Greenwich w Londynie - atrakcje i zwiedzanie historycznej dzielnicy
Położona bezpośrednio nad Tamizą dzielnica Greenwich wypełniona jest muzeami, zabytkami oraz majestatyczną barokową i georgiańską zabudową. Najważniejsze z tutejszych obiektów powstawały pomiędzy końcem XVII a połową XIX wieku, czyli w czasie, gdy rodziła się potęga morska Imperium Brytyjskiego.
Dziedzictwo to doceniła organizacja UNESCO, która w 1997 roku wpisała wiele tutejszych zabytków na Listę światowego dziedzictwa kulturowego. We wpisie pt. Maritime Greenwich (pol. Morskie Greenwich) znalazły się m.in.: kompleks Old Royal Naval College, Dom Strażnika (ang. Rangers House), kościół św. Alfega, Królewskie Obserwatorium Astronomiczne, pałac Queen’s House czy park Greenwich.
Południk zerowy w Londynie
Dzielnica Greenwich znana jest też z tego, że przez tutejsze obserwatorium astronomiczne przechodzi południk zerowy (ang. Prime Meridian), oraz z czasu uniwersalnego nazwanego Greenwich Mean Time (GMT).

- Historia Greenwich w pigułce
- Zwiedzanie Greenwich w Londynie
- Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Greenwich?
- Atrakcje Greenwich w Londynie. Co warto zwiedzić i zobaczyć?
- Old Royal Naval College - Painted Hall oraz kaplica św. Piotra i Pawła
- Narodowe Muzeum Morskie
- Pałac Queen's House - klasycystyczna perełka zamieniona na galerię sztuki
- Cutty Sark - ostatni zachowany kliper herbaciany na świecie
- Tunel pieszy Greenwich (Greenwich Foot Tunnel)
- Park Greenwich
- Punkt widokowy na wzgórzu Greenwich
- The Wilderness - park jeleni
- Rangers House - historyczny dom strażnika
- Królewskie Obserwatorium Astronomiczne
- Miasteczko Greenwich - historyczne centrum
- Greenwich Market - kryte targowisko
- Średniowieczna uliczka Turnpin Lane - średniowieczny skarb Greenwich w Londynie
- Kościół św. Alfega
- Gdzie napić się piwa i zjeść coś w Greenwich? The Plume of Feathers - najstarszy pub w okolicy
- Jak dojechać do Greenwich w Londynie?
- Statki firmy Thames Clippers
- Kolejka DLR, pociąg lub autobus
Historia Greenwich w pigułce
Zanim przejdziemy do atrakcji londyńskiego Greenwich warto poświęcić kilka słów historii dzielnicy. Mimo że miasteczko Greenwich zaludnione było już we wczesnym średniowieczu, to prawdziwy rozwój tego obszaru przypadł na początek XV wieku, gdy książę Gloucester Onufry Lancaster (Humphrey Lancaster) rozpoczął budowę swojej rezydencji. W tym czasie powstał pałac oraz wieża na wzgórzu, w miejscu którym obecnie wznosi się budynek Królewskiego Obserwatorium Astronomicznego.
W 1447 roku książę Gloucester popadł w niełaskę nowej królowej, Małgorzaty Andegaweńskiej, w efekcie czego został oskarżony o zdradę i umieszczony w więzieniu. W tym samym roku książę zmarł w zagadkowych okolicznościach, a jego kompleks pałacowy przeszedł w ręce angielskiej korony.
Henryk VII, kolejny z angielskich władców, przebudował kompleks i uczynił go główną rezydencją rodu Tudorów. Był to wybór zarówno praktyczny (Greenwich znajdowało się przed Londynem i miało bezpośredni dostęp do Tamizy), jak i reprezentacyjny, ponieważ wszyscy opuszczający Londyn musieli na pożegnanie podziwiać imponującą rezydencję.

W Pałacu Greenwich na świat przyszło kilku władców z rodu Tudorów, w tym Henryk VIII, który oderwał się od Watykanu i utworzył kościół anglikański, oraz Elżbieta I, która popularność w kraju zdobyła pokonując hiszpańską armadę.
Pałac Greenwich przestał pełnić funkcję oficjalnej rezydencji w 1530 roku, zaraz po tym, gdy do użytku oddano Pałac Whitehall, który w tamtym czasie był największym budynkiem świata. Po zmianie siedziby rodzina Tudorów wykorzystywała kompleks w Greenwich jako letnią rezydencje i miejsce polowań.
Kompleks popadł w ruinę w trakcie angielskiej wojny domowej w połowie XVII wieku i został ostatecznie rozebrany pod koniec wieku. W 1664 roku Karol II Stuart rozpoczął budowę nowego pałacu, czym chciał rywalizować z królem Francji Ludwikiem XIV, ale ostatecznie postawiono tylko jedno, istniejące do dziś skrzydło.
W drugiej połowie XVII wieku rozpoczęła się transformacja Greenwich w miejsce, które znamy dziś. W 1675 roku Karol II zdecydował o budowie na wzgórzu w parku Greenwich Królewskiego Obserwatorium Astronomicznego oraz ustanowił stanowisko Królewskiego Astronoma (ang. Astronomer Royal). Za projekt budynku odpowiadał Christopher Wren, który wziął na swoje barki przebudowę Londynu po Wielkim Pożarze w 1666 roku.

Decyzja Karola II wpłynęła na układ sił na morzach i była kamieniem milowym przyszłego imperium. Zatrudnieni przez króla astronomowie odpowiadali za obserwacje gwiazd oraz pracę nad pomiarem czasu, co w XVIII wieku doprowadziło do odkrycia, które zrewolucjonizowało dalekomorskie wyprawy - do wynalezienia chronometru. Dzięki temu niepozornemu zegarowi możliwe było skuteczne wytyczanie długości geograficznej. (ang. latitude). Dzięki wysiłkom królewskich astronomów nawigacja była łatwiejsza, co w efekcie doprowadziło do uformowania się Imperium Brytyjskiego i pełnej dominacji na morzach oraz oceanach.
Najbardziej na wygląd obecnego Greenwich wpłynęła jednak królowa Maria II Stuart, która w 1692 roku zdecydowała o budowie Królewskiego Szpitala dla Marynarzy (ang. The Royal Hospital for Seamen), obecnie znanego lepiej jako Old Royal Naval College. Do projektu zaproszono architekta Christophera Wrena, który w tym samym czasie pracował nad katedrą św. Pawła. Nowy kompleks miał być wizytówką potęgi oraz bogactwa kraju. Mimo że królowa (ani jej mąż król Wilhelm III) nie dożyli zakończenia budowy, to dzięki ich determinacji w niecałe 60 lat powstała barokowa perła, którą podziwiają prawdopodobnie wszyscy fani architektury.
Powstanie szpitala odcisnęło swoje piętno na najbliższej okolicy. W pierwszej połowie XIX wieku, czyli w okresie późnej epoki georgiańskiej, niemal w całości przebudowano historyczne miasteczko Greenwich.
Zwiedzanie Greenwich w Londynie
Greenwich najlepiej zwiedza się pieszo. Większość atrakcji oddalona jest od siebie o odległość krótkiego spaceru. Co warte podkreślenia - część z atrakcji jest darmowa, więc wizyta tutaj nie musi wcale obciążyć naszego budżetu. Dobrze jest zdawać sobie sprawę, że w przypadku większości płatnych atrakcji Greenwich bilety rezerwowane online są tańsze. Przed przyjazdem sprawdźmy też, czy niektóre darmowe atrakcje nie umożliwiają darmowej rezerwacji miejsc, dzięki której będziemy mieć gwarancję wejścia (dotyczy to chociażby pałacu Queen's House).
Jeśli chcielibyśmy w ciągu dnia zobaczyć jak najwięcej atrakcji, to warto przybyć na miejsce wcześnie rano. Mimo że większość muzeów czynna jest od 10:00 do 17:00 lub 18:00, to będąc na miejscu o 8:30 czy 9:00 możemy wcześniej pospacerować po parku Greenwich i zwiedzić otwartą część Old Royal Naval College. Alternatywą jest odwiedzenie tych miejsc po 18:00, ale bardzo prawdopodobne, że będzie wtedy dużo więcej osób.

Jeśli planujecie wejść na pokład statku Cutty Sark oraz odwiedzić Królewskie Obserwatorium Astronomiczne warto zakupić bilet łączony o nazwie Explorer Pass, który pozwoli nam zaoszczędzić niewielką kwotę. Najbardziej opłaca się zakupić go online.
Ile czasu poświęcić na zwiedzanie Greenwich?
Greenwich jest idealnym miejscem na jednodniowy wypad z centrum Londynu. Jeśli planujemy zwiedzić jedynie darmowe atrakcje (Queen's House, Narodowe Muzeum Morskie, park Greenwich oraz grunty Old Royal Naval College) to na wizytę wystarczy nam około 4 do 6 godzin.
Szczęśliwie większość atrakcji Greenwich leży blisko siebie (od kilku do kilkunastu minut spacerem), więc w krótkim czasie możemy zobaczyć i odwiedzić wiele zabytków oraz atrakcji.
Jeśli chcielibyśmy jednak zobaczyć bez pośpiechu wszystkie najważniejsze atrakcje, to możemy na to potrzebować nawet 2 dni. Tym bardziej, że pałac Queen's House oraz Narodowe Muzeum Morskie czynne są tylko od 10:00 do 17:00.
Atrakcje Greenwich w Londynie. Co warto zwiedzić i zobaczyć?
Old Royal Naval College - Painted Hall oraz kaplica św. Piotra i Pawła
Bez wątpienia Old Royal Naval College jest perłą w koronie dzielnicy Greenwich. Ten barokowy kompleks projektu Christophera Wrena powstał jako szpital oraz przytułek dla marynarzy. W drugiej połowie XIX wieku, gdy Wielka Brytania nie toczyła już tylu bitew na morzach, szpital zamknięto, a w jego miejsce otworzono szkołę morską (ang. Royal Naval College), której siedziba mieściła się wcześniej w mieście Portsmouth. Właśnie od szkoły tej bierze się obecna nazwa kompleksu.
Darmowy wstęp na teren kompleksu
Dziś na terenie Old Royal Naval College działają uniwersytet oraz szkoła muzyczna, ale bramy kompleksu są otwarte i każdy może za darmo pospacerować pomiędzy majestatycznymi dziedzińcami oraz kolumnadami.
W obu zwieńczonych kopułami barokowych budynkach skrywają się warte uwagi atrakcje. Zwiedzenie pierwszej z nich, czyli pokrytej freskami sali Painted Hall (pol. Pomalowana Sala), wymaga zakupu biletu. Wydaje nam się jednak, że turyści zafascynowani sztuką i architekturą baroku nie powinni żałować wydanych pieniędzy. Nie bez powodu ta historyczna jadalnia nazywana jest brytyjską Kaplicą Sykstyńską.

Druga z atrakcji, neoklasyczna kaplica świętych Piotra i Pawła, dostępna jest za darmo. Miejsce to wyróżnia się pośród anglikańskich kościołów barwną paletą kolorów oraz mnogością detali architektonicznych, które nawiązują do spuścizny antycznej Grecji.
Narodowe Muzeum Morskie
Kilka kroków od Old Royal Noval College znajdziemy kolejny ze skarbów Maritime Greenwich - Narodowe Muzeum Morskie (National Maritime Museum), które mieści się w dobudowanym na początku XIX wieku skrzydle pałacu Queen’s House.
Placówka ta może pochwalić się mnogością interesujących wystaw oraz eksponatów. Odwiedzając muzeum dowiemy się więcej: o początkach potęgi angielskiej floty z czasów Tudorów, o Londynie będącym swego czasu największym portem świata, o wielkich bitwach morskich czy o Brytyjskiej Kompani Wschodnioindyjskiej (ang. British East India Company). A to tylko niektóre z licznych galerii...


Wśród eksponatów dużym zainteresowaniem cieszą się te związane ze słynną bitwą pod Trafalgarem, która miała miejsce 21 października 1805 roku. Na parterze, w specjalnie wydzielonym pomieszczeniu, zobaczymy obraz przedstawiający brytyjski okręt flagowy HMS Victory pędzla J.M.W. Turnera. Na drugim piętrze w gablocie wystawiono mundur (z dziurą po kuli i zaschniętą krwią), który przywdziewