Archipelag Frioul (Marsylia) - historia, wizyta oraz informacje praktyczne

Archipelag Frioul oddalony jest zaledwie siedem kilometrów od Starego Portu w Marsylii. W skład archipelagu wchodzą cztery wyspy (od największej): Pomègues, Ratonneau, If oraz Tiboulen.

Wyspy Frioul od wieków pełniły ważne funkcje w życiu tego nadmorskiego miasta. Dziś mieszkańcy przypływają tu uciekając od miejskiego zgiełku.

Największe z wysp, Pomègues oraz Ratonneau, połączone są ze sobą specjalną tamą służącą także jako część portu. Malutka i nieosiedlona wyspa Tiboulen znajduje się na południe od Ratonneau. Na wyspie If zbudowano zamek będący w przeszłości jednocześnie więzieniem.

Możemy odwiedzić zarówno wyspy Pomègues i Ratonneau jak i wyspę If. Niniejszy artykuł skupia się na dwóch pierwszych.

Więcej o wyspie If: Wyspa i zamek If - informacje praktyczne.

Historia

Od czasów średniowiecza archipelag Frioul był ściśle powiązany z funkcjonowaniem Marsylii. Wyspy służyły jako miejsce przebywania marynarzy, którzy poddani byli kwarantannie przed wpłynięciem do miasta. Słowo kwarantanna dziś może kojarzyć nam się bardzo źle, jednak w przeszłości była to zwyczajna procedura w miastach portowych. Nim statek został wpuszczony do portu musiał swoje odczekać. Jeśli marynarze przeżyli przez dłuższą chwilę, nie powinni stanowić zagrożenia. Nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa 40 (quarantena). Początkowo właśnie tyle dni trwało oczekiwanie na możliwość wpłynięcia do portu.

W XVIII wieku wyspa Ratonneau zaczęła być ważnym ośrodkiem dla samych mieszkańców miasta. Na wyspie przetrzymywano i leczono ofiary epidemii, w tym wielkiej epidemii dżumy z 1720 roku. Na początku XIX wieku na wyspie powstał najważniejszy ośrodek medyczny - szpital Hôpital Caroline. W 1920 roku na wyspie stworzono obóz dla uchodźców z Armenii uciekających po podbiciu ich kraju przez Sowietów.

Położenie wysp było również skutecznie wykorzystywane do obrony Marsylii. Powstało tu kilka fortów i innych struktur obronnych. Historię archipelagu jako ośrodka obronnego i medycznego zakończyła II Wojna Światowa. Alianci w 1944 roku w trakcie bombardowań zniszczyli niemal wszystkie zabudowania. Z historycznych fortyfikacji zostały dziś jedynie ruiny.

Klimat i natura

Jeśli myśleliśmy, że warto wybrać się na archipelag Frioul żeby zobaczyć trochę zieleni moglibyśmy na miejscu czuć się lekko zawiedzeni. Wyspy są skaliste i kamieniste, z bardzo małą ilością roślin. Archipelag uchodzi za bardzo suchy, pada tu mniej niż w samej Marsylii.

Wyspy są częścią Parku Narodowego Calanques (Parc national des Calanques). Skąd wzięła się nazwa parku? Od wąskich zatoczek naturalnie wydrążonych w skałach, których nazwa to właśnie Calanques. "Kalanki" znajdujące się na wyspach nie są tak imponujące jak te w kontynentalnej części, jednak widok powinien nam zrekompensować wysiłek dojścia do nich.

Na wyspie nie zobaczymy wielu zwierząt. Wyjątkiem są tu ptaki, z których nawet chronione gatunki znalazły tu schronienie.

Wizyta na wyspach Ratonneau oraz Pomégues

Wybierając się na wyspę przypływamy do portu znajdującego się na wyspie Ratonneau. Port i jego okolica są jedynym obszarem z nowoczesną zabudową na wyspie. Znajdziemy tu knajpki z rozsądnymi cenami oraz kilka budynków, w których znajdują się budynki użyteczności czy nawet apartamenty. Nad knajpkami góruje kaplica w stylu greckim zbudowana na początku XIX wieku. Powstała po to, by chorzy i oczekujący mogli oddać się modlitwie. Z góry rozpościera się widok na port i fragment wyspy Pomégues.

Pomégues oraz Ratonneau połączone są specjalną tamą, która na pierwszy rzut oka może wyglądać na naturalną. Została jednak zbudowana w 1822 roku decyzją króla Francji Ludwika XVIII. Przeprawa została nazwana na cześć zamordowanego księcia z rodu Berry.

Na obu wyspach znajdziemy ruiny i pozostałości po wielu kompleksach militarnych oraz szpitalnych. Wszystkie są w kiepskim stanie, niektóre z nich nie są jednak w żaden sposób odgrodzone i możemy po nich swobodnie spacerować. Niektóre z ruin znajdują się na wzgórzach i nie prowadzą do nich żadne utwardzone ścieżki.

Spacery

Wyspy to idealne miejsce na długie spacery i aktywność fizyczną. Musimy jednak pamiętać, że drogi są kręte, nierówne i często musimy wchodzić po kamieniach. Trasy prowadzą na przemian w górę i w dół.

