Transport publiczny w Holandii: pociągi, bilety, komunikacja miejska. Kompletny przewodnik po podróżowaniu po Holandii.

Komunikacja publiczna w Holandii stoi na wysokim poziomie, czemu sprzyja relatywnie niewielki rozmiar tego kraju. Pociągi są nowoczesne i korzystają z energii odnawialnej, podobnie autobusy oraz tramwaje. W niektórych miastach dostępne jest również metro. Co więcej, praktycznie w całym kraju obowiązuje jednolity system płatności za przejazdy, co z perspektywy turysty znacznie upraszcza logistykę. Przez ostatnie lata udało nam się zwiedzić większość Holandii korzystając z transportu publicznego, i nigdy nie żałowaliśmy, że nie decydowaliśmy się na wynajem samochodu.

W naszym przewodniku opisaliśmy w sposób praktyczny zasady korzystania z holenderskiego transportu publicznego. Dowiecie się z niego jak można płacić za przejazdy w sposób zbliżeniowy, jak poruszać się pociągami i czy warto wyrabiać kartę OV-chipkaart. Wierzymy, że nasz artykuł ułatwi Wam zaplanowanie zwiedzania największych atrakcji w Holandii.

Jak działa transport publiczny w Holandii?

Większość transportu publicznego w Holandii wykorzystuje karty czipowe (OV-chipkaart) oraz płatności zbliżeniowe (OVpay) z wykorzystaniem własnych kart płatniczych lub urządzeń mobilnych. Dotyczy to zarówno pociągów obsługiwanych przez narodowego kolejowego przewoźnika kolejowego NS, jak również komunikacji miejskiej oraz autobusów regionalnych. W niektórych miastach dostępne są także bilety pojedyncze papierowe, choć co ciekawe - kupując je tak naprawdę nabywamy kartę czipową do jednorazowego wykorzystania.

• W komunikacji miejskiej i autobusach regionalnych, w przypadku korzystania z kart OV-chipkaart lub płatności zbliżeniowych na opłatę za przejazd składają się: opłata startowa (wspólna dla całego kraju) oraz opłata za każdy przejechany kilometr (naliczana co 50 m, zależna od miasta lub regionu). A w jaki sposób system wie, ile przejechaliśmy? Wystarczy odbić naszą kartę przy rozpoczęciu oraz po zakończeniu podróży. W przypadku nabycia biletów papierowych na jeden przejazd płacimy zawsze tyle samo.
• W transporcie kolejowym opłata przy płatności zbliżeniowej jest taka sama jak w przypadku fizycznych biletów jednorazowych, ale w przypadku tych drugich dopłacamy 1,00 € (4,18 zł) za ich wydruk. Opłata za wydruk naliczana jest zarówno podczas zakupu biletu w kasie, jak i w automatach.

Dzieci poniżej 4. roku życia mogą zawsze podróżować za darmo w transporcie publicznym w Holandii. Bilety ulgowe są dostępne dla dzieci w wieku 4-11 lat. Wszyscy powyżej 12. roku życia kupują bilet normalny. W przypadku osób powyżej 65. roku życia, w wielu środkach transportu przy płatności w modelu zbliżeniowym obowiązuje zniżka taka jak dla dzieci.

OVpay - płatność z wykorzystaniem własnej karty płatniczej

System ten został wprowadzony w 2022 roku i pozwala na korzystanie z własnej karty płatniczej, debetowej lub kredytowej, a także z urządzeń mobilnych (telefonu, zegarka). Działa to banalnie prosto - w trakcie rozpoczęcia podróży wystarczy przyłożyć naszą kartę (urządzenie) do czytnika, a następnie zrobić to samo przy jej zakończeniu. Po przyłożeniu karty do czytnika powinniście usłyszeć pojedyncze piknięcie lub zobaczyć potwierdzenie na jego ekranie. Najpóźniej na drugi dzień środki zostaną pobrane z naszego konta.

Karta OV-chipkaart

Do niedawna karty OV-chipkaart stanowiły podstawę korzystania z transportu publicznego dla każdego, kto przyjeżdżał do Holandii na nieco dłużej. System ten początkowo został wdrożony w metrze w Rotterdamie w 2005 roku i przez kolejne lata - aż do 2014 roku - zastępował istniejące rozwiązania w innych miastach, stając się ostatecznie ogólnonarodowym standardem.

