Utrecht - atrakcje, zwiedzanie, zabytki. Sprawdź co warto zobaczyć!
Holenderski Utrecht kojarzony jest bardziej jako miasto uniwersyteckie (swoją siedzibę ma tu największy holenderski uniwersytet) aniżeli destynacja turystyczna.
Warto jednak pamiętać, że Utrecht zalicza się do najważniejszych miast w historii Holandii i dopiero w trakcie holenderskiego "Złotego wieku" stracił dominującą pozycję na rzecz Amsterdamu. Od VIII wieku Utrecht był również religijnym centrum Holandii.
Dziś w mieście zobaczymy wiele historycznych budynków - niektóre pochodzą już z wczesnego średniowiecza, a inne znajdują się w zupełnie niepozornych miejscach. Jednym z takich ukrytych klejnotów jest kościół św. Wilibrorda (Sint Willibrordkerk), którego pełne kolorów wnętrze oszałamia.
- Jak zwiedzać Utrecht?
- Co warto zobaczyć w Utrechcie? Największe atrakcje oraz zabytki
- Katedra bez nawy (katedra św. Marcina)
- Plac katedralny oraz urokliwe krużganki
- Wieża katedry - najlepszy punkt widokowy w Utrechcie
- Carillon na wieży katedralnej
- Miasto oplecione kanałami - spacer i rejs
- Kościół św. Wilibrorda (Sint Willibrordkerk)
- Dom Rietvelda w Utrechcie (Rietveld Schröderhuis)
- Muzeum konwentu św. Katarzyny
- Muzea w Utrechcie, które warto zobaczyć
- Atrakcje Utrechtu poza centrum - zamek De Haar
- Co zobaczyć w Utrechcie poza utartym szlakiem?
Jak zwiedzać Utrecht?
Większość ciekawych miejsc w Utrechcie leży w granicach historycznego centrum, więc miasto to możemy swobodnie zwiedzać pieszo. Jedną z nielicznych oddalonych atrakcji jest znajdujący się poza miastem zamek De Haar.
Zwiedzanie Utrechtu jest możliwe w trakcie całodniowej wycieczki, chociaż naszym zdaniem warto zarezerwować sobie jeden dodatkowy dzień, szczególnie jeśli chcemy odwiedzić muzea czy zamek.
Odwiedzając Utrecht nie powinniśmy się także nudzić, szczególnie wieczorami i w weekendy. W mieście odbywa się najwięcej imprez kulturalnych w Holandii (zaraz po Amsterdamie). Mieszka tu także wielu studentów i młodszych mieszkańców, przez co Utrecht żyje do późnych godzin nocnych.
Co warto zobaczyć w Utrechcie? Największe atrakcje oraz zabytki
Katedra bez nawy (katedra św. Marcina)
Jednym z największych turystycznych magnesów Utrechtu jest katedra św. Marcina. Budowę tej gotyckiej świątyni (jedynej w Holandii nawiązującej do francuskiego gotyku) rozpoczęto w 1254 roku i trwała blisko dwa wieki. W swoim czasie była to największa budowla sakralna w regionie, a jej imponująca wieża (112 metrów wysokości) była częstym motywem obrazów tamtego okresu.
Historia budowli w oryginalnym kształcie skończyła się 1 sierpnia 1674 roku, gdy wielka burza (i wywołane przez nią tornado) zburzyły środkową nawę, oddzielając tył z ołtarzem od wieży. Katedra do dziś, pomimo różnych pomysłów, nie została odbudowana, stanowiąc obecnie główną atrakcję turystyczną miasta.
Wstęp do katedry jest bezpłatny. W sobotę w świątyni organizowane są koncerty, w których udział bierze organista oraz/lub chór katedralny.
Dzisiejsze wnętrze katedry, choć pozbawione nawy i ogołocone na przestrzeni wieków, posiada kilka skarbów. Dość wspomnieć zachowany (choć noszący ślady zniszczeń z czasów rewolty heretyckich ikonoklastów) nagrobek średniowiecznego biskupa Guya d’Avesnes.
W kaplicy gdzie spoczęły doczesne szczątki duchownego można podziwiać malowidła ścienne z XV wieku. Ślady zniszczeń nosi również katedralny ołtarz. Na szczególną uwagę zasługują jednak tzw. kamienie cesarskie, które upamiętniają Konrada II i Henryka V. Obaj władcy zmarli w Utrechcie, a ich serca pogrzebano na terenie świątyni.
Plac katedralny oraz urokliwe krużganki
Teren po nawie głównej oraz okoliczne budynki tworzą plac katedralny, przy którym działa kilka przyjemnych kafejek i restauracji. Warto tu odpocząć i zebrać siły przed dalszym zwiedzaniem miasta.
Będąc przy katedrze powinniście odwiedzić przepiękny katedralny ogród oraz krużganki, jedne z najpiękniejszych w Holandii. Co ciekawe, podczas naszej wizyty wielu turystów zwiedzających okolicę wcale tu nie zachodziło, prawdopodobnie nie zdając sobie sprawy z ich istnienia.
Na co jeszcze warto zwrócić uwagę przy placu katedralnym?
- Po południowej stronie katedry zobaczymy zabytkowy gmachu Uniwersytetu z czerwonej cegły. W jego najstarszej części, audytorium z 1462 roku, podpisano porozumienie zwane "unią utrechcką".
- Po zachodniej stronie warto odnaleźć wejście na teren urokliwego dziedzińca Flora’s Hof, stanowiącego jeden z sekretów Utrechtu.
- Achter de Dom (dosłownie "kapitularz za katedrą"), wzniesiony około 1400 roku, w formie wieży obronnej.
Wieża katedry - najlepszy punkt widokowy w Utrechcie
Samotnie stojącą wieża katedry (Domtoren), we wnętrzu której zainstalowane dzwony oraz carillon, dominuje w utrechckim krajobrazie. Z jej tarasu widokowego, usytuowanego na wysokości 95 metrów, rozpościera się wspaniały widok na miasto oraz dalszą okolicę (przy dobrej pogodzie i małej ilości chmur będziemy mogli sięgnąć wzrokiem dziesiątki kilometrów w dal).
Na wieżę wchodzimy podczas wycieczki z przewodnikiem. W jej trakcie poznamy historię katedry oraz samej wieży, a także zobaczymy dzwony i obejrzymy Utrecht z lotu ptaka.
Wycieczka trwa około 60 minut i jest prowadzona w języku angielskim. Bilet dla osoby dorosłej kosztuje 13,50€. Dodatkowo dostępne są bilety ulgowe dla dzieci, uczniów oraz osób 65+. Dzieci do 3. roku życia wchodzą za darmo.
Na szczyt wieży wchodzimy pieszo (do pokonania jest 465 schodów!). Aktualne ceny biletów sprawdzimy na oficjalnej stronie
Carillon na wieży katedralnej
Na szczycie słynnej budowli umieszczono carillon - instrument pozwalający muzykowi odegrać z pomocą dzwonów skomplikowaną melodię (ten w Utrechcie posiada 50 dzwonów). Stanowisko utrechckiego carillonisty cieszy się wśród mieszkańców miasta wyjątkowym poważaniem.
Co warte podkreślenia - w 2011 roku tę zaszczytną posadę otrzymała Polka Małgorzata Fiebig-Drzewiecka (nazywana na stronie katedry po prostu "Małgosią"), która swe muzyczne szlify zdobywała w kościele św. Katarzyny w Gdańsku.
Miasto oplecione kanałami - spacer i rejs
Występowanie kanałów w holenderskim mieście nie powinno dziwić, ale utrechckie ciągi wodne różnią się znacznie od tych znanych z Delft czy Amsterdamu. W wielu miejscach w mieście znajdują się one pod poziomem ulicy i schodzimy do nich schodkami, gdzie możemy spacerować deptakiem. Co jeszcze ciekawsze - w wielu miejscach znajdziemy tam normalne pomieszczenia. Niektóre zamienione zostały na restauracje, a inne służą jako biura lub schowki mieszkańców.
Szczególnie kanał położony tuż za wieżą katedralną wyróżnia się swoim urokiem - warto przejść się nim kawałek, szczególnie wczesnym wieczorem, i jeśli znajdziemy wolne miejsce, to usiąść i odpocząć na jednej z ławek.
Rejs kanałami
Jeśli mamy odpowiednią ilość czasu, warto wybrać się także na godzinny rejs kanałami. W przeciwieństwie do Amsterdamu chętnych nie ma wielu, przez co podróż jest przyjemniejsza i bardziej kameralna. My skorzystaliśmy z usług firmy Schuttevaer. Bilet można zarezerwować online na konkretną godzinę.
Kościół św. Wilibrorda (Sint Willibrordkerk)
Neogotycki kościół św. Wilibrorda, który wzniesiono pod koniec XIX wieku, to jeden z naszych ulubionych skarbów Utrechtu. Praktycznie każda wewnętrzna ściana tej świątyni pokryta jest różnokolorowymi malowidłami, które zachwycają odwiedzających. Pełne ozdób kościoły są w protestanckiej Holandii rzadkością, ale w tym przypadku warto podkreślić, że mamy do czynienia ze świątynią katolicką. Co ciekawe, opiekunowie zabytku chwalą się tym, że jest to najbardziej bogato zdobiony kościół w całym kraju.
Wstęp do świątyni jest darmowy, jednak w momencie ostatniej aktualizacji naszego przewodnika była ona czynna od wtorku do soboty.
Dom Rietvelda w Utrechcie (Rietveld Schröderhuis)
Miłośnicy architektury mieszkalnej przybywają do Utrechtu z całego świata, by odwiedzić wpisany na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO dom Rietveld Schröder. Jest to unikatowy przykład budynku wzniesionego i ozdobionego w duchu neoplastycyzmu, który w Holandii reprezentowany był przez ruch zwany De Stijl (dosłownie "styl").
Za projekt domu i jego wnętrz odpowiadał urodzony w Utrechcie Gerrit Rietveld. Rezydencja powstała na zamówienie bogaczki, Truus Schröder-Schräder, która planowała zamieszkać w nim wraz ze swoimi dziećmi. Rietveld zaprojektował dom w 1924 roku i był on zamieszkany aż do 1985 roku.
Musimy jednak ostrzec czytelników niezainteresowanych historią architektury ani unikatowymi rozwiązaniami projektowania wnętrz, że bryła domu czy też jego pomieszczenia mogą nie przypaść im do gustu.
Pozostali jednak z chęcią wybiorą się na wycieczkę z przewodnikiem, podczas której będzie można zobaczyć wnętrze domu takie, jakie było w momencie, kiedy ostatni raz był zamieszkany. Zwiedzanie trwa pomiędzy 30 a 40 minut. Na wejściu otrzymamy urządzenie multimedialne z interfejsem w języku angielskim.
Bilety można zarezerwować online na oficjalnej stronie.
Muzeum konwentu św. Katarzyny
Museum Catharijneconvent to nie lada gratka dla wszystkich miłośników historii. W placówce zgromadzona została największa holenderska kolekcja sztuki sakralnej - od średniowiecza po czasy współczesne.
Wśród wystawianych tu dzieł są m.in. Kodeks Lebuinusa z X wieku, obrazy takich mistrzów jak Frans Hals i Rembrandt, obszerna kolekcja malarstwa tablicowego czy też wyroby z drewna i terakoty.
Na spokojne zwiedzenie kolekcji warto zarezerwować sobie przynajmniej godzinę. Zdajemy sobie sprawę, że kolekcja sztuki sakralnej dla części turystów jest nużącą, jednak nam zwiedzanie umilił przewodnik audio.
Muzea w Utrechcie, które warto zobaczyć
- Spoorwegmuseum - muzeum kolejnictwa, gdzie każdy sympatyk tego środka transportu znajdzie coś dla siebie. Zgromadzono tu także lokomotywy oraz wagony, a na miejscu dowiemy się wielu ciekawostek.
- Speelklok - muzeum automatycznie grających sprzętów muzycznych, takich jak zegary, organy czy pozytywki.
- Centraal Museum - muzeum sztuki utworzone w dawnych stajniach, gdzie znajdziemy prace artystów związanych z Utrechtem i nie tylko, kostiumy, srebra oraz rzeźb.
Atrakcje Utrechtu poza centrum - zamek De Haar
Do najpopularniejszych atrakcji Utrechtu należy urokliwy zamek De Haar, który położony jest kilkanaście kilometrów od centrum miasta. Budowla posiada status jednego z największych holenderskich zamków, i choć na pierwszy rzut oka może wydać się wiekowa, powstała dopiero w 1822 roku.
Współcześnie w komnatach zamkowych działa muzeum. Zamek możemy zwiedzić podczas wycieczki z przewodnikiem lub samodzielnie.
Co zobaczyć w Utrechcie poza utartym szlakiem?
- Inktpot - największy ceglany budynek w Holandii, w którym mieści się obecnie siedziba Prorail (firmy odpowiadającej za infrastrukturę kolejową w całym kraju).
- Cmentarz Begraafplaats St Barbara, gdzie pochowano około 80 Polaków walczących w II wojnie światowej. Ich kwaterę znajdziemy niedaleko kaplicy.
- TivoliVredenburg - składający się z kilku budynków nowoczesny kompleks kulturalny, gdzie organizowane są koncerty największych gwiazd muzyki klasycznej i popularnej. My pragnęliśmy po prostu zobaczyć nowoczesną architekturę.