Amalienborg w Kopenhadze: zimowa rezydencja duńskiej rodziny królewskiej

Amalienborg w Kopenhadze to zespół czterech rokokowych rezydencji rozmieszczonych wokół ośmiobocznego placu, które od 1794 roku należą do duńskiej rodziny królewskiej. Współcześnie tylko dwa z pałaców są zamieszkane, a w pozostałych organizowane są ważne wydarzenia państwowe i przyjmowani są oficjalni goście. Jeden z pałaców jest udostępniony do zwiedzania i znajduje się w nim muzeum skupiające się na ostatnich dwóch stuleciach duńskiej monarchii

Atrakcją kompleksu Amalienborg jest odbywająca się każdego dnia uroczysta zmiana warty. Tuż obok stoi monumentalny Kościół Marmurowy, mogący pochwalić się największą kopułą w całej Skandynawii, która w wybrane dni jest udostępniana odwiedzającym.

Amalienborg: historia rokokowej perły Kopenhagi

W połowie XVIII wieku król Fryderyk V rozpoczął ambitny projekt wytyczenia nowej dzielnicy Frederiksstaden, na terenie której miały stanąć wspaniałe rokokowe rezydencje. Sercem dzielnicy planowano uczynić ośmioboczny plac otoczony czterema identycznymi pałacami, które ufundowali bogaci kopenhascy kupcy. Za projekt założenia (jak i całej dzielnicy) odpowiadał nadworny architekt Niels Eigtved, a po zaledwie czterech latach (1750-54) kompleks był już gotowy.

Aż do 1794 roku cztery rezydencje należały do pierwotnych właścicieli. Sytuacja zmieniła się diametralnie, gdy pałac królewski Christiansborg, będący główną siedzibą duńskich władców, spłonął w pożarze. Na szybko podjęto wtedy decyzję o przejęciu czterech rokokowych pałaców, które dostosowano do wymagań członków rodziny królewskiej.

Początkowo zakładano, że sytuacja ta będzie trwać tylko przez jakiś czas. W końcu, mimo swojego uroku, zaprojektowane przez Eigtveda rezydencje nie były przewidziane dla monarchów. Ostatecznie jednak rozwiązanie tymczasowe przemieniło się w stałe, a zespół pałacowy Amalienborg do dziś pozostaje siedzibą aktualnych władców Danii.

Amalienborg - etymologia nazwy

Nazwa Amalienborg wywodzi się od nieistniejącego już barokowego pałacu Sophie Amalienborg. Była to letnia rezydencja królowej Sophie Amalie, która istniała w tej okolicy zanim powstała dzielnica Frederiksstaden.

Po śmierci właścicielki pałac przejął jej syn król Chrystian V. W 1689 roku, podczas obchodów czterdziestych czwartych urodzin władcy, zapłonęła scena tymczasowego teatru. Po chwili pożar strawił resztę pałacu, pochłaniając przy tym 180 ofiar.

Pałac Amalienborg odbudowano, ale ostatecznie został on rozebrany w trakcie wytyczania nowej dzielnicy Frederiksstaden.

Plac Amalienborg i pomnik konny Fryderyka V

Zwiedzanie kompleksu rozpoczynamy na ośmiobocznym placu, pośrodku którego w 1771 roku stanął odlany z brązu pomnik konny króla Fryderyka V Oldenburga (duń. Rytterstatuen). Ukoronowany wieńcem laurowym władca przedstawiony został w pozie rzymskiego cesarza podczas pochodu triumfalnego i od razu na myśl przywodzi statuę Marka Aureliusza z rzymskiego Kapitolu.

Pomnik skierowany jest w stronę Kościoła Marmurowego. Jeśli spojrzymy w tym samym kierunku, to podążając wzrokiem zgodnie z ruchem wskazówek zegara zobaczymy: pałac Chrystiana VIII, pałac Fryderyka VIII, pałac Chrystiana IX oraz pałac Chrystiana VIII.

Pałace Amalienborg

Pałac Chrystiana VIII - muzeum duńskiej monarchii

W pałacu tym utworzono Muzeum Amalienborg (Amalienborg Museum), w którym oprócz apartamentów i sal pałacowych prezentowane są eksponaty związane z najnowszym okresem duńskiej monarchii. Pamiętajmy jednak, że nie zobaczymy tu regaliów władzy ani największych skarbów sprzed XIX stulecia, gdyż te przechowywane są w zamku Rosenborg, a Muzeum Amalienborg skupia się na czasach po wygaśnięciu głównej linii Oldenburgów.

