Ateny - zwiedzanie, zabytki i największe atrakcje stolicy Grecji

Ateny to jedno z najważniejszych miast w historii ludzkości, będące kolebką naszej cywilizacji i miejscem narodzin demokracji. To właśnie tutaj Sokrates, Platon i Sofokles kształtowali swoje idee, a Fidiasz tworzył dzieła rzeźbiarskie. Chociaż w Atenach wciąż można odnaleźć ślady tamtych czasów, trzeba uczciwie przyznać, że zachowało się ich znacznie mniej, niż w wyobrażeniach wielu turystów.

Dzisiejsze Ateny są miejscem pełnym kontrastów. To ogromne miasto, zamieszkałe przez prawie 4 miliony osób, które charakteryzuje się chaosem, nieładem architektonicznym i ciągłym zgiełkiem. Znajdziemy tu urokliwą dzielnicę Plaka i majestatyczny Akropol, ale także wiele szarych, przytłaczających i ciągnących się w nieskończoność dzielnic.

Zwiedzając Ateny natrafimy na ślady z czasów greckich, rzymskich i bizantyńskich, które przeplatane są gdzieniegdzie nowożytnymi budynkami wyglądającymi tak, jakby miały zawalić się jeszcze dziś lub najpóźniej jutro. Właśnie dlatego Ateny można kochać lub nienawidzić, ale trudno przejść obok nich obojętnie. Każdego roku stolicę Grecji odwiedzają miliony turystów, w tym coraz większa grupa Polaków.

Jak zwiedzać Ateny? Pieszo!

Jeśli przyjeżdżamy na krótko i planujemy zobaczyć jedynie najważniejsze atrakcje Aten, to spokojnie powinniśmy dać radę poruszać się wyłącznie pieszo. Najbardziej okazałe zabytki Aten porozrzucane są na długości około 3,5 kilometra - mniej więcej od wykopalisk Kerameikos do Stadionu Panatenajskiego. Przy odpowiednim zaplanowaniu spaceru możemy w ciągu jednego dnia zobaczyć z zewnątrz wszystkie najważniejsze zabytki.

Jeśli planujemy ruszyć gdzieś dalej lub zwyczajnie chcielibyśmy poruszać się szybciej, wystarczy skorzystać z komunikacji publicznej - przede wszystkim z nowoczesnego i niedrogiego metra.

Co warto zobaczyć w Atenach? Największe atrakcje i zabytki Aten z czasów starożytnych

Nie ma co się oszukiwać - większość turystów przybywających tłumnie do stolicy Grecji pragnie zobaczyć pozostałości po antycznej chwale. Dwie najważniejsze atrakcje Aten z tego okresu to Akropol oraz Agora. Oprócz nich warto zwiedzić też dwa muzea - Muzeum Akropolu oraz Narodowe Muzeum Archeologiczne.

Akropol Ateński

Nie ma większego symbolu Aten, jak i całej Grecji, niż wzgórze Akropolu, na szczycie którego w okresie klasycznym wzniesiono podziwiane do dziś świątynie: Partenon oraz Erechtejon. Oprócz nich na szczycie przetrwały pojedyncze zabytki z okresu klasycznego oraz taras widokowy, na którym powiewa flaga Grecji.

Zwiedzanie Akropolu należy do punktów obowiązkowych każdych odwiedzin stolicy Grecji i warto zdawać sobie sprawę, że oprócz samego szczytu wzgórza w skład stanowiska archeologicznego wchodzą również jego zbocza:

• południowe z Teatrem Dionizosa oraz Odeonem Heroda Attyka,
• a także bardziej dzikie zbocze północne.

Muzeum Akropolu - największe skarby słynnego wzgórza

Przygotowując plan zwiedzania Aten warto wiedzieć, że Muzeum Akropolu (gr. Μουσείο Ακρόπολης) jest czymś innym niż stanowisko archeologiczne Akropolu. W bliskiej okolicy wzgórza powstał nowoczesny gmach, gdzie, na trzech kondygnacjach, wystawiane są najważniejsze artefakty odnalezione na terenie słynnego wzgórza świątynnego oraz najcenniejsze elementy rzeźbiarskie, które zabrano z Akropolu aby chronić je przed wpływem warunków atmosferycznych.

Do największych skarbów placówki należą:

• Oryginalne kariatydy z Erechtejonu, które zastąpiono kopiami.
• Galeria Partenonu z blisko 50-metrowym fragmentem fryzu dłuta Fidiasza oraz 92 metopy.
• Niezliczone rzeźby oraz dekoracje rzeźbiarskie odnalezione w trakcie badań archeologów.

Agora wraz z Hefajstejonem

Stanowisko archeologiczne starożytnej Agory to drugi zabytek Aten z kategorii nie przegap. Po zakupie biletu wstępu czekają na nas:

• Hefajstejon - wzniesiona w porządku doryckim świątynia należąca do najlepiej zachowanych na terenie całej Grecji.
• Stoa Attalosa - odbudowana starożytna budowla wykorzystywana pierwotnie jako miejsce spotkań i handlu. W jej murach mieści się dziś muzeum z bogatą kolekcją - jeśli mamy mało czasu lub nie jesteśmy fanami spędzania czasu w muzeach, to odwiedzenie Stoi Attalosa powinno dostarczyć nam dość wrażeń na cały pobyt w Atenach.
• Kościół Świętych Apostołów z X wieku - na dokładkę w granicach wykopalisk znalazła się bizantyńska świątynia.

