyspy Hiddensee, na którą nie dotrzemy inaczej niż statkiem. Podobnie rzecz ma się z niewielką wysepką Vilm stanowiącą obecnie rezerwat przyrody (zwiedzać może ją tylko ograniczona liczba turystów).

Poza tym stosunkowo popularne są krajoznawcze wycieczki statkami wokół Königsstuhl czy Kap Arkona.

Firma obsługująca większość rejsów wycieczkowych na Rugii to Adler-Schiffe. Statki wyruszają z portu w Sassnitz – szczegółowe informacje znajdziemy na stronie przewoźnika LINK.

Rejsy na Hiddensee wykonuje Reederei Kipp. Dostaniemy się tam z miejscowości Breege. Informacje dotyczące wszystki oferowanych kursów znajdziemy na stronie firmy: LINK.

Na Rugii możemy też… polatać samolotem. Loty turystyczne wykonywane są z niewielkiego lotniska w okolicach Bergen auf Rügen.

Przykładowe ceny rejsów i lotów [aktualizacja maj 2018]:

• Rejs statkiem obok klifów Königsstuhl (statek wypływa z Sassnitz) - 15€ (ulgowy 8,50€)
• Rejs statkiem klify Königsstuhl + Kap Arkona (statek wypływa z Sassnitz) - 29,50€ (ulgowy 16,50€)
• Rejs dookoła Rugii - 60€ (30,50€)
• 20-minutowy lot samolotem - 64€ za osobę
• 90-minutowy lot samolotem (dookoła wyspy) - 567€ za osobę

Kiedy wyjechać?

Wiele zależy od tego, co planujemy robić podczas naszej wizyty na wyspie. Jeśli decydujemy się głównie na plażowanie to najlepszy będzie lipiec i sierpień. Ci, którzy nie lubią tłumów mogą zaryzykować czerwiec lub wrzesień. Sezon turystyczny na wyspie zaczyna się już z końcem kwietnia. Interesująca może być wizyta na Rugii zimą, ale pamiętajmy, że wiele atrakcji turystycznych będzie wtedy nieczynna, a liczba połączeń autobusowych zdecydowanie mniejsza.

Kap Arkona

Wszyscy miłośnicy historii Słowian powinni koniecznie udać się na ten, wysunięty na północ, przylądek.

To właśnie na owej niedostępnej skale niegdyś wznosiła się Arkona - potężny gród plemienia Ranów. Osada słynęła ze świątyni Świętowita i plemiennego skarbca. Została zniszczona podczas najazdu Duńczyków w 1168 roku. Dziś po dawnym grodzie pozostały jedynie potężne wały. W okolicy znajduje się także latarnia morska oraz dawny bunkier, pełniący dziś funkcję muzeum. Warto również zejść na plażę lub przejść się trasą wokół stromego urwiska, z pięknym widokiem na Bałtyk.

Park Narodowy Jasmund

Pod ogólnym wpisem na liście UNESCO, o nazwie "Pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy" kryje się kilkanaście zachowanych zespołów leśnych całego kontynentu. Jednym z nich jest leżący w północnej części Rugii Park Narodowy Jamsund (Nationalpark Jasmund).

Poza lasem bukowym obejmuje on przepiękne kredowe klify, które na swoich obrazach uwiecznił niemiecki malarz romantyczny Caspar David Friedrich. Najsłynniejsze z jego "rugijskich" dzieł nosi tytuł "Skały kredowe na Rugii": (znajduje się obencie w Museum Oskar Reinhart w Zurychu). Przez kompleks leśny prowadzą liczne szlaki piesze i rowerowe. Można tu również zwiedzić nowoczesne centrum edukacyjne, w którym poznamy wszystkie procesy, jakie towarzyszyły powstawaniu tego cudu natury. Bilet wstępu do centrum obejmuje również wejście na najsłynniejszy tutejszy punkt widokowy czyli Królewski Tron (Königsstuhl). Jeśli nie chcemy płacić możemy udać się na inny punkt widokowy w Jasmund jak chociażby ten o nazwie Victoria-Sicht.

Przeczytaj też nasz osobny artykuł: Park narodowy Jasmund (Nationalpark Jasmund) na wyspie Rugia.

