Procida - atrakcje najmniejszej z wysp Zatoki Neapolitańskiej
Procida jest najmniejszą z trzech zamieszkanych wysp Zatoki Neapolitańskiej. Przybywa na nią też najmniej turystów. I właściwie trudno się temu dziwić - Capri oraz Ischia oferują znacznie więcej atrakcji, tras spacerowych czy zabytków. Z drugiej jednak strony, to właśnie senna i nieśpieszna atmosfera, a także brak masowej turystyki, stanowią o unikatowości tego miejsca.
Artykuł jest częścią naszego przewodnika po największych atrakcjach Kampanii. Zachęcamy Was także do zapoznania się z naszym artykułem opisującym atrakcje Neapolu - zarówno te najbardziej znane, jak i mniej oczywiste.
- Procida - kilka słów o wyspie
- Zwiedzanie Procidy - najważniejsze informacje praktyczne
- Procida - atrakcje i zabytki. Co warto zobaczyć?
- Marina Grande i rozpoczęcie zwiedzania wyspy
- Piazza Dei Martiri (Plac Męczenników) - pierwszy z punktów widokowych na Marina di Corricella
- Marina di Corricella - najbardziej urokliwa część wyspy
- Owoce morza - atrakcja kulinarna Procidy
- Punkt widokowy na Marina di Corricella oraz dawny kościół Santa Margherita Nuova
- Terra Murrata - zwiedzanie ufortyfikowanego miasta
- Pałac d’Avalos - historyczna rezydencja i więzienie
- Opactwo św. Michała Archanioła
- Taras widokowy przy Via Borgio
- Ufortyfikowana osada Casale Vascello
- Punkt widokowy Belvedere Elsa Morante
- Plaże Procidy i formacje skalne
- Marina Chiaiolella
- Wyspa Vivara - rezerwat przyrody
- Wyspa Procida - czy warto odwiedzić?
- Jednodniowy wypad - Procida + Ischia
- Jak dostać się na Procidę z Neapolu?
Procida - kilka słów o wyspie
Procida jest wyspą wulkaniczną. Jej dawna nazwa, Prochyta, wywodzi się od łacińskiego słowa oznaczającego wypchnięty, czym nawiązano prawdopodobnie do faktu, że pojawiła się na powierzchni podczas erupcji.
Razem z trzeba wyspami: Ischia, Nisida oraz Vivara, Procida wchodzi w skład archipelagu Wysp Flegrejskich. Największą z wysp archipelagu jest majestatyczna Ischia, która leży cztery kilometry na zachód od Procidy i góruje nad nią swoim masywnym kształtem.
Wyspa Procida ma swój niezaprzeczalny urok. Wzrok przyciągają zwłaszcza rzędy kolorowych domków wzdłuż przystani Marina di Corricella. Widok ten ozdabia okładkę niejednego przewodnika czy włoskiego folderu reklamowego. Niektórych na Procidę przyciąga także możliwość rozkoszowania się świeżymi owocami morza, w spokojniejszej atmosferze niż w Neapolu, oraz mniej zatłoczone plaże.
Wyspa jest gęsto zabudowana. W jej centrum praktycznie nie ma żadnych terenów zielonych. Niemal cała zabudowa pochodzi z ostatnich dwóch-trzech stuleci.
Zwiedzanie Procidy - najważniejsze informacje praktyczne
Na wstępie warto podkreślić jedną rzecz. Procida nie słynie ze zbyt wielu zabytków i atrakcji. Większość wartych uwagi obiektów zgrupowana jest w północno-wschodniej części wyspy. Tam też znajdziemy najwięcej restauracji.
Na pewno na wizytę na wyspie nie warto planować całego dnia. Na nieśpieszne zwiedzenie najważniejszych atrakcji wyspy, krótką kąpiel i wizytę w jednej z restauracji wystarczy nam od 3 do 5 godzin.
Mimo że wyspa jest niewielka i w trzy godziny przejdziemy ją całą wzdłuż i wszerz, może to nie mieć większego sensu. Cały środek Procidy charakteryzuje się mnogością podobnych do siebie domów mieszkalnych oraz wąskich uliczek, na których musimy uważać na jeżdżące samochody. Brak tam typowych zabytków, na których warto zawiesić oko.
Także położony w południowo-wschodnim krańcu Procidy półwysep Solchiaro nie oferuje niczego spektakularnego. Najbardziej wytrwali spacerowicze mogą spróbować dostać się na koniec półwyspu ulicą Via Solchiaro (trzeba kierować się wąską drogą pod górę, wzdłuż prywatnych zabudowań). Niestety, podczas wizyty w kwietniu 2019 roku na końcu trasy czekał na nas płot, który blokował możliwość zbliżenia do samego wybrzeża.
Procida - atrakcje i zabytki. Co warto zobaczyć?
Marina Grande i rozpoczęcie zwiedzania wyspy
Wszystkie promy turystyczne cumują w porcie Marina Grande, który położony jest po północnej stronie wyspy. Wzdłuż portu ciągnie się ulica Via Roma, a tuż przy niej wąska i długa na około 700 metrów promenada.
Po zejściu na ląd od razu w oczy rzucają się pastelowe domki, których kolor zatracił już jednak swoją pierwotną, jaskrawą barwę. W ciągnących się wzdłuż promenady budynkach działają hotele, sklepy, kawiarnie oraz bary.
Po opuszczeniu promu najlepiej skierować się na wschód ulicą Via Roma, i następnie skręcić w wąską uliczkę Via Vittorio Emanuele. Po przejściu trochę ponad 100 metrów skręcamy w prawo w Via Principe Umberto, a następnie kierujemy się wprost w stronę Placu Męczenników (wł. Piazza Dei Martiri).
Piazza Dei Martiri (Plac Męczenników) - pierwszy z punktów widokowych na Marina di Corricella
Plac Męczenników jest pierwszym z punktów widokowych na urokliwą przystań Marina di Corricella. Nie oferuje on jednak najlepszej perspektywy - nie zobaczymy stąd najciekawszego, czyli słynnych kolorowych fasad!
Przy placu stoi barokowy kościół Santuario S. Maria delle Grazie Incoronata. Przechodząc obok warto rzucić okiem na wewnętrzne stiukowe zdobienia.
Marina di Corricella - najbardziej urokliwa część wyspy
Półkolista przystań Marina di Corricella jest magnesem, który przyciąga na Procidę turystów. Jest to tradycyjny port, ponad którym kaskadowo w górę pną się kolorowe budynki - praktycznie tylko zdjęcia tej scenerii pojawiają się na fotografiach z wyspy.
Jeśli dołożymy do tego wąskie uliczki, przejścia pod łukami, wąskie schody, przycumowane łódki, wszechobecne liny rybackie czy tradycyjne knajpki serwujące owoce morza - to trzeba uczciwie przyznać, że w porównaniu z turystyczną wyspą Capri czy popularnymi miasteczkami Wybrzeża Amalfitańskiego Procida zachowała bardziej autentyczny klimat. Nie dziwne, że do nazwania przystani wykorzystano wywodzące się z greki słowo Corricella, które można by przetłumaczyć jako "piękna osada" lub "piękne miejsce".
Do głównej części przystani zejdziemy z Piazza dei Martiri - wystarczy ruszyć w dół ulicą Via S. Rocco i podążać do końca.
Owoce morza - atrakcja kulinarna Procidy
Podczas zwiedzania warto wybrać się do jednej z restauracji. Ceny należą tu co prawda do wysokich - za danie główne zapłacimy w granicach 14-20€, ale smak i jakość świeżych produktów, plus widok (jeśli wybierzemy odpowiednie miejsce), powinny wynagrodzić nam duży wydatek. Restauracje i tawerny Procidy słyną z serwowanych ryb i owoców morza - sami Neapolitańczycy przypływają na wyspę skuszeni tutejszymi przysmakami oraz atmosferą.
My możemy polecić restaurację La Lampara, która posiada taras z widokiem na najładniejszą część przystani.
Bez wcześniejszej rezerwacji, w sezonie letnim, możemy mieć jednak problem z załapaniem się na miejsce z najlepszym widokiem! Uwaga! Porcje w La Lampara nie należą do dużych (na zdjęciu makaron z owocami morza oraz tuńczyk), ale smakują wyśmienicie. Serwowane są tu wyłącznie produkty zakupione od lokalnych rybaków.
Punkt widokowy na Marina di Corricella oraz dawny kościół Santa Margherita Nuova
Najlepszą perspektywę na malowniczą przystań znajdziemy na tarasie widokowym nieopodal kościoła Santa Margherita Nuova. Z Placu Męczenników ruszamy w górę ulicą Salita Castello, żeby po chwili dojść do tarasu widokowego (współrzędne: 40.760433, 14.032533).
Na tarasie stoją dwa działa. Pochodzą one ze statku brytyjskiej floty z 1799 roku, z czasów walk Brytyjczyków z Francuzami o dominację nad Królestwem Neapolu.
Warto też podejść do dawnego kościoła Santa Margherita Nuova, z tarasu którego rozpościera się widok na Zatokę Neapolitańską. W murach dawnego kościoła organizowane są rożne wystawy. Jego wnętrze ozdabia też imponującą szopka.
Terra Murrata - zwiedzanie ufortyfikowanego miasta
Ulica Salita Castello zaprowadzi nas do założonego na wysokim wzniesieniu miasteczka Terra Murrata. Jest to najstarszy z zamieszkanych obszarów Procidy, który przez wiele wieków stanowił jej centrum polityczne. Historia osady sięga czasów średniowiecza. Zbudowano ją na blisko 90-metrowym klifie, będącym najwyższym punktem na wyspie.
Wybór lokalizacji okazał się dla mieszkańców zbawienny. Po otoczeniu miasteczka pierścieniem murów w XV wieku, czyniąc z niego swoistą fortecę, mogli oni skutecznie chronić się przed zagrożeniami z zewnątrz. A pamiętajmy, że czasy były burzliwe - piraci muzułmańscy wielokrotnie najeżdżali włoskie wybrzeże.
Pałac d’Avalos - historyczna rezydencja i więzienie
Miasteczko Terra Murrata nie zajmuje zbyt rozległego obszaru. Jego największym zabytkiem jest wzniesiony w XVI wieku monumentalny pałac d’Avalos (wł. Palazzo d’Avalos). Budowla przez dwa stulecia pełniła funkcję siedziby rządzącego wyspą rodu d'Avalos. W pierwszej połowie XIX wieku kompleks przekształcono w więzienie, które funkcjonowało aż do 1988 roku. Pałac można odwiedzić w trakcie wycieczki z przewodnikiem, po wcześniejszej rezerwacji. Jeśli chcielibyście go zwiedzić, najlepiej napisać wcześniej do biura oficjalnej informacji turystycznej wyspy.
Opactwo św. Michała Archanioła
Po minięciu historycznego więzienia kierujemy się do końca Salito Castello, a następnie skręcamy w prawo w wąską uliczkę, która zaprowadzi nas do centrum najstarszej osady na wyspie.
Najważniejszym zabytkiem Terra Murrata jest monumentalne opactwo św. Michała Archanioła (wł. Abbazia San Michele Arcangelo). Klasztor Benedyktynów istniał w tym miejscu prawdopodobnie już około XI wieku, ale obecna świątynia datowana jest na XV-XVI wiek. Jej wnętrza charakteryzują się mnogością detali architektonicznych i zdobień. Na uwagę zasługują m.in.: kasetonowe sklepienie, szopka bożonarodzeniowa wykonana z muszli i muszelek oraz relikwiarze. Kościół, biorąc pod uwagę okoliczne zabudowania, zdecydowanie wyróżnia się swoim rozmiarem i bogatym wystrojem.
Wejście do świątyni jest darmowe. Na miejscu organizowane są płatne wycieczki z przewodnikiem po katakumbach, bibliotece oraz kaplicach. Na wycieczkę możemy zapisać się zaraz po wejściu do kościoła, ale nie ma gwarancji, że przewodnik będzie znał język angielski.
Taras widokowy przy Via Borgio
Spacerując po Terra Murrata nie zapomnijmy podejść na taras widokowy na końcu ulicy Via Borgio (współrzędne: 40.761506, 14.035251), z którego rozpościera się widok na klif, na którym wzniesiono pałac d’Avalos.
