Egina - grecka wyspa pistacji i jej atrakcje
Egina (Aegina) to urokliwa grecka wyspa słynąca z gajów pistacjowych oraz malowniczo położonych ruin sanktuarium Afai. Leży ona w Zatoce Sarońskiej, na Morzu Egejskim, mniej więcej w połowie drogi pomiędzy Peloponezem a Półwyspem Attyckim. Z Aten, a dokładniej z portu w Pireusie, dopłyniemy tam już w 40 minut, więc jest popularnym wyborem pośród jednodniowych turystów.
- Wyspa Egina - historia i geografia wyspy pistacjowej
- Jak zwiedzać Eginę i jak poruszać się po wyspie?
- Transport publiczny na Eginie
- Wypożyczenie samochodu lub skutera
- Zorganizowana wycieczka
- Świątynia Afai
- Zwiedzanie świątyni Afai - informacje praktyczne
- Bazylika pw. św. Nektariusza
- Port i miasteczko Egina
- Ruiny świątyni Apollina i umocnień portowych oraz muzeum archeologiczne
- Jak dostać się na Eginę z Aten?
Wyspa Egina - historia i geografia wyspy pistacjowej
Egina to druga co do wielkości wyspa archipelagu Wysp Sarońskich zaraz po Salaminie. Na całym świecie znana jest z gajów pistacjowych, a tutejsze pistacje uchodzą za jedne z najlepszych na świecie. I właściwie trudno się temu dziwić, gdyż ich uprawa na masową skalę rozpoczęła się właśnie na Eginie już w połowie XIX wieku. Będąc na miejscu warto skosztować któregoś z przysmaków z nich produkowanych (chociażby pysznych lodów).
Powierzchnia Eginy to mniej więcej w dwóch trzecich obszar wygasłego wulkanu, więc należy do dość pagórkowatych. Północ i zachód wyspy to tereny żyzne, gdzie uprawiane są zboża, rosną tam również oliwki, migdały i figi.
Mimo że historia wyspy sięga neolitu, to niewiele wiadomo o tych najdawniejszych czasach. W VIII wieku p.n.e. przybyli na nią Dorowie, a w okresie archaicznym stanowiła ważny ośrodek produkcji ceramiki. W połowie VII stulecia p.n.e. Egina zapisała się na stałe w annałach historii gdy wprowadzono na niej pierwszy w Grecji system monetarny - jeśli w którymś muzeum zobaczycie srebrne monety z emblematem żółwia, to prawdopodobnie pochodzą one właśnie stąd. W późniejszy wiekach na wyspie działała prężna szkoła rzeźbiarska. W V w. p.n.e. na wysokim wzgórzu powstało słynne sanktuarium Afai stanowiące dziś cel wycieczek licznych fanów starożytnej architektury.
Kilka słów o nazwie wyspy
Nazwa Egina, podobnie jak wielu innych ośrodków w Grecji, bierze swój początek w mitologii. Pochodzi od imienia nimfy Ajginy (Eginy), którą Zeus porwał i zabrał na wyspę Ojnone. Owocem ich romansu był znany ze swojej prawości syn Ajakos oraz nadanie wyspie nowej nazwy.
Jak zwiedzać Eginę i jak poruszać się po wyspie?
Największe atrakcje Eginy porozrzucane są po całej wyspie, a najważniejsza z nich - świątynia Afai - położona jest na wzgórzu po przeciwnej stronie niż port. Planując zwiedzanie Eginy mamy do wyboru trzy opcje - o każdej z nich napisaliśmy kilka słów poniżej.
Transport publiczny na Eginie
Jeśli naszym celem są wyłącznie sanktuarium Afai, bazylika św. Nektariusza oraz samo miasteczko portowe, to możemy skorzystać z transportu publicznego. Jedna spośród trzech linii kursujących po wyspie - ta jadąca w kierunku Agia Marina - zatrzymuje się przy wszystkich z nich.
Jak to w Grecji bywa komunikację obsługuje lokalna firma transportowa KTEL. Cena za przejazd w jedną stronę wynosi około 2,00 € (8,62 zł), ale rozkłady często się zmieniają więc warto poszukać najbardziej aktualnego (w wyszukiwarce Google możemy szukać po frazie aegina bus timetable).
Wypożyczenie samochodu lub skutera
Jeśli chcielibyśmy odwiedzić więcej miejsc lub nie być uzależnionym od transportu publicznego możemy wypożyczyć samochód/skuter na miejscu lub przewieźć własny środek transportu promem. Dzięki temu będziemy też mogli zobaczyć inne ruiny, plaże czy gaje pistacjowe oraz oliwne.
Zorganizowana wycieczka
Ostatnią opcją jest wzięcie udziału w zorganizowanej wycieczce, która rozpoczyna się już w Pireusie. W takim przypadku nie musimy się o nic martwić, bo wszędzie dowiezieni zostaniemy autokarem. Część turystów decyduje się na całodzienny rejs po kilku wyspach Zatoki Sarońskiej (oprócz Eginy najczęściej wycieczki dopływają na wyspę Poros oraz Hydrę).
Świątynia Afai
Najważniejszym zabytkiem Eginy jak i wszystkich Wysp Sarońskich są ruiny sanktuarium poświęconego patronce wyspy bogini Afai, która identyfikowana była z Ateną. Wraz z Partenonem na Akropolu Ateńskim oraz Świątynią Posejdona na Przylądku Sunion tworzyła ona Święty Trójkąt.
Do dziś możemy podziwiać świątynię, która choć zachowała się jedynie w formie ruiny, to w zadziwiająco dobrym stanie biorąc pod uwagę nawiedzające te okolice trzęsienia ziemi. Idealnym momentem na zobaczenie świątyni jest moment zachodu słońca, ale o każdej porze dnia powinna ona nas ona zachwycić. Oprócz samych ruin odwiedzających przyciąga takżę położenie świątyni na wysokim wzgórzu stanowiącym świetny punkt widokowy na Zatokę Sarońską oraz samą wyspę.
Egineckie marmury
Na początku XIX wieku ekspedycja archeologiczna odnalazła 17 pięknych rzeźb ozdabiających drzewiej świątynię nawiązujących do motywu wyprawy trojańskiej. Były to czasy jeszcze sprzed odzyskania przez Grecję niepodległości, więc cenne znaleziska udało się zakupić bawarskiemu królowi Ludwikowi I, a dziś są one wystawiane w monachijskiej Glipotece. Późniejsze znaleziska trafiły już do Muzeum Narodowego w Atenach.
Zwiedzanie świątyni Afai - informacje praktyczne
Wstęp na teren ruin jest płatny - cena biletu wstępu to koszt 6,00 € (25,86 zł). Aktualne godziny oraz informacje o zniżkach najlepiej sprawdzić na oficjalnej stronie greckiego ministerstwa kultury.
Przed wejściem znajduje się mały "sklepik", oferujący przybyszom pocztówki i inne drobne pamiątki (np. magnesiki). My zjedliśmy tam smaczne pistacje oraz jeszcze lepsze i prawdziwe lody pistacjowe. Nie możemy jednak zagwarantować, że traficie na ten sam produkt!
Bazylika pw. św. Nektariusza
Bazylika pw. św. Naktariusza lub inaczej kościół Agios Nektarios to nazwa wzniesionego na początku XX wieku monastyru. Jego założycielem i budowniczym był Nektariusz z Eginy, który w 1908 roku wrócił na wyspę, a dwanaście lat później zmarł i został pochowany w kaplicy zbudowanej przez siebie świątyni.
W latach 50. jego grób otworzono i ku zaskoczeniu odkryto, że ciało zakonnika nie uległo rozkładowi. To oraz jego wcześniejsze dokonania dały podstawy do jego kanonizacji, a wzniesiona przez niego świątynia stała się miejscem pielgrzymek.
Bazylika św. Nektariusza powstała w stylu neobizantyńskim i wzorowana była na kościele św. Zofii w Konstantynopolu. Budowla charakteryzuje się wieżami różnej wysokości oraz kopułą ustawioną na charakterystycznym dla tej architektury bębnie.
Wnętrze świątyni, jak przystało na greckie cerkwie, pełne jest malowideł oraz zdobień. W środku zwróćmy uwagę na mozaikę podłogową umieszczoną przed ołtarzem - przedstawia ona wyspy archipelagu Argosarońskieg.
Na placu przed monastyrem spotkamy zgromadzonych tam sprzedawców pistacji oraz innych przekąsek, przede wszystkim w postaci suszonych owoców. Warto też pokręcić się po najbliższej okolicy zabytku, aby móc obejrzeć go z różnych perspektyw. Monastyr powstał na wzniesieniu więc jego oferuje on możliwość objęcia wzrokiem okolicy.
Wstęp na teren kompleksu jest darmowy. Przystanek autobusowy znajduje się tuż przed kościołem.
Port i miasteczko Egina
Stolica wyspy oraz główny port noszą nazwę Egina i znajdują się po jej zachodniej stronie. Jeśli po dopłynięciu na miejsce lub czekając na prom powrotny będziemy mieć więcej czasu, to możemy zrobić sobie krótki spacer po miasteczku - warto jednak zdawać sobie sprawę, że nie oferuje ono zbyt wielu atrakcji.
Do wartych uwagi zabytków należy wieża Markellosa (Πύργος Μαρκέλλου) - jest to wenecka struktura obronna wzniesiona na przełomie XVII i XVIII wieku, kiedy na jakiś czas władze nad wyspą przejęli Wenecjanie. Zaraz po odzyskaniu przez Greków niepodległości w XIX wieku przez chwilę ta różowa wieża pełniła funkcję parlamentu, zanim status nowej stolicy otrzymało miasto Nauplion na Peloponezie.
Ruiny świątyni Apollina i umocnień portowych oraz muzeum archeologiczne
Kawałek na północ, na niewielkim cyplu, odkryto pozostałości doryckiej świątyni Apollina z początku V wieku p.n.e. wraz z pozostałościami starożytnych umocnień portowych miasta Kolona. Tuż obok nich stanął gmach muzeum archeologicznego (Αρχαιολογικό Μουσείο Αίγινας), w którym wystawiane są najróżniejsze artefakty odnalezione w trakcie wykopalisk przeprowadzanych na wyspie. Tak jak wspomnieliśmy wcześniej w czasach archaicznych Egina mogła pochwalić się jedną z najbardziej cenionych szkół rzeźbiarskich i ceramicznych, więc część wystawy jest poświęcona temu tematowi.
Aktualne ceny biletów oraz dni i godziny otwarcia sprawdzimy na stronie greckiego ministerstwa kultury.
Ruiny świątyni, która dawniej błędnie przypisywana była Afrodycie, widoczne są w trakcie wpływania do portu.
Jak dostać się na Eginę z Aten?
Egina znajduje się na tyle blisko Aten, że stała się podstawowym wyborem pośród większości turystów planujących wybrać się na krótki rejs. Aby się się do niej dostać ze stolicy Grecji musimy najpierw dojechać do Pireusu, gdzie następnie przesiądziemy się na statek.
Do wyboru mamy droższe i szybsze wodoloty (czas podróży około 40 minut) oraz wolniejsze i tańsze promy (około godzina i kwadrans). Trasę Pireus - Egina obsługuje kilku przewoźników - m.in.: Hellenic Seaways, Saronic Ferries, Aegean Flying Dolphins oraz Anes Ferries. Rejsy odbywają się wiele razy dziennie, więc nie powinniśmy mieć problemu ze znalezieniem odpowiedniego środka transportu. Ceny mogą zależeć jednak od sezonu, także lepiej sprawdzić wybraną datę na oficjalnych stronach przewoźników lub porównywarkach.