Na udostępnianym przez cały rok parterze pałacu czekają na nas m.in.:

• komnata Fabergé ze wspaniałymi zbiorami złotniczymi wykonanymi w carskiej Rosji. Obie monarchie, duńska i rosyjska, na przełomie XIX i XX wieku były ze sobą blisko związane, co doskonale odzwierciedla prezentowana tu kolekcja,
• prywatne pomieszczenia wykorzystywane dawniej przez rodzinę królewską - w tym jadalnia oraz apartamenty, w których zachowały się oryginalne meble oraz dekoracje,
• osobiste przedmioty należące do członków rodziny królewskiej.

Na głównym piętrze pałacu (tzw. piano nobile) mieszczą się sale reprezentacyjne wciąż wykorzystywane przez monarchię. Są one udostępniane do zwiedzania, ale nie każdego dnia - więc przed wizytą warto to zweryfikować. Za neoklasyczny wygląd wnętrz tej części pałacu odpowiadał Nikolaj Abraham Abildgaard - jeden z najbardziej utalentowanych duńskich przedstawicieli klasycyzmu, który otrzymał misję odrestaurowaniu pałacu po przejęciu go przez rodzinę królewską. Część dekoracji wykonał jego uczeń, młody Bertel Thorvaldsen.

Do najważniejszych pomieszczeń piętra reprezentacyjnego należy wspaniała balowa Sala Gala z pięknym kasetonowym sufitem oraz rzeźbami dłuta Thorvaldsena. Oprócz niej udostępnione do zwiedzania są m.in.: sale recepcyjne, sala tronowa i gotycka biblioteka.

Aktualne ceny biletów oraz dni i godziny otwarcia sprawdzimy tutaj.

Pałac Fryderyka VIII - rezydencja księcia Fryderyka i rodziny

W pałacu tym mieszka następca tronu książę Fryderyk wraz z pochodzącą z Australii (Tasmanii) małżonką Marią Donaldson oraz czwórką dzieci. Królowa od przedstawicieli swojej ojczyzny otrzymała w darze cztery diabły tasmańskie, które odnalazły nowy dom w Zoo w Kopenhadze. Zwierzęta te występują na dziko tylko na jej rodzimej wyspie, ale ich obecność w ogrodach zoologicznych ma na celu pomoc w ochronie gatunku, gdyż całkiem niedawno groźba ich wyginięcia była bardzo poważna.

Pałac nie jest możliwy do zwiedzania.

Pałac Chrystiana IX - oficjalna zimowa rezydencja królowej

Jest to oficjalna zimowa rezydencja królowej Małgorzaty II (głowa państwa w trakcie miesięcy letnich przebywa zazwyczaj w innych lokalizacjach). O obecności władczyni informuje podniesiona flaga. Pałac nie jest możliwy do zwiedzania.

Pałac Chrystiana VII - pałac reprezentacyjny duńskiej monarchii

Ostatni z pałaców również nie jest dostępny dla turystów. Jego wnętrza udostępniane są gościom monarchii oraz wykorzystuje się je do organizacji najważniejszych wydarzeń (w pałacu odbywa się na przykład bal noworoczny).

Uroczysta zmiana warty

Kompleks pałacowy Amalienborg przez całą dobę strzeżony jest przez przedstawicieli duńskiej Gwardii Królewskiej, którzy zmieniają się co dwie godziny. Uroczysta ceremonia zmiany warty odbywa się jednak tylko raz dziennie - o godzinie 12:00. Na pewno warto tak zaplanować nasz dzień, żeby móc zobaczyć ją na żywo. O 11:30 gwardziści wyruszają spod zamku Rosenborg, żeby o 12:00 pojawić się na terenie Amalienborga.

Jeśli odwiedzamy Kopenhagę w okresie zimowym (od września do kwietnia) to istnieje duża szansa, że na miejscu przebywa królowa lub któryś z jej synów. W takim przypadku ceremonii towarzyszy królewska orkiestra (gdy w pałacu rezyduje królowa) lub odbywa się ona przy akompaniamencie fletów oraz bębnów.

Duńscy gwardziści, podobnie jak brytyjscy, noszą charakterystyczne wysokie niedźwiedzie czapki (bermyce). Ich barwna nazwa nawiązuje do faktu, że oryginalnie pokrywano je niedźwiedzia skórą.

Ogród Amalie (Amaliehaven) i rzeźby Arnaldo Pomodoro

Ten urokliwy, choć niewielki ogród znajduje się pomiędzy kompleksem Amalienborg a portem. Co ciekawe, park ten powstał dopiero w 1983 roku (jego projektantem był belgijski architekt Jean Delogne), a wcześniej mieściły się tu stocznia oraz terminal portowy.

Ozdobą parku są rzeźby cenionego włoskiego artysty Arnaldo Pomodoro, który znany jest jako twórca słynnego Złotej Kuli ozdabiającej dziedziniec Muzeów Watykańskich.

Najwięcej blasku Ogród Amalie nabiera w kwietniu, w okresie kwitnięcia wiśni japońskich.