Narodowe Muzeum Archeologiczne

Narodowe Muzeum Archeologiczne (gr. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο) jest największą placówką tego typu w Grecji i naszym zdaniem mogą się z nią równać jedynie muzea w Rzymie. Na wystawie prezentowane są tu najróżniejsze eksponaty ze wszystkich okresów w antycznej historii Grecji - od broni, przez narzędzia i naczynia, aż po wspaniałe rzeźby z brązu i kamienia. Muzeum szczyci się kolekcją około 11000 eksponatów, i zajmuje obszar 8000 metrów kwadratowych.

Na nas olbrzymie wrażenie zrobiły skarby odnalezione w starożytnych Mykenach, w tym słynna maska Agamemnona. Co prawda widzieliśmy jej replikę w muzeum utworzonym na terenie stanowiska archeologicznego, ale wtedy zdawaliśmy sobie sprawę, że oglądamy wyłącznie kopię. Innym z unikatowych eksponatów jest Jeździec z Artemizjon, przedstawiający chłopca dosiadającego galopującego konia.

Zwiedzanie Aten - garść porad przed przyjazdem

• Odkrywanie Aten warto rozpocząć od wizyty na Akropolu, który otwierany jest o godzinie 8:00. Rano na miejscu przebywa najmniej turystów i możemy na spokojnie zobaczyć najważniejsze zabytki historycznego wzgórza. Plusem rannych odwiedzin jest także pogoda, w południe w sezonie letnim żar może być nie do wytrzymania.
• Po odwiedzeniu Akropolu możemy rozplanować trasę dowolnie, pozostałe najważniejsze atrakcje znajdują się zasięgu około 3 kilometrów.
• Niektóre z ateńskich muzeów podczas pojedynczych dni otwarte są dłużej - pozwala to na bardziej efektywne wykorzystanie czasu podczas krótkiego pobytu.
• W trakcie zwiedzania Aten wypatrujmy brązowych tablic z żółtym lub białym napisem, które oznaczają zabytek, obiekt historyczny lub muzeum - warto ich wyglądać, gdyż czasem mogą znajdować się w całkiem nieoczekiwanym miejscu.
• Nie powinien nas zdziwić widok (zazwyczaj zadbanych) zwierząt na ulicach - niemal na każdym kroku spotkamy bezdomne psy i koty, a w przypadku parków i wzgórz nawet żółwie.

Zabytki Aten - jakie jeszcze starożytne ślady znajdziemy w centrum miasta?

Akropol oraz Agora są najbardziej imponującymi, ale nie jedynymi wartymi zobaczenia antycznymi zabytkami w stolicy Grecji. Pamiętajcie jednak, że w sezonie zimowym pojedyncze bilety do stanowisk archeologicznych są tańsze o połowę.

Warte uwagi zabytki Aten:

• Keramejkos - naszym zdaniem to zaraz po Akropolu i Agorze najciekawszy z zabytków Aten z czasów antycznych. Stanowisko archeologiczne powstało w miejscu antycznego cmentarzyska, a w utworzonym na miejscu muzeum wystawiane są wspaniałe nagrobki i inne rzeźby cmentarne.
• Agora rzymska - drugi z najważniejszych miejskich placów, który powstał już w czasach rzymskich (i czasem określany jest mianem Forum). Jego ozdobą jest Wieża Wiatrów - starożytna stacja meteorologiczna. Ośmioboczna konstrukcja zachowała się w świetnym stanie i warto kupić bilet wstępu chociażby tylko po to, żeby zobaczyć z bliska jej sklepienie i płaskorzeźby. Z drugiej jednak strony jest ona też dość dobrze widoczna z poziomu ulicy.
• Biblioteka Hadriana - niewielkie pozostałości po dawnej bibliotece ufundowanej przez rzymskiego cesarza, na terenie której w późniejszym okresie wznoszono bizantyńskie kościoły. Najlepiej zachowany fragment zabytku widoczny jest jednak z poziomu ulicy.
• Świątynia Zeusa Olimpijskiego - pozostałości po dawnym Olimpiejonie - sanktuarium poświęconemu Zeusowi. Do naszych czasów przetrwało zaledwie kilka kolumn, które zobaczymy również "z ulicy" lub punktów widokowych. Tuż obok warto rzucić okiem na Łuk Hadriana, który oddzielił klasyczne centrum Aten od nowej części wzniesionej z inicjatywy rzymskiego cesarza. Po ostatniej podwyżce biletów wydaje nam się jednak, że świątynię lepiej zobaczyć z góry, a zaoszczędzone pieniądze przeznaczyć na inne aktywności.
• Lykeion - najmniej ciekawe ze wszystkich stanowisk archeologicznych. Sa to liche pozostałości po dawnej szkole filozoficznej założonej przez Arystotelesa. Warto wybrać się tam tylko wtedy, jeśli jesteście zapalonymi miłośnikami czasów antycznych i przebywacie akurat w pobliżu (tuż obok znajduje się świetne Muzeum Bizantyjsko-Chrześcijańskie).