Prora

Leżąca blisko popularnych kąpielisk (Sassnitz i Bintz) Prora również przyciąga turystów swoimi pięknymi plażami. Wielu zaskakuje, ciągnący się przez ponad cztery kilometry wzdłuż morskiego brzegu, wysoki na kilka pięter kompleks mieszkalny. To dawny nazistowski ośrodek wypoczynkowy, który miał przyjmować w swe podwoje przedstawicieli aparatu władzy. Na skutek wybuchu wojny budynek nie został ukończony. Dziś w jego części mieści się schronisko młodzieżowe. Inne budynki zaadaptowano na mieszkania prywatne. Część jednak nadal stoi pusta i czeka na remont.

Niedaleko miejscowości powstało Centrum Natury na Rugii (Naturerbe Zentrum Rügen), z olbrzymią wieżą, której konstrukcja pozwala turystom spacerować ponad koronami drzew. Placówka przygotowana jest na przyjęcie rodzin z dziećmi oraz osób niepełnosprawnych.

Bergen auf Rügen

Centralnie położone miasteczko jest często omijane przez turystów, którzy wykorzystują je tylko jako punkt przesiadkowy. Można tu jednak zobaczyć kilka interesujących zabytków, jak chociażby stare domy o konstrukcji muru pruskiego.

Jednak najcenniejszą budowlą miasta jest gotycko-romański kościół mariacki (St.-Marien-Kirche). Koniecznie trzeba rzucić okiem na pokryte malowidłami wnętrze (najstarsze polichromie pochodzą z XIII wieku). U dołu fasady, na wysokości gruntu zobaczymy dziwaczną humanoidalną rzeźbę. Historycy sztuki do dziś spierają się kogo przedstawia ta postać. Według jednej teorii to pogański książę, według innej bóg Świętowit. Część badaczy widzi w ręku postaci krzyż. Można jednak zaryzykować stwierdzenie, że to jedno z najstarszych dzieł sztuki na całej wyspie.

Göhren

Nieco spokojniejsze od gwarnego Binz czy Sassnitz, Göhren przyciąga tych plażowiczów, którzy poszukują też nieco spokoju. Miejscowość leży na południowo-wschodnim krańcu Rugii, przy niewielkim cyplu wdzierającym się w morze. Zachowało się tu kilka interesujących zabytków - głównie przedwojennych willi. Turyści mogą zobaczyć też zabytkowe budynki wiejskie, jakich niegdyś wiele było na wyspie. Tworzą one niewielki skansen Mönchguter Museen. Niestety w 2018 roku nie był on udostępniony do zwiedzania (trwają prace remontowe).

Pałace

W XIX wieku wraz z rozwojem turystyki na wyspie pojawiało się coraz więcej wczasowiczów. Budowano pierwsze wille, które mogły przyjąć gości. Pojawiały się również wystawne rezydencje wznoszone przez miejscowych arystokratów. Najsłynniejszy z nich to neorenesansowy pałacyk myśliwski Granitz, wzniesiony w XIX wieku przez księcia Putbus Wilhelma Malte. Nie przetrwał do dziś pałac w Putbus, ale turyści mogą przespacerować się po dawnym parku, należącym do tej zburzonej w latach 60. rezydencji. W okolicach Parku Narodowego Jasmund znajduje się niewielki pałacyk Ranzow, który w swych podwojach mieści dziś hotel i restaurację.

Plaże

Większość ludzi przyjeżdża na Rugię latem, aby odpocząć na tutejszych plażach. Niektóre z nich są szerokie i piaszczyste, dzięki czemu przyciągają wielu turystów. Trzeba jednak pamiętać, że część wybrzeża jest tu kamienista i raczej nie nadaje się na leniwy wypoczynek. Podobnie rzecz się ma ze spacerami - aby przejść plażą pod Kap Arkona czy pod Königsstuhl będziemy potrzebowali naprawdę dobrych butów! Warto też poszukać informacji na temat plaż nad wyspowymi zatokami - przypominają one raczej brzegi jeziora i w sezonie mogą pokrywać się gęstą roślinnością. Za najładniejsze rugijskie plaże uważane są: Juliusruh, Glowe, Ostseebad Binz, Ostseebad Sellin, Ostseebad Baabe i Ostseebad Thiessow.

Inne miejsca i atrakcje

To oczywiście nie wszystkie interesujące miejsca, które warto odwiedzić na Rugii. Zachowało się tu całkiem sporo stanowisk archeologicznych z różnych epok (istnieje możliwość zamówienia wycieczki po tych miejscach dla grup zorganizowanych (link) ). Warto wybrać się na wyspę Hiddensee, na której zachowało się sporo zabytkowego budownictwa. Miłośników historii najnowszej z pewnością zainteresuje wizyta na łodzi podwodnej U-Boot H.M.S Otus (pełniący funkcję muzeum przy nabrzeżu w Sassnitz). A jeśli nie dopisze pogoda skorzystać można z basenów AHOI Rügen w Ostseebad Selin.

Rugia (Rügen) - ceny i noclegi (aktualizacja maj 2018)

Ze względu na swoje położenie, jak i popularność wśród Niemców, Rugia jest dość droga z perspektywy polskiego turysty. Noclegi warto rezerwować z dużym wyprzedzeniem, gdyż ich liczba, wraz ze zbliżaniem się sezonu urlopowego drastycznie spada. Podczas rezerwacji należy bardzo dokładnie wczytać się w ofertę - wiele hoteli i pensjonatów posiada ukryte opłaty np. za sprzątanie. Tańszą opcją są noclegi pod namiotami, ale ich ceny również mogą niemile zaskoczyć.

Atrakcje także nie należą do najtańszych, chociaż przy rozsądnym planowaniu wyjazdu nie powinny zbytnio naruszyć naszych funduszy. Kilka zabytków z wyspy możemy zwiedzić za darmo.

Nieco lepiej jest w przypadku restauracji - w miejscowościach turystycznych wybór lokali jest dość duży i powinien zadowolić tych, którzy preferują fast foody, jak i tych którzy poszukują czegoś bardziej wykwintnego.

Przykładowe ceny atrakcji na Rugii

[stan na wrzesień 2018]

• Batyskaf w Ostseebad Seelin (Tauchgondel Sellin) - 9€ (6€ ulgowy)
• Wstęp do Centrum Königsstuhl (Nationalpark-Zentrum Königsstuhl) (punkt widokowy i muzeum) - 9,5€ (4,5€ ulgowy)
• U-Boot H.M.S Otus w Sassnitz (Erlebniswelt U-Boot) - 8€ (6€ ulgowy)
• Centrum Dziedzictwa Naturalnego Rugii (Naturerbe Zentrum Rügen Prora) - 11€ (9,5€ ulgowy)
• 2 godziny na basenach Ahoi Rügen w Ostseebad Sellin (AHOI Rügen Bade- & Erlebniswelt) - 11€ (9,50€ ulgowy)
• 2 godziny na basenach + sauny Ahoi Rügen w Ostseebad Sellin (AHOI Rügen Bade- & Erlebniswelt) - 20€
• Park Dinozaurów w Glowe (Dinosaurierland Rügen) - 9,50€ (7€)

Ceny jedzenia w lokalach gastronomicznych [stan na wrzesień 2018]

Bar z fast foodem przy plaży w Prora:

• Currywurst z frytkami - 5,50€
• Currywurst w bułce - 3,50€
• Hamburger - 5€

Bar obok latarnii morskiej na Kap Arkona:

• Currywurst w bułce - 3€
• Bockwurst w bułce - 2,50€
• Kotlet mielony z frytkami i sałatką - 6,90€
• Śledź à la Bismarck w bułce - 3,50€
• Ryba panierowana w bułce - 4€
• Piwo Lübzer Pils z nalewaka 0,5l - 3,80€
• Piwo Erdinger Weissbier z nalewaka 0,5l - 3,90€

Steinofen Backhaus - pizzeria w Gohren:

• Pizza z serem i sosem pomidorowym 26 cm - 7€
• Pizza z tuńczykiem, serem i cebulą 26 cm - 9€
• Pizza z serem i salami 26 cm - 8€
• Sałatka z tuńczykiem - 6,50€