Pałac Cecilienhof w Poczdamie

Pałac Cecilienhof (niem. Schloss Cecilienhof) to ostatni pałac wzniesiony w Poczdamie przez członków rodu Hohenzollernów.

Jest to też jedna z najbardziej nietypowych rezydencji zbudowanych na zlecenie członków rodziny królewskiej. Budowla powstała w stylu angielskich dworów z czasów Tudorów, a jej pokryta drewnem elewacja zdecydowanie wyróżnia się wśród rokokowych i klasycystycznych pałaców wznoszonych wcześniej przez pruskich władców.

Pałac znajduje się w północnej części Nowego Ogrodu (niem. Neuer Garten), który powstał za panowania Fryderyka Wilhelma II pod koniec XVIII wieku. Więcej o Nowym Ogrodzie i drugim ze znajdujących się w nim pałaców napisaliśmy więcej w artykule Pałac Marmurowy i Nowy Ogród w Poczdamie.

Pałac Cecilienhof razem z innymi królewskimi pałacami i ogrodami wpisano w 1990 roku na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Rezydencja w stylu angielskiego dworu

Końcówka XIX i początek XX wieku to czas dynamicznego rozwoju technologicznego. Letnia rezydencja cesarza niemieckiego Wilhelma II, czyli Nowy Pałac, nadążała za zmianami - w pałacu tym zainstalowano m.in. prąd oraz windę hydrauliczną.

Zupełnie inaczej sytuacja miała się z Pałacem Marmurowym, rezydencji zajmowanej tradycyjnie przez księcia i następcę tronu.

Mając to na uwadze cesarz Wilhelm II podjął w 1912 roku decyzję o zebraniu środków na budowę nowej, bardziej nowoczesnej rezydencji, w której miał zamieszkać jego najstarszy syn Wilhelm wraz z żoną Cecylią, i to właśnie na cześć księżniczki Meklemburgii i Schwerina nazwano pałac.

Za projekt pałacu odpowiadał architekt Paul Schultze-Naumburg. Zdecydował on wspólnie z parą książęcą o stworzeniu okazałego kompleksu (aż 176 pokoi!) w formie dworu z czasów XVI-wiecznej Anglii rządzonej przez dynastię Tudorów. Najbardziej charakterystycznym elementem stylu tej epoki było wszechobecne drewno - wykorzystywano je zarówno na fasadzie, jak i przy wystroju wnętrz. W Pałacu Cecilienhof drewno pokrywa większość elewacji - czasem na całej wysokości, a przeważnie jedynie górną połowę.

Za udekorowanie wnętrz pałacu odpowiadał z kolei Paul Ludwig Troost, który dał się poznać jako utalentowany dekorator kajut oraz pomieszczeń na liniowcach oceanicznych. Jego wcześniejsze doświadczenia są dobrze widoczne w niektórych pomieszczeniach, a jedno z nich wprost imituje kajutę okrętową.

Budowa trwała od 1913 do 1917 roku (z krótką przerwą w trakcie I wojny światowej). Pałac podzielony został na dwa obszary. Parter zajmowały sale ceremonialne, jadalnie oraz pomieszczenia wypoczynkowe, a na pierwszym piętrze przygotowano prywatne apartamenty pary książęcej oraz pokoje gościnne. Kompleks charakteryzuje też duża liczba dziedzińców - oprócz jednego centralnego powstało też kilka mniejszych.

Zarówno Schultze-Naumburg jak i Troost byli utalentowanymi projektantami, ale ich droga życiowa jest mało chwalebna. Oboje popierali Adolfa Hitlera i jego partię, a Troost został nawet jednym z ulubionych architektów wodza Rzeszy.

Konferencja poczdamska

W Pałacu Cecilienhof odbyła się trzecia, ostatnia konferencja tzw. Wielkiej Trójki, czyli najważniejszych graczy koalicji antyhitlerowskiej: Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii oraz Związku Radzieckiego. W rozmowach brali udział: prezydent Harry S. Truman (USA), premier Winston Churchill (Wielka Brytania) oraz Józef Stalin. Churchilla już w trakcie konferencji zastąpił jego następca na stanowisku premiera Clement Attlee. Na konferencję nie zaproszono przedstawicieli Francji, czyli czwartego podmiotu okupującego pokonane Niemcy.

Konferencja rozpoczęła się 17 lipca i trwała aż do 2 sierpnia 1945. W jej trakcie burzliwie dyskutowano o powojennym kształcie naszego kontynentu. To właśnie podczas tej konferencji podjęto ostateczne decyzje o przebiegu granicy pomiędzy Polską a Niemcami.

Na wybór lokalizacji wpłynął przede wszystkim stan Berlina po kwietniowym natarciu Armii Czerwonej. Po walkach ulicznych i bezustannych bombardowaniach z najbardziej reprezentacyjnych obiektów pozostała jedynie ruina.

Gdy przedstawiciele amerykańscy i brytyjscy wybrali się do stolicy Niemiec w poszukiwaniu odpowiedniego miejsca na zorganizowanie spotkania szybko doszli do wniosku, że nie dadzą rady takiego znaleźć. Wybór padł więc na jeden z poczdamskich pałaców. Mimo że centrum tego sąsiadującego z Berlinem miasta ucierpiało znacznie w trakcie nalotów, to leżące na jego obrzeżach piękne pałace przetrwały wojnę niemal bez szwanku.

Pomieszczenia na parterze Pałacu Cecilienhof dostosowano do potrzeb konferencji. Największą z sal (tzw. Wielką Salę) zamieniono na salę obrad, a w sąsiadujących z nią pomieszczeniach utworzono sale robocze dla każdej z delegacji.

Konferencja poczdamska odbyła się niedługo po kapitulacji Niemiec, ale jeszcze przed oficjalnym zakończeniem wojny, gdyż wciąż trwał konflikt pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Japonią. Reprezentujący Stany prezydent Truman zapowiedział w trakcie konferencji, że w przypadku braku kapitulacji jego kraj wykorzysta wszystkie możliwe środki w celu zniszczenia wroga. Kilka dni po zakończeniu konferencji Amerykanie zrzucili bombę atomową na dwa japońskie miasta…..

Zwiedzanie Pałacu Cecilienhof [stan na 2019 rok]

Parter Pałacu Cecilienhof, czyli miejsca organizacji konferencji poczdamskiej, możemy zwiedzić samodzielnie lub w trakcie wycieczki z przewodnikiem.

W przypadku samodzielnego zwiedzania otrzymamy darmowy przewodnik audio w języku polskim. Na spokojne zwiedzenie pałacu powinniśmy zarezerwować do 60-90 minut, w zależności od tego, czy zdecydujemy się obejrzeć 30-minutowy film na samym początku wizyty.

Wystawa oraz informacje zawarte w przewodniku audio skupiają się na samej konferencji, a niewielka część materiału dotyczy samego pałacu i jego historii.

Odwiedzający wpuszczani są do pałacu w regularnych oknach czasowych. Na bilecie wydrukowany jest dokładny czas wejścia do środka. Może się niestety okazać, że będziemy musieli chwilkę poczekać zanim rozpoczniemy zwiedzanie, warto więc od razu po podejściu pod pałac udać się do kas biletowych.

Chcąc fotografować wewnątrz pałacu musimy zakupić pozwolenie w cenie 3€, które ważne jest we wszystkich poczdamskich pałacach przez jeden dzień.

W trakcie zwiedzania zobaczymy:

• pomieszczenie stylizowane na kajutę okrętową - za jego projekt odpowiadał Paul Ludwig Troost, architekt wnętrz prawdziwych liniowców oceanicznych. W środku postawiono nawet maszt!
• Wielką Salę, gdzie w trakcie konferencji poczdamskiej zorganizowano salę obrad. Na jej środku stoi okrągły stół z flagami trzech mocarstw, ale największe wrażenie sprawiają masywne drewniane schody prowadzące wprost z pierwszego piętra, które książęcej parze podarowały władze miasta Gdańska. W sali tej dostępnych jest dużo informacji na temat ustanowienia powojennej granicy pomiędzy Polską a Niemcami.
• Biały oraz Czerwony Pokój, które wykorzystywała delegacja rosyjska oraz sam Stalin,
• bibliotekę księcia, którą zajęła delegacja brytyjska,
• palarnię księcia, którą zajęła delegacja amerykańska.

Sale zajmowane przez Rosjan oddzielone były od pomieszczeń dwóch pozostałych delegacji Wielką Salą.

Układ mebli we wszystkich pomieszczeniach jest taki sam jak w 1945 roku.

Po zakończeniu zwiedzania wychodzimy na główny pałacowy dziedziniec. W jego centralnym punkcie żołnierze rosyjscy utworzyli z zasadzonych kwiatów czerwoną gwiazdę. Ta osobliwa pamiątka po oficjalnych gospodarzach konferencji została przywrócona do życia.

Zwiedzanie prywatnych apartamentów pary książęcej

Do odwiedzenia w trakcie oddzielnej wycieczki z przewodnikiem możliwe są także znajdujące się na piętrze prywatne apartamenty pary książęcej oraz pokoje gościnne. Pomieszczenia te zachowały wystrój oraz wyposażenie z początku XX wieku.

Zwiedzanie trwa około 45 minut i odbywa się w języku niemieckim. Na wstępie otrzymamy skrócone materiały informacyjne w języku angielskim.

Wycieczki z przewodnikiem organizowane są o 10:00, 12:00, 14:00 oraz 16:00. [stan na grudzień 2019].

Wycieczka jest dodatkowo płatna i nie jest dostępna w ramach biletu sanssouci+.

Bilety oraz godziny otwarcia [stan na styczeń 2020]

Rodzaje biletów pojedynczych oraz łączonych:

• pomieszczenia konferencji poczdamskiej (wycieczka z przewodnikiem lub samodzielne zwiedzanie) - 10€ (ulgowy 7€),
• prywatne apartamenty książęcej pary na pierwszym piętrze (wycieczka z przewodnikiem) - 8€ (ulgowy 6€),
• bilet łączony do Pałacu Marmurowego oraz Pałacu Cecilienhof - 16€ (ulgowy 12€) (ważny przez jeden dzień),
• bilet sanssouci+, który umożliwia wejście do wszystkich pałaców zarządzanych przez organizację SPSG w trakcie jednego dnia - 19€ (ulgowy 14€),
• sanssouci+ Family Ticket, który umożliwia wejście do wszystkich pałaców zarządzanych przez organizację SPSG w trakcie jednego dnia dla dwóch osób dorosłych i maksymalnie czwórki dzieci do 18. roku życia - 49€.

Pałac Cecilienhof jest zamknięty w poniedziałki. Dokładne godziny otwarcia można sprawdzić tutaj.

Dziękujemy organizacji SPSG za udostępnienie biletów oraz za wyrażenie zgody na fotografowanie.