Jak podróżować po Niemczech? Pociągi, autobusy i komunikacja miejska

Niemcy zajmują dość dużą powierzchnię, a ich najciekawsze miasta porozrzucane są nierównomiernie po całym kraju. Jeśli mamy w planach odwiedzić interesujące miejsca leżące w różnych landach (niemieckich województwach) musimy nierzadko przejechać kilkaset kilometrów.

Na szczęście podróżowanie pomiędzy niemieckimi miastami nie jest skomplikowane, ale warto wiedzieć, jak najlepiej zorganizować podróż, aby wydać najmniej pieniędzy i spędzić jak najmniej czasu w podróży. Niestety, najczęściej dwa ostatnie warunki będą się wzajemnie wykluczać.

W naszym przewodniku opisaliśmy w sposób praktyczny wszystkie najważniejsze kategorie transportu u naszych zachodnich sąsiadów - wliczając w to również wprowadzenie do komunikacji miejskiej, która w większości niemieckich miast działa w podobny sposób.

Pociągi w Niemczech

Najwygodniejszym i najszybszym sposobem poruszania się pomiędzy niemieckimi miastami są pociągi. Najczęściej przyjeżdżają one na czas, choć spóźnienia kilkuminutowe nie są niczym niespotykanym. Niestety, z reguły podróże kolejowe będą również najdroższe.

Większość tras w Niemczech obsługiwana jest przez narodowego przewoźnika Deutsche Bahn (DB). Od jakiegoś czasu na pojedynczych trasach konkuruje z nim prywatna firma Flixtrain, należąca do popularnego operatora zielonych autobusów. Obsługują oni kilka popularnych połączeń (m.in. Berlin - Frankfurt, Hamburg - Frankfurt - Stuttfart oraz Akwizgran - Berlin - Drezno) i przy zakupie z dużym wyprzedzeniem oferują na nich niskie ceny. Ich pełną siatkę połączeń znajdziecie na oficjalnej stronie.

W przypadku narodowego przewoźnika wprowadzony został podział tras ze względu na odległość oraz jakość taboru. Z perspektywy turysty najłatwiej wydzielić dwie kategorie:

• pociągi regionalne (RE - Regional-Express, RB - Regionalbahn oraz S-Bahn) kursujące na mniejszych odległościach pomiędzy miastami lub w obrębie obszarów metropolitalnych. Pociągi te mają stałe ceny na konkretnych trasach i nie jest w nich wymagana rezerwacja miejsc.
• pociągi InterCity łączące ze sobą największe miasta, gdzie ceny biletów zależą od typu pociągu i różnią się w zależności od momentu zakupu, a do tego może być wymagana w nich rezerwacja miejsc. Dzielą się one na InterCityExpress (w skrócie ICE) obsługiwane przez kolej dużych prędkości osiągającą do 300 km/h oraz nieco "wolniejsze" i mniej komfortowe pociągi Intercity/Eurocity (IC/EC), których maksymalna prędkość wynosi maksymalnie 200 km/h.

Taryfy i bilety

W przypadku pociągów regionalnych zawsze obowiązuje stała cena (Normalpreise). Bilety możemy zakupić w dowolnym momencie.

Inaczej wygląda sytuacja z pociągami InterCity, dla których obowiązują taryfy zniżkowe Spar (od niemieckiego oszczędność) oraz taryfa normalna nazywana elastyczną (Flexpreis).

• Flexpreis - jest to taryfa normalna (czyli ceny są wysokie, nawet pięciokrotnie wyższe niż w przypadku Super Sparpreis Aktion) z kilkoma udogodnieniami takimi jak możliwość zwrotu oraz skorzystanie z dowolnego pociągu, o ile dostępne są w nim wolne miejsca. Ten rodzaj biletów możemy zakupić w dowolnym momencie, bo zawsze ma tę samą cenę;
• Super Sparpreis Aktion - najtańsza taryfa dostępna na niektórych trasach przy zakupie z dużym wyprzedzeniem - ceny najtańszych biletów zaczynają się od 12,90€ na najkrótszych trasach. Bilety podlegają zwrotowi tylko przez 12 godzin od zakupu.
• Super Sparpreis - nieco droższa taryfa zniżkowa, w której ceny zaczynają się od 17,90€ - tu również zwroty możliwe są do 12 godzin od zakupu biletu;
• Sparpreis - najdroższa z taryf zniżkowych - jej ceny zaczynają się od 21,90€. Teoretycznie zwroty sa możliwe do jednego dnia przed odjazdem, ale w praktyce zwrot otrzymujemy w formie vouchera ważnego przez 3 lata, a nie gotówki.

