Podróże po Europie

Palermo - atrakcje, zabytki, ciekawe miejsca. Zwiedzanie stolicy Sycylii

Ostatnia aktualizacja: 8 kwietnia 2023

Palermo to stolica i największe miasto na Sycylii. Jednocześnie jest to jedno z najbardziej różnorodnych miejsc w całych Włoszech, które aż kipi kontrastami. Na targowiskach możemy poczuć się tak, jakbyśmy przenieśli się na inny kontynent. Z kolei barokowe kościoły i pałace mogą być stawiane na równi z najwspanialszymi realizacjami spotykanymi w miastach takich jak Genua, Florencja czy Rzym.

Wybierasz się do Palermo? Sprawdź nasz artykuł: Gdzie spać w Palermo? Garść praktycznych informacji i przykładowe noclegi.

Co warto wiedzieć o Palermo?

Palermo to wielokulturowe miasto, które na przestrzeni wieków stało się domem dla licznych przybyszów z Afryki i Bliskiego Wschodu. Ten kulturowy fenomen jest niezwykły, ponieważ miasto (a także cała wyspa) po raz ostatni znajdowało się pod panowaniem Emiratu Sycylii prawie 1000 lat temu, a po zdobyciu Sycylii przez Normanów większość arabskiej zabudowy została zniszczona.

Podobnie jak w Andaluzji nowi chrześcijańscy władcy Sycylii zafascynowali się dziedzictwem arabskiej architektury i całymi garściami czerpali z niej inspiracje, tworząc nowy styl stanowiący miks architektury arabskiej, bizantyjskiej i normańskiej. W 2015 roku arabsko-normańskie zabytki Palermo trafiły wspólnie na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Zaszczytu tego dostąpiły: Pałac Normanów z Kaplicą Palatyńską, Zamek Zisa, Katedra, kościół San Giovanni degli Eremiti, kościół Santa Maria dell’Ammiraglio, kościół San Cataldo oraz most Ponte dell’Ammiraglio. Oprócz nich na listę wpisane zostały też katedry z miast Cefalú oraz Monreale.

Stolica Sycylii słynie także ze świetnej kuchni. Niektórzy nazywają Palermo stolicą street foodu, czyli szybkich dań, które można konsumować przy stoliku lub w biegu.

Charakterystyczne czerwone kopuły Kościóła San Giovanni degli Eremiti (Chiesa San Giovanni degli Eremiti) w Palermo
Charakterystyczne czerwone kopuły Kościóła San Giovanni degli Eremiti (Chiesa San Giovanni degli Eremiti) w Palermo

Jak zwiedzać Palermo?

Stolicę Sycylii bez większego problemu zwiedza się pieszo. Większość najważniejszych atrakcji znajduje się bezpośrednio lub w okolicy dwóch krzyżujących się ulic - Via Vittorio Emanuele oraz Via Maqueda.

Nawet do atrakcji znajdujących się dalej powinniśmy dojść pieszo (np. Pałac (Zamek) Zisa czy Katakumby Kapucynów), chociaż możemy również skorzystać z komunikacji publicznej.

W najważniejszych atrakcjach dostępne są materiały i opisy w języku angielskim. Niestety, w kościołach (nawet tych historycznych) materiały są czasem tylko po włosku. Dotyczy to również tablic informacyjnych z godzinami czy dniami otwarcia ustawionymi przed świątyniami.

Komunikacja publiczna w Palermo

Komunikację publiczną w Palermo obsługuje firma AMAT. Po centrum jeżdżą busy oraz funkcjonujące od całkiem niedawna cztery linie tramwajowe. Bilety pojedyncze ważne przez 90 minut od skasowania możemy zakupić w kioskach (z oznaczeniem T od Tabaccheria) za 1,40€ oraz u kierowcy w cenie 1,80€. Dostępne są również bilety dzienne w cenie 3,50€ lub dwudniowe za 6€.

Trasę zaplanujemy w zakładce na oficjalnej stronie przewoźnika pod tym adresem lub w popularnej we Włoszech aplikacji moovit.

Ile czasu zaplanować na zwiedzanie Palermo?

Rozłożenie atrakcji w stolicy Sycylii sprawia, że nawet w dwa dni czyli weekend możemy zwiedzić większość największych atrakcji Palermo. Pamiętajmy tylko o wcześniejszym sprawdzeniu godzin otwarcia i przygotowaniu szczegółowego planu. Jeśli mamy zamiar odwiedzić też okoliczne miasta, wejść na jedno ze wzgórz lub wybrać się na plażę - to zaplanujmy przynajmniej 3, a nawet 4 dni.

Gdybyśmy mieli jednak w planach zwiedzenie większości kościołów, pałaców czy zabytków historycznych to może nie wystarczyć nam nawet tydzień.

Co warto zobaczyć w Palermo? Największe atrakcje oraz zabytki

Porta Nuova - reprezentacyjna brama do Palermo

Najbardziej znaną i jednocześnie najstarszą ulicą Palermo jest Via Vittorio Emanuele (dawniej zwana Cassarò), która ciągnie się od historycznej bramy miejskiej Porta Nuova aż portu. Trasę wytoczono już za czasów Fenicjan i prowadziła wtedy z portu aż do akropolu oraz nekropolii zlokalizowanej poza miastem.

Ulica rozpoczyna się przy XVI-wiecznej Nowej Bramie (Porta Nuova), która przez wieki stanowiła główny punkt wjazdowy do miasta. Konstrukcję wzniesiono pod koniec XVI wieku chcąc w ten sposób upamiętnić zwycięstwo Karola V nad wojskami tureckimi. Dzisiejszy kształt bramy to jednak efekt przebudowy z końca XVII wieku. Budowlę zmieniono po wybuchu składowanego w niej prochu, który zniszczył dużą część konstrukcji. Efektem zmian było dodanie kafelkowego dachu z charakterystycznym orłem z rozwiniętymi skrzydłami. Nie zapomnijmy spojrzeć na bramę od strony Piazza Indipendenza - na fasadzie umieszczono tam cztery telamony (postacie "podtrzymujące") symbolizujące pokonanych Arabów.

Pałac Normanów z Kaplicą Palatyńską (Palazzo dei Normanni, Cappella Palatina)

Porta Nuova przylega bezpośrednio do Pałacu Normanów (Palazzo dei Normanni), który nazywany jest również Pałacem Królewskim (Palazzo Reale). Normanowie wybudowali swój pałac na najwyższym wzniesieniu starego miasta wykorzystując jako podstawę istniejącą w tym miejscu arabską twierdzę, ale jego dzisiejszy wygląd to efekt XVI-wiecznej przebudowy już za rządów hiszpańskich (choć w środku zachowały się pomieszczenia pamiętające czasy normańskie).

Najważniejszym zabytkiem z czasów normańskich jest położona na pierwszym piętrze Kaplica Palatyńska, którą ozdabiają bizantyjskie mozaiki uważane za jedne z najpiękniejszych na świecie. Na wyższym piętrach zwiedzimy apartamenty królewskie, gdzie również przetrwały pojedyncze pomieszczenia z czasów normańskich. Przykładem jest np. Sala Rogera (Sala Ruggero) udekorowana mozaiką z motywami polowań.

Pałac dostępny jest do zwiedzania.

Pałac Normanów i Kaplica Palatyńska - zwiedzanie, historia i informacje praktyczne
Kaplica Palatyńska w Pałacu Normanów w Palermo
Kaplica Palatyńska w Pałacu Normanów w Palermo

Katedra w Palermo (Cattedrale di Palermo) - zabytki oraz spacer po dachu

Ruszając dalej ulicą Via Vittorio Emanuele po około 500 metrach dojdziemy do katedry. Obok budowli tej nie można przejść obojętnie, chociaż nie każdemu przypadnie do gustu. Świątynia jest swoistą mieszanką stylów

Za datę powstania katedry w dzisiejszym kształcie uznaje się 1185 rok. Odpowiedzialny za budowę był normański biskup Walter Ophamil (znany jako Gualtiero Offamilio). Warto jednak wspomnieć, że wcześniejsza świątynia w tym miejscu istniała już w czasach bizantyjskich. Po najeździe Arabów została przemieniona na meczet, a po rekonkwiście znów rekonsekrowano ją na świątynie chrześcijańską. Budynek z tamtego okresu ucierpiał znacznie podczas trzęsienia ziemi i całkowicie przebudowano go pod koniec XII wieku.

Katedra w Palermo
Katedra w Palermo

Dzisiejszy wygląd katedry różni się od tego z czasów normańskich. Budowla w XII wieku była prosta, ale przez kolejne wieki była rozbudowywana - dodano do niej chociażby cztery dzwonnice i gotyckie portyki. A ledwie dwa stulecia temu dołożono często krytykowane: małe kopuły i jedną kopułę główną. W środku też nie doświadczymy atmosfery z czasów normańskich, gdyż po przebudowie na przełomie XVIII i XIX wieku świątynia nabrała cech neoklasycznych.

Zwiedzanie katedry w Palermo

Niemałą część katedry możemy zwiedzić za darmo. Za opłatą wejdziemy do obszaru monumentalnego, na który składają się: krypty, skarbiec oraz odgrodzony obszar z grobowcami władców normańskich oraz cesarza Fryderyka II Hohenstaufa. Prawdziwą perełką biletu monumentalnego jest jednak możliwość pospacerowania po dachu świątyni, co stanowi nie lada gratkę dla większości turystów.

Więcej: Katedra w Palermo - zwiedzanie, historia oraz informacje praktyczne

Spacer po dachu Katedry w Palermo
Spacer po dachu Katedry w Palermo

Zachodnia strona katedry połączona jest arkadami z Pałacem Arcybiskupa, gdzie utworzono Muzeum Diecezjalne (Museo Diocesano). W środku na kilkunastu salach wystawiono dziesiątki eksponatów i dzieł sztuki związanych z historią kościoła w mieście. Oryginalnymi artefaktami są rzeźby i inne elementy zabrane z katedry podczas przebudowy w XVII i XIX wieku. Jeśli chcemy zwiedzić muzeum najlepiej zakupić bilet łączony z katedrą.

Nie przegap! Po północnej stronie katedry wzniesiono dość charakterystyczną konstrukcję - loggię przy kaplicy Cappella dell’Incoronazione.

Kościół San Giovanni degli Eremiti (Chiesa San Giovanni degli Eremiti)

Kościół San Giovanni degli Eremiti, czyli kościół św. Jana od Pustelników, należy do najbardziej charakterystycznych budowli w mieście. Już z oddali wyróżnia się pięcioma czerwonymi kopułami, które od razu budzą skojarzenia ze światem arabskim.

Pierwsza świątynia w tym miejscu powstała prawdopodobnie już w VI wieku, jednak w trakcie rządów Emiratu Sycylii została ona przebudowana i przekształcona w meczet. Po utworzeniu Królestwa Sycylii niemal całkowicie przebudowano zastane struktury i kompleks przekazany został Benedyktynom, którzy założyli w nim klasztor. Przez kolejne wieki budowla była jeszcze wielokrotnie zmieniana.

Krużganki Kościoła San Giovanni degli Eremiti w Palermo
Krużganki Kościoła San Giovanni degli Eremiti w Palermo

Dziś to wspaniałe dziedzictwo architektury arabsko-normańskiej dostępne jest dla zwiedzających. Oprócz wejścia do wnętrza kościoła możemy przespacerować po ogrodzie, zobaczyć historyczny dziedziniec z krużgankami oraz małe ruiny. Mimo że kompleks nie należy do największych, to pozwala uświadomić sobie różnorodność kultur zamieszkujących w przeszłości miasto. Zabytek znajduje się kilka minut spacerem od Pałacu Normanów.

Spójrzmy na kościół San Giovanni degli Eremiti z innej perspektywy

Ciekawym sposobem na spojrzenie z innej perspektywy na kościół San Giovanni degli Eremiti jest wejście na dzwonnicę sąsiadującej świątyni - Campanile di San Giuseppe Cafasso. Bilet wstępu jest niedrogi, a wchodząc na górę otrzymamy kask i powinniśmy na miejscu uważać na pełne godziny, kiedy to dzwony zaczynają głośno bić (i kiedy się ich nie spodziewać mogą doprowadzić nas do palpitacji serca).

Widok na miasto z dzwonnicy w Campanile di San Giuseppe Cafasso w Palermo
Widok na miasto z dzwonnicy w Campanile di San Giuseppe Cafasso w Palermo

Kościół św. Salwadora

Niedaleko katedry odnajdziemy kościół św. Salwadora (Chiesa del Santissimo Salvatore). Jego barokowy wystrój powstał w XVIII wieku i wyróżnia się kształtem oraz przypomina bardziej budynek teatru niż świątynie. Wchodząc do środka absolutnie nie widać, że całe wnętrze zniszczono w trakcie bombardowań w 1943 roku i zostało pieczołowicie odbudowane po wojnie.

Wnętrze kościoła św. Salwadora w Palermo (Chiesa del Santissimo Salvatore)
Wnętrze kościoła św. Salwadora w Palermo (Chiesa del Santissimo Salvatore)

Kościół kryje w sobie też inną atrakcję - możliwość wejścia na kopułę skąd rozpościera się ciekawy widok na okolicę. Niestety, wejście jest dość męczące i u góry oglądamy otaczający świat przez siatkę.

Inne punkty widokowe: Punkty widokowe Palermo

Quattro Canti - słynny barokowy plac

W połowie Via Vittorio Emanuele znajduje się najbardziej charakterystyczny plac Palermo - Quattro Canti. To tu najstarsza ulica miasta krzyżuje się z inną historyczną drogą - Via Maqueda. Przecinające się arterię oddzielają od siebie historyczne dzielnice miasta. Plac ma kształt ośmioboku i otoczony jest barokowymi fasadami ozdobionymi rzeźbami i fontannami. Na fasadzie każdego z budynków ustawiono cztery elementy, które symbolizują (patrząc od dołu): antyczną rzekę przepływająca przez miasto (fontanna), porę roku, władcę i patronkę/świętą.

Plac zbudowano na początku XVII wieku. Przy projektowaniu wzorowano się na skrzyżowaniu Czterech Fontann (Quattro Fontane) w Rzymie. Efekt finalny może się podobać. Niestety, jest to bardzo ruchliwe miejsce i w ciągu dnia trudno skupić się na szczegółach.

W okolicy Z placu wkroczymy do powstałego w tym samym czasie kościoła San Giuseppe dei Teatini. Środek wyróżnia się pięknymi freskami (niesamowite malowidła sufitowe!) i zdobieniami. Do środka wejdziemy za darmo.
Quatro Canti - Palermo
Quatro Canti - Palermo

Piazza Pretoria i słynna Fontanna Wstydu

Tuż przy Quattro Canti znajduje się Plac Pretoria (Piazza Pretoria), na środku którego wzniesiono charakterystyczną fontannę otoczoną blisko 50 rzeźbami. Fontanna Pretoria (Fontana Pretoria) powstała we Florencji w 1554 roku na zlecenie rodziny królewskiego namiestnika i uwieczniała jeden z ogrodów w stolicy Toskanii. Rodzina namiestnika wpadła jednak w długi i zdecydowała się sprzedać oryginalną budowlę, i w taki oto sposób fontanna trafiła do Palermo.

Palermo - fragment fontanny Pretoria
Palermo - fragment fontanny Pretoria

Władze Palermo przygotowując plac do zamontowania fontanny musiały wyburzyć część oryginalnej zabudowy. Fontanna przyjechała do Palermo w 1574 roku w kilkuset kawałkach. Niestety, nie wszystkie oryginalne rzeźby trafiły do Palermo i lokalni mistrzowie musieli zapełnić braki.

Historia pewnego przydomka

Fontanna wyróżnia się różnorodnymi rzeźbami przedstawiającymi najróżniejsze postacie: ludzi, zwierząt (słoni, hipopotamów), syren czy morskich potworów. Według władz miejskich to z powodu nagości postaci ludzkich (bóst i nimf) mieszkańcy nazywają konstrukcje Fontana della Vergogna, czyli Fontanna Wstydu. Bardziej złośliwi twierdzą jednak, że mieszkańcy nadali ten wstydliwy przydomek z powodu bliskości ratusza i odnosi się on do korupcji i zepsucia władz.

Pałac Pretorio - zwiedzanie ratusza

Po południowej stronie placu stoi Pałac Pretorio (Palazzo Pretorio) w którym dziś swoją siedzibę ma miejski magistrat. Budynek w dzisiejszej postaci powstał pod koniec XV wieku. W tygodniu możemy wejść na główny dziedziniec ratusza. Czasami do zwiedzania za darmo udostępnione są też pomieszczenia na górnym piętrze: sala do głosowania (z majestatycznym żyrandolem), gabinet burmistrza, mała kaplica oraz pokoje z dziełami sztuki zebranymi przez miasto. Będąc na miejscu warto spróbować zajrzeć do środka, może akurat górne piętro będzie udostępnione dla turystów.

Pod ratuszem i Placem Pretorio podczas wojny zbudowano schron przeciwbombowy.

Tuż obok ratusza odnajdziemy wejście do barokowego kościoła św. Katarzyny (Chiesa di Santa Caterina), którego boczna ściana widoczna jest z Placu Pretoria. Kościół ten w środku jest swoistym dziełem sztuki. Niemal każdy kawałek udekorowany jest freskiem, rzeźbą czy stiukiem. Od patrzenia w górę i rozglądaniu się po ścianach może rozboleć nas szyja. Na suficie rozciąga się długi fresk "Triumf św. Katarzyny".

Jedna z sal w Palazzo Pretorio w Palermo
Jedna z sal w Palazzo Pretorio w Palermo

Kościół Santa Maria dell’Ammiraglio (Kościół Matki Boskiej Admirała)

Bezpośrednio za ratuszem rozciąga się Plac Belliniego, przy którym stoją dwa ważne zabytkowe kościoły. Pierwszy z nich - Santa Maria dell’Ammiraglio - nazywany przez miejscowych La Martorana to jedna z perełek Palermo. Fundatorem świątyni był admirał Jerzy z Antiochii, który majątku dorobił się jako zarządcą miejski na Bliskim Wschodzie. Budynek kościoła powstał w pierwszej połowie XII wieku i był wielokrotnie rozbudowywany. Dzisiejszy kształt konstrukcji to w głównej mierze efekt przebudowy z połowy XVI wieku.

Mozaiki sufitowe w kościele Santa Maria dell’Ammiraglio w Palermo
Mozaiki sufitowe w kościele Santa Maria dell’Ammiraglio w Palermo

Patrząc na fasadę nikt nie spodziewa się tego, co znajdzie w środku. Wnętrze jest połączeniem majestatycznych bizantyjskich mozaik oraz barokowych dekoracji i fresków. Można odnieść wrażenie, że świątynia podzielona jest równomiernie na obszary a ich granice określają style architektoniczne. Mozaiki są różnorodne i przedstawiają m.in.: samego admirała klęczącego u stóp Matki Boskiej, koronację Rogera II (przez samego Chrystusa) czy Chrystusa Pantokratora (na kopule).

Kościół Santa Maria dell’Ammiraglio stoi na wzniesieniu przy Placu Belliniego (Piazza Bellini).

Detale w Kościele Santa Maria dell’Ammiraglio w Palermo
Detale w Kościele Santa Maria dell’Ammiraglio w Palermo

Kościół San Cataldo (Chiesa San Cataldo)

Po prawej stronie kościoła Santa Maria dell’Ammiraglio stoi druga normańska konstrukcja - kościół San Cataldo. Budowla ta jest zdecydowanie mniejsza i już z oddali wyróżnia się czerwonymi kopułami w stylu arabskim. Świątynia została wzniesiona w latach 1154-1160 roku dzięki wsparciu Maione z Bari, który był kanclerzem króla Wilhelma I.

Widok na stojące obok siebie kościoły: Santa Maria dell’Ammiraglio oraz San Cataldo
Widok na stojące obok siebie kościoły: Santa Maria dell’Ammiraglio oraz San Cataldo

Świątynia składa się z trzech naw, które oddzielone są od siebie kolumnami. Wnętrze świątyni jest bardzo surowe, można nawet użyć określenia mroczne. W środku nie znajdziemy żadnych zdobień z wyjątkiem pojedynczych dekoracji (np. na szczycie kolumn) czy napisów. Fundator świątyni został zamordowany zaraz po wzniesieniu budynku i jego projekt nigdy nie został dokończony.

W drugiej połowie XIX wieku budynek został nawet dołączony do kompleksu królewskiej poczty. W środku pracowali pracownicy odpowiedzialni za logistykę. Pod koniec XIX wieku zdecydowano o przywróceniu kościołowi dawnego blasku. Za projekt odpowiedzialny był Giuseppe Patricolo. Efektem prac było m.in. odłączenie świątyni od innych budynków, odrestaurowane wnętrza i udekorowanie kopuł na czerwono.

Surowe wnętrze Kościoła San Cataldo w Palermo
Surowe wnętrze Kościoła San Cataldo w Palermo

Katakumby Kapucynów w Palermo

Jeszcze do końca XIX wieku w kościołach i klasztorach w Palermo praktykowano zabiegi mumifikacji ciał. Były one szczególnie popularne wśród zamożniejszych mieszkańców, zakonników oraz księży. Mumifikacja odbywała się w specjalnych pomieszczeniach w kryptach kościołów, gdzie najpierw z ciała pozbywano się wszystkiego co płynne, a później wysuszone zwłoki balsamowano. Dzięki temu ciało zmarłego przez dłuższy czas przypominało żywe.

Trochę ponad kilometr na zachód od Pałacu Normanów znajduje się Klasztor Kapucynów, który kryje w podziemiach jedną z najmroczniejszych atrakcji Palermo - katakumby Kapucynów (Catacombe dei Cappuccini). Katakumby (jako konstrukcja) same w sobie nie są mroczne, napawać strachem może dopiero ich zawartość. Wszędzie - na ścianach, pod sufitem, w pozycji wiszącej i leżącej - umieszczono zmumifikowane ciała (najstarsze z nich mają pochodzić z XVI wieku). Kapucyni stosowali bardzo skuteczną metodę mumifikacji. Ciała przez dłuższy okres prezentowały się niczym żywe, a nawet dziś niektóre z nich wyglądają tak, jakby mogły w każdej chwili do nas mrugnąć.

W kilku pomieszczeniach i wzdłuż tuneli umieszczono kilka tysięcy ciał. Ostatnie ze zwłok zmumifikowano na początku XX wieku. W 1920 roku pochowano zaledwie dwuletnią Rosalię Lombardo, jej grób znajdziemy na środku kaplicy św. Rozalii. Patrząc na zastygłą dziewczynkę można wpaść w pewien niepokój, gdyż wygląda ona tak, jakby po prostu spała.

Teatro Massimo i Via Marqueda

Ruszając na północ z Quattro Canti ulicą Via Marqueda przeniesiemy się ną ruchliwą ulicę handlową pełną sklepów, knajpek oraz zabytków. Via Marqueda żyje cały czas, wzdłuż ulicy rozstawiają się sprzedawcy ulicznego jedzenia, w tym sycylijskiej pizzy na kawałki.

Idąc dalej prosto w końcu dojdziemy do masywnego klasycystycznego Teatro Massimo, który zbudowano pod koniec XIX wieku i może on pomieścić ponad 3000 widzów. Jest to jeden z największych teatrów na świecie, chociaż dotyczy to rozmiaru całego budynku, a nie samego audytorium.

Teatr możemy zwiedzić podczas wycieczki z przewodnikiem. Zwiedzanie trwa około 30 minut i jest prowadzone w języku angielskim oraz włoskim. Aktualne dni i godziny zwiedzania oraz ceny sprawdzimy na oficjalnej stronie.

W trakcie wycieczki zobaczymy salę do ćwiczeń, wejdziemy do głównego audytorium i do królewskiego boksu oraz zajdziemy do specjalnej sali, w której słychać tylko to, co mówi osoba przed nami. Szczególnie zadowoleni z wycieczki mogą być fani filmu Ojciec Chrzestny - wiele scen z trzeciej części wydarzyło się właśnie tutaj. Na scenie Teatro Massimo występował syn Dona Corleone, w boksie królewskim siedział sam Michael Corleone, a na schodach prowadzących do budynki zginęła Mary Corleone.

Widok na boks królewski w Teatrze Massimo w Palermo
Widok na boks królewski w Teatrze Massimo w Palermo

Co jeszcze warto zobaczyć przy Via Marqueda?

Z innych zabytków warto zwrócić uwagę na kościół Chiesa Santa Ninfa ai Crociferi oraz na znajdujące się tuż obok niego Oratorio della Carita' di San Pietro. Niestety, oratorium możliwe jest do odwiedzenia tylko w trakcie specjalnych wydarzeń. Warto zajrzeć do środka jeśli akurat trafimy na dni otwarte. Wnętrze udekorowane jest freskami i innymi zdobieniami.

Palermo - wnętrze Oratorio di San Pietro
Palermo - wnętrze Oratorio di San Pietro

Ballarò i inne targowiska uliczne

Mieszkańcy Palermo od wieków zaopatrują się w produkty żywnościowe (i nie tylko) na otwartych targowiskach. W historycznym centrum znajdziemy kilka takich miejsc. Targowiska te różnią się od tych znanych z Polski i innych europejskich państw. Panuje tam potworny ścisk, chaos i harmider. Sprzedawcy przekrzykują się jeden z drugim próbując zachęcić do zakupu właśnie u nich. Na niektórych targowiskach kupimy dosłownie wszystko - nie powinien nas zdziwić np. widok żywych prosiąt czekających na chętnego kupca. Już na pierwszy rzut oka wydaje się również, że nasz polski Sanepid miałby tu dużo roboty.

Targowiska są dziedzictwem miasta i jednocześnie atrakcją turystyczną. Kupimy tam lokalne produkty spożywcze i zjemy coś na szybko. Pamiętajmy, żeby nawet na moment nie zostawiać luzem w kieszeni portfela ani niczego wartościowego. Zatłoczone targowiska to idealne środowisko dla kieszonkowców.

Najbardziej znanym targowiskiem jest Ballarò, które możemy podzielić na dwa obszary. Bliżej dworca głównego znajdują się wąskie aleje ze stoiskami z warzywami, rybami i artykułami spożywczymi, a idąc w głąb dojdziemy do długiego fragmentu przypominającego bardziej pchli targ.

Innym z popularnych miejsc jest położone na terenie dzielnicy La Loggia targowisko Vucciria. Sam targ dzienny stracił przez lata na jakości, ale okolica stała się jednym z imprezowych centrów Palermo. Mieszkańcy wpadają tu na drinka czy popularny we Włoszech aperitif. Jedną z knajpek odwiedzanych tłumnie przez miejscowych jest Taverna Azzurra (czynna od poniedziałku do soboty od 21:00 do 5:00). Przez dzielnicę przebiega też ruchliwa Via Roma. Dużo knajpek, pracowni artystycznych i rzemieślniczych sklepów znajdziemy też trochę dalej przy ulicy Via Bara.

Inne ze znanych targowisk z produktami spożywczymi to Mercato del Capo oraz Borgo Vecchio. Na targu Mercato delle Pulci niedaleko katedry królują antyki i starocie (w tym meble).

Zamek Zisa

Zamek Zisa (Castello della Zisa) to bez wątpienia jedna z najbardziej charakterystycznych struktur w Palermo. Nazwa pochodzi z języka arabskiego i oznacza "wspaniały, godny podziwu". Twierdza stoi poza granicami historycznych murów miejskich, na terenie wykorzystywanym w przeszłości przez władców jako miejsce do polowań. Dziś zamek znajduje się na terenie dzielnicy mieszkalnej, na tyłach ogrodu Zisa (Giardino della Zisa), gdzie czas wolny spędzają miejscowi.

Widok na Castello della Zisa (Pałac Zisa) w Palermo
Widok na Castello della Zisa (Pałac Zisa) w Palermo

Zamek Zisa stworzono czerpiąc wzorce z architektury arabskiej. Piękne gipsowe zdobienia sufitowe, półotwarty dolny hol (z fontanną, mozaikami oraz kanałami na wodę działającymi jako klimatyzacja), majestatyczna górna sala - wszystko to razem powoduje, że miejsce to posiada swój niepowtarzalny charakter.

Niestety, w środku nie zachowało się oryginalne wyposażenie. W pokojach i przejściach funkcjonuje dziś muzeum z artefaktami ze świata arabskiego, chociaż nie ma ich zbyt wielu. Odwiedzając zamek możemy swobodnie spacerować po pomieszczeniach i przejściach na dwóch piętrach.

Wskazówka praktyczna Jeśli zdecydujemy się wybrać do Zamku Zisa pieszo spodziewajmy się spaceru przez całkowicie inny obszar niż historyczne centrum, mniej turystyczny, gdzie możemy czuć się niezbyt pewnie. Na pewno lepiej nie rzucać się tam za bardzo w oczy.
Dolny hol z fontanną w Castello della Zisa (Pałac Zisa) w Palermo
Dolny hol z fontanną w Castello della Zisa (Pałac Zisa) w Palermo

Kaplica św. Trójcy

Dosłownie kawałek na północ od zamku stoi kaplica św. Trójcy (Cappella della S. S. Trinità). W przeszłości była to kaplica zamkowa i oba budynki połączone były specjalnym przejściem. Członkowie rodziny królewskiej mogli przedostać się bezpośrednio z zamku na wyższe piętro kościoła i w spokoju modlić się widząc środek kaplicy. Wnętrze kaplicy wyróżnia się arabskimi zdobieniami sufitowymi.

Wejście do kaplicy jest darmowe. Na miejscu wolontariusz wprowadzi nas na górne piętro i na taras widokowy z którego widać pozostałości dawnego przejścia oraz fragment akweduktu przez który woda dopływała do miasta. Niestety, nie ma tu stałych godzin i kaplica może akurat nie być dostępna do zwiedzenia.
Widok na Zamek Zisa z kaplicy św. Trójcy w Palermo (Cappella della S. S. Trinita)
Widok na Zamek Zisa z kaplicy św. Trójcy w Palermo (Cappella della S. S. Trinita)

Pałac Mitro

Palazzo Mirto to jeden z największych skarbów Palermo. Znajdziemy go w historycznym centrum miasta. Budynek przez wieki zamieszkały był przez lokalną arystokrację, która zapełniła go dziełami sztuki. Pod koniec XX wieku Pałac Mitro przekazany został władzom miejskim, które zamieniły go na muzeum. W środku zobaczymy historyczne dekoracje, oryginalne wnętrza i wyposażenie. Do odwiedzenia są dwa piętra i dziedziniec ze stajniami, w których stoją m.in. historyczne powozy.

Na dwóch wyższych piętrach przejdziemy przez blisko 30 pomieszczeń z najróżniejszymi eksponatami i wyposażeniem. Jedną z ozdób pierwszego piętra jest dziedziniec z przepiękną fontanną stworzona z muszli i muszelek.

Fontanna z muszli i muszelek - Pałac Mitro (Palazzo Mitro) w Palermo
Fontanna z muszli i muszelek - Pałac Mitro (Palazzo Mitro) w Palermo

Nadmorska dzielnica La Loggia oraz rokokowe perły Palermo

Na północny-wschód od ulic Corso Vittorio Emanuele i Via Maqueda rozciąga się jedna z najstarszych dzielnic Palermo - La Loggia. Od wschodu dzielnicę zamykają port i morze. Obszar ten nazywany jest również Castellammare, co nawiązuje do historycznej twierdzy (Castello a Mare) broniącej się przeszłości dostępu do miasta od strony wody. Twierdza powstała już w czasach arabskich i przez wieki uważana była za jedną z najbardziej imponujących fortyfikacji w Europie.

Zamek został najpierw częściowo zburzony w 1922 roku w trakcie rozbudowy portu, a potem dzieło zniszczenia dopełniły wojska alianckie bombardując Palermo w 1943 roku. Kilka lat temu w miejscu ostatnich pozostałości po forcie utworzono Park Archeologiczny (Castello a Mare Archaeological Park). Za małą opłatą możemy przejść po stanowisku archeologicznym i podejść do ostatniego zachowanego fragmentu twierdzy. Wejście znajduje się od strony północno-zachodniej. Na terenie parku odbywają się też koncerty pod gołym niebem.

Palermo - ruiny Castello a Mare
Palermo - ruiny Castello a Mare

Na obszarze dzielnicy La Loggia ukryte są też dwie perełki Palermo - oratoria Oratorio di Santa Cita oraz Oratorio del Rosario di San Domenico. Oba budynki w środku wręcz zachwycają - kaplice udekorowane są: freskami, stiukami, rzeźbami i obrazami. Oratorium San Domenico uważane jest za jeden z najlepszych przykładów rokoko we Włoszech i udekorowane jest m.in. obrazami flamandzkiego mistrza Antoona Van Dycka. Oratorium Santa Cita zachwyca pięknymi stiukami, które niemal w całości pokrywają ściany.

Jeśli chcemy odwiedzić oba budynki możemy zakupić wspólny tańszy bilet.

Muzeum archeologiczne w Palermo

Na terenie La Loggia znajdziemy też Regionalne Muzeum Archeologiczne (Museo archeologico regionale Antonino Salinas). Muzeum uważane jest za jedno z najważniejszych we Włoszech. Placówka może pochwalić się bogatą kolekcją artefaktów punickich i greckich, a także eksponatami wyłowionymi z morza czy znaleziskami z czasów rzymskich. Niestety, nie należy ono do nazbyt multimedialnych placówek, a wiele eksponatów nie posiada opisów w języku angielskim.

Kościoły Palermo - pozostałe świątynie warte odwiedzenia

W Palermo jednymi z najważniejszych zabytków są chrześcijańskie kościoły, kaplice i oratoria z różnych okresów. Można nawet pokusić się o stwierdzenie, że pod tym względem stolica Sycylii może pretendować do miana "małego Rzymu".

Większość najważniejszych zabytków religijnych jest biletowana. Ceny za wejście wynoszą do kilku Euro. Po odwiedzeniu pierwszego miejsca w części kolejnych otrzymujemy zniżkę, musimy jednak zachować bilet. Niestety, ciężko jest nawet zerknąć do płatnych kościołów, gdyż wejście zasłonięte jest płachtą i przed wejściem przy stoliku siedzą osoby sprzedające wejściówki.

Niektóre z kościołów zamykane są w środku dnia na 2 do 3 godzin.

O wielu wartych odwiedzenia świątyniach wspomnieliśmy już w innych sekcjach artykułu. W tym punkcie chcieliśmy wspomnieć o jeszcze dwóch kościołach.

Kościół Jezuitów (Chiesa del Gesù, nazywany też Casa Professa) uważany jest za jeden z najważniejszych barokowych kościołów na Sycylii. Budynek powstawał od 1590 do 1636 roku i był jednym z pierwszych przykładów rodzącego się stylu nazywanego sycylijskim barokiem.

Wnętrze kościoła onieśmiela. Zachwycają zdobione freskami i stiukami kopuły, ściany czy kaplice. Szczególnie godne podziwu się są rzeźby otaczające główny ołtarz. Budynek bardzo ucierpiał podczas bombardowań w 1943 roku, na szczęście udało się go skutecznie odrestaurować. Efektem prac rekonstrukcyjnych są nowe freski wyglądające niczym namalowane pastelami, co nie każdemu przypadnie do gustu.

Wnętrze kościoła Chiesa del Gesu w Palermo
Wnętrze kościoła Chiesa del Gesu w Palermo

W świątyni Jezuitów możemy odwiedzić też część muzealną:

  • zakrystię z relikwiarzem i innymi dziełami sztuki,
  • kryptę z pomieszczeniem wykorzystywanym do mumifikacji ciał i pozostałościami fresków,
  • muzeum w którym zobaczymy skarby zakonu, w tym dzieła najwybitniejszych sycylijskich mistrzów i rzemieślników,
  • ozdobione stiukami barokowe oratorium Cappella del Sabato, które zachwyca również majestatycznym freskiem pokrywających niemal cały sufit.

Inną wartą uwagi świątynia jest kościół Santa Maria della Pietà. Budynek znajduje się dalej od większości atrakcji turystycznych i jest często omijamy przez odwiedzających Palermo. Barokowy kościół szczęśliwie nie został zniszczony podczas bombardowań i w środku możemy obejrzeć oryginalne wnętrze.

Kościoł Santa Maria della Pieta w Palermo
Kościoł Santa Maria della Pieta w Palermo

Prawdziwym skarbem tego miejsca jest znajdująca się po prawej stronie Kaplica Świętego Krzyża (Cappella del Santissimo Crocifisso). W kaplicy umieszczono XVIII-wieczny relikwiarz krzyża pod którym w urnie umieszczono prochy św. Felicity. Krzyż otoczony jest 28 boksami z relikwiarzami innych świętych męczenników.

Wejście do tej świątyni jest darmowe.

Mondello - piaszczysta plaża Palermo

Kawałek na północ od centrum Palermo, tuż za wzgórzem Pellegrino (Monte Pellegrino), znajduje się Mondello, czyli plażowy kurort Palermo. Z drugiej strony miasteczko zamyka wzgórze Gallo (Mount Gallo) i całość wygląda wręcz pocztówkowo. Miejsce to jest całkowitym zaprzeczeniem historycznego centrum stolicy Sycylii - bardziej zadbane i kolorowe, pełne secesyjnej zabudowy. Plażowiczów na pewno zachęcą do odwiedzin piaszczyste plaże. Niestety, w wakacje plaże są przepełnione miejscowymi i turystami.

Do Mondello dojedziemy w około 30 minut autobusem numer 806, który regularnie kursuje z przystanku Liberta' - Quintino Sella znajdującym się na ulicy Via della Libertà.

Atrakcje w Palermo z listy UNESCO poza miastem

Cefalú

Cefalú to nadmorskie miasteczko leżące na wschód od Palermo, które słynie ze wspaniałej średniowiecznej katedry. Dlaczego wybrano akurat tę lokalizację na budowę tej świątyni? Według legendy król Roger II cudem przeżył sztorm i wyszedł na ląd właśnie w tym miejscu, chwilę wcześniej składając przysięge, że jeśli przeżyje to dokładnie w ten sposób odwdzięczy się opaczności.

Oprócz zwiedzania katedry turyści odwiedzający Cefalú wybierają się też na plażę lub wchodzą na wzgórze/klif Rocca di Cefalù skąd rozpościera się widok na miasto. Na górze znajdziemy ruiny zamku Castello Di Cefalù oraz małe ruiny greckiej świątyni poświęconej Dianie.

Jak dojechać do Cefalú z Palermo?

Do Cefalú dojdziemy pociągiem z dworca głównego lub autobusem firmy SAIS odjeżdżającym z Piazza Cairoli (przy dworcu głównym). Autobus kosztuje 5,70€ i kursuje kilka razy dziennie. Informacje o rozkładzie dostępne są tutaj.

Monreale

Monreale oddalone jest o zaledwie kilkanaście kilometrów na południowy zachód od Palermo. Wyróżnia je malownicze położenie na wzgórzu, z którego rozpościera się widok na całą okolicę. Nazwa miasta prawdopodobnie jest skrótem od zbitki słów monte reale, co oznacza królewskie wzgórze.

Monreale stało się ważnym ośrodkiem religijnym w czasie panowania Emiratu Sycylii, na co wpływ miało wygnanie przez Arabów biskupa Palermo poza miasto. Władze kościelne zdecydowały wtedy o zamianie małego kościoła w miasteczku Monreale na tymczasową katedrę. Po rekonkwiście Sycylii biskup wrócił do Palermo, a trochę ponad 100 lat później zdecydowano o budowie w tym mieście nowej i bardziej okazałej świątyni. Decyzję o budowie katedry podjął król Wilhelm II Dobry, który chciał stworzyć świątynię bardziej okazałą niż ta w Cefalù - miała ona służyć jako panteon dla rodziny królewskiej.

Architektura wnętrza katedry od razu przywodzi na myśl styl mauretański. Świątynia słynie też z najdłuższej bizantyjskiej mozaiki w całych Włoszech. Podobno do stworzenia wszystkich dekoracji mozaikowych w katedrze użyto ponad 2000 kilogramów czystego złota. Na miejscu możemy obejrzeć także pięknie zdobione krużganki.

Jak dojechać do Monreale z Palermo?

Do Monreale dojedziemy autobusami z Piazza Indipendenza: miejskim o numerze 389 (około 30 minut) lub autobusem firmy AST (około 20 minut). Rozkład jazdy autobusu 389 znajdziemy na tej stronie. Wybieramy u góry numer linii i klikamy guzik.

Atrakcje Palermo poza utartym szlakiem

Ponte dell’Ammiraglio (Most Admiralski)

Kawałek na północny-wschód od dworca głównego i starego miasta stoi kolejny z zabytków Palermo z listy UNESCO - Most Admiralski (Ponte dell’Ammiraglio). Co może zaskakiwać - struktura stoi współcześnie samodzielnie w małym parku bez śladu wody. W przeszłości konstrukcja służyła jako przeprawa przez rzekę Oreto. Z powodu częstych powodzi w 1938 roku władze miejskie zdecydowały się zmienić jej bieg, a most pozostawiono jako zabytek.

Most Admiralski zbudowano w okolicach 1131 roku na polecenie jednego z admirałów króla Rogera II. Most miał połączyć miasto z ogrodami znajdującymi się po drugiej stronie rzeki. Większość lokalnych mieszkańców kojarzy go z bitwą, podczas której wojska Giuseppe Garibaldiego walczyły z broniącymi starego porządku żołnierzami Burbonów.

Wskazówka praktyczna Do mostu możemy dojść pieszo, co zajmie nam około 15 minut startując z okolic dworca głównego. Możemy też dojechać tramwajem numer 1 (z dworca głównego) do przystanku Ponte Ammiraglio. Od przystanku do mostu dojdziemy w kilka chwil.
Ponte dell’Ammiraglio (Most Admiralski) w Palermo
Ponte dell’Ammiraglio (Most Admiralski) w Palermo

Castello della Cuba (Zamek La Cuba)

Jednym z obiektów, który nie znalazł się na liście UNESCO jest zamek La Cuba. Budowlę wzniesiono w 1180 roku za rządów WilliamWilhelmaa II. Zamek miał podobne zastosowania (i wygląd) jak zamek Zisa, czyli było to miejsce wypoczynku władcy w trakcie polowań. Dziś twierdza stoi w zabudowanej okolicy, ale w czasach normańskich były tu zalesione tereny używane przez władców do odpoczynku i polowań.

Zamek udekorowali arabscy mistrzowie i do dziś zachowała się część oryginalnych dekoracji. Za niewielką opłatą można wejść do środka. Niestety, konstrukcja nie jest w najlepszym stanie. Prawdopodobnie nieobecność na liście UNESCO wpłynęła na mniejsze zainteresowanie obiektem władz lokalnych.