Ufortyfikowana osada Casale Vascello
Casale Vascello to kolejna ufortyfikowana osada na wyspie. Znajdziemy ją niedaleko Piazza dei Martiri. Obszar ten zasiedlono po raz pierwszy w XV wieku i można pokusić się nawet o stwierdzenie, że były to przedmieścia miasteczka Terra Murrata.
Po dotarciu na miejsce określenie osada może wydać nam się trochę na wyrost - jest to po prostu długi dziedziniec otoczony budynkami z XVII wieku. Na pewno nie jest to atrakcja dla której warto specjalnie przyjeżdżać na wyspę, ale miejsce to pozwala nam zapoznać się z tradycyjną śródziemnomorską architekturą mieszkalną.
Wejście na teren Casale Vascello możliwe jest tylko jednym z wąskich korytarzy. Najbardziej popularne z wejść znajdziemy przy ulicy Via Principe Margherita.
Punkt widokowy Belvedere Elsa Morante
Jeśli chcielibyście spojrzeć na Marina di Corricella z innej perspektywy, czeka Was około 20-minutowy spacer do punktu widokowego Belvedere Elsa Morante (współrzędne: 40.753899, 14.019637). Taras ten nazwano na cześć włoskiej pisarki Elsy Morante - autorki książki Wyspa Artura (wł. L’isola di Arturo), której fabuła rozgrywa się na wyspie (i tu też została napisana).
Z punktu widokowego rozpościera się przyjemny widok na odległe pastelowe fasady oraz na pnącą się w górę portową zabudowę. Niestety, trasa prowadząca do tarasu widokowego nie należy do najbardziej urokliwych. Przez większość drogi będziemy podążać środkiem wyspy, pośród podobnych do siebie zabudowań. Jeśli jednak nie goni nas czas, a do tego lubimy punkty widokowe, to warto się przespacerować.
Plaże Procidy i formacje skalne
Mimo że wyspa nie słynie z plażowania, może pochwalić się kilkoma piaszczystymi plażami (wł. spiaggia). Sam piasek nie jest jednak jasnozłoty, a ciemny, co ma związek z wulkaniczną naturą wyspy. Dno wody jest mieszanką piasku z kamieniami i kamyczkami.
Najbliżej turystycznego centrum wyspy leży plaża Chiaia (wł. Spiaggia della Chiaia). Dostęp do niej wymaga zejścia schodami w dół. Pas piasku nie jest jednak zbyt szeroki, i przy dużej ilości turystów miejsce to może być zatłoczone.
Szerszy i dłuższy pas piaszczystej plaży znajdziemy w południowo-zachodniej części wyspy (Spiaggia di Ciraccio). Jej nietypowym atrybutem są dwie wystające z wody nieregularne formacje skalne (Faraglioni di Procida, współrzędne: 40.753337, 14.006100).
Za najbardziej malowniczo położoną plażę uchodzi otoczona przez klify Spiaggia Pozzo Vecchio. Miejscowi nazywają ją Il Postino (pol. Listonosz), czym nawiązują do filmu o tej samej nazwie, w którym się pojawiła. Il Postino leży po zachodniej stronie wyspy. Dojdziemy do niej podążając do samego końca ulicy Via Cesare Battisti, a następnie skręcając w ścieżkę przy cmentarzu.
Marina Chiaiolella
W zachodnio-południowej części wyspy znajduje się Marina Chiaiolella - kolejna przystań i jednocześnie wioska rybacka. Zachowała ona bardziej lokalny charakter i nie cumują przy niej żadne większe jednostki - dominują tu niewielkie łódki oraz jachty.
Do przystani dociera niewielu jednodniowych turystów. Działa tu kilka hoteli oraz restauracji, z których korzystają osoby zatrzymujące się na dłużej. Obszar ten nie oferuje zbyt wielu atrakcji turystycznych. Naszym zdaniem warto tu zawitać tylko w sytuacji, gdy chcielibyśmy rzucić okiem na wyspę Vivara.
Wyspa Vivara - rezerwat przyrody
Zaledwie 150 metrów od Procidy leży słynącą z bogatej flory oraz półkolistego kształtu Vivara. Ta niewielka wyspa jest pozostałością po kraterze, który w zamierzchłych czasach stanowił z Procidą jedność. Znaleziska archeologów świadczą o tym, że wyspa mogła być zamieszkana już w czasach starożytnych, gdy Grecy kolonizowali obszar dzisiejszych południowych Włoch.
Obie wyspy łączy XX-wieczny most, położony tuż obok wspomnianej wcześniej przystani Chiaiolella.
Vivara została w całości ustanowiona rezerwatem przyrody (wł. Riserva Naturale Statale Isola Di Vivara) i nie możemy na nią samodzielnie wejść. W sezonie letnim organizowane są wycieczki z przewodnikiem, który prezentuje bogactwo jej flory i fauny.Jeśli zależy nam na wizycie to warto skontaktować się z punktem informacji turystycznej i potwierdzić dostępne daty oraz godziny zwiedzania.
Wyspa Procida - czy warto odwiedzić?
Procida jest najrzadziej odwiedzaną przez turystów wyspą Zatoki Neapolitańskiej. Nie dzieje się tak jednak bez przyczyny - brak tu imponujących zabytków czy tras pieszych wśród pięknej przyrody, a największą atrakcją jest kolorowa przystań Marina di Corricella.
Nasze zdanie jest takie - jeśli macie do wyboru Capri, Ischię i Procidę, to dwie pierwsze są lepszym wyborem. Jeśli jednak odwiedzacie Neapol na dłużej, nie lubicie tłumów i chcielibyście poczuć bardziej autentyczny klimat, wyprawa na Procidę może być dobrym pomysłem. Wizytę na Procidzie polecamy równiez wszystkim miłośników owoców morza i dobrej kuchni.
Jednodniowy wypad - Procida + Ischia
Niektórzy z turystów traktują Procidę jako przystanek na trasie z Neapolu na wyspę Ischia. Jeśli nie macie ambitnego planu na największą z Wysp Flegrejskich (a Ischia jest naprawdę spora), to spokojnie można je zwiedzić w jeden dzień: najpierw spędzić chwilę na Procidzie, a potem udać się na resztę (większość) dnia na Ischię (lub odwrotnie).
Takiemu rozwiązaniu sprzyja fakt, że wyspy te oddalone są od siebie o zaledwie 4 kilometry, a rejs pomiędzy nimi trwa jedynie 20 minut. Sami jednak, jeśli macie taką możliwość, radzilibyśmy rozdzielić wizyty, ponieważ Ischia ma do zaoferowania sporo atrakcji, a pośpiech może zepsuć wrażenia z wizyty.
Jak dostać się na Procidę z Neapolu?
Na Procidę dopłyniemy szybkim i droższym wodolotem (Hydrofoil) lub wolniejszym i tańszym promem (Ferry). Wyspa leży jednak na tyle blisko Neapolu, że oszczędność czasowa może nie być warta dopłaty. Ponadto, osoby cierpiące na chorobę morską powinny wziąć pod uwagę, że wodoloty są bardziej podatne na kołysanie - my z tego powodu wybieramy je tylko wtedy, kiedy oszczędność czasowa jest naprawdę spora.
Promy oraz wodoloty odpływają z Neapolu z dwóch różnych portów. Promy startują z Porta di Massa i płyną mniej więcej 60 minut. Wodoloty z kolei wypływają ze znajdującego się tuż obok Castel Nuovo portu Molo Beverello i dopływają na miejsce w około 30-40 minut. Dokładne rozkłady, dni oraz godziny najlepiej sprawdzać na oficjalnych stronach przewoźników (m.in. firmy Caremar oraz SNAV).
Bilety możemy zakupić online lub na miejscu w kasie. Bilety zakupione online są droższe, ponieważ doliczane są do nich różne opłaty rezerwacyjne - w przypadku przewoźnika Caramar różnica może sięgnąc kilku Euro. Z drugiej strony, kupując bilet w ten sposób mamy pewność miejsca. Ciężko nam jednak jednoznacznie stwierdzić, czy istnieje realna szansa na brak biletów w kasach w szczycie sezonu. Sami płynęliśmy w kwietniu - i ani wodolot, ani prom, nie były zapełnione nawet w połowie.
Ceny biletów w jedną stronę:
- prom (firma Caramar) - 12€,
- wodolot (firma Caramar) - 16,40€.
Firma SNAV w trakcie ostatniej aktualizacji była droższa.