Bilety na konkretne połączenia InterCity pojawiają się około 180 dni przed datą odjazdu i podobnie jak w polskim Pendolino najtańsze bilety potrafią szybko się wyprzedawać.

Gdzie kupimy bilety na pociąg?

Bilety możemy kupić przez Internet na oficjalnej stronie bahn.com lub bezpośrednio na dworcu w kasie lub automacie. Zakup z wyprzedzeniem ma sens wtedy, gdy chcemy skorzystać z oferty Sparpreis, w innym wypadku możemy spokojnie kupować bilet na ostatnią chwilę (choć w szczycie sezonu zawsze warto sprawdzić dostępność miejsc dla wybranego połączenia).

Jak taniej podróżować pociągami w Niemczech?

Na szczęście w przypadku dłuższych podróży lub planów zwiedzenia większej ilości miejsc możliwe jest zmniejszenie kosztów zakupu biletów kolejowych korzystając z jednej z kilku dostępnych opcji.

Deutschlandticket - sposób na tańsze podróżowanie po Niemczech - co o nim wiemy?

W 2022 roku w Niemczech pojawił się bilet za 9€ (9-Euro-Ticket) umożliwiający darmowe korzystanie przez miesiąc ze wszystkich środków lokalnego oraz regionalnego transportu publicznego. Rozwiązanie to było bardzo popularne, a do tego miało pozytywny wpływ na środowisko, więc władze niemieckie na 2023 rok przygotowują następcę tego rozwiązania - bilet Deutschlandticket za 49,00 € (228,87 zł).

Niestety, z powodu opóźnień na szczeblu administracyjnym bilet ten nie wszedł w życie w styczniu 2023, choć jego uruchomienie planowane jest na kwiecień 2023 roku. Kwestią sporna sa jak zawsze pieniądze - komunikacja miejska w Niemczech należy do dość drogich, więc spółki miejskie muszą otrzymać odpowiednią rekompensatę.

Jakie mają być zasady biletu Deutschlandticket?

• ma on umożliwiać nielimitowane podróże transportem lokalnym (w tym komunikacja miejską) oraz pociągami regionalnymi w drugiej klasie,
• ma on działać na zasadzie subskrypcji na pełny miesiąc, z której będziemy mogli zrezygnować - nie wiadomo jednak na jakich dokładnie zasadach. Może się okazać, że odwiedzając Niemcy na przełomie kwietnia i maja będziemy musieli opłacić subskrypcję za dwa miesiące plus dodatkowo zapłacić za jej zamknięcie (choć w wielu przypadkach wyjdzie to i tak taniej niż kupowanie istniejących dziś biletów pojedynczych lub dziennych),
• bilet będzie w wersji cyfrowej.

Brzmi to dobrze, ale pamiętajmy, że bilet ten przyda się przede wszystkim turystom planującym zwiedzanie jednego kraju związkowego (np. Bawarii) lub kilku sąsiadujących ze sobą, ponieważ dalsze podróże przy korzystaniu wyłącznie z transportu regionalnego są niemałym wyzwaniem logistycznym - trwają długo i wymagają wielu przesiadek.

BahnCard

BahnCard to roczna karta zniżkowa, która umożliwia zakup biletów z 25%, 50% lub 100% zniżką. Najpopularniejsza wśród turystów wersja Bahncard 25 występuje również w wersji testowej umożliwiającej zakup karty na trzy miesiące, z której możemy zrezygnować zanim zostanie automatycznie przedłużona do roku.

Ceny kart (w klasie 2):

• BahnCard 25 (zniżka 25%) - 59,90 € (279,79 zł),
• BahnCard 50 (zniżka 25% w taryfie Spar i 50% w taryfie elastycznej) - 244,00 € (1139,70 zł) lub w przypadku podróżnych w wieku 18-26 lat 69,90 € (326,50 zł),
• BahnCard 100 (darmowe podróżowanie koleją oraz komunikacja miejską) - 4339,00 € (20267,04 zł).

Ostatnią wersję przedstawiamy jako ciekawostkę, gdyż raczej żaden turysta z niej nie skorzysta.

Kartę możemy zakupić online - jest ona wysyłana na adres domowy, ale możemy z niej korzystać również w oficjalnej aplikacji niemieckiego przewoźnika o nazwie DB Navigator.

German Rail Pass

Jest to karta przeznaczona dla zagranicznych turystów, która występuje w dwóch wariantach. Pierwszy z nich pozwala na codzienne podróżowanie wszystkimi pociągami przez 3, 4, 5, 7, 10 lub 15 występujących po sobie dni. Drugi umożliwia podróżowanie przez 3, 4, 5, 7, 10 lub 15 dowolnych dni w okresie jednego miesiąca.

Dostępne są zniżki dla osób poniżej 28. roku życia oraz dla osób podróżujących we dwoje. Dzieci poniżej 12. roku życia podróżują za darmo z rodzicem.

Karta German Rail Pass ważna jest we wszystkich rodzajach pociągów obsługiwanych przez narodowego przewoźnika (w tym ICE). Do tego nie jest wymagana wcześniejsza rezerwacja miejsc, choć czasem warto jej jednak dokonać.

Mimo dużej wygody problemem może być cena karty, która jest dość wysoka. Przy 3 dniach dla osoby dorosłej w drugiej klasie cena wynosi aż 191,00 € (892,14 zł). Czym większa ilość dni, tym karta bardziej się opłaca - w przypadku 15 następujących po sobie dni zapłacimy "tylko" 452,00 € (2111,25 zł).

Więcej informacji znajdziecie na oficjalnej stronie.

Länder-Ticket - pomysł na tańsze podróżowanie regionalne

Jest to specjalny bilet, który pozwala na podróżowanie transportem regionalnym przez jeden dzień w obrębie wybranego landu. Jego ogólne zasady są następujące:

• ceny biletów różnią się pomiędzy krajami związkowymi, ale wszędzie obowiązuje podobna zasada - cena dla jednej osoby jest wysoka (od 22€ w górę, czasem nawet powyżej 30€), ale możemy dołączyć dodatkowo do trzech lub czterech kolejnych osób płacąc za każdą z nich od 3€ do około 9€.
• od poniedziałku do piątku bilet obowiąze od 9:00 do 3:00 w nocy kolejnego dnia,
• w weekendy oraz święta bilety obowiązują od północy do 3:00 w nocy kolejnego dnia.

Dla przykłady cena biletu Länder-Ticket obowiązującego w Bawarii to 27,00 € (126,11 zł) a bilety Brandenburgia-Berlin kosztuje 33,00 € (154,14 zł). Co ciekawe drugi przykład dotyczy de facto dwóch landów, bo Berlin posiada status samodzielnego kraju związkowego. Wszystkie dostępne warianty sprawdzimy tutaj

Quer-durchs-Land-Ticket - podróże po wszystkich krajach związkowych w trakcie jednego dnia

Bilet Quer-durchs-Land-Ticket pozwala na podróżowanie transportem regionalnym przez jeden dzień po terenie całych Niemiec. Kosztuje on 44,00 € (205,52 zł) i mogą z niego skorzystać dodatkowe 4 osoby - za każdą kolejną dopłacamy 7,00 € (32,70 zł). Dzieci poniżej 15 lat mogą dołączyć za darmo (maksymalnie 3 dzieci bez względu na liczbę osób dorosłych).

Kiedy możemy skorzystać z Quer-durchs-Land-Ticket?

• od poniedziałku do piątku bilet obowiązują od 9:00 do 3:00 w nocy kolejnego dnia,
• w weekendy oraz święta bilety obowiązują od północy do 3:00 w nocy kolejnego dnia.

Autobusy w Niemczech

Najtańszym środkiem transportu międzymiastowego w Niemczech są autobusy obsługiwane przez prywatnych przewoźników. Są one jednak znacznie wolniejsze od pociągów, ponieważ u naszych zachodnich sąsiadów obowiązują ograniczenia prędkości dla tego typu pojazdów.

