Zakynthos: atrakcje, ciekawe miejsca, zwiedzanie. Co warto zobaczyć na Zakynthos?

Zákynthos (pol. Zakintos, gr. Ζάκυνθος) to najpopularniejsza z Wysp Jońskich, na którą rokrocznie przybywają niezliczone tłumy turystów, a jedną z największych grup odwiedzających są Polacy. Niemal na każdym kroku można usłyszeć tu nawoływanie w naszym języku, a podstawy polszczyzny znają chyba wszyscy pracujący w turystyce.

Nasz artykuł rozpoczęliśmy od opisania największych i najpiękniejszych atrakcji Zakynthos. Następnie przygotowaliśmy zestaw informacji praktycznych ułatwiających poruszanie się po wyspie, a na końcu poświęciliśmy trochę miejsca geografii, historii i charakterystyce wyspy.

Zakynthos - czego spodziewać się na miejscu

Wyspa w powszechnej świadomości kojarzona jest jako kurort wakacyjny. Jest to połowa prawdy. Faktem jest, że turystyczne nadmorskie miasteczka jako żywo przypominają estetyką Władysławowo, lecz większość Zákynthos pokrywają malownicze góry oraz rozległe gaje oliwne, a całe zachodnie i północne wybrzeże to wysokie i strome klify.

Co warto zobaczyć na Zakynthos? Największe atrakcje, zabytki oraz ciekawe miejsca

Wyspa oferuje przede wszystkim atrakcje naturalne: majestatyczne klify, punkty widokowe, formacje skalne czy malownicze zatoki. O wiele mniej jest muzeów czy typowych zabytków. Wśród nich wyróżniają się pojedyncze pozostałości po bytności weneckiej oraz monastyry (klasztory) i nieliczne kościoły.

Poniżej zebraliśmy wybrane atrakcje, razem z informacjami praktycznymi odnośnie dojazdu, oraz mapą.

Zatoka Wraku

Trudno nie zacząć od największej atrakcji Zakynthos. W końcu kto nie kojarzy jej zdjęć wykonanych górującego nad nią punktu widokowego? Nie każdy zdaje sobie jednak sprawę, że na plażę dostęp możliwy jest wyłącznie od strony morza!

Aby się na nią dostać najlepiej skorzystać z usług którejś firm operujących z największych portów - ich statki dowiozą nas na miejsce i odbiorą po pewnym czasie. My wyruszaliśmy z portu Agios Nikolaos - wycieczka połączona była z oglądaniem opisanych przez nas w dalszej części Niebieskimi Jaskiniami (ang. Blue Caves).

Mimo że dostanie się na plażę jest ciekawym doświadczeniem, to dla większości turystów odwiedzających Zakynthos atrakcją numer jeden jest możliwość zobaczenia słynnej zatoki z wrakiem z góry.

Zatoka Wraku znajduje się w północno-zachodnim krańcu wyspy. Dojazd jest typowy dla Zakynthos - ostatnia część trasy to kręta serpentyna. Na miejscu czekają na nas: niewielki taras widokowy, z którego widać znacznie mniej, oraz dziki szlak wzdłuż klifu, który oferuje znane z folderów reklamowych widoki. Niestety, wraz z zakazem schodzenia na plaże zakazano również przechodzenia po szczycie klifu - więc w 2023 roku nie uda nam się zobaczyć zatoki z najlepszej perspektywy.

Żółw karetta - oglądanie najsłynniejszego mieszkańca okolicznych wód

Wody wokół Zakynthos zamieszkuje żółw morski z gatunku karetta (caretta caretta), którego samice składają jaja na piaszczystych plażach na południu wyspy (m.in. Gerakas, Kalamani, Marathonissi). Należy on do dużych gadów: jego pancerz osiąga długość nawet 90 cm, a waga całkowita przekracza 100 kg. Na obszarze zatoki Laganas ustanowiono park narodowy, którego zadaniem jest ochrona tego gatunku.

Dla wielu turystów największą atrakcją Zakynthos jest możliwość zobaczenia tych uroczych stworzeń na własne oczy. Mając trochę szczęścia dojrzymy je nawet stojąc w porcie Sostis, ale największe szanse będziemy mieć w wodzie i trochę dalej od brzegu.

Większość turystów wybiera krótkie rejsy turystyczne. Firm oferujących możliwość zobaczenia żółwi jest kilka - ich stanowiska znajdziemy przy przystani Port Sostis. Do wyboru są duże statki turystyczne (tańsze) lub mniejsze łódki dla maksymalnie kilkunastu osób (droższe). Większość firm gwarantuje zwrot środków w przypadku braku zobaczenia żółwi, ale pamiętajmy, że warunek ten zostanie spełniony nawet jeśli na powierzchnię wyłoni się sam pancerz. Rejsy takie trwają kilkanaście minut.

Lepszą (choć dużo droższą) alternatywą jest wynajęcie prywatnej łódki - ze sternikiem lub bez. W takim wypadku możemy spędzić w wodzie nawet 2 czy 3 godziny, w tym czasie zwiększając swoje szanse na zobaczenie żółwia z bliska. Na żółwie możemy trafić niedaleko brzegu - np. tuż obok wysepki Cameo czy niedaleko linii brzegowej plaży Laganas.

Wyspa Cameo

Na niewielkiej wysepce Cameo, nazywanej wyspą ślubów, znajdziemy malutką plażę. Wyspa połączona jest z portem Sostis drewnianym mostkiem, po którym warto się przejść i poobserwować skaliste dno pełne jeżowców. Wstęp na wyspę jest płatny. My sami widzieliśmy ją tylko od strony wody (jest niewielka i powiewają nad nią charakterystyczne pasy materiału).

Wyspa Marathonisi - poplażujmy na "Wyspie Żółwi"!

Bezludna i porośnięta lasami sosnowymi wyspa Marathonisi widoczna jest z większości miejsc na południu wyspy, a jej kształt przyciąga niejedno ciekawskie oko. Wysepka ta jest jednym z najważniejszych miejsc lęgowych żółwi karetta i niemal w całości ustanowiono ją obszarem chronionym.

Wyjątkiem jest wydzielony wąski pas piaszczysto-kamienistej plaży (ze żwirowym dnem), na którą możemy dostać się z portu Sostis taksówką wodną lub w trakcie rejsu turystycznego. Popularne są rejsy łączone - na żółwie, wokół wyspy Marathonisi (oglądanie jaskiń) oraz na plażę Marathonisi.

A czy warto wybrać się na Marathonisi? To zależy. Jeśli chcielibyśmy po prostu poplażować, to raczej nie ma sensu - miejsca jest mało, a nawierzchnia jest kamienista i mało przyjemna. Z drugiej jednak strony szybko robi się głęboko i łatwo możemy wypłynąć na pełne morze, więc jako miejsce do pływania nadaje się znakomicie.

Przylądek Keri - piękne formacje skalne i największa grecka flaga na świecie

Leżący na południowym zachodzie wyspy przylądek Keri to jedno z bardziej malowniczych miejsc na Zakynthos. Tutejszy krajobraz charakteryzuje się wysokimi klifami oraz monumentalnymi formacjami skalnymi, które niektórym czytelnikom mogą na myśl przywodzić wystające z morza skały sąsiadujące z włoską wyspą Capri.

ZDJĘCIA: 1. i 2. Widok na formację skalną (Przylądek Keri); 3. Widok na maszt największej greckiej flagi (Przylądek Keri).

Na miejscu czeka na nas kilka punktów widokowych, tawerna z cudownym widokiem oraz (jeśli mamy szczęście) możliwość zobaczenia największej na świecie greckiej flagi.

Pierwszy punkt widokowy, który wychodzi wprost na boczną część wspomnianych formacji skalnych, znajdziecie pod współrzędnymi 37.651415, 20.816451. Samochód możemy zaparkować na niewielkiej zatoczce (współrzędne: 37.655692, 20.810330). Następnie ruszamy niecały kilometr pieszo drogą szutrową i po około 10 minutach jesteśmy na miejscu.

Drugi punkt obserwacyjny, wychodzący wprost na słynne skały, znajdziecie w restauracji "Lighthouse". Część stolików oferuje panoramiczny widok, a do tego właściciele przygotowali dla gości wiszący taras widokowy. Mimo że restauracja ta nie należy do najtańszych, to jakość serwowanych potraw oraz trudny do opisania widok rekompensują zmniejszenie zawartości portfela. My możemy polecić grillowaną ośmiornicę (jedna z lepszych jaką jedliśmy) oraz tiramisu przygotowane z wykorzystaniem lokalnego sera. Deser jest mocno kremowy i zdecydowanie wart grzechu, a porcja należy do dużych.

Ciekawym atrybutem restauracji jest znajdująca się przy parkingu grecka flaga o rozmiarach 18,10x36,90 m, którą w 2007 roku wpisano na listę rekordów Guinnessa. Ufundowali ją właściciele restauracji. Niestety, podczas naszego pobytu nie była ona wywieszona.

Na wzniesieniu powyżej poziomu restauracji znajdziemy latarnię morską oraz niewielki bar. Podczas naszej wizyty bar był zamknięty, ale wystarczyło przejść kawałek na północ wzdłuż płotu, żeby odnaleźć świetny punkt widokowy na klify oraz turkusowe morze (współrzędne: 37.656221, 20.807666).

Porto Limnionas - malownicza zatoka z plażą

Leżąca po zachodniej stronie wyspy Porto Limnionas to jedno z najpiękniejszych miejsc na Zakynthos. Jest to zatoka, która wbija się głęboko w ląd. Dzięki skalnemu oraz żwirowemu dnu woda nabiera tu przepięknych barw. Rozłożyć możemy się na skałach - na tarasach przy tawernie dostępne są parasole oraz leżaki. Po zejściu do wody od razu jest tu głęboko.

Dojazd do Porto Limnionas nie należy do najprostszych. Na miejsce prowadzi kręta i stroma trasa. Do wyboru są dwie drogi (obie rozpoczynają się w mieście Agios Leon). Pierwsza z nich zaczyna się przy stacji benzynowej, a druga kawałek dalej na północ. My wybraliśmy drugą i oprócz jednego wąskiego fragmentu była stosunkowo szeroka.

Nawet jeśli nie planujemy zażywać kąpieli, to warto tam zajechać i zobaczyć to miejsce na własne oczy.

Przy tawernie przygotowano niewielki parking, który w sezonie szybko zostaje zastawiony, a turyści parkują wzdłuż drogi dojazdowej.

Zamek wenecki i inne atrakcje stolicy wyspy

Stolicą wyspy jest portowe miasto Zakynthos (pol. Zakintos), które leży na południowo-wschodnim wybrzeżu, u stóp wysokiego wzgórza. Na co dzień zamieszkuje je około 10 000 osób, czyli blisko 25% całej populacji wyspy.

Stolica została niemal całkowicie zrównana z ziemią w trakcie serii tragicznych trzęsień ziemi w 1953 roku. Przez kolejne dekady udało się ją co prawda odbudować, lecz na zawsze utraciła swój historyczny blask.

Z perspektywy turysty niezainteresowanego historią ani sztuką religijną miasto Zakynthos nie oferuje zbyt wielu atrakcji i spokojnie zwiedzimy je w kilka godzin/pół dnia. Dużym problemem dla turystów przyjeżdżających samochodem może być znalezienie miejsca parkingowego - tych jest ciągły niedostatek i mieszkańcy parkują po prostu wzdłuż głównych ulic.

Do najciekawszych miejsc w stolicy należą:

• zamek wenecki (gr. Ενετικό Κάστρο Μπόχαλης) - a dokładniej jego ruiny, został wzniesiony przez Wenecjan na przełomie XV i XVI wieku, prawdopodobnie w miejscu dawnego akropolu. Mimo że niewiele przetrwało z historycznych zabudowań (całość bardziej przypomina otoczony murami las sosnowy niż ufortyfikowaną twierdzę), to miejsce to oferuje wspaniałą panoramę miasta;
• ciągnąca się niemal przez całą długość miasta promenada;
• Kościół św. Dionizosa (gr. Άγιος Διονύσιος) - największa świątynia na całej wyspie, która wypełniona jest malowidłami;
• Plac Solomosa (gr. Πλατεία Σολωμού) - największy plac w mieście. Nazwano go na cześć lokalnego poety Dionysiosa Solomosa, twórcy greckiego hymnu. Plac otaczają ważne miejskie budynki - w tym Muzeum Bizantyjskie oraz historyczny kościół św. Mikołaja.
• Muzeum Bizantyjskie (gr. Βυζαντινό Μουσείο Ζακύνθου) - W podłużnym budynku przy placu Solomosa mieści się muzeum z kolekcją post-bizantyjskiej sztuki sakralnej. Na dwóch piętrach zebrano w nim obrazy, freski, ikonostasy oraz pojedyncze fragmenty rzeźby, które udało się uratować podczas trzęsienia ziemi w 1953 roku.
• taras widokowy w miasteczku Bochali oferujący wspaniały widok na stolicę;

Więcej informacji oraz miejsc znajdziecie w naszym oddzielnym tekście Miasto Zakynthos - odkryjmy stolicę wyspy

Monastyr Panagia Skopiotissa na górze Skopos

Na szczycie mierzącej około 500 m góry Skopos stoi kościół otoczony ruinami klasztoru Panagia Skopiotissa (gr. Ιερά Μονή Παναγιά Σκοπιώτισσα), do którego dostaniemy się jedynie pieszo (chyba, że wypożyczyliśmy samochód terenowy). Na miejsce możemy dojść z dwóch stron: od wschodu ścieżką z miasteczka Argassi (po drodze miniemy ruiny bizantyjskiego kościoła św. Mikołaja) lub od zachodu trasą z miasteczka Kalamaki.

My ostatecznie nie podjęliśmy się wejścia odsłoniętą ścieżką przy temperaturze ponad 30 stopni, ale wędrówka na szczyt może być dobrym pomysłem na aktywny dzień poza sezonem letnim.

Monastyr św. Jerzego: historyczna wieża obronna, żyjący monastyr

Po drodze do punktu widokowego na Zatokę Wraku warto podjechać do męskiego klasztoru św. Jerzego (gr. Μονή Αγίου Γεωργίου Κρημνών), którego historia sięga 1535 roku.

Wśród zabudowań wyróżnia się XVI-wieczna wieża obronna z okresu weneckiego, która chroniła zakonników przed atakami piratów, oraz kościół, którego wnętrze wypełnione jest nawiązaniami do postaci patrona klasztoru. Wejście na teren kompleksu jest darmowe.

Klasztor wciąż pełni swoją oryginalną funkcje. Na miejscu spotkamy zakonników, którzy sprzedają pamiątki oraz witają odwiedzających.

Po zwiedzeniu klasztoru możemy ruszyć kawałek na zachód, gdzie na wzniesieniu (z krzyżem) znajdziemy przyjemny punkt widokowy.

Przed klasztorem spotkaliśmy dwa osiołki. Niestety, ich łańcuch był bardzo krótki i widać było, że się męczyły...

Historyczny monastyr Anafonitria: masywna wieża obronna, cudowna ikona oraz św. Dionizos

Historia klasztoru Anafonitria (gr. Μονή Αναφωνήτριας Ζάκυνθος) sięga XV wieku. Miejsce to ma szczególne znaczenie dla rdzennych mieszkańców wyspy, ponieważ swoje ostatnie lata spędził w nim patron Zakynthos św. Dionizos. To właśnie tu miał on spotkać się z zabójca swojego brata, któremu udzielił schronienia i ostatecznie przebaczył. Przebaczenie jest głównym atrybutem Dionizosa w kościele prawosławnym.

Część zabudowy klasztoru przetrwała tragiczne trzęsienie ziemi z 1953 roku. Symbolem architektonicznym założenia jest kamienna dzwonnica. Masywna wieża wzniesiona na planie kwadratu była ważnym elementem systemu obronnego wyspy - w trakcie ataku piratów broniła dostępu do klasztoru oraz pozwała na komunikacje z innymi osadami.

Obecnie kompleks nie pełni już swojej oryginalnej funkcji i nie przebywają w nim zakonnicy. Kościół stał się kościołem parafialnym miasteczka Anafonitria, które w 1915 roku otrzymało swoją nazwę na cześć klasztoru. Największym skarbem świątyni jest ikona Matki Bożej, którą w 1453 roku cudownie uratowano i wywieziono z Konstantynopola po upadku miasta.

Monastyr Eleftherotria: żeński klasztor z elementami neobizantyjskimi oraz XVI-wiecznym ikonostasem

Żeński klasztor Eleftherotria (gr. Παναγία Ελευθερώτρια - Γυναικείο Μοναστήρι) powstał na wzniesieniu leżącym na trasie z nizinnego południa do górzystej części wyspy. Widoczny już z oddali kompleks powstał dopiero w 1962 roku, lecz jego wnętrza są interesującym przykładem sztuki neobizantyjskiej. Wnętrza kościoła oraz korytarza prowadzącego do ogrodu pełne są malowideł oraz mozaik, które kojarzą się z okresem wczesnochrześcijańskim.

Kościół przy klasztorze podzielony został na dwie części. W pierwszej z nich zobaczymy wspaniały ikonostas z XVI wieku. Był on elementem wyposażenia istniejącego wcześniej w tym miejscu kościoła, który został zniszczony w trakcie trzęsienia ziemi w 1953 roku. Największym skarbem drugiej sali jest ikona Matki Bożej z dzieciątkiem z pierwszej połowy XIX wieku, której kopie dostępne są w przyklasztornym sklepiku.

Będąc na miejscu warto zajrzeć do niewielkiego i wypełnionego roślinami ogrodu, który oferuje przyjemny widok na okolicę, a jego mieszkańcami są kolorowe papużki.

Uwaga! Chcąc wejść do klasztoru musimy być odpowiednio ubrani - musimy mieć zasłonięte nogi. Dotyczy to obu płci. Na miejscu dostępne są sukienki dla kobiet oraz pojedyncze spodnie do założenia dla mężczyzn.

Uwaga! Klasztor jest zamykany w środku dnia.

ZDJĘCIA: Widoki z miejsca postojowego przy klasztorze żeńskim (Monastyr Eleftherotria) - Zakynthos.

Górskie miasteczka: lokalne produkty oraz leniwa atmosfera

Górzysta północ wyspy charakteryzuje się wieloma rozproszonymi miasteczkami. Są one do siebie bardzo podobne i nie posiadają zbyt wielu zabytków czy atrakcji, a po tragicznym trzęsieniu niewiele w nich historycznych budynków. Najczęściej po prostu przez nie przejedziemy, zatrzymując się najwyżej na chwilę po coś do przekąszenia lub w celu zobaczenia kościoła albo dzwonnicy. Dużą atrakcją mogą być bardziej tradycyjne tawerny, z których część oferuje stoliki z przyjemnym widokiem.

Niektóre z miejscowości wartych uwagi:

Koiliomenos z kościołem św. Mikołaja (gr. Εκκλησία Άγιος Νικόλαος) oraz wolnostojącą dzwonnica, która stoi po drugiej stronie ulicy. Wieża wyróżnia się bogatym zdobnictwem - na ostatnim poziomie wypatrzymy różnorodne płaskorzeźby.

ZDJĘCIA: 1. Kościół św. Mikołaja w miasteczku Koiliomenos; 2. Wolnostojąca dzwonnica w miasteczku Koiliomenos.

• Exo Chora, gdzie przy głównym placu stoi wiekowe drzewo oliwne; generalnie cały końcowy odcinek trasy z Maires do Exo Chora to powykręcane, sędziwe drzewa.

• Loucha - niewielka osada, w której zachowało się kilka tradycyjnych budynków z kamienia oraz wąskich brukowanych uliczek.

Mieszkańcy górzystej północy zajmują się przede wszystkim produkcją żywności: oliwy z oliwek, miodów, win czy serów. W sezonie letnim wystawiają oni swoje kramy w oczekiwaniu na turystów - trudno o miasteczko, w którym nie spotkamy choćby jednego sprzedawcy.

Nam szczególnie do gustu przypadły przysmaki sprzedawane w miasteczku Exo Chora przez małżeństwo prowadzące farmę Lekkas. Ich stoisko znajduje się naprzeciw wspomnianego wcześniej drzewa oliwnego. Trochę więcej napisaliśmy o nich w dalszej części artykułu, w sekcji Przysmaki Zakynthos.

Torre Veneziana: punkt widokowy przy malowniczej ruinie

Jednym z ukrytych sekretów zachodniej części wyspy jest stojąca na wzniesieniu ruina nazywana Torre Veneziana (pol. wieża wenecka), ze stóp której rozciąga się malowniczy widok na sąsiednie klify oraz formacje skalne.

Co ciekawe, konstrukcja ta nie pochodzi wcale z czasów weneckich - podczas II wojny światowej wznieśli ją okupujący Zakynthos Włosi i służyła im jako strażnica. Z budowli zachowały się mury oraz dwie wieżyczki, w których możemy skryć się przed palącym słońcem.

Do Torre Veneziana prowadzi kręta, lecz asfaltowa droga, której o dziwo nie było na naszej papierowej mapie. Trasa rozpoczyna się w opisanym już przez nas wcześniej miasteczku Exo Chora (tuż obok wiekowego drzewa oliwnego). Tak jak wspomnieliśmy na początku artykułu - obecność włoska w Grecji przypominała bardziej odwiedziny u rodziny niż krwawą okupację. Po przejściu na stronę aliantów Włosi musieli ewakuować się z Zakynthos, ale niektórzy z nich pozostali w Exo Chora i są przodkami niektórych mieszkańców miasteczka.

Nekropolia z okresu mykeńskiego oraz krzyż na klifie Shiza

W latach 1971-1972 przeprowadzono prace archeologiczne na zachód od miasteczka Kampi. W ich trakcie odkryto niewielką nekropolię z okresu mykeńskiego, na którą składa się czternaście wydrążonych w skale wapiennej prostokątnych grobów. Tylko dwa z nich nie zostały wcześniej ograbione, ale artefakty w nich odnalezione (m.in. dzbanki i słoiki) pozwoliły na potwierdzenie hipotezy, że wyspa Zakynthos było zamieszkana już w epoce brązu.

Teren stanowiska archeologicznego znajduje się bezpośrednio przy drodze prowadzącej do krzyża na klifie Shiza. Po minięciu znaku informacyjnego (po lewej stronie) możemy podjechać jeszcze kawałek do niewielkiej zatoczki, przy której zaparkujemy samochód.

Stanowisko archeologiczne nie jest w żaden sposób zabezpieczone i warto uważać, żeby nie wpaść do któregoś z grobów. O historii tego miejsca opowiada jedynie jedna tablica informacyjna. Nie wystraszmy się też, gdy nagle znikąd wyskoczy… kot.

Po zwiedzeniu nekropolii możemy ruszyć dalej w kierunku wysokiego krzyża. Postawiono go w hołdzie ofiarom wojny domowej, która opanowała Grecję niedługo po zakończeniu II wojny światowej i kosztowała życie wielu mieszkańców. Przy krzyżu nie ma typowego punktu widokowego - możemy albo przejść kawałek na dziko, albo zająć stolik w sąsiedniej tawernie, która oferuje stoliki ze wspaniałym widokiem. Sami niestety nic tam nie zamawialiśmy i nie możemy ocenić jakości serwowanych dań.

Studnie Androniosa oraz taras z widokiem na jaskinię Damianosa

Studnie Androniosa to jedno z bardziej nietypowych miejsc na wyspie. Po dojechaniu na miejsce czekać na nas będzie 11 studni (pochodzących z czasów weneckich), które znajdują się pośrodku rozległej winnicy. Nie jest co prawda atrakcja w stylu nie przegap, ale jeśli mamy więcej czasu i chcielibyśmy zobaczyć na własne oczy winorośle rosnące w pięknym otoczeniu przyrody, to warto tu podjechać.

Według lokalnej legendy studnie te powstały w trakcie potyczki lokalnego wodza Damianosa ze smokiem nazywanym Androniosem. Miało ich być dwanaście, tyle ile miesięcy w roku, a jedna z nich znajduje się pod ziemią.

Po drodze do studni miniemy jeden z najprzyjemniejszych punktów widokowych na wyspie - niewielki taras z kapliczką, drzewem oraz ławeczką. Samochód możemy zaparkować przy drodze, tuż za kapliczką znajdziemy szerszy kawałek pobocza.

Taras widokowy oferuje zapierający dech w piersiach widok na wybrzeże. Jeśli spojrzymy uważnie na północ to zobaczymy też otwartą z obu stron jaskinię Damianosa. Jaskinię również możemy odwiedzić, choć w środku nie jest ona zbyt zadbana.

Agios Nikolaos: brama do Zatoki Wraku

Położony w malowniczej zatoczce port Agios Nikolaos niemal każdego dnia wypełniony jest turystami. To właśnie z niego wyrusza najwięcej rejsów do słynnej Zatoki Wraku. Po dotarciu na miejsce nie powinniśmy mieć najmniejszego problemu ze znalezienie przewoźnika - już na rogatkach miasta, na środku ulicy, czyhają naganiacze. Warto jednak dokładnie zweryfikować ich ofertę - np. część z firm oferuje bardzo krótki rejs, a inne pozwalają na późniejszy powrót.

Agios Nikolaos to typowe miasteczko portowe, z jedną długą ulicą, przy której działają sklepy, knajpki oraz firmy oferujące rejsy turystyczne. Na miejscu znajdziemy też niewielką i kamienistą plażę.

Znakiem rozpoznawczym portu jest leżąca nieopodal wyspa, na której wypatrzymy ruiny zabudowań: wieży strażniczej, kościoła oraz klasztoru. Najłatwiej przyjrzeć się im podczas wypływania z portu.

Kefalinia: pomysł na jednodniowy (lub dłuższy) wypad

Ze wspomnianego już portu Agios Nikolaos wyruszają również rejsy na sąsiednią wyspę Kefalinię (znaną lepiej jako Kefalonia), która może pochwalić się kilkoma niepowtarzalnymi atrakcjami, w tym jaskinią Melissani oraz plażą Myrtos.

Więcej: Kefalonia (Kefalinia): atrakcje, ciekawostki, mapa

Kefalinia jest większa niż Zakynthos i bardziej górzysta. Możemy wybrać się na nią sami (rejs z samochodem należy jednak do drogich i nie każda wypożyczalnia na to zezwala) lub z wycieczką zorganizowaną. Niestety, port dla statków przypływających z Zakynthos znajduje się daleko od głównych atrakcji większej sąsiadki i nie damy rady zwiedzić jej komunikacją publiczną.

W sezonie letnim odbywa się zaledwie kilka kursów pomiędzy Zakynthos i Kefalonią. Ich rozkład jest mało sprzyjający ambitnemu zwiedzaniu i pozwala spędzić na miejscu maksymalnie około 7 godzin. Lepszym rozwiązaniem może być zostanie na noc, dzięki czemu będziemy mogli zobaczyć więcej.

Wycieczki korzystają z usług tego samego przewoźnika co osoby prywatne. Z jednej strony jest to oczywiście wada, ponieważ mają one napięty harmonogram. Z drugiej jednak trudno nam wyobrazić sobie sytuacje, że osoba prywatna będzie w stanie samodzielnie lepiej wykorzystać ten krótki czas. Podsumowując - jeśli interesuje nas jednodniowy wypad na sąsiednią wyspę, to lepiej rozejrzeć się za wycieczką zorganizowaną. Przy dłuższym pobycie warto wziąć pod uwagę samodzielną wyprawę.

Blue Caves: malownicze jaskinie po wschodniej stronie wyspy

Blue Caves to grupa wyrzeźbionych w klifach jaskiń, które znajdują się w północnej części wschodniego wybrzeża. Bez problemu zobaczymy je od strony morza - praktycznie wszystkie firmy organizujące rejsy do Zatoki Wraku z portu Agios Nikolaos do nich podpływają. Niektóre z firm zatrzymują się przy nich na dłużej i umożliwiają turystom krótką kąpiel.

Do jednej z jaskiń można wpłynąć i niektóre firmy mają to w ofercie. Muszą to być jednak małe jednostki, ponieważ większy statek nie da rady dostać się do środka.

Przy Blue Caves znajduje się skalista plaża, na którą dostaniemy się schodami rozpoczynającymi się przy restauracji Potamitis Windmill.

ZDJĘCIA: Przylądek Skinari (Zakynthos) - widok z tawerny Potamitis Windmill

Przylądek Skinari: wiatraki, latarnia morska, tawerna z widokiem

Przylądek Skinari to wysunięty najdalej na północ fragment wyspy. To właśnie tu znajduje się wspomniana w poprzednim punkcie tawerna oraz skalista plaża wychodząca bezpośrednio w stronę Blue Caves.

Tawerna Potamitis Windmill posiada kilka stolików ustawionych wprost w stronę wybrzeża. Symbolem tego miejsca są jednak dwa wiatraki - jeden ceglany, drugi biało-błękitny, które zamieniono na miejsca noclegowe. Przy tawernie znajdziemy duży parking.

Innymi atrakcjami są latarnia morska oraz możliwość podjechania do samego końca przylądka, gdzie znajdziemy niewielki port (ruszają z niego rejsy do Zatoki Wraku i Blue Caves, ceny są wyższe niż w Agios Nikolaos) oraz niezidentyfikowaną przez nas ruinę. Zaraz za nią odnajdziemy punkt widokowy na fragment północnego wybrzeża oraz leżącą naprzeciwko Kefalinię.

Na przylądek Skinari prowadzi krętą i stroma droga, która rozpoczyna się bezpośrednio za Agios Nikolaos.

ZDJĘCIA: Przylądek Skinari (Zakynthos) - widok podczas zejścia z tawerny Potamitis Windmill w stronę skalistej plaży przy Blue Caves.

Rejsy turystyczne: krótkie podsumowanie

Jednym z lepszych sposobów na zwiedzanie wyspy są rejsy turystyczne, podczas których zobaczymy formacje skalne oraz klify. Do wyboru mamy kilka wariantów, z których część opisaliśmy już wcześniej.

Z portów w Agios Nikolaos oraz przylądka Skinari ruszają rejsy w stronę Zatoki Wraku oraz jaskiń Blue Caves. Tutaj zmiennych jest kilka: długość pobytu na plaży w Zatoce Wraku, możliwość pływania przy Blue Caves, możliwość wpłynięcia do małej jaskini przy Blue Caves (tylko małe jednostki). Wszystkie z nich trwają kilka godzin (około 3-4).

Z portu Sostis popłyniemy "na żółwie", na wyspę Marathonisi oraz do jaskiń Keri. Tutaj również występuje kilka wariantów. Dostępne są np. tylko krótkie wypady na żółwie karetta, które trwają do 30 minut. Teoretycznie mamy gwarancje ich zobaczenia, ale wystarczy, że żółw wyłoni się na sekundę, i warunek uznany jest za spełniony. W przypadku wyspy Marathonisi jest często tak, że możemy zostać na niej jak długo chcemy, a na koniec wzywamy łódkę, która po nas wróci.

Ostatnią kwestią są jaskinie Keri, które leżą po zachodniej stronie wyspy. Tutaj warto uważać - niektóre z firm reklamują się słowem caves, ale chodzi im o jaskinie wyspy Marathonisi. Jeśli zależy nam na rejsie do jaskiń Keri powinnismy to zweryfikować. Rejsy na wyspę Marathonisi oraz na żółwie trwają około 3 godzin, wliczając w to czas spędzony na plaży.

Przy obu portach (Agios Nikolaos i Portu Sostis) działa kilka firm i w sezonie turystycznym trudno je przegapić.

Alternatywną opcją są długie rejsy (nazywane całodniowymi). Kilka firm w stolicy oferuje rejsy dookoła wyspy, podczas których za jednym razem zobaczymy wszystkie najważniejsze formacje skalne i miejsca.

ZDJĘCIA: Podczas rejsu na wyspę Marathonisi (Zakynthos).

Muzea wyciskarek do oliwy

W kilku miejscach na wyspie stworzono niewielkie darmowe muzea, w których wystawiono historyczne sprzęty wykorzystywane do wyciskania oliwy. Placówki te mają charakter reklamowy - sprzętów jest najczęściej niewiele, a głównym celem jest sprzedaż oliwy w sklepie przy muzeum.

Największą z placówek tego typu jest Olive Press Museum Zante firmy Aristeon. Na zewnątrz wystawiono kilka dużych maszyn z opisami po angielsku, pośród nich stoi też wiekowe drzewo oliwne. W środku zobaczymy współczesną tłocznię, z nowoczesnym osprzętem.

Miejsce to jest jednak nastawione na masowych turystów - co chwilę przyjeżdżają autokarowe wycieczki, a ceny produktów są wysokie. Zauważyliśmy, że w sklepie turystycznym nieopodal naszego noclegu oliwy tej firmy (o objętości 100 ml) były blisko połowę tańsze niż w sklepie w muzeum. Sami polecamy spróbować ich oliwę o smaku pomarańczowym, która charakteryzuje się bardzo przyjemnym, nieco słodkawym smakiem.

Przysmaki Zakynthos: lokalne produkty oraz winnice

Odwiedzając Zakynthos warto spróbować niektórych produktów, które powstają na wyspie. Typowym wyrobem regionalnym jest oliwa z oliwek; dostępna także w wersjach smakowych: cytrynowej, pomarańczowej czy czosnkowej. Co warte podkreślenia - powstaje ona w sposób naturalny, a owoce dodawane są w trakcie tłoczenia.

Oprócz oliwy miejscowi rolnicy produkują również miód, ser feta (nie powinny nas więc dziwić wszechobecne kozy) czy wina. Praktycznie w każdym górskim miasteczku znajdziemy sklep lub stoisko któregoś z producentów.

Farma Lekkas: smacznie, zdrowo, lokalnie

My z naszej strony możemy polecić wyroby z farmy Lekkas. Jej właściciele (urocze małżeństwo) przez cały sezon letni prowadzą duże stoisko w miasteczku Exo Chora (naprzeciwko drzewa oliwnego). Są bardzo otwarci, znają język angielski, i z pasją opowiadają o swoich produktach i procesie produkcji (w tym tłoczenia oliwy). Można się od nich wiele dowiedzieć, próbując przy tym ich przysmaków.

Z naszej strony możemy polecić kilka produktów, które udało nam się skosztować, w tym: oliwę z oliwek, fetę (przechowywaną w oliwie), dżemy (zwłaszcza z dodatkiem czekolady), wino oraz anchois. To ostatnie jest jednak stosunkowo drogie i jeśli nie jesteście pewni, czy polubicie ten specyficzny smak, to warto spróbować przed zakupem.

Co ciekawe, poza sezonem właściciele wysyłają swoje produkty kurierem, w tym do Polski.

Winnica Grampsas: degustacje wina z widokiem na winorośle

Ciekawym pomysłem na spędzenie gorącego popołudnia jest wybranie się do jednej z winnic. My odwiedziliśmy leżącą na południu wyspy winnicę Grampsas, gdzie organizowane są krótkie wycieczki z przewodnikiem w języku angielskim. Zwiedzanie jest darmowe i trwa dosłownie chwilę - celem wycieczki jest zachęcenie do zakupu produktów lub do wzięcia udziału w degustacji.

Degustacja organizowana jest w krytym ogródku z widokiem na winorośle i w bardzo przyjemnej atmosferze. Do wyboru mamy wersje z 4 lub 6 rodzajami wina. Do alkoholu podawany jest talerz smacznych przystawek.

Nam do gustu najbardziej przypadły półsłodkie Oinocence oraz słodkie wino dojrzewające Hlioy Fos.

Zakynthos - mapa atrakcji

Na poniższej mapie zebraliśmy wszystkie miejsca, które pojawiają się w artykule.

Jak poruszać się po Zakynthos? Komunikacja publiczna, wycieczki, wypożyczenie samochodu

Zakynthos nie posiada rozwiniętej siatki komunikacji publicznej. Lokalny przewoźnik KTEL Zakynthos obsługuje co prawda kilka linii, ale autobusy kursują rzadko, a do tego praktycznie wszystkie startują ze stolicy. Jeśli zatrzymaliśmy się gdzieś dalej, to zwiedzanie wyspy komunikacją publiczną jest praktycznie niemożliwe - kursów jest na tyle mało, że nie uda nam podróżować z przesiadkami.

Komunikacja może przydać się nam w przypadku dojazdu z lotniska (o ile przylatujemy rano lub dojazdu na chwilę do stolicy (albo krótkiego wypadu ze stolicy do któregoś z miejsc).

Pełną listę tras można znaleźć tutaj. Autobusy są nowoczesne i klimatyzowane. Bilet za przejazd zakupimy go u kierowcy.

Pozostają nam więc dwie możliwości zwiedzania wyspy: wzięcie udziału w zorganizowanej wycieczce lub wypożyczenie samochodu. My skupimy się na drugiej opcji.

Samochód możemy odebrać na lotnisku (ułatwi nam to dojazd do miejsca zakwaterowania) lub wypożyczyć w jednej lokalnych z firm, które działają w każdej większej miejscowości turystycznej. Drogi na Zakynthos są w większość utwardzone i w stosunkowo dobrym stanie, choć wybierając się na północ musimy liczyć się z krętymi serpentynami bez barierek, dziurami w nawierzchni, częstymi podjazdami oraz wąskimi uliczkami. Dla turystów znających Półwysep Bałkański warunki te nie będą nowością, ale osoby bez doświadczenia z greckimi górskimi drogami mogą początkowo trochę spocić się ze stresu.

Praktycznie na całej wyspie obowiązuje ograniczenie prędkości do 50 km/h, które gdzieniegdzie w miasteczkach czy na wysokich podjazdach zmniejszane jest do 30 km/h. Nie ma więc sensu wypożyczanie szybkiego samochodu, ponieważ nie ma nawet gdzie się rozpędzić (a do tego możemy trafić na policję i otrzymać mandat).

Naszym zdaniem najlepiej wypożyczyć jak najmniejsze auto z jak najmocniejszym silnikiem, żeby bez problemu podjeżdżać pod górki, i jednocześnie nie mieć problemu z pokonywaniem wąskich zakrętów. Po drodze widzieliśmy kilka większych pojazdów (najczęściej turystów przypływających promem z własnym autem), których kierowcy mieli duże problemy na krętych i wąskich dróżkach. Nie zdziwmy się też, gdy wprost pod koła wejdzie nam... koza.

Dużym problemem przy podróżowaniu samochodem są miejsca parkingowe. W miasteczkach wszyscy parkują wzdłuż ulic, analogicznie w przypadku popularnych plaż bez parkingów. Dla przykładu - w szczycie sezonu niemal cała (stroma) uliczka prowadzącą do plaży Porto Limnionas potrafi zostać zastawiona.

ZDJĘCIA: Zatoka / plaża Porto Limnionas (Zakynthos)

Zauważyliśmy, że wielu turystów wypożycza quady czy motocykle, i dojeżdża nimi w każdy zakątek wyspy. Tutaj niedogodnością może być jednak słońce i brak klimatyzacji.

Uwaga! Tankowanie w Grecji rzadko jest samoobsługowe. Nie zdziwmy się więc, gdy po dojechaniu na stacje podejdzie do nas pracownik, który naleje za nas zamówioną ilość paliwa.

ZDJĘCIA: Zatoka / plaża Porto Limnionas (Zakynthos)

Geografia i charakterystyka wyspy. Co warto wiedzieć przed przyjazdem?

Zakynthos to trzecia co do wielkości wyspa archipelagu Wysp Jońskich (większe są Kefalinia oraz Korfu). Ma 40 km długości i około 20 km szerokości. Zamieszkuje ją mniej więcej 40 000 mieszkańców, z których większość utrzymuje się z turystyki lub rolnictwa. Leży nieopodal wschodniego wybrzeża Półwyspu Peloponez, który jest dobrze widoczny z wielu miejsc.

Wyspa charakteryzuje się nietypową topografią - jej południowo-wschodnia część jest nizinna i posiada płaskie wybrzeże, podczas gdy reszta jest typowo górzysta. Część nizinna to obszar najbardziej turystyczny, pełen krzykliwych hoteli, sklepów oraz restauracji nastawionych na przyjezdnych. Mniej turystyczna i masowa jest górzysta północ, choć odwiedzając ją w sezonie letnim będziemy raz za razem mijać samochody kierujące się w stronę punktu widokowego na słynną Zatokę Wraku.

ZDJĘCIA: Monastyr św. Jerzego (Zakynthos)

W górach znajdziemy jedynie niewielkie wioski, gdzie mieszkańcy na co dzień parają się produkcją żywności (m.in. oliwy z oliwek, serów kozich, miodów czy win), a także bardziej tradycyjne tawerny, w których z pokolenia na pokolenie pracują całe rodziny.

Piaszczyste plaże są domeną południa (w tym górzystego półwyspu Vasilikos). Całe zachodnie i północne wybrzeże to wysokie klify z wąskimi zatoczkami, w których powstały niewielkie kamieniste lub skaliste plaże.

Na całym krajobrazie wyspy dominują gaje oliwne oraz w mniejszym stopniu winnice. Co chwilę natrafimy też na dziko żyjące koty oraz typowe greckie zwierzęta hodowlane, czyli swobodnie spacerujące kozy. Wybierając się na Zakynthos w ciepły miesiąc i nocując bliżej zieleni powinniśmy być świadomi faktu, że w ciągu dnia czekać nas będą koncerty cykad, które odbywają się od wschodu aż do zachodu słońca.

Najbardziej znanymi mieszkańcami są żółwie morskie karetta (caretta caretta), które upodobały sobie tutejsze wody, a piaszczyste plaże Zakynthos służą im jako miejsce składania jaj. Tak zwane rejsy na żółwie są jedną z najpopularniejszych atrakcji, ponieważ każdy odwiedzający pragnie zobaczyć te przeurocze stworzenia. W tym miejscu warto podkreślić, że masowy napływ turystów doprowadził do powstania wielu firm oraz agencji turystycznych, których pracownicy na każdym rogu "polują" na turystów. Zanim zdecydujemy się na rejs lub wycieczkę powinniśmy dokładnie zweryfikować warunki, cenę oraz alternatywne opcje. Niektórzy naganiacze mijają się z prawdą i oszukują, żeby tylko złapać turystów.

W ostatnich latach wyspę nawiedzają pożary, które potrafią zablokować trasy dojazdowe do niektórych atrakcji, a nieopodal trasy prowadzącej do Zatoki Wraki coraz częściej profilaktycznie stoi wóz strażacki. Niestety, nie zawsze pojawiają się one z przyczyn naturalnych - prawdopodobnie za niektóre z nich odpowiadają ludzie, którzy chcą pozbyć się drzew i wznieść w ich miejsce hotele oraz kompleksy turystyczne.

ZDJĘCIA: Monastyr Eleftherotria - żeński klasztor na Zakynthos.

Zákynthos: krótkie wprowadzenie historyczne

Wyspę po raz pierwszy miał zasiedlić Zakynthos, syn Dardanosa (mitologicznego potomka Zeusa oraz Elektry), i to właśnie od niego ma wywodzić się jej nazwa.

Wzmianka o wyspie pojawiła się w Iliadzie oraz Odysei Homera. W księdze drugiej Iliady, w katalogu okrętów, wypisane są jednostki wypływające z Zakynthos na wojnę z Troją. Tutejsze siły miały też wspomagać Ateńczyków w trakcie wyprawy sycylijskiej (V wiek p.n.e., wojna peloponeska), która zakończyła się katastrofą strony atakującej, a większość uczestników trafiła do jaskiniowyh lochów nieopodal miasta Syrakuzy.

Niestety, niewiele starożytnych śladów przetrwało do naszych czasów. W trakcie odkrywania wyspy próżno szukać stanowisk archeologicznych czy ruin świątyń. Najważniejszym dowodem na antyczną historię Zakynthos są groby z okresu mykeńskiego, które odnajdziemy we wschodniej części wyspy.

Pod koniec XV wieku wyspa znalazła się pod panowaniem Wenecjan, którzy przemianowali ją na Zante. Do dziś nazwy Zante oraz Zákynthos występują naprzemiennie. Włosi rządzili wyspą do końca XVIII wieku i odcisnęli duże piętno na jej architekturze. Nadali jej przydomek Fior di Levante, czyli kwiat wschodu, czym nawiązali do jej malowniczego krajobrazu.

Pierwsza połowa XIX wieku to rządy Brytyjczyków, którym mieszkańcy zawdzięczają skok cywilizacyjny oraz rozbudowę infrastruktury. Ostatecznie w 1864 roku prawa do wyspy wróciły do Grecji, która zdobyła niepodległość w 1821 roku.

ZDJĘCIA: Zamek wenecki - Zakinos.

Wyspa przeszła przez II wojnę światową bez szwanku i większych strat w ludziach. Okupacja włoska przypominała bardziej sielankę oraz biesiadę, niż terror znany z naszej części Europy.

Wspominając o okresie wojennym nie można pominąć faktu, że dzięki odwadze biskupa Chrysostomosa oraz burmistrza Loukasa Karrera udało się ocalić niemal całą lokalną ludność żydowską. W odpowiedzi na niemieckie żądanie przygotowania listy wszystkich Żydów zamieszkujących wyspę przekazali oni krótki dokument, w którym znalazły się jedynie ich własne nazwiska. Wszyscy żydowscy sąsiedzi zostali ukryci w górskich wioskach, gdzie w liczbie zbliżonej do 300 szczęśliwie przeżyli ten tragiczny okres. W tym samym czasie ponad 80% wszystkich greckich Żydów zamordowano lub zamęczono w obozach.

Kres historycznej zabudowy przypadł na sierpień 1953 roku. Seria następujących po sobie, przez kilka dni z rzędu, trzęsień ziemi niemal doszczętnie zniszczyła wszystkie budowle (przetrwało mniej niż 10% z nich). W trakcie wstrząsów mieszkańcy w popłochu uciekali z wyspy, porzucając swój cały dobytek. Kilkuset z nich zginęło w gruzach zawalonych domów.

Część budynków odbudowano w stylu weneckim, ale zgodnie ze specjalnym prawem budowlanym, które określa dopuszczalną wysokość oraz technologię, w jakiej mogą powstawać budynki mieszkalne.