Budowla znajduje się kawałek od historycznego centrum i nie jest dobrze oznaczona.

Adres: Corso Calatafimi, 100

Pałac Abatellis (Palazzo Abatellis)

W zbudowanym w XVI wieku pałacu mieści się dziś galeria sztuki sycylijskiej. Budynek uznawany jest za przykład architektury lokalnego baroku. W środku zobaczymy przede wszystkim sztukę religijną: rzeźbę, wyroby drewniane czy obrazy. Za najważniejszy z eksponatów uznawany jest renesansowy obraz pt. Zwiastowanie Najświętszej Maryi Panny autorstwa Antonello z Mesyny.

Zwiastowanie Najświętszej Maryi Panny, autorstwa Antonello z Mesyny - Palermo, Palazzo Abatellis
Zwiastowanie Najświętszej Maryi Panny, autorstwa Antonello z Mesyny - Palermo, Palazzo Abatellis

Piazza Marina i Ogród Garibaldiego (Giardino Garibaldi)

Ciekawy placyk niedaleko przystani La Cala. Ogród wyróżnia się masywnymi drzewami przypominającymi niektóre z roślin występujących w filmach fantasy, a dookoła placu możemy zobaczyć kilka historycznych fasad.

Figowiec wielkolistny w Ogrodzie Garibaldiego w Palero (Giardino Garibaldi)
Figowiec wielkolistny w Ogrodzie Garibaldiego w Palero (Giardino Garibaldi)

Krypta w kościele Santa Maria dell'Itria dei Cocchieri

Inną z mrocznych atrakcji Palermo jest krypta kościoła Chiesa di Santa Maria dell'Itria dei Cocchieri (adres: Via Alloro 133). Mało turystów zdaje sobie sprawę z istnienia tego miejsca i większość omija ten niepozornie wyglądający budynek poszukując bardziej imponujących zabytków. Świątynie wybudowali na początku XVII wieku członkowie gildii woźniców.

Krypta w kościele Chiesa di Santa Maria dell'Itria dei Cocchieri w Palermo
Krypta w kościele Chiesa di Santa Maria dell'Itria dei Cocchieri w Palermo

Krypta podzielona jest na dwa poziomy. Na górnym widoczne są wnęki, w których przechowywano już zmumifikowane ciała. Na dolny poziom schodzimy małymi schodami. Widoczne są tam "wnęki" w których przetrzymywano ciała w oczekiwaniu na wypłynięcie z nich wszystkich płynów. Na dolnym poziomie wciąż widoczny jest też mechanizm klimatyzacji. W całej krypcie zachowały są fragmenty historycznych fresków, często przechodzimy też nad kratami pod którymi widać kości. Krypta przez długi czas była zaniedbana, a podczas wojny służyła jako schron. Dzięki temu w środku wciąż można poczuć mroczny i chłodny klimat.

Kryptę zwiedzamy w asyście przewodnika, który na koniec pokaże nam małą wystawę przedstawiającą zdjęcia z procesji wielkopiątkowej.

Krypty z pomieszczeniami do balsamowania znajdziemy też w kościele jezuitów (del Gesù/Casa Professa).

Giardino dei Giusti - polski ślad w Palermo

Mały ogród przy zachodnim końcu ulicy Via Alloro. Sam ogród nie zachwyca, mało w nim zieleni, ale w środku umieszczono tablicę pamiątkową poświęconą Janowi Karskiemu i innym bohaterom ratującym Żydów w trakcie wojny. Jeśli ruszymy na wschód ulicą Via Alloro miniemy wiele pięknych fasad i pałaców.

Pałac Chiaramonte (Palazzo Chiaramonte)

Ten przypominający bardziej twierdzę pałac powstał w na początku XIV wieku. W XV wieku w pałacu swoją siedzibę mieli wicekrólowie sycylijscy, a od 1600 roku do niemal końca XVIII wieku w budynku urzędował trybunał Inkwizycji. Pałac zamieniony został na muzeum i dziś możemy zobaczyć m.in. cele więzienne z zachowanymi malowidłami. Ważną częścią pałacu jest też główna hala z majestatycznym drewnianym sufitem.

Park Villa Giulia oraz ogród botaniczny

Chcąc pospacerować nad wodą możemy ruszyć wzdłuż promenady Foro Italico, która rozciąga się od przystani La Cala aż do parku miejskiego Villa Giulia. Nie będą tam czekać na nas specjalne atrakcje, ale możemy za to pospacerować dalej od gęstej zabudowy, chociaż wzdłuż ruchliwej ulicy.

Foro Italica rozpoczyna się od bramy miejskiej prowadzącej do miasta od strony morza - Porta Felice. Brama została oddana do użytku w pierwszej połowie XVII wieku. Część konstrukcji została zniszczona w trakcie bombardowań, udało się ją jednak odrestaurować. Ciekawostką jest fakt, że brama w środku jest otwarta (nie posiada dachu).

Promenada kończy się przy parku Villa Giulia, do którego możemy wejść i pospacerować labiryntem uliczek. Atrakcją parku są pojedyncze rzeźby oraz fontanna (Fontana Del Genio) w której pływają/wylegują się żółwie.

Park Villa Giulia graniczy z ogrodem botanicznym (Giardino Botanico). Ogród jest oazą spokoju, oprócz pojedynczych turystów i uczących się studentów miejsce to potrafi świecić pustkami. Może sam ogród nie jest specjalne zadbany, pochwalić się może za to bogatą i różnorodną kolekcją roślin.

Porta dei Greci

Kolejna z historycznych bram miejskich. Powstała w 1543 roku i przypomina dziś o tym, że dawniej miasto było otoczone murami.

Palermo - wskazówki i informacje praktyczne

Kiedy najlepiej odwiedzić Palermo?

Najlepszym okresem na odwiedzenie Palermo wydaje się być późna wiosna i wczesna jesień. W lato temperatura potrafi być nieznośna. Wiele osób odwiedza Sycylię w zimę i poza sezonem. W tym okresie ograniczone są loty, więc na miejscu przebywa zdecydowanie mniej turystów i ceny noclegów potrafią być niższe. Dwa oczywiste minusy przyjazdu poza sezonem: atrakcje czynne są krócej i szybciej robi się ciemno.

Dobrym miesiącem na odwiedzenie Palermo jest październik. Od 2006 roku w mieście (a od 2017 także w kilku innych miejscach na Sycylii) organizowany jest festiwal Le Vie dei Tesori. Podczas kilku weekendów odbywają się różne wystawy i możliwy jest wstęp do historycznych atrakcji normalnie niedostępnych dla turystów. Jest to świetny moment na odwiedziny Palermo jeśli chcemy zobaczyć ukryte skarby stolicy Sycylii. Wejściówki do pojedynczych atrakcji nie są drogie, chociaż musimy dodatkowo zakupić specjalny kupon. Oficjalna strona (po włosku) festiwalu dostępna jest pod tym adresem. My odwiedziliśmy Palermo w czasie festiwalu i mieliśmy szansę zobaczyć masę nieoczywistych atrakcji.

Jak oszczędzić pieniądze w Palermo?

  • pierwsza niedziela miesiąca w każdą pierwszą niedzielę miesiąca wejście do publicznych muzeów jest darmowe. W przypadku Palermo darmowe wejście dotyczy m.in. Pałacu Abatellis, Zamku Zisa czy też Regionalnego Muzeum Archeologicznego.
  • street food zamiast restauracji - wydatki w restauracjach w Palermo po doliczeniu opłaty coperto potrafią być odczuwalne dla naszych portfeli. Jeśli chcielibyśmy zjeść coś sycącego na ciepło możemy zdecydować się na jedno z dań sycylijskiego street-foodu (jedzenia ulicznego).

Bezpieczeństwo

W powszechnej świadomości stolica Sycylii odbierana jest jako miasto niebezpieczne. My musimy jednak przyznać, że w naszym odczuciu turystyczna część miasta położóna w granicach historycznego centrum nie różni się jednak niczym od innych dużych włoskich miast. Nad bezpieczeństwem czuwają patrole policji i wojska, ale te spotkamy też w innych miejscowościach. W Palermo powinniśmy uważać przede wszystkim na kieszonkowców, którzy są plagą szczególnie na targowiskach i ruchliwych placach, oraz spacerując wąskimi uliczkami po zmroku.

Mniej przyjemnie jest na obrzeżach i to nawet blisko historycznego centrum. Na przykład spacerując po dzielnicy Zisa możemy nie czuć się zbyt komfortowo, podobnie wybierając się dalej na południe od dworca głównego. Sam dworzec po zmroku też lepiej omijać. Nie oznacza to jednak, że spotka nas tam coś złego, ale możemy czuć się nieswojo.

Nie powinniśmy jednak bać się odwiedzin stolicy Sycylii. Na pewno dobrze sprawdzić komentarze o okolicy w której się zatrzymujemy oraz zapytać się właściciela/pracownika naszego zakwaterowania o to, które miejsca lepiej omijać.

Na co uważać w Palermo?

  • sezon letni i zimowy - niektóre z atrakcji poza sezonem działają krócej, więc jesli przyjeżdżamy w zimę, powinniśmy dokładniej przestudiować godziny otwarcia.
  • poniedziałek - W Palermo - podobnie jak w wielu innych europejskich miastach - wiele muzeów i placówek kulturalnych jest zamkiętych w poniedziałek.
  • ruch uliczny w Palermo charakteryzuje się chaosem, szczególnie w okolicy dworca głównego. Jeśli nie czujemy się pewni i nie lubimy stresu lepiej odpuścić sobie wjazd autem do centrum stolicy Sycylii.
  • język angielski - znajomość języka angielskiego wśród mieszkańców Palermo nie stoi na najwyższym poziomie. Dotyczy to także ludzi młodych, pracowników restauracji i hoteli. Nigdy nie powinniśmy zakładać, że dogadamy się bez problemu w języku innym niż włoski - a często gospodarze w noclegach podczas rozmowy z nami będą korzystać z translatora (co może prowadzić do komicznych pomyłek!)

Historia Palermo w pigułce

Historia Palermo sięga czasów antycznych. Już w VIII wieku p.n.e. na obszarze dzisiejszego starego miasta kolonię handlową założyli Fenicjanie W późniejszych wiekach, na zachodzie Sycylii, przebywali również Grecy. Sycylia oraz południe kontynentalnych Włoch (Kalabria i Kampania) wchodziły w skład Wielkiej Grecji, czyli kolonii greckich zlokalizowanych na południu współczesnych Włoch. W przeciwieństwie do innych sycylijskich miast, w Palermo nie zachowały się żadne znaczące pozostałości z tego okresu, oprócz pojedynczych śladów.

Podczas I wojny punickiej miasto było świadkiem walk Rzymian z Kartagińczykami. W 254 roku p.n.e. wojska rzymskie ostatecznie zdobyły Palermo, które przez ponad 600 lat pozostawało pod ich wpływami. Był to dobry okres dla miasta. Niestety, upadek Cesarstwa Rzymskiego odbił się także na Palermo, które zostało na prawie stulecie podbite przez Wandalów i Ostrogotów.

W pierwszej połowie VI wieku wojska Cesarstwa Bizantyjskiego odbiły miasto i na pewien czas przywróciły mu spokój. Ten trwał do pierwszej połowy IX wieku, kiedy to cała Sycylia została podbita przez Arabów. Najeźdźcy utworzyli na wyspie Emirat Sycylii. Nowi władcy zamienili kościoły na meczety lub na inne budowle użytku publicznego.

Panowanie emiratu nie trwało jednak zbyt długo. Ledwie dwa wieki później Sycylię odbili Normanowie i zrównali z ziemią większość arabskiego dziedzictwa. Chrześcijańscy władcy przejęli jednak wiele elementów z arabskiej architektury i wykorzystywali je w swoich nowych konstrukcjach. Ten charakterystyczny styl nazywany jest dziś stylem arabsko-normańskim. Po rekonkwiście Sycylii przez ponad 50 lat sytuacja na wyspie pozostawała napięta. Dopiero w 1130 roku utworzono Królestwo Sycylii, którego pierwszym królem został Roger (urodzony jako Roger II).

Przez kolejne wieki losy Palermo były zbliżone do wielu innych regionów Europy. Władanie nad Królestwem Sycylii przechodziło z jednego możnego rodu do innego. Nad wyspą panowali kolejno: Normanowie, władcy Świętego Cesarstwa Rzymskiego, Francuzi z rodu Andegawenów (Anjou), Aragończycy i Burbonowie. W międzyczasie lokalne rody buntowały się i spiskowały, i to one znacząco pomogły w dojściu do władzy Hiszpanom (Aragończykom).

Niewątpliwie okres panowania Aragończyków wpłynął pozytywnie na wygląd miasta. W tym czasie powstało wiele wspaniałych barokowych budowli, takich jak fontanna Pretoria czy plac Quattro Canti, przebudowano również Pałac Normanów.

W pierwszej połowie XIX wieku w Palermo wzmocniły się ruchy niepodległościowe. W 1848 roku rebelianci zdobyli władzę nad miastem, jednak rok później wróciła ona do rąk Francuzów. Napięta sytuacja trwała do 1860 roku, gdy Giuseppe Garibaldi ze swoimi oddziałami wkroczył do miasta i przegnał Burbonów. Mieszkańcy Palermo w trakcie referendum zdecydowali o dołączeniu do nowego Królestwa Włoch.

Podczas II wojny światowej Palermo zostało wielokrotnie zbombardowane, chociaż naloty zaczęły się dopiero w 1943 roku. Stare miasto zostało odbudowane, ale niestety do dziś nie udało mu się przywrócić stanu sprzed wojny. Przykładem pieczołowitej odbudowy jest kościół św. Salwadora (Chiesa del Santissimo Salvatore) w samym historycznym centrum.

Cześć!

author

Cieszymy się, że udało Ci się dotrzeć do końca naszego artykułu i mamy nadzieję, że okazał się przydatny. Więcej informacji o naszym blogu znajdziesz na podstronie o nas.

W przypadku natrafienia na nieaktualne dane lub błędy prosimy o wiadomość - dane adresowe dostępne są w zakładce kontakt.

Aśka i Sławek - autorzy bloga Podróże Po Europie (podrozepoeuropie.pl)

Reklama