Łuk Hadriana w Atenach
Nieopodal Świątyni Zeusa Olimpijskiego w Atenach, przy ruchliwej ulicy Leoforos Vasilisis Amalias, stoi Łuk Hadriana w Atenach (gr. Πύλη του Αδριανού) - jeden z monumentów wzniesionych podczas rzymskiej rozbudowy miasta w II wieku.
Łuk Hadriana w Atenach i jego historia
Rzymski cesarz Hadrian był fundatorem wielu projektów budowlanych w Atenach. Dzięki niemu powstała chociażby Biblioteka Hadriana oraz całkowicie nowa dzielnica na wschód od antycznego centrum, którą nazywano Hadrianopolis (miastem Hadriana).
W podzięce imperatorowi i z okazji jego przyjazdu do miasta wzniesiono w 132 roku p.n.e. Łuk (nazywany też Bramą) Hadriana (gr. Αψίδα του Αδριανού). Monument powstał pomiędzy greckim centrum miasta a Hadrianopolis, na trasie z Akropolu do sanktuariów Ilisos. Sanktuaria Ilisos związane były z przepływająca przez Ateny rzeką o tej samej nazwie, która obecnie przykryta jest miejską zabudową.
Architektura Łuku Hadriana w Atenach
Charakterystyczny dwupoziomowy łuk zbudowano z marmuru pentelickiego, który wydobyto z nieodległej góry Pentelejkon. Ten sam budulec wykorzystywano przy budowie najważniejszych monumentów na Akropolu, w tym Partenonu.
Całkowita wysokość monumentu to około 18 m, jego szerokość to 13,50 m, a głębokość ponad 2,30 m. W budowli wykorzystano dwa style: dolny nawiązuje do rzymskich łuków triumfalnych, a górny do tradycyjnego greckiego propylonu (monumentalnej bramy).
Dolna część składa się z szerokiej bramy, którą flankują pilastry w porządku korynckim. Górne piętro ozdobiono trzema edykułami, czyli kolumnami wspierającymi belkowanie. Nad środkową belką umieszczono trójkątny fronton.
Na bramie znajdują się dwie inskrypcje. Napis po stronie zachodniej głosi: "To są Ateny, starożytne miasto Tezeusza" (gr. ΑΙΔ' ΕΙΣΙΝ ΑΘΗΝΑΙ ΘΗΣΕΩΣ Η ΠΡΙΝ ΠΟΛΙΣ), a tekst po stronie wschodniej przypomina: "To jest miasto Hadriana, a nie Tezeusza" (gr. ΑΙΔ' ΕΙΣ' ΑΔΡΙΑΝΟΥ ΚΟΥΧΙ ΘΗΣΕΩΣ ΠΟΛΙΣ).
W czasach tureckich łuk włączono w poczet osmańskiej fortyfikacji i służył jako jedna z bram prowadzących do miasta.
Łuk Hadriana - gdzie go zobaczymy?
Łuk Hadriana leży około 320 metrów na wschód od Akropolu, na granicy stanowiska archeologicznego Świątyni Zeusa Olimpijskiego, i jest ogólnodostępny. Jeśli jesteśmy akurat na Place i chcielibyśmy go zobaczyć, to wystarczy podejść do Pomnika Lizykratesa, a następnie ruszyć na wschód ulicą Lisikratous aż do końca, i przejść na druga stronę ulicy Leoforos Vasilisis Amalias.