Wadą systemu z perspektywy turysty jest fakt, że wymaga zakupu anonimowej karty przedpłaconej OV-chipkaart, a następnie jej doładowywania. Karta taka kosztuje minimum 7,50 € (31,35 zł)€ i jest ważna przez 5 lat. Możemy wyrobić ją w punktach informacji oraz w automatach na dworcach, a także w wielu punktach sprzedaży.

Aby korzystać z karty OV-chipkaart wystarczy na początku podróży przyłożyć naszą kartę do czytnika, i zrobić to samo po zakończeniu. Mechanizm jest identyczyny jak w przypadku płatności zbliżeniowych.

Na końcu naszego artykułu umieściliśmy więcej informacji praktycznych o karcie OV-chipkaart.

Zasady korzystania z transportu publicznego w Holandii

Bez względu na sposób płatności zasady podróżowania transportem są takie same: naszą kartę lub bilet powinniśmy odbić przy rozpoczęciu oraz po zakończeniu podróży.

• W autobusach i tramwajach odbijamy ją w specjalnym automacie wchodząc do pojazdu oraz go opuszczając.
• W metrze korzystamy z bramek.
• W przypadku pociągów automaty do odbicia karty znajdują się przy wejściu na dworzec lub na peronie. Jeśli przesiadamy się z pociągu do innego pociągu, odbijamy kartę tylko po zakończeniu ostatniego fragmentu podróży.

Po przyłożeniu powinniśmy usłyszeć pojedynczy sygnał dźwiękowy lub zobaczyć potwierdzenie na ekranie. Zwróćcie na to uwagę, bo brak potwierdzenia oznacza, że jedziecie bez biletu.

W momencie odbicia karty przy wyjściu (zakończeniu podróży) automat wyświetli nam opłatę oraz saldo (w przypadku OV-chipkaart).

Komunikacja międzymiastowa - pociągi w Holandii

Najwygodniejszym środkiem transportu pomiędzy większymi miastami w Holandii są pociągi zarządzane przez narodowego przewoźnika Nederlandse Spoorwegen (w skrócie NS). Przejazdy obsługiwane są dwoma typami pociągów: Sprinter oraz Intercity. Warto pamiętać, że w przypadku pociągów Sprinter na pokładzie nie ma toalety.

W przypadku pociągów różnica pomiędzy fizycznym biletem jednorazowym, zakupionym w automacie lub w kasie, a skorzystaniem z karty przedpłaconej wynosi 1€ (jest to suplement pobierany za wydruk biletu). Korzystając z prostej matematyki, koszt karty przedpłaconej OV-chipkaart zwróciłby nam się po 8 przejeździe pociągiem.

Komunikacja miejska oraz regionalna - informacje praktyczne

Podstawą transportu miejskiego w Holandii są autobusy, a największych miastach dostępne są również tramwaje lub metro.

Co warto wiedzieć?

• Praktycznie we wszystkich holenderskich miastach możemy korzystać z kart OV-chipkaart. Karty OVpay dostępne są w coraz większej liczbie miejsc. W niektórych, choć nie wszystkich miastach sprzedawane są również bilety jednorazowe.
• Płatności zbliżeniowe działają również w autobusach regionalnych. Dla przykładu, w kursujących w regionie Amsterdamu autobusach firmy Connexxion zapłacimy znacznie mniej w modelu zbliżeniowym niż kupując bilety pojedyncze.
• Bilety dzienne również powinny móc zostać nabite na naszą kartę OV-chipkaart - z całą pewnością jest to możliwe w Amsterdamie.
• Bilety pojedyncze często możemy zakupić u kierowcy autobusu, a nawet w tramwaju - choć zawsze lepiej sprawdzić to przed wejściem do pojazdu.

Płatności zbliżeniowe - opłata za przejazd

W przypadku komunikacji miejskiej i regionalnej koszt przejazdu wyliczany jest algorytmem - kwota bazowa (wspólna dla całej Holandii w kwocie 1,12 € (4,68 zł) w całej Holandii) + opłata za każdy kilometr wyliczana co 50 m (zależna od miasta, np. około 0,21€ w Amsterdamie).

