Kętrzyn atrakcje, zabytki, zwiedzanie. Co warto zobaczyć?

Kętrzyn to średniej wielkości miasto na Mazurach, które leży nieopodal Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.

Najbardziej znane atrakcje Kętrzyna to zamek krzyżacki oraz zbudowana w stylu kościoła obronnego bazylika św. Jerzego.

Przed wybuchem II wojny światowej Kętrzyn (ówczesny Rastembork) był jednym z najbogatszych miast Prus. Z powodu zniszczeń wojennych miasto utraciło jednak swój średniowieczny oraz przemysłowy charakter, lecz wciąż możemy odnaleźć w nim trochę śladów po dawnej historii i świetności.

Historia miasta

Chcąc poznać początki dziejów miasta musimy cofnąć się do pierwszej połowy XIV wieku. Historyczna staropruska kraina Barcja znajdowała się już wtedy w rękach Zakonu Krzyżackiego, ale nie oznaczało to wcale nastania czasów pokoju, ponieważ zakonowi wciąż zagrażały najazdy litewskie.

W tym czasie nieopodal dawnej pruskiej osady Rast, na skraju puszczy, na niewielkim wzniesieniu, Krzyżacy zbudowali drewnianą strażnicę. Wartownia miała pomagać w odpieraniu Litwinów oraz stanowić jedną z baz wypadowych na wschód.

Pierwsze wzmianki o strażnicy nazwanej Rastenburg (pol. Rastembork) pochodzą z 1342 roku, ale z dużą dozą prawdopodobieństwa można założyć, że powstała ona znacznie wcześniej. Wiadomo, że przynajmniej dwa razy warownię najechali i obrócili w popiół Litwini. Po raz pierwszy spalili ją wojacy dowodzeni przez książąt Kiejstuta i Olgierda 3 listopada 1345 roku. Strażnicę odbudowano, ale niedługo później - 22 lutego 1347 roku - znów padła łupem wojsk litewskich.

Wokół wartowni powoli rozwijała się osada, która po każdej odbudowie szybko na nowo zaludniała się mieszkańcami. Już 11 listopada 1357 roku osada otrzymała przywilej lokacyjny (prawa miejskie) na prawie chełmińskim.

Do końca XIV wieku istniały już w mieście zamek (w którym urzędował prokurator) oraz bazylika. XV wiek zapisał się w historii miasta jako okres niepokojów oraz buntów przeciw władzy Zakonu. Już w 1410 roku burmistrz poddał miasto królowi polskiemu, a w 1440 roku Rastenburg dołączył do innych miast pruskich i powołał Związek Pruski. W 1454 roku mieszczanie zdobyli zamek, a urzędującego w nim prokuratora Wolfgana Sauera utopili w stawie młyńskim. Ostatecznie jednak miasto znalazło się pod auspicjami Prus Zakonnych.

Pierwszy złoty wiek w historii Rastemborka rozpoczął się wraz z sekularyzacją zakonu w 1525 roku. W tym czasie rozkwitały handel oraz rzemiosło. Miasto rozbudowywano, a tuż obok bazyliki powstała założona przez księcia Albrechta Hohenzollerna szkoła przygotowującą uczniów do studiów na uniwersytecie w Królewcu.

Dobre czasy trwały mniej więcej do połowy XVII wieku, po czym nastąpiły dwa stulecia wojen, epidemii, i ogólnej zapaści.

Karta odmieniła się dopiero w połowie XIX wieku, gdy Rastembork został ważnym ośrodkiem przemysłowym oraz gospodarczym, w czym pomogło doprowadzenie do miasta linii kolejowej z Królewca. W tym czasie trwała wielka przebudowa - oprócz fabryk oraz infrastruktury kolejowej i drogowej powstały m.in.: nowy ratusz, budynek starostwa czy siedziba loży masońskiej. Do końca wieku w mieście działały m.in. duży browar oraz jedyna na Mazurach cukrownia.

W XIX wieku Rastembork stał się jednym z najbogatszych miast Prus Wschodnich. O skali rozwoju świadczy powiększająca się liczba mieszkańców - w 1820 roku było ich 2300, w 1848 roku 4359, a pod koniec XIX wieku miasto zamieszkiwało już 8115 osób.

Dobre czasy przerwał XX wiek. Wybuch I wojny światowej rozpoczął długoletni kryzys, który trwał do lat 30. Aż do zakończenia II wojny światowej miasto pozornie znajdowało się na uboczu drugiego wielkiego konfliktu. W rzeczywistości nieopodal granic miasta, pośród mazurskich lasów, powstała główna kwatera Adolfa Hitlera nazywana Wilczym Szańcem, do budowy której zatrudniano mieszkańców Rastemborka.

Więcej: Wilczy Szaniec: zwiedzanie kwatery głównej Hitlera

Kres historycznej tkance miejskiej przyniósł styczeń 1945 roku. Wojska rosyjskie spaliły niemalże całą zabudowę starego miasta, w miejscu której po wojnie powstały blokowiska, oraz dużą część nowego miasta.

Po upadku hitlerowskich Niemiec Rastembork znalazł się w granicach Polski, a od 7 maja 1946 roku nosi nazwę Kętrzyn.

Wojciech Kętrzyński

Kętrzyn swoją powojenną nazwę otrzymał na cześć Wojciecha Kętrzyńskiego, jednego z najwybitniejszych mazurskich historyków, etnografa, autora pracy "O Mazurach".

Kętrzyński przyszedł na świat jako Adalbert von Winkler. Urodził się 11 lipca 1838 roku w Giżycku (więcej o tym mieście przeczytacie w naszym artykule: Giżycko: atrakcje, plaża, jezioro). Jego ojciec pochodził ze szlacheckiej kaszubskiej rodziny.

W latach 1855-1859 uczęszczał do kętrzyńskiego gimnazjum, a w 1861 roku przyjął nazwisko swoich przodków. O swoim polskim pochodzeniu miał dowiedzieć się od siostry dopiero rok po rozpoczęciu nauki. Kętrzyński dużą część swojego dorosłego życia spędził na poznawaniu nowo odkrytej ojczyzny. Wziął także udział w powstaniu styczniowym, za co ukarany został karą więzienia i osadzono go w Berlinie.

Po odbyciu kary udał się do Królewca, gdzie ukończył naukę na tamtejszym uniwersytecie. W kolejnych latach zasłynął z wydania wielu opracowań naukowych przybliżających dzieje Mazur i Polski.

Herb miasta: brązowy niedźwiedź skryty pośród drzew

Kętrzyn w swoim herbie ma niedźwiedzia o brązowym kolorze sierści, który z groźną miną stoi na wzgórzu pomiędzy trzema drzewami iglastymi.

Według legendy nawiązano tym do żyjącego niegdyś w okolicznych lasach niedźwiedzia, który wielokrotnie dawał się we znaki mieszkańcom. Pewnego razu miarka się przebrała. Miejscowi zebrali znaczne siły i ruszyli w pościg za zwierzęciem. Nieopodal Mrągowa drapieżnik miał nawet stracić jedną z łap, ale dał radę zbiec i schronić się na wzgórzu nieopodal średniowiecznego Kętrzyna. Ostatecznie obława dopadła i uśmierciła dawnego prześladowcę.

Jak zwiedzać Kętrzyn?

Dwie najważniejsze atrakcje Kętrzyna, czyli zamek krzyżacki oraz bazylika św. Jerzego, praktycznie ze sobą sąsiadują. Jeśli nie mamy zbyt wiele czasu, to oba zabytki zwiedzimy w maksymalnie 2-3 godziny.

Pozostałe zabytki i atrakcje również znajdują się w zasięgu spaceru, choć np. Stado Ogierów oddalone jest od zamku o około kilometr. Chcąc zwiedzić większość najważniejszych atrakcji oraz zabytków warto zaplanować na wizytę w Ketrzynie cały dzień..

ZDJĘCIA: 1. Bazylika św. Jerzego; 2. Kościół św. Katarzyny.

Atrakcje Kętrzyna, zabytki, ciekawe miejsca - co warto zobaczyć?

Zamek Krzyżacki

Historia gotyckiego zamku sięga drugiej połowy XIV wieku. Budowla powstała w południowo-wschodnim narożniku murów miejskich i z początku pełniła funkcję siedziby zakonnego prokuratora. Zamek otoczono murem, trzema basztami oraz bramą wjazdową, z których fragmenty przerwały do naszych czasów.

Kętrzyńska warownia na przestrzeni wieków była wielokrotnie niszczona, odbudowywana czy przebudowywana. W styczniu 1945 roku ostatecznie obróciły ją w popiół wojska rosyjskie. Dzięki staraniom władz regionu w 1964 roku rozpoczęto mozolną odbudowę zamku w oryginalnym stylu gotyckim. Prace zakończono już dwa lata później, a współcześnie zamek jest jedną z największych wizytówek miasta.

