Portugalia to kraj kojarzący się z pięknymi plażami, wspaniałym krajobrazem, skalistymi wybrzeżami, dobrym jedzeniem oraz winem Porto. Oprócz tego wielu z Was skojarzyć Portugalię może z „kafelkami” - a dokładniej z ceramicznymi płytkami - obecnymi w tym kraju niemal na każdym kroku . Chodzi oczywiście o azulejo, które w Lizbonie spotykamy nad wyraz często.
A czym tak naprawdę są azulejos ?
Azulejo to cienkie ceramiczne płytki, najczęściej używano ich jako elementów mozaik, które składały się z wielu (setek lub nawet tysięcy!) elementów pokrywających ściany. Poza zwykłym zdobieniem ścian (całych lub fragmentów) tworzyły one często osobne dekoracje. Niegdyś płytki pokrywały całe ściany, podłogi oraz sufity. Miało to miejsce zarówno w prywatnych mieszkaniach, jak i w pałacach, kościołach, klasztorach czy ogrodach.
Obrazy, które wykonane były z tych kafelków, przedstawiały często sceny historyczne i mitologiczne. Prócz tego miały także postać ikonografii religijnej. Kafelki układane na budynkach były uważane za najlepszy sposób na odróżnienie się wyglądam od innych i udekorowanie swojego miejsca zamieszkania.
Pochodzenie nazwy azulejo
Są dwie teorie genezy na temat samej nazwy azulejo. Pierwsza z nich zakłada, że nazwa prawdopodobnie pochodzi od arabskiego słowa azzelij (lub al zuleycha, al zuléija, al zulaiju, al zulaco), które oznacza mały gładki kamień. Druga z kolei przyjmuje, że azulejo wzięło się z języka hiszpańskiego i portugalskiego - a dokładniej ze słowa azul, które oznacza kolor niebieski. Przemawiać za tym może przede wszystkim to, że większość produkowanych kafelków w Portugalii była właśnie koloru niebieskiego.
Gdzie w Lizbonie zobaczy popularne płytki azulejos?
Dzisiaj w Portugalii płytki są dalej popularne w kulturze i sztuce, wśród młodych i starszych. Lizbona może pochwalić się nawet specjalnym muzeum kafelków.
Azulejo w Lizbonie - gdzie możemy je spotkać:
- w muzeum płytek - Museu Nacional do Azulejo
- spacerując po historycznej dzielnicy Alfama
- w Klasztorze św. Wincenta za Murami
- na ulicach
- na stacjach metra
Muzeum płytek - Museu Nacional do Azulejo
Jest to jedno z najciekawszych muzeów Lizbony. Oprócz samych płytek interesujące jest także miejsce, w którym się znajduje. Mieści się ono w dawnym Klasztorze Madre Deus (Klasztor Matki Boskiej), który zachwyca swoją architekturą. Wspaniałe zdobienia, krużganek i ołtarz zachwycają turystów.
Klasztor został wybudowany w 1509 roku, jednak w 1755 roku jego konstrukcja uległa zniszczeniu podczas wielkiego trzęsienia ziemi. Udało się zrekonstruować tą budowlę i obecnie znajduje się w nim muzeum azulejo. Znajdują się w nim wystawione do oglądania historyczne dzieła wykonane z kafelków a także nowe prace różnych artystów.
Jedną z ciekawszych prac w tym muzeum jest Panorama Lizbony, która została wykonana w 1738 roku (przedstawia panoramę miasta sprzed trzęsienia ziemi), a jej długość wynosi aż 36 metrów.
Dni i godziny otwarcia muzeum: [aktualizacja styczeń 2020]
- od wtorku do niedzieli - 10:00-18:00
- w poniedziałki zamknięte
- w dniach działania muzeum czynna jest także restauracja
- sklep z pamiątkami (otwarty w dni działania muzeum) zamykany jest 15 min przed końcem pracy muzeum
Ceny biletów: [aktualizacja styczeń 2020]
- bilet normalny - 5,00€
- bilet łączony za wejściówką do Panteonu Narodowego - 7,00€
Więcej informacji na oficjalnej stronie muzeum.
Wnętrza Klasztoru św. Wincenta za Murami
Klasztor św. Wincenta za Murami (Klasztor São Vicente de Fora / Mosteiro de São Vicente de Fora) - Kościół i klasztor, który został zbudowany w XVII wieku w Lizbonie. Należy do jednych z tych miejsc, w których możemy podziwiać ogromne kolekcje dzieł wykonanych z azulejos. W klasztorze znajduje się taras z widokiem na miasto (oraz rzekę Tag), a także królewski panteon (z dynastii Bragança).
Dni i godziny otwarcia:
- 08:00 - 13:00 i 14:00 - 17:00
Cena biletów:
- bilet normalny 5,00 Euro
Na ulicach
Lizbona to stolica Portugalii - z założenia musi więc godnie reprezentować kraj. Kafelki na pewno pomagają w utrwalaniu klimatu i piękna miasta. Możemy je zaobserwować na każdym kroku, także na budynkach prywatnych.
Na stacjach metra
Metro to kolejne miejsce w Lizbonie, gdzie praktycznie na każdym kroku spotykamy się ze sztuką wykonaną z kafelków.
Niektóre ze stacji tematycznie związane są ze swoimi nazwami, tak więc np. stacja Jardim Zoologico, na której wysiadamy jeśli chcemy udać się do ZOO, przedstawia wykonane z płytek obrazy zwierząt.
Więcej zdjęć do obejrzenia jest dostępnych w galerii: galeria - azulejo.