Co się bardziej opłaca - płatność zbliżeniowa czy bilet pojedynczy?

Wszystko zależy tak naprawdę od pokonywanej odległości. Na przykład, w przypadku Amsterdamu koszt przejechania 3 km wynosi około 1,75 € (7,31 zł) w przypadku płatności zbliżeniowej oraz 3,40 € (14,21 zł) przy bilecie jednorazowym. Różnica jest widoczna gołym okiem, więc szkoda nie skorzystać z OVpay lub OV-chipkaart.

Transport publiczny w Holandii - wyszukiwanie połączeń

Planując podróżowanie po Holandii warto zapoznać się ze stroną 9292, gdzie sprawdzimy dokładną trasę z punktu A do punktu B ze szczegółową rozpiską oraz ceną dla płatności zbliżeniowych.

Rozkłady możemy sprawdzać również na oficjalnych stronach przewoźników, takich jak NS, czy GVP (transport publiczny w Amsterdamie)

Komunikacja międzymiastowe - autokary

W niektórych przypadkach tańszym sposobem komunikacji międzymiastowej są autokary prywatnych przewoźników. Ciekawym rozwiązaniem może być FlixBus, który obsługuje np trasę Amsterdam - Rotterdam z biletami zaczynającymi się od około 5€. Jest to kwota znacznie niższa niż w przypadku pociągu, ale bilet musimy zakupić ze sporym wyprzedzeniem na stronie przewoźnika.

Karta OV-chipkaart - informacje praktyczne

Tak jak już pisaliśmy, od momentu wprowadzenia OVpay wyrabianie i korzystanie z karty OV-chipkaart z perspektywy turysty ma coraz mniej sensu. Jeśli jednak planujecie jej zakup, poniżej przygotowaliśmy dla Was garść informacji praktycznych. Po więcej najlepiej zajrzeć na oficjalną stronę.

Ile kosztuje i gdzie kupić kartę OV-chipkaart?

Cena bazowa karty w wersji anonimowej wynosi 7,50 € (31,35 zł), choć w niektórych miejscach może być do niej doliczana niewielka opłata manipulacyjna. Kartę nabędziemy w w kilku miejscach.

• na dworcach w punktach informacji;
• w automatach NS na dworcach;
• w kioskach, np w kiosku AKO na lotnisku w Eindhoven, supermarketach i innych punktach sprzedaży. Niestety, czasem zakup karty możliwy jest jedynie wraz z doładowaniem, np. we wspomnianym kiosku widzieliśmy jedynie pakiety za 18€ (8€ karta + 10€ doładowania)

Wszystkie automaty posiadają interfejs w języku angielskim, ale nie zawsze zapłacimy w nich gotówką.

Listę wszystkich punktów sprzedaży można sprawdzić tutaj.

Jeśli planujecie zostać w Holandii na stałe lub dłużej, możliwe jest wyrobienie spersonalizowanej karty z własnym zdjęciem oraz danymi, dzięki czemu w razie kradzieży lub zgubienia można ją zablokować i odzyskać środki. W przypadku odwiedzania Holandii w celach turystycznych karta anonimowa powinna jednak w zupełności wystarczyć.

Gdzie można naładować kartę OV-chipkaart?

Kartę możemy naładować (wpłacić na nią środki do wykorzystania na podróże) na dworcach w punktach informacji, w automatach NS oraz specjalnych automatach OV. W przypadku automatów najpierw musimy przyłożyć kartę do specjalnego czynnika i dopiero później wybrać odpowiednią opcję lub kwotę doładowania.

Zwrot środków z karty

Jeśli na karcie mamy poniżej 30€ możemy udać się do kasy np. na dworcu i odebrać zwrot środków. Za każdy zwrot pobierana jest opłata administracyjna w wysokości 1€.

Uwaga! Koszt zakupu samej karty nigdy nie jest zwracany.

Gdzie można sprawdzić stan karty?

Stan karty możemy sprawdzić w maszynach NS, w specjalnych maszynach dla kart OV oraz w punkcie informacji na dworcach. Aktualne saldo powinno też wyświetlić się nam po skorzystaniu z karty.

Stan karty możemy sprawdzić także online na oficjalnej stronie.

Uwaga! Historia online aktualizowana jest z opóźnieniem około jednego dnia.