Obecnie we wschodnim skrzydle zamku swoja siedzibę ma Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego. Dostęp do zamkowego dziedzińca jest darmowy. Na terenie zamku działa Galeria Stowarzyszenia Kulturalnego „Konik Polski”, w której zakupimy wyroby lokalnych artystów, wzorowane na regionalnym wzornictwie. Nawet jeśli nie planujemy zakupu pamiątek, warto zajrzeć do środka i rzucić okiem na wspaniałe przykłady rękodzieła.

Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego (na zamku)

Mimo że kolekcja mieszczącego się na zamku muzeum nie należy do największych, to może pochwalić się wieloma wspaniałymi obiektami. Niektóre z nich stanowią unikalne dziedzictwo regionu i próżno szukać artefaktów tego typu w innych placówkach muzealnych na terenie Polski. Ważną częścią ekspozycji są zabytki pochodzące z historycznych pałaców Prus Wschodnich.

Wystawę podzielono na kilka grup tematycznych. Są to m.in.:

• Sztuka dawna - wsród eksponatów warto wymienić: XVIII-wieczny kartusz herbowy z pałacu w Arklitach, epitafia, wielokolorową skrzynię posagową, dwie chorągwie pogrzebowe pochodzące z kościoła w Galinach, chorągwie nagrobne oraz rzeźby pochodzące z lokalnych kościołów.

• Historia zamku w Kętrzynie - wystawa skupia się na historii kętrzyńskiego zamku oraz na etapach jego przebudowy.

• Dawny Rastenburg: miasto i ludzie - z tej wystawy dowiemy się więcej o codziennym życiu mieszkańców niemieckiego Rastenburga; wśród eksponatów zobaczymy m.in.: pamiątki po loży masońskiej, stare pocztówki, zdjęcia, pieczęcie cechów, obiekty codziennego użytku. Wystawa zorganizowana jest tematycznie i w sposób przyciągający uwagę.

• Okruchy dawnej świetności - ozdobą ostatniej ekspozycji są obiekty z porcelany (świeczniki oraz lustro kryształowe) z pałacu w Arklitach, które wykonano w królewskiej fabryce porcelany w Miśni. Inne eksponaty to chociażby figurka wykonana w holenderskim Delft oraz stół intarsjowany z dworu z Tołku.

Odwiedzając muzeum warto spróbować trafić na trwający trochę ponad 10 minut pokaz multimedialny, przedstawiający w skrócie historię miasta.

Na spokojne zwiedzenie muzeum warto zaplanować przynajmniej godzinę. W sezonie letnim 2020 roku wejście do muzeum było darmowe.

Zdjęcia:

Stara Synagoga

Tuż przy zamku, wciśnięta w rząd XIX-wiecznych kamienic, stoi synagoga z 1853 roku. Budowla ta była wykorzystywana przez wyznawców judaizmu do 1914 roku, po czym została zakupiona przez kościół baptystów. Fasada znajduje się obecnie w kiepskim stanie i ewidentnie wymaga remontu [stan na wrzesień 2020].

Warto w tym miejscu wspomnieć, że był to mniejszy dom modlitewny. Główna, nieistniejąca już synagoga, została spalona przez Niemców w trakcie tzw. "nocy kryształowej" (z 9 na 10 listopada 1938 roku).

Bazylika św. Jerzego: najlepiej zachowany kościół obronny na Mazurach oraz wieża widokowa

Oddalona o dosłownie kilka minut spacerkiem od zamku bazylika (posiadające rangę bazyliki mniejszej) przypomina o średniowiecznej historii miasta. Gotycka bryła budowli różni się jednak od typowych świątyń chrześcijańskich. Kętrzyński kościół łączył w sobie funkcje sakralne z obronnymi (został włączony w system obwarowań miejskich) i oglądany z konkretnej perspektywy może na myśl bardziej przywodzić zamek aniżeli miejsce modlitwy.

Historia kościoła sięga drugiej połowy XIV wieku. Pierwotnie był to budynek jednonawowy, jednak już na przełomie XIV i XV wieku uzyskał trzynawową formę. Po pożarze w 1500 roku do świątyni dobudowano prezbiterium, które co nietypowe, jest odchylone w stosunku do osi nawy głównej.

Wnętrza świątyni cechuje typowa dla kościołów ewangelickich skromność i wszechobecny biały kolor. Na uwagę zwraca przede wszystkim wspaniałe sklepienie kryształowe, niezbyt często spotykane w Polsce, które wykonał mistrz Matz z Gdańska.

Innymi wartymi uwagi elementami wystroju są: wielokolorowa ambona z 1594 roku oraz organy z 1721 roku. Ich twórcą był Jan Mosengel z Królewca, budowniczy organów w sanktuarium w Świętej Lipce.

Na ścianach niewiele jest typowych dla kościołów katolickich tablic pamiątkowych czy rzeźb, nielicznym wyjątkami są płyty nagrobne, w tym jest epitafium Krzysztofa Schenka von Tautenburg z 1597 roku.

Dla wielu turystów największą atrakcją kościoła jest jednak wieża, na ostatnim piętrze której utworzono taras widokowy. Do pokonania jest około 170 stopni. Na tarasie, korzystając z niewielkich okienek, możemy obejrzeć miasto i okolicę. Niestety, aż nazbyt widoczne są wojenne zmiany w tkance miejskiej - stare miasto zatraciło swój średniowieczny charakter, i dziś jest w większej mierze blokowiskiem.

Bilety na wieżę kosztują 4 zł [stan na sierpień 2020 roku]).

Zanim jednak rozpoczniemy wdrapywanie się na szczyt wieży, możemy zajrzeć wcześniej do dwóch… cel więziennych. Według legend to właśnie w jednej z nich miał być przetrzymywany skazaniec, który podczas swojego pobytu w kętrzyńskiej bazylice wyrzeźbił figurkę Madonny z Dzieciątkiem. Po ukończeniu swojego dzieła został uwolniony i wyruszył do Reszla. Zbliżając się do miejsca docelowego przysiadł przy jednej z lip, na której zawiesił swoją rzeźbę, która zasłynęła wieloma cudami. Miejsce to przyciągało wielu turystów i na przestrzeni wieków przekształciło się w jedno z najważniejszych sanktuariów maryjnych w Polsce.

Kościół ewangelicki św. Jana (historyczna szkoła i Kościół Polski)

Bezpośrednio przy bazylice stoi niepozorny budynek, w którym mieści się kościół ewangelicki pw. św. Jana. Historia budowli sięga 1480 roku. Pierwotnie budynek był znacznie mniejszy i pełnił funkcję kaplicy cmentarnej. W 1545 roku książę Albrecht Hohenzollern założył w Kętrzynie szkołę (Szkoła Wielka), której zadaniem było przygotowanie uczniów do studiów na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu. Zamiast wznosić nowy gmach podjęto decyzję o adaptacji istniejącej kaplicy cmentarnej. W tym celu dostawiono do niej nowy dwupiętrowy budynek. Rozbudowany gmach pełnił funkcję szkoły aż do początku XIX wieku, po czym znów przekształcono go w świątynię. Co ciekawe, w dawnej kaplicy przez cały czas odbywały się nabożeństwa w języku polskim - przez co świątynie nazywano kościołem polskim.

Od zakończenia II wojny światowej jest to jedyny kościół ewangelicki w Kętrzynie.

Wnętrze świątyni skrywają kilka zabytkowych elementów, ale musimy mieć trochę szczęścia, żeby zajrzeć do środka. Wśród największych skarbów kościoła warto wymienić: XVIII-wieczne organy, drewniane sklepienie z 1817 roku czy barokowa ambona z 1730 roku.

Średniowieczne mury obronne

Kętrzyn otoczono pierścieniem murów obronnych już w XIV wieku. Do naszych czasów przetrwało kilka fragmentów tych fortyfikacji. W najlepszym stanie zachowały się:

• mury przy bazylice św. Jerzego,
• baszta w północno-wschodniej rogu dawnego starego miasta (współrzędne: 54.075433, 21.377275) oraz odchodzący od niej długi fragment muru, który ciągnie się wzdłuż parkingu,
• fragment fortyfikacji przy skwerze im. Arno Holza.

Budynek dawnej loży masońskiej

Jednym z ciekawszych zabytków w mieście jest budynek dawnej loży masońskiej. Lożę wolnomularską o nazwie Drei Thore des Tempels (pol. Trzy bramy Świątyni) założono w Kętrzynie 9 października 1818 roku. W latach 1860-1864 wzniesiono jej siedzibę, która stanęła nieopodal granicy historycznego starego miasta.

Jednopiętrowy budynek powstał na planie prostokąta i można zauważyć w nim inspiracje późnym gotykiem angielskim. Budowlę wyróżniają cztery ośmioboczne wieżyczki oraz pięcioboczny ryzalit z klatką schodową.