Do wyboru mamy kilku popularnych przewoźników. Zaliczają się do nich:

• FlixBus - w przypadku zakupu z dużym wyprzedzeniem bilety są dość tanie - na przykład z Berlina do Hamburga dojedziemy już za około 12,00 € (56,05 zł) (podróż trwa 3 godziny). Bilet kupowany na pociąg z podobnym wyprzedzeniem może być droższy nawet czterokrotnie, ale podróż zajmie nam niecałe 2 godziny.
• PinkBus - stosunkowo nowa firma obsługująca zaledwie kilka tras (w tym Berlin - Hamburg), ale czasami ma na nich ceny niższe od FlixBusa.
• Eurobus - firma znana przede wszystkim z połączeń międzynarodowych, ale obsługuje również niemało tras krajowych na niemieckim rynku.

Pamiętajmy jednak, że chcąc skorzystać z najniższych cen musimy zakupić bilet z dużym wyprzedzeniem (zwłaszcza w sezonie). Warto też dodatkowo sprawdzić ceny kilku różnych połączeń, gdyż czasem różnica pomiędzy przewoźnikami może wynosić nawet kilkadziesiąt procent. Oprócz oficjalnych stron przewoźników warto skorzystać z którejś z porównywarek.

Do autobusu bezpłatnie możemy zabrać duży bagaż, który zostanie umieszczony w luku podczas wsiadania do autobusu.

Komunikacja miejska

Sposób działania komunikacji miejskiej zależy od konkretnych miast. W największych metropoliach najczęściej cały transport miejski jest zintegrowany i obowiązuje na niego jeden wspólny rodzaj biletów. W największych niemieckich miastach takich jak chociażby Berlin, Hamburg, Monachium czy Bonn działa metro (U-Bahn). (więcej o poruszaniu się po stolicy napisaliśmy w artykule Komunikacja miejska w Berlinie). Kolej podmiejska to S-Bahn.

Istnieje jednak kilka dość uniwersalnych zasad panujących w niemieckim transporcie miejskim. Należą do nich:

• bilety na pojedynczy przejazd są drogie - ceny w Hamburgu i Monachium wynoszą odpowiednio 3,60 € (16,82 zł) oraz 3,70 € (17,28 zł);
• planując częste korzystanie warto więc rozważyć zakup biletów okresowych (np. dziennych lub kilkudniowych);
• w wielu miastach dostępne są nieco tańsze bilety na krótszą podróż (do 4 przystanków, ich nazwa to Kurzstrecke);
• bardzo często w Niemczech cena biletu zależy od stref. Czasami stref jest mało jak w Berlinie (zaledwie trzy), ale w innym przypadku może ich być znacznie więcej;
• praktycznie zawsze musimy skasować bilet przed rozpoczęciem podróży - w autobusach kasowniki są w pojeździe, ale w metrze lub w kolejce najczęściej będą na peronie;
• do autobusów zawsze wsiadamy przednim wejściem, a wysiadamy pozostałymi;

Inne środki transportu

Własny samochód

Do Niemiec bez problemu możemy się wybrać własnym samochodem. Niemieckie autostrady (autobahn) uważane są za jedne z najlepszych na świecie, a do tego ich sieć jest bardzo rozbudowana. Pamiętajmy, że mimo powszechnej opinii, na niektórych odcinkach są limity prędkości.

Niemieckie autostrady są darmowe.

Carpooling - czyli wspólne przejazdy

Bardziej alternatywnym sposobem przemieszczania się po Niemczech jest carpooling, czyli wspólne przejazdy. Najlepiej będzie skorzystać z popularnej strony BlaBlaCar.

Pamiętajmy, że podróżując po Niemczech, szczególnie nie znając niemieckiego, nie jesteśmy u siebie. Warto wcześniej napisać do kierowcy z pytaniem, czy nie ma problemu z zabraniem kogoś, kto nie zna języka Goethego. Pozwoli to na uniknięcie późniejszych nieporozumień.

Ceny są porównywalne do tych autobusowych, jednak możemy dogadać się z kierowcą, aby odebrał nas i odwiózł pod podany adres. Olbrzymim minusem z kolei jest brak możliwości rezerwacji z dużym wyprzedzeniem, ponieważ kierowcy z reguły ogłaszają się kilka dni przed przejazdem. Musimy się też dostosować do godzin pasujących kierowcy.