Keramejkos - Ateny

Areopag z widokiem na bramę Akropolu

Aby spojrzeć na Akropol z innej perspektywy, najlepiej wybrać się na wzgórze Areopagus (wzgórze Aresa), oddalone o dosłownie kawałek od głównego wejścia. W czasach antycznych na wzniesieniu tym odbywały się zgromadzenia, później sądzono tam morderców. Dla greckich chrześcijan jest to miejsce symboliczne - w 54 roku ze wzgórza przemawiał święty Paweł.

Wejście na punkt widokowy jest nieco niewygodne i wymaga wdrapania się po nierównych schodach, ale widok na Propyleje zrekompensuje nam wszystkie niedogodności. Wielu turystów oczekuje na wzgórzu na zachód słońca.

Pnyks i Pomnik Filopapposa

Na zachód od Akropolu znajdziemy dwie sąsiadujące ze sobą wzniesienia - Pnyks oraz Filopapposa, które obejdziemy w trakcie jednego spaceru.

Na Pnyksie w czasach starożytnych znajdował się tu eklesiastreon, czyli miejsce organizacji cyklicznych zgromadzeń mieszkańców decydujących o losie polis. Niestety, z tego okresu zachowały się jedynie fragmenty murów z czasów Temistoklesa oraz podest oratora. Wciąż jest to jednak ciekawy punkt widokowy na Akropol.

Znacznie ciekawsze jest wypełnione zielenią sąsiednie wzgórze Filopapposa. Na jego szczycie przetrwała duża część antycznego pomnika, choć większość turystów nie przybywa tu w celu podziwiania kunsztu antycznych rzeźbiarzy, a dla widocznej ze szczytu panoramy Aten. W trakcie spaceru miniemy kilka ciekawych miejsc, w tym tzw. więzienie Sokratesa, jak nazwano trzy wydrążone w skale pomieszczenia z V wieku p.n.e. Według legendy w 399 r. p.n.e. miano tu przetrzymywać słynnego filozofa przed jego procesem, który zakończył się skazaniem go na karę śmierci.

Stadion Panatenajski - jedna z najambitniejszych antycznych rekonstrukcji

Najbardziej okazałym obiektem nawiązującym do antycznego dziedzictwa jest wzniesiony wyłącznie z marmuru Stadion Panatenajski, na którym w 1896 roku odbyły się pierwsze nowożytne Igrzyska Olimpijskie. Stadion Panatenajski powstał na ruinach antycznego obiektu z II wieku i podążą za kształtem oryginału (nic nie przetrwało niestety z pierwotnej konstrukcji).

Co warto zobaczyć w Atenach? Pozostałe największe atrakcje w stolicy Grecji

Wbrew pozorom Ateny to nie tylko antyczne zabytki, ale również niemało innych interesujących miejsc. Poniżej przedstawiliśmy wybrane obszary oraz atrakcje Aten, bez odwiedzenia których trudno wyobrazić sobie wizytę w stolicy Grecji.

Plaka - najbardziej urokliwa część Aten

Plaka to niezwykle urokliwa i zarazem najstarsza część miasta, która zajmuje tereny po północno-wschodniej stronie Akropolu. Składa się ona z wąskich, kolorowych uliczek, prowadzących raz to w górę, raz w dół. Dzielnica wypełniona jest lokalami gastronomicznymi, zabytkowymi kościołami oraz ujmującymi starymi domami. Chociaż główny deptak Plaki przemierzają całe masy turystów oraz miejscowych, wystarczy lekko zboczyć z trasy, aby znaleźć się w mniej zatłoczonych oraz bardziej krętych uliczkach.

Spacerując po Place nie spotkamy niestety wielu pamiątek po czasach starożytnych. Jednym z chlubnych wyjątków jest wzniesiony w 335 roku p.n.e. Pomnik Lizykratesa, stojący dziś pośrodku jednego z gwarnych placów.

W obrębie dzielnicy działają dziesiątki tawern, restauracji oraz pubów. Swoim klimatem wyróżniają się przede wszystkim tak zwane "Schody Plaki" (przy Mnisikleous 22). Na całej ich długości znajdziemy tawerny że stolikami, rozstawionymi po obu stronach przejścia. Szczególnie wieczorem klimat tego miejsca jest niepowtarzalny!

Jeśli mieliście w planach skosztować ouzo, to warto zawitać do Brettos, najstarszego baru serwującego nalewki własnej roboty oraz ouzo w Atenach. Trunki serwowane są tu na małe kieliszki oraz duże szklanki, chociaż lepiej najpierw wypróbować, czy dany smak nam podchodzi - szklanki są naprawdę okazałe. Do środka, oprócz alkoholi, przyciąga również dekoracja z kolorowych butelek oraz starych beczek, którymi wypełniono szczelnie ściany. Musimy Was jednak ostrzec, że w ostatnich latach miejsce to zyskało dużo na popularności - gdy odwiedzaliśmy je lata temu, to nie miało jeszcze tak masowej atmosfery.

Osoby pragnące zakupić pamiątki mogą udać się na ulicę Adrianou. Spacerując po Place warto odnaleźć bizantyjski kościół z XI wieku imienia św. Mikołaja Ragkavy (gr. ερός Ναός Αγίου Νικολάου Ραγκαβά), którego wnętrze pozwala cofnąć się w czasie.

Anafiotika - grecka wyspa w centrum Aten

Malownicza Anafiotika należy do największych skarbów Plaki. Ten niewielki, pnący się w górę obszar zajmuje fragment zbocza wzgórza Akropolu i pozwala przenieść się na jedną z greckich wysp. Powstało tam blisko 45 domów wzorowanych na architekturze pochodzącej z Wysp Cykladzkich. Białe ściany, kręte uliczki, co rusz mijający nas kot - i to wszystko kawałek od gwarnej Plaki i pod samym Akropolem!

Anafiotika - Ateny

Nazwa Anafiotika wywodzi się od określenia “Mała Anafi” (Anafi to jedna z wysp cykladzkich). Domy zostały zbudowane przez robotników przybyłych z wyspy do pracy nad rozbudową nowej stolicy za rządów króla Ottona. Początkowo obszar był większy, lecz w połowie XX wieku wiele domów zburzono z powodu prac archeologicznych.

Ateńska Trylogia - neoklasycystyczne perełki stolicy Grecji

Niedaleko placu Syntagma, przy ulicy Panepistimiou oraz tuż obok stacji metra Panepistimiou, dumnie stoją jeden obok drugiego trzy wspaniałe neoklasyczne gmachy (patrząc od lewej): Biblioteka Narodowa, Uniwersytet Ateński oraz Akademia Ateńska. Budowle te określane są przez miejscowych poetyckim przydomkiem "Ateńska Trylogia" i należą do najpiękniejszych nowożytnych budowli w całych Atenach, a projektujący je architekci w najlepszy możliwy sposób nawiązali do starożytnego dziedzictwa swojego miasta.

Szczególnie zachwyca siedziba Akademii Ateńskiej, uważana przez niektórych za najpiękniejszy neoklasyczny budynek świata. Niestety, nie ma możliwości zwiedzenia wnętrz budynku z wyjątkiem Sali Spotkań, upiększonej malowidłami Christiana Griepenkerla. Pomieszczenia to znajduje się na wprost wejścia i możemy zajrzeć do środka.

Akademia Ateńska - Ateńska Trylogia

Możliwe jest również wejście do Biblioteki, pamiętajmy jednak, że najważniejsze zbiory oraz pomieszczenia nie są dostępne dla turystów.

Parlament i plac Syntagma

Centralnym placem Aten jest Syntagma (Πλατεία Συντάγματος), czyli Plac Konstytucji, nazwany tak na cześć ustawy zasadniczej uchwalonej za czasów pierwszego króla Grecji, Ottona. Plac powstał na początku XIX wieku - jego budowę rozpoczęto po przeniesieniu stolicy Grecji z leżącego na terenie Peloponezu Nauplion do Aten.

Przy placu stoi stary pałac królewski z pierwszej połowy XIX wieku, który od 1934 roku jest siedzibą greckiego parlamentu. Obok schodów do parlamentu znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza, przy których przez całą dobę pełnią wartę wartownicy z elitarnych oddziałów gwardii prezydenckiej Evzonoi. Gwardziści ubrani są w historyczne stroje z XIX wieku, nawiązujące do różnych epok z greckiej historii. Wartownicy podczas swojej godzinnej warty stoją całkowicie nieruchomo, po czym o każdej pełnej godzinie są zmieniani i zmianie tej towarzyszy charakterystyczna ceremonia (warto zobaczyć ją na żywo, jej charakter może nas nieco zdziwić!).

Ogród Narodowy

Tuż obok gmachu parlamentu rozciąga się piękny Ogród Narodowy, na terenie którego, oprócz wielu oryginalnych roślin, znajdziemy również mini zoo (z m.in. kozicami i papugami), niewielkie muzeum botaniczne oraz rzeźby.

Na terenie parku stoi także okazały klasycystyczny gmach znany jako Zappeion, który wykorzystywany jest obecnie do organizacji oficjalnych ceremonii i spotkań. Można zajrzeć do środka i spojrzeć na wewnętrzny dziedziniec z kolumnadą, ale samego budynku nie możemy niestety zwiedzić. Zappeion tuż obok Ateńskiej Trylogii stanowi najpiękniejszy klasycystyczny gmach w mieście.

Plac Monastiraki i pchli targ

U stóp Akropolu leży popularny obszar Monastiraki, którego nazwa pochodzi od placu Monastiraki. Przy placu tym, stanowiącym centralny punkt Aten, zobaczymy:

• Położony poniżej poziomu ulicy X-wieczny bizantyński kościół Pantanassa. To właśnie od niego wzięła się nazwa placu, gdyż monastiraki oznacza po prostu "mały klasztor".
• Wspomnianą wczesniej Bibliotekę Hadriana.
• Ottomański meczet z połowy XVIII wieku, w którym mieści się dziś jeden z oddziałów Muzeum Greckiej Sztuki Ludowej.

Na zachód od stacji metra Monastiraki odnajdziemy wejście na Pchli Targ Monastiraki. Od poniedziałku do soboty jest to zwykły rząd sklepów. Dopiero w niedzielę okolica zamienia się w prawdziwy pchli targ, co w szczególności widać przy Placu Avissynias (Avissynias Square) - prosto z ulicy kupimy tu najróżniejsze starocie i skarby, w tym obrazy czy historyczną zastawę.

Atrakcje Aten - muzea i placówki kulturalne

Ateny to miasto muzeów, choć trzeba też uczciwie przyznać, że zadowolą one przede wszystkim sympatyków starożytnej kultury i sztuki oraz czasów bizantyńskich (a także osoby pragnące dowiedzieć się więcej o historii Grecji).

Poniżej przedstawiliśmy wybrane placówki, na które szczególnie warto zwrócić uwagę planując zwiedzanie Aten.

Muzeum Numizmatyczne

Położone niemalże w samym sercu miasta ateńskie Muzeum Numizmatyczne (gr. Νομισματικό Μουσείο Αθηνών) posiada jedną z największych na świecie kolekcji zabytkowych monet. W jej skład wchodzą między innymi eksponaty:

• wywodzące się z antycznej Grecji (z części kontynentalnej oraz wysp, wiele z nich odnaleziono w grobowcach),
• z czasów bizantyńskich (poświęcono im całą salę),
• oraz późniejsze podarowane przez różnych donatorów.

Kolekcja liczy ponad 600 tysięcy eksponatów, z których najbardziej wartościowe obiekty prezentowane są chronologicznie oraz tematycznie. My w muzeum tym spędziliśmy ponad 90 minut i możemy polecić je każdemu, kogo interesuje numizmatyka. Na drugim piętrze budynku przygotowano niewielką wystawę poświęconą historii środków płatniczych.

Muzeum powstało w dawnej posiadłości archeologa-amatora, Heinricha Schliemanna. Schliemann jak niemal nikt inny przyczynił się do dzisiejszej wiedzy o antycznej Grecji. Dzięki jego wysiłkom odnaleziono legendarne Mykeny, choć on sam najlepiej znany jest jako odkrywca Troi.

Muzeum Bizantyjskie i Chrześcijańskie

Muzeum Bizantyjskie i Chrześcijańskie (gr. Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο) to kolejna ateńska placówka muzealna najwyższej klasy. Muzeum szczyci się kolekcją ponad 25 tysięcy eksponatów z czasów bizantyjskich oraz wczesnochrześcijańskich, z których najważniejsze podzielone zostały na wystawy tematyczne. Przy każdej z sekcji umieszczono tablice informacyjne w języku angielskim (napisane językiem zrozumiałym nawet dla laika), dzięki którym będziemy mogli lepiej wgryźć się w temat Bizancjum.

Wśród eksponatów są chociażby:

• bizantyńskie kapitele,
• mozaiki z wczesnochrześcijańskiej świątyni odkrytej nieopodal Świątyni Zeusa Olimpijskiego,
• malowidła ścienne uratowane z kościoła z Eurytanii,
• ikony (poświęcono im całe pomieszczenie!),
• manuskrypty i księgi (w tym manuskrypt z 1301 roku z miasta Monemwasia),
• i wiele, wiele więcej.

Na spokojną wizytę warto zaplanować nawet około 90-120 minut, choć czytelnicy mniej zainteresowani tematem zmieszczą się w godzinie.

Muzeum Benaki

Muzeum Benaki (gr. Μουσείο Μπενάκη) to najbardziej różnorodne muzeum w Atenach. Placówka skupia się na historii Grecji oraz życiu jej mieszkańców od okresu antycznego aż po czasy współczesne.

Do wartych uwagi eksponatów należą m.in.: antyczne hełmy i biżuteria, antyczne i wczesnochrześcijańskie rzeźby, greckie pejzaże, ubrania i obiekty codziennego użytku, broń oraz pamiątki z czasów walki Greków o niepodległość w XIX wieku. Unikatową częścią wystawy są dwa pięknie zdobione pomieszczenie przeniesione tu z obszaru greckiej Macedonii.

Muzeum Sztuki Cykladzkiej

Muzeum Sztuki Cykladzkiej (gr. Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης) należy do dobrze skrywanych tajemnic Aten i właściwie niewielu zagranicznych turystów tam trafia. Placówka zajmuje cztery kondygnacje, a jej nazwa nie do końca odpowiada wystawianej w niej kolekcji, ponieważ artefakty pochodzące z Wysp Cykladzkich (Cyklad) zajmują zaledwie jedno piętro (rdzeń kolekcji cykladzkiej stanowią różnorodne figurki).

Nam najbardziej do gustu przypadło piętro poświęcone starożytnemu Cyprowi, gdzie prezentowane są m.in.: wazy, naczynia, biżuteria i figurki wotywne. Napiszemy szczerze, że nas nas wystawa ta zrobiła większe wrażenie niż muzeum archeologiczne w Nikozji.

Kolejne dwa piętra skupiają się na ewolucji sztuki antycznej Grecji oraz na codziennym życiu ówczesnych Greków. Do eksponatów wartych szczególnej uwagi należą hełmy korynckie z VII i VI wieku p.n.e.

Co jeszcze warto zobaczyć w Atenach? Zabytkowe kościoły!

Grecja kojarzy się z niewielkimi kościołami w stylu bizantyńskim, wznoszonymi na planie krzyża z charakterystycznymi kopułami. Ich wnętrza są mroczne, a ściany pokrywają malowidłami. Wiele z nich zobaczymy w różnych miejscach Aten, czasem pośrodku ruchliwego deptaku lub w cieniu nowoczesnej budowli. Jako, że niektóre z nich powstały już w XI wieku (gdy miasto położone było niżej), to znajdują się one pod poziomem ulicy i prowadzą do nich schody. Niestety, wiele z nich jest zamkniętych dla turystów lub otwartych tylko w godzinach porannych.

Jednym z idealnych przykładów takiej architektury jest kościół Panaghia Kapnikaréa, znajdujący się na wschód od Placu Monastiraki, na rogu ulic Ermoú oraz Kalamiótous, na trasie popularnego deptaku. To jeden z najstarszych zachowanych kościołów w Atenach, pochodzi z XI wieku. W XIX wieku były plany jego zburzenia, jednak dzięki interwencji króla Bawarii Ludwika udało się zachować budowlę.

Przykładem bardziej współczesnej architektury jest Katedra Ateńska, znana jako Mētrópolis, co nawiązuje do placu miejskiego przy którym ją zbudowano. Budowa świątyni zakończyła się w 1862 roku. W środku znajdziemy m.in. relikwiarze świętych Philothei'a oraz patriarchy Gregory'ego V. Katedra służy jako miejsce uroczystości państwowych, w tym oficjalnych pogrzebów.

Obok masywnej katedry, trochę w cieniu, stoi prawdziwy skarb Aten - kościół św. Eleftherios. Ta mała, bizantyńska świątynia została zbudowana prawdopodobnie w XIII wieku i ciekawie kontrastuje ze znajdującą się obok katedrą. Sam kościół nosi przydomek "Mała Mētrópolis". Warto podejść bliżej i przyjrzeć się eleganckim reliefom, które ozdabiają górną część ścian. Jeśli będziemy mieć szczęście, może udać nam się zajrzeć do wnętrza świątyni.

Inne przykłady bizantyńskich świątyń:

• kościół Pantanassa na placu Monastiraki,
• wspomiany już XI-wieczny kościół św. Mikołaja Ragkavy (gr. ερός Ναός Αγίου Νικολάου Ραγκαβά) na Place - jego wnętrze ozdobione jest malowidłami,
• X wieczny kościół Świętych Apostołów z zachowanymi fragmentami fresków znajdujący się dziś na terenie stanowiska archeologicznego Agory.

Atrakcje w Atenach poza utartym szlakiem

Łaźnie wiatrów - jedyne zachowane łaźnie z czasów tureckich w Atenach

Nieopodal rzymskiej Agory znajduje się jeden z dobrze skrywanych sekretów Aten - ostatnie zachowane łaźnie z czasów tureckich (Łaźnie Wiatrów, Mousio Loutro Aeridon), które pełnią dziś funkcję muzeum.

Odnajdziemy je pod adresem Κυρρήστου 8. W środku czeka na nas mała wystawa interaktywna. Podczas naszej ostatniej wizyty bilet wstępu był niedrogi, ale warto zdawać sobie sprawę, że w środku większość pomieszczeń jest pustawa, dlatego nie powinniśmy oczekiwać zbyt wiele po odwiedzinach tego muzeum.

Jeśli jednak nigdy nie mieliśmy okazji odwiedzić łaźni tureckich z ich charakterystycznymi kopułami, to miejsce to jest warte uwagi.

Pierwszy cmentarz ateński

Zdajemy sobie sprawę, że polecanie cmentarzy w przewodnikach turystycznych nie każdemu przypada do gustu. Mimo to uważamy, że osoby odwiedzające zabytkowe nekropolie mogą zainteresować się pierwszym cmentarzem ateńskim, który pełen jest monumentalnych rzeźb i pomników.

Technopolis - dawna gazownia przekształcona w centrum kuturalne

Do atrakcji Aten zyskujących w ostatnich latach dużą popularność należy nowoczesne centrum kulturalne Technopolis, które powstało po przekształceniu dawnej gazowni. Na odwiedzających czekają tam lokale gastronomiczne, wystawy oraz niewielkie muzeum poświęcone historii tego miejsca. W ciągu dnia jest tu jednak dość sennie i jeśli nie zależy nam głównie na odwiedzeniu muzeum, to lepiej sprawdzić aktualne wydarzenia i wpaść bliżej wieczora.

Technopolis należy na pewno do miejsc, które powinny przypaść do gustu czytelnikom lubiącym industrialne kompleksy przekształcone w przestrzeń miejską.

Greckie Muzeum Motoryzacji - idealne miejsce dla wszystkich miłośników czterech kółek

Kawałek za Narodowym Muzeum Archeologicznym odnajdziemy otworzone w 2011 roku nowoczesne muzeum poświęcone helleńskiej motoryzacji (Hellenic Motor Museum, Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτων), które szczyci się kolekcją około 110 pojazdów z XIX i XX wieku. Dla fanów motoryzacji może to być nie lada gratka, ale niestety bilet do muzeum należy do dość drogich.

Ateny i sztuka uliczna

Ateny, podobnie jak każda wielka metropolia, doczekały się dzielnic, w których kwitnie sztuka uliczna i które wypełnione są muralami oraz graffiti. Większość prac jest rozproszonych, ale możemy spokojnie określić pewne obszary, na których mamy większe prawdopodobieństwo znaleźć ciekawe prace.

Takim miejscem jest na pewno znajdującą się północ od Akropolu dzielnica Psyri (Psiri, Psyrri), a w szczególności ulica Sarri. Jeszcze 15 lat temu było to jedno z biedniejszych i mniej ciekawych miejsc w Atenach, a dziś znajdziemy tu wiele modnych knajpek i restauracji oraz uśmiechniętych mieszkańców.

Tuż obok Psyri leży dzielnica Gazi, która znana była z opisywanej wcześniej gazowni Technopolis, a dzisiaj stała się centrum kulturalnym i jednym z ciekawszych miejsc, gdzie można spotkać nowoczesną sztukę miejską.

Kolejnym przykładem jest przemysłowa dzielnica Metaxourgeio, której rozkwit nastąpił na początku XIX wieku. Dzisiaj znajdziemy tu również galerie oraz restauracje, a także wiele prac ulicznych, z czego jedną z najbardziej znanych jest malowidło o nazwie "System of a Fraud", przedstawiające Solona - prawnika i jednego z twórców ateńskiej demokracji.

Street art w Atenach

Ateny widziane z góry

Górzysta topografia Aten jest wręcz wymarzona dla każdego, kto lubi oglądać miasta z odpowiedniej wysokości. W samym centrum Aten znajdziemy dwa wysokie wzgórza: wzgórze Lycabettus oraz wspomniane już wzgórze Filopapposa (Philopappos), z których idealnie widać historyczną część stolicy Grecji, a także bliższą oraz dalszą okolicę.

Oba z nich są osiągalne za pomocą spaceru, jednak zdecydowanie ciężej jest wejść na wzgórze Lycabettus. Na szczęście na jego szczyt wjedziemy w kilka chwil kolejką linową (Τελεφερίκ Λυκαβηττού), chociaż ceny nie są specjalnie zachęcające (10€ za przejazd w dwie strony lub 7€ w jedną stronę). Przejazd odbywa się w tunelu bez żadnych widoków. Na szczycie wzgórza, przy tarasie widokowym, stoi klimatyczny mały kościół, niedaleko znajdziemy też kawiarnie. Wielu turystów przybywa na wzgórze pod wieczór żeby zrobić zdjęcie po zachodzie słońca, gdy Akropol i Ateny są podświetlone.

Odwiedzając z kolei położone kawałek za Akropolem wzgórze Filopapposa zobaczymy skalne więzienie Sokratesa, kościół Saint Demetrius Loumbardiaris, a na szczycie znajdziemy pomnik nagrobny Filopapposa. Z zachodniej części wzgórza doskonale widać Pireus oraz okoliczne wyspy - Salamine i Eginę.

Atrakcje Aten poza miastem - pomysły na krótkie (i dłuższe wycieczki)

Przejadły się nam Ateny? Żaden problem! Wybór pół- lub jednodniowych wycieczek ze stolicy Grecji jest na tyle szeroki, że każdy powinien znaleźć coś dla siebie. Do wyboru mamy chociażby:

• Przylądek Sunion ze świątynią Posejdona oraz prawdopodobnie najpiękniejszym zachodem słońca w greckiej Attyce.
• Bliższe i dalsze wyspy, takie jak Egina, Hydra czy Poros.
• Kanał Koryncki, starożytny Korynt, Teatr w Epidauros czy inne atrakcje Peloponezu.
• Malownicze Delfy,
• I wiele, wiele więcej.

Pireus - nadmorskie przeciwieństwo Aten

Niecałe 10 kilometrów od centrum stolicy Grecji znajduje się Pireus, niegdyś antyczny port starożytnych Aten, na terenie którego nie zachowało się niestety praktycznie nic z odległych czasów. Przetrwały jedynie tradycje morskie, gdyż to własnie z Pireusu wyruszają rejsy do okolicznych i dalszych wysp.

Olbrzymie łodzie, palmy, drogie restauracje i blichtr - odwiedzając Pireus aż ciężko uwierzyć, że kilkanaście minut drogi dalej znajduje się gwarna stolica. Jest to dobre miejsce na spacer w ciepły dzień oraz odprężenie się od hałasu i harmidru Aten. Pamiętajmy jednak, aby wybrać się do południowej część - to tam znajdziemy kolorowe trasy spacerowe i piękną marinę, podczas gdy od strony północnej ciągnie się wielki port i część typowo przemysłowa.

Do Pireusu dojedziemy metrem, linią Μ1, należy wysiąść na ostatniej stacji.

Plaże w Atenach

Przebywając w Atenach w słoneczny dzień (o co wcale nie jest tak trudno!) możemy uznać, że warto trochę odpocząć i się poopalać. W takim wypadku niezłym pomysłem będzie wycieczka do niedalekiej Glyfady, określanej czasem “Ateńską Riwierą”. Znajdziemy tam piaskowe plaże, bary i restauracje, a także miejsca do uprawiania sportów wodnych - i jakże inny klimat od przytłączającego centrum Aten.

Innym popularnem wyborem dla szukających piasku i słońca są plaże w typowo wypoczynkowym miasteczku Vouliagmeni, oddalonym od Aten o trochę ponad 20 kilometrów. Dojedziemy tam autobusami, ale plaża jest płatna - w cenie wejściówki otrzymujemy leżak oraz parasol.

Ateny wieczorem - gdzie wybrać się na spacer?

Historyczna część Aten jest bardzo przyjemnym miejscem do wieczornych spacerów, szczególnie Plaka oraz Monastiraki. Znajdziemy tam wiele knajpek otwartych do późna i przyjazny klimat. Niestety, czym dalej od historycznej części, tym ciemniej i mniej przyjemnie.

Dobrym punktem widokowym jest wzgórze Aresa znajdujące się tuż przy samym Akropolu. Niestety, jego najbliższa okolica jest słabo oświetlona i dobrze wracać stamtąd razem z większymi grupami ludzi (których nie powinno tam brakować).