Kętrzyńska siedziba loży była wykorzystywana aż do jej rozwiązania w latach 30. XX wieku, po czym budynek trafił w ręce miasta, które zamieniło go na kino oraz dom kultury. Pojedyncze pamiątki po kętrzyńskiej loży zobaczymy na wystawie w Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego.

Pod koniec XX wieku gmach odrestaurowano. Obecnie mieści się w nim kilka instytucji: Stowarzyszenie im. Arno Holtza dla Porozumienia Polsko-Niemieckiego, biblioteka miejska, a nawet kawiarnia.

Ratusz oraz budynek starostwa powiatowego

Jedną z najbardziej charakterystycznych kętrzyńskich budowli jest ratusz, który wzniesiono w latach 1885-1886 w stylu eklektycznym. Budynek nie należy co prawda do największych ratuszy dawnych Prus Wschodnich, ale trudno przejść obok niego obojętnie. W dolnej części ratusza działa restauracja Kardamon.

Gmach ratusza stoi też w dość nietypowym miejscu, nieco dalej od historycznego starego miasta. Pierwotny, średniowieczny ratusz, który wzniesiono przy rynku starego miasta, rozebrano w 1783 roku. Przez kolejnych sto lat rada miejska musiała zbierać się w wynajmowanych pomieszczeniach. Dopiero w latach 1881-1883 zakupiono teren pod budowę nowego ratusza na obszarze nazywanym w tamtym czasie Chłopskim Przedmieściem.

Bezpośrednio za ratuszem stoi imponujący gmach starostwa powiatowego z czerwonej cegły, który powstał pod koniec XIX wieku. Budowlę wzniesiono na pogorzelisku po pożarze z 1890 roku, który strawił około 20 budynków.

Ławeczka Wojciecha Kętrzyńskiego

Naprzeciwko ratusza, przy placu Józefa Piłsudskiego, rozciąga się niewielki park z fontanną. Jego ozdobą jest ławeczka z rzeźbą Wojciecha Kętrzyńskiego, na cześć którego Kętrzyn otrzymał swoją nazwę.

W jednym z budynków przy parku działa punkt informacji turystycznej.

Zabytkowe kamienice

Spacerując po bliższych i dalszych zakątkach Kętrzyna na pewno natrafimy na kilka zabytkowych kamienic. Nie wszystkie z nich znajdują się w najlepszym stanie, ale część z nich potrafi przyciągnąć uwagę na dłużej.

Zabytkowe kamienice zobaczymy chociażby przy placu Józefa Piłsudskiego. Jedna z fasad wyróżnia się klasycystycznymi pilastrami.

W uliczce Mickiewicza, która odchodzi z okolicy budynku starostwa powiatowego, warto odnaleźć odrestaurowaną kamienicę z 1901 roku (adres: Mickiewicza 8).

Historyczne fasady odnajdziemy także wzdłuż ulicy gen. Władysława Sikorskiego. Jednym z przykładów jest tzw. kamienica Jacoby’ego (adres: Sikorskiego 11), którą zbudował żydowski kupiec Carla Jacoby i urządził w niej sklep.

Neogotycki kościół św. Katarzyny

Kościół św. Katarzyny oddalony jest o kilka kroków od ratusza. Świątynia powstała w latach 1896-1897 w stylu neogotyckim. Był to pierwszy kościół katolicki konsekrowany w Kętrzynie od czasów reformacji. Za projekt budowli odpowiadał Fritz Heitmann, niemiecki architekt, który dał się poznać jako orędownik gotyckiej architektury Zakonu Krzyżackiego.

Wnętrza świątyni przetrwały bez szwanku obie wojny światowej. W środku w oczy rzucają się neogotyckie zdobienia - w tym malownicze sklepienie oraz wzornictwo ścian.

Stado Ogierów: jedna z najdłuższych murowanych stajni w Europie

Stado Ogierów to jeden z największych sekretów Kętrzyna. Wzniesiony w 1877 roku kompleks stadniny koni może poszczycić się jedną z najdłuższych murowanych stajni w Europie. Jej długość to aż 200 metrów. W środku mieści się około 160 boksów dla koni.

Aż do 1945 roku hodowano tu konie rasy wschodnio-pruskiej oraz trakeńskiej. Współcześnie w stadninie przebywają konie rasy zimnokrwistej oraz konie ras szlachetnych.

Teren stadniny jest otwarty dla odwiedzających. Centralną część kompleksu zajmuje ćwiczebny czworobok. Możemy także wejść do samej stajni i obejrzeć znajdujące się w niej zwierzęta - musimy jednak zakupić bilet w cenie 5 zł [stan na wrzesień 2020]. Wejściówki dostępne są w sekretariacie, w budynku po wschodniej stronie kompleksu (naprzeciwko stajni). W jednym ze skrzydeł zobaczymy historyczne powozy.

Polichromie Jerzego Nowosielskiego w cerkwi pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

Kolejnym dobrze skrywanym sekretem Kętrzyna jest niepozorna cerkiew pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, która stoi wzdłuż zabudowy mieszkalnej dalszy kawałek od historycznego starego miasta. Budynek aż do 1949 roku pełnił funkcję kościoła ewangelickiego, po czym przekazano go cerkwi prawosławnej.

Świątynia skrywa w sobie unikalny skarb: freski wykonane w 1954 roku przez Jerzego Nowosielskiego, malarza uważanego za jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy ikon. Tylko dwa kościoły prawosławne w naszym kraju mogą pochwalić się wykonanymi przez niego freskami: cerkiew w Kętrzynie oraz cerkiew św. Jana Klimaka w Warszawie.

Cerkiew możliwa jest do zwiedzenia w dni powszednie od 10:00 do 12:00 oraz 16:00 do 18:00, po wcześniejszym umówieniu pod numerem 885 385 044. Uwaga! Numer należy do proboszcza i sugerujemy zadzwonić z odpowiednim wyprzedzeniem.

Schrony bojowe z okresu II wojny światowej

Nieopodal Stada Ogierów, na terenie niewielkiego parku rozciągającego się za rondem Solidarności, zachowały się dwa schrony bojowe z okresu II wojny światowej.

Identyczne konstrukcje, które częściowo wystają ponad powierzchnię, powstały w 1942 roku i były często spotykanym elementu wojennego krajobrazu Mazur.

Konsulat Świętego Mikołaja: atrakcja (nie tylko) dla najmłodszych

Kolejną z unikalnych atrakcji Kętrzyna jest Konsulat Świętego Mikołaja, który utworzyła firma Doroszko, producent bombek oraz ozdób na choinkę. W trakcie ponad godzinnej wycieczki uczestniczy zobaczą w jaki sposób wydmuchiwane są bombki (z możliwością wykonania własnej), zobaczą wykonane przez firmę bombki oraz wejdą do specjalnie przygotowanego świątecznego miasteczka.

Uwaga! Zwiedzanie możliwe jest tylko o konkretnych godzinach. Jeśli chcielibyśmy się wybrać na miejsce warto wcześniej zarezerwować miejsce - formularz rejestracyjny oraz telefon dostępne są na tej stronie. Cena za osobę to 35 zł. [stan na październik 2022 rok]

Konsulat Świętego Mikołaja znajduje się tuż obok dworca kolejowego (adres: ul. Dworcowa 3A).

Jezioro Kętrzyńskie

Kętrzyn nie jest gorszy od wielu innych mazurskich miast i również posiada w swoich granicach jezioro. Jezioro Kętrzyńskie (nazywane również Jeziorem Górnym) leży w północnej części miasta.

Kętrzyński zbiornik wodny nie należy może do największych (jego wymiary to zaledwie 0,5 km na 0,3 km), ale jest za to idealnym miejscem na krótki odpoczynek i spacer. Wokół jeziora prowadzi trasa spacerowa, wzdłuż której ustawiono ławeczki. Nie zabrakło również molo.

Podczas spaceru wokół jeziora warto zwrócić uwagę na budynek urzędu gminy (adres: ul. Tadeusza Kościuszki 2), w ogrodzie którego ustawiono ławeczkę z niedźwiedziem.

Cmentarz wojenny

Na obrzeżach miasta, przy ulicy Kasztanowej (obok hotelu Argos), znajdziemy pozostałości po cmentarzu wojennym z okresu I wojny światowej. Spoczęło na nim ponad 200 żołnierzy armii niemieckiej oraz rosyjskiej, z których większość poległa we wrześniu 1914 roku.

Po zakończeniu II wojny światowej cmentarz został zniszczony, ale w ostatnich latach częściowo go odrestaurowano. Przed wojną na terenie cmentarza stał okrągły monument, który postawiono w hołdzie poległym na polach bitew mieszkańcom regionu.