Planując aktywne spacery powinniśmy zabrać ze sobą odpowiednie obuwie, a w przypadku ciepłego dnia także nakrycie na głowę i zapasy wody.

Wyspa Ratonneau

Wyspa Ratonneau ma długośc 2,5 kilometra. Większość odwiedzających skupia się właśnie na niej. Najważniejsze punkty znajduje się po północnej stronie wyspy od strony Marsylii.

Znajdziemy tam m.in.:

• Fort du Ratonneau - ruiny fortu górujący nad portem. Możemy pochodzić po ruinach oraz pozostałościach fortyfikacji. W trakcie wojny kompleks wykorzystywany był przez Niemców. Warto uważać spacerując, nie ma tu żadnych zabezpieczeń. Możemy wejść na górę kamienistą drogą od strony portu lub obejść wygodniejszą trasą na około.

• Plaże Plage de Saint Estève - najprzyjemniejsza z plac całego archipelagu. Jest stosunkowo duża i piaszczysta. Plaża znajduje się na końcu zatoki. Dojdziemy do niej krętą drogą od portu.

• Szpital Hôpital Caroline - historyczny kompleks szpitalny znajdujący się po północnej stronie plaży Saint Estève. Szpital w tym miejscu powstał w 1820 roku i był wykorzystywany w trakcie najgroźniejszych epidemii. W 1944 roku podczas bombardowań cały kompleks uległ zniszczeniu. Dziś miasto razem z organizacją ACTA VISTA próbują odrestaurować historyczne budynki. Udało się m.in. postawić na nowo część greckiej świątyni na głównym placu szpitala. Organizacja ACTA VISTA zajmuje się szkoleniem pracowników, którzy mają zajmować się restauracją zabytków. I właśnie oni są odpowiedzialni za prace na terenie szpitala. Niestety, dziś nie można samemu wejść na teren kompleksu. Odbywają się jednak wycieczki z przewodnikiem organizowane przez ratusz, więcej dowiemy się w punkcie informacji turystycznej.

Południowa część wyspy to już bardziej natura oraz "kalanki", w tym przyjemny Calanque du Berger z małą plażą.

Jako ciekawostkę można podać fakt, że na wyspie znajduje się ostatnia istniejąca w Marsylii budka telefoniczna.

Wyspa Pomègues

Wyspa Pomègues ma długość 2,7 kilometra. W przeciwieństwie do Ratonneau wyspa Pomègues zaczyna się mniej więcej na początku portu. Jeśli chcielibyśmy przejść ją w całości powinniśmy szykować się na dłuższy spacer.

Przez niemal całą wyspę prowadzi jedna kręta i kamienista trasa. W niektórych fragmentach istnieją odnogi prowadzące do zabudowań. Idąc drogą do samego końca, czyli do baterii Battere de Cavaux, miniemy m.in. ciekawy budynek w formie wieży strażniczej Tour de Pomègues.

W przeciwieństwie do Ratonneau nie spotkamy tu aż tylu spacerujących. Warto podejść aż do Battere de Cavaux skąd rozpościera się ciekawy widok.

Informacje praktyczne

Jak dostać się na archipelag Frioul? [aktualizacja styczeń 2020]

Do portu na wyspie Ratonneau dopłyniemy korzystając z usług firmy Friuol If Express. Dostępne są dwa rodzaje rejsów:

• bezpośrednio na wyspę Ratonneau,
• na wyspę If a następnie na wyspę Ratonneau.

Wysiadając na wyspie If możemy popłynąć później na wyspę Ratonneau. Nie można najpierw popłynąć na wyspę Ratonneau, a później na If korzystając z jednego biletu.

Cena przepłynięcia jedynie na wyspę Ratonneau kosztuje 10,80€ (z biletem powrotnym), a bilet łączony na wyspy If oraz Ratonneau 16,20€ (z biletem powrotnym). Uwaga dostępne są również bilety w jedną stronę w cenie 5,60€ - nie pomylmy się podczas zakupu.

Kasa biletowa znajduje się we wschodnim rogu Starego Portu. Bilet kupujemy na konkretny rejs. Bilet powrotny możemy wykorzystać już o dowolnej godzinie. Pamiętajmy, że po zakupie biletu musimy ustawić się w innej kolejce. W sezonie lepiej pojawić się szybciej na rejs powrotny gdyż może zabraknąć miejsc i będziemy musieli czekać na następny.

Bilety możemy zakupić także online na na tej stronie.

W przypadku dużego wiatru rejsy mogą być odwołane. Dotyczy to w szczególności przystanku na wyspie If.

Ile czasu poświęcić na odwiedziny?

Jeśli chcielibyśmy aktywnie pochodzić po obu wyspach powinniśmy na wizytę zaplanować przynajmniej 3 do 5 godzin. Jeśli chcielibyśmy naprawdę obejść wyspy w całości, odpocząć na plaży i usiąść na chwilę w jednej z kawiarni możemy zostać tu nawet cały dzień.

Dobre zaplanowanie czasu

Obie wyspy nie wydają się na pierwszy rzut oka bardzo duże. Mimo to spacerując trasami dookoła wysp łatwo stracić rachubę czasu. Zawsze powinniśmy planować powrót do portu chwilę wcześniej, szczególnie jeśli planujemy wrócić ostatnim rejsem.