Pamiętajmy, aby nie chodzić po zmroku samotnie do małych parków i ukrytych uliczek, można tam niestety spotkać narkomanów oraz pospolitych złodziei.

Jak oszczędzić pieniądze podczas odwiedzin Aten?

Mimo że ceny w Atenach są na polską kieszeń, to warto uważać na ceny w restauracjach oraz sklepikach położonych dookoła Akropolu, nastawionych jedynie na turystów. Szczególnie drogie są tam wyroby greckie, jak oliwki czy słynny likier Ouzo, które w zwyczajnych marketach kupimy nawet kilka razy taniej!

Sezon zimowy

W sezonie zimowym ceny wejściówek do historycznych zabytków zarządzanych przez państwo, a także do Narodowego Muzeum Narodowego, są obniżone o połowę. Za okres zimowy uznaje się czas od 1 listopada do 31 marca. Jeśli zależy nam przede wszystkim na zwiedzaniu jest to najlepszy moment na odwiedziny.

Darmowe wejście dla obywateli Unii Europejskiej do 25. roku życia

Obywatele Unii do 25. roku życia mogą wejść za darmo do zabytków zarządzanych przez państwo. Dotyczy to także słynnego Akropolu.

Ateny - wskazówki i informacje praktyczne

Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Aten?

Wielu turystów wpada do Aten na weekend. Powinno to wystarczyć na zwiedzenie Akropolu oraz innych antycznych zabytków, a także na porządne pospacerowanie po Place i okolicy. Jeśli przyjeżdżamy na krótko, sprawdźmy wcześniej godziny działania atrakcji - Akropol czynny jest od samego rana, a niektóre muzea, podczas pojedynczych dni, są czynne znacznie dłużej (np. Muzeum Akropolu czynne jest raz w tygodniu aż do 22:00).

Jeśli chcielibyśmy odwiedzić również najważniejsze muzea, poznać kulturalną część miasta, a nawet ruszyć się poza Ateny, to lepiej zaplanować na wizytę 3 do 5 dni. Szczególnie, że sama wizyta w Narodowym Muzeum Archeologicznym może zająć nam pół dnia (o ile interesuje nas ta tematyka).

Kiedy najlepiej odwiedzić Ateny?

W Atenach prawie zawsze jest ciepło, choć w okresie wakacyjnym skwar może być trudny do zniesienia. Najlepszym okresem pod względem pogody są koniec kwietnia i maj oraz wrzesień.

Jeśli chcemy zaoszczędzić, warto zastanowić się nad odwiedzinami Aten od listopada do marca. Hotele są tańsze, bilety na Akropol również. W wiele dni powinno być ciepło (w styczniu w Atenach potrafi być 16 stopni) - chociaż dni będą niestety krótsze.

Od początku listopada do końca marca wiele atrakcji ma skrócone godziny otwarcia.

Ciekawym okresem na odwiedziny Aten jest okres od czerwca do sierpnia, kiedy w mieście odbywa się Festiwal Ateński. Uwaga! Konkretne miesiące mogą różnić się rok do roku. Festiwal odbywa się cyklicznie od 1955 roku. Podczas festiwalu wystawiane się m.in. przedstawienia teatralne i organizowane są koncerty. Przedstawienia odbywają się w ateńskim Odeonie Heroda Attyka oraz w antycznym teatrze w Epidauros (Peloponez).

Bezpieczeństwo w Atenach

Niestety, Ateny jak na warunki europejskie nie należą do najbezpieczniejszych miast, choć na szczęście część turystyczna jest dobrze chroniona. Powinnismy jednak uważać wieczorami, na małych placach i w ciemnych uliczkach (np. nieopodal placu Omonia).

Również widok bezdomnych oraz narkomanów na ulicach Aten przestaje dziwić już po krótkich pobycie, gdyż można spotkać ich na każdym kroku, szczególnie w dużych parkach.

Na co uważać podczas odwiedzin Aten?

• Płatność kartą - w mniejszych restauracjach płatność kartą może nie być możliwa. W niektórych bankomatach możemy spotkać również brak możliwości skorzystania z karty wystawionej poza Grecją lub z limitami wypłat, dlatego dobrze jest zabrać ze sobą pewien zapasy gotówki potrzebny w trakcie pobytu.
• Strajki - Grecy strajkują namiętnie, więc bardzo prawdopodobne jest, że trafimy akurat na jakiś protest. Warto omijać je z daleka, szczególnie, że nierzadko kończą się zamieszkami. Problematycznymi mogą być strajki komunikacji publicznej, np. linii metra obsługującej dojazd na lotniska. W takim wypadku na placu Syntagma podstawiane są autobusy zastępcze.
• Kieszonkowcy - złodzieje kieszonkowi to plaga, szczególnie w komunikacji miejskiej oraz zatłoczonych atrakcjach. Zawsze powinniśmy uważać na portfel oraz telefon, i nie trzymać nic wartościowego w łatwo dostępnym miejscu w plecaku.
• Alfabet grecki - dla każdego, kto nie przygotował się dobrze do wyjazdu, będzie to największy szok. W sklepach i restauracjach wszystko zapisane jest alfabetem greckim, od którego wywodzi się cyrylica. Na szczęście w miejscach obsługujących turystów wiele nazw przetłumaczonych jest na język angielski.