Ulcinj: atrakcje, zwiedzanie i informacje praktyczne

Wprawdzie Ulcinj leży na terenie Czarnogóry, ale wielu turystom kojarzy się raczej z pobliską Albanią. To zatłoczone, głośne, ale też niepozbawione swoistego uroku miasto, powinno przypaść do gustu tym, którzy ponad porządek i luksus cenią sobie tajemniczość i przygodę.

Ulcinj - nazwa

Miasto wielokrotnie zmieniało swoją nazwę chociaż jej rdzeń pozostawał niezmienny. Według historyków starożytnych pochodzi ona od słowa "Colchinium" czyli nazwy miasta, z którego przybyli tu pierwsi greccy osadnicy. Co ciekawe w czasach weneckich używano nazwy Dulcigno. Według legendy w tutejszym więzieniu przebywał Cervantes, który na tę pamiątkę nadał ukochanej Don Kichota imię Dulcynei (nie ma jednak bezpośrednich dowodów na pobyt pisarza w tutejszej twierdzy).

Ulcinj - historia

Dzieje miasta sięgają czasów starożytnych. Prawdopodobnie założyli je greccy koloniści na obszarze zamieszkiwanym przez Ilirów. Wtedy też powstała tu pierwsza twierdza, która dała podwaliny zachowanym do dziś fortyfikacjom. Podczas trzeciej wojny iliryjskiej miasto opowiedziało się po stronie Rzymu. Jako rzymskie municipium otrzymało nowe mury obronne. W czasach bizantyjskich założono tu biskupstwo. Okres świetności Ulcinj przeżywało pod rządami władców Zety.

Po krótkim epizodzie weneckim zostało zajęte przez Turków. Większość ludności opuściła swoje domy, a zdobywcy osadzili tu berberyjskich piratów. Przez kolejne lata Ulcinj postrzegane było jako pirackie gniazdo (np. w XVII wieku tutejsi korsarze spalili i splądrowali Perast). Od końca XIX wieku miasto często zmieniało przynależność państwową ostatecznie pozostając przy Czarnogórze. Aktywnie działała tu ludność albańska. Trzęsienie ziemi z 1979 roku zniszczyło sporą część starówki jednak dziś po zniszczeniach nie widać śladu. Podczas kryzysu w Kosowie osiedliły się tu tysiące Albańczyków dzięki czemu współcześnie ich liczba sięga tu ponad 60% ludności Ulcinj.

Jak zwiedzać Ulcinj?

Przed przyjazdem do Ulcinj musimy zdać sobie sprawę, że miasto jest dość rozległe. Jego starówka znajduje się na północny zachód od słynnej Wielkiej Plaży (odległości są dość duże np. od twierdzy do najbliższego końca plaży mamy ok. 5 kilometrów).

Co warto zobacztć w Ulcinj? Największe atrakcje oraz zabytki

Twierdza (Tvrđava Ulcinj)

Teren dzisiejszego Starego Miasta to obszar dawnej pirackiej twierdzy. Początki osadnictwa na tym terenie sięgają czasów iliryjskich. Już wtedy to nadmorskie wzgórze było ufortyfikowane czego pozostałością są tzw. mury cyklopowe (w ich podstawach odkryto oryginalne fragmenty z czasów antycznych).

Najciekawszą częścią założenia jest dawny Targ (Tregu i Peshkatarëve) położony w okolicach bramy północnej. Obecnie jest on częścią Muzeum Ulcinj (Zavicajni muzej Ulcinju) niegdyś handlowano tu niewolnikami. Wedle lokalnych opowieści zakratowane cele były miejscem przetrzymywania jeńców schwytanych przez piratów (jednak co bardziej prawdopodobne pełniły rolę magazynów).

Kościół-Meczet (Kishë-Xhamia)

Do muzeum należy również tzw. Kościół-Meczet (Kishë-Xhamia) czyli budowla wzniesiona w XVI wieku jako chrześcijańska świątynia, a po przejęciu przez Turków przekształcona na meczet. Dziś prezentowane są tu zbiory archeologiczne. Inny ciekawy obiekt to Wieża Balshaj, która wzięła swą nazwę od rodziny rządzącej niegdyś północną Albanią (więcej o ich historii tutaj: Szkodra - zwiedzanie). Powstała w XV wieku, następnie została powiększona przez Turków dziś pełni rolę galerii sztuki. Twierdza świetnie prezentuje się z pobliskiego przylądka Jadran.

Wielka Plaża i inne plaże Ulcinji

Ulcinj słynie z plaż. Jedną z najsłynniejszych jest tzw. Wielka Plaża (Velika Plaža) ciągnąca się aż do granicy z Albanią. Jest to jedna z nielicznych piaszczystych plaż na terenie całego kraju. Na jej końcu znajduje się wyspa Ada (zwana też, od uchodzącej do morza rzeki, Bojaną). Według lokalnej opowieści wyspa powstała wokół zatopionego w XIX wieku statku.

Chętnie przebywają tu naturyści. Wielka Plaża jest oddalona od centrum, jeśli więc zamarzy nam się odpoczynek z widokiem na zabytkowe mury będziemy musieli wybrać zatłoczoną plażę miejską (Mala plaza). Na skalistym odcinku wybrzeża na południe od centrum znajduje się niewielka kamienista Plaża Kobiet. Jej nazwa wzięła się od przekonania mieszkańców, że występujące tu w wodzie mikroelementy dobrze wpływają na płodność.

Solniska (Ulcinjska Solana)

Wycieczka na obszar solnisk może być ciekawą lekcją najnowszej historii Czarnogóry. Niegdyś znajdował się tu zakład uzyskujący sól z terenów zalewanych przez wodę morską. Wybudowano system grobli i kanałów utrzymujący odpowiedni poziom wody. Z takiego stanu rzeczy korzystały również ptaki, które na tutejszych mokradłach zakładały gniazda. Niestety w XXI wieku rząd Czarnogóry sprywatyzował przedsiębiorstwo (w dość niejasnych okolicznościach), a niedługo potem solniska zamknięto. Niestety postępująca degradacja kanałów sprawiła, że latem obszar wysycha co powoduje, że ptaków jest tu coraz mniej. Porzucone hale, budynki gospodarcze czy maszyny nadają całości postapokaliptycznego wyglądu. Teren solnisk jest udostępniany turystom za niewielką opłatą 2,5€ (płatne gotówką).

W dawnej budce wartowniczej z reguły są osoby opiekujące się rezerwatem powinny one udzielić odpowiednich informacji. Należy zachować daleko idącą ostrożność podczas wchodzenia do porzuconych budynków - ich stan techniczny pozostawia wiele do życzenia. Podejmowane są jednak próby przywrócenia tego obszaru do życia. Być może już za kilka lat będziemy mogli zobaczyć rezerwat jak i dawny zakład w pełnej krasie. Lokalizacja wjazdu na teren solnisk: 41°55'03.9"N 19°15'01.4"E

Zabytkowe meczety oraz cerkwie

W Ulcinj znajduje się kilka meczetów (sześć w samym mieście, a ok. dwudziestu w okolicy). Najstarsze z nich to: Xhamia e Lamit (pochodzi jeszcze z XVII wieku, znajduje się przy ulicy Narodnog Fronta ok. 1 km. od centrum), Xhamia e Pshës (pochodzi z XVIII wieku, można go zobaczyć przy ulicy Buda Tomovića kilkaset metrów od centrum) i Xhamia e Namazgjahut (XVIII wiek, mieści się przy ul. 26. Novembra ok. kilometr od centrum).

Przy ulicy Liman 1 broj 1 (tuż obok wejścia na teren Starego Miasta) w gaju oliwnym wznosi się XIX-wieczna cerkiew św. Mikołaja (Crkva Svetog Nikole). Powstała na fundamentach zniszczonego w czasie działań wojennych meczetu. W jej wnętrzu przetrwały zabytkowe freski z epoki.

Ulcinj - informacje praktyczne

• Przez wielu turystów miasto uważane jest za brudne, zatłoczone i pozbawione uroku. Niezaprzeczalnym faktem jest niestety panujący na tutejszych drogach tłok. Jeśli przyjeżdżacie tu własnym samochodem przygotujcie się na "przedsmak Albanii" na drogach. Największe parkingi dla turystów wyznaczono tuż nad morzem (m.in. pod twierdzą) stąd aby do nich dojechać trzeba przebić się przez wąskie uliczki centrum (a czasami nawet przez deptaki).

• Władze miasta mają dość duże problemy z utrzymaniem porządku. Niestety miasto uzależnione od pobliskich solnisk dość silnie odczuło przemiany gospodarcze lat 90. Sytuację pogorszyło pojawianie się albańskich emigrantów. Stąd nie ma się co dziwić, że niektóre dzielnice nie wyglądają zbyt zachęcająco, a na zatłoczonych plażach znajdziemy śmieci. Z drugiej strony trzeba zaznaczyć, że teren Starego Miasta jest schludny, uprzątnięty i utrzymany w porządku.

• Kiedy przyjechać do Ulcinj? Najlepszą pogodę do opalania będziemy mieli w środku lata. Wtedy jednak upały mogą odebrać przyjemność ze zwiedzania. Co więcej długo utrzymujące się wysokie temperatury doprowadzają do wysychania solnisk - może się więc okazać, że zamiast bagiennego obszaru zobaczymy wypaloną słońcem łąkę. Jeśli więc chcemy zobaczyć rezerwat w pełnej krasie lepiej pojawić się tu wiosną. Optymalnym miesiącem powinien być czerwiec.

• Ulcinj znajduje się przy granicy Czarnogóry i Albanii. Najłatwiej dostać się tu z Podgoricy.

Zdjęcia:

Gdzie nocować w Ulcinj?

Wybór miejsca noclegowe nie jest wbrew pozorom sprawą prostą. Oczywiście ceny nie są tu wysokie, ale trzeba pamiętać, że zabudowania Ulcinj ciągną się przez kilkanaście kilometrów. Ma to największe znaczenie jeśli nie podróżujemy własnym samochodem. Jeżeli jednak przyjechaliśmy tu swoim autem to pamiętajmy, że centrum miasta jest z reguły dość mocno zatłoczone, a przebijanie się samochodem przez wąskie uliczki nie należy do przyjemności. Warto zawczasu sprawdzić czy wybrany przez nas obiekt posiada własny parking i czy był często oceniany. Poziom infrastruktury turystycznej w kraju jest dość zróżnicowany tak więc wybór lokalu bez opinii turystów jest dość ryzykowny.

Obiekty polecane przez odwiedzających Ulcinj to m.in.: Apartments Zuto (Stari Grad 40 ; lokalizacja blisko Starego Miasta i Małej Plaży, pokoje z prywatnymi łazienkami, parking, możliwość wykupienia śniadania).

Comfort Apartments (Donji Štoj bb ; pokoje z prywatnymi łazienkami, parking, możliwość wykupienia śniadania, blisko do Wielkiej Plaży ok. 1 km, do Starego Miasta ok. 9 kilometrów).

Guesthouse Liamra (parking, prywatne łazienki, możliwość wykupienia śniadania, ok. 500 metrów do Wielkiej Plaży i ok. 4 km. do Starego Miasta).

Ulcinj - okolice

Ulcinj może stać się dobrą bazą wypadową do zwiedzania okolicy. Warto pojechać do pobliskiej Szkodry gdzie będziemy mogli obserwować ptaki lub wypłynąć w rejs. Miejscem lęgowym dla ptaków jest również pobliskie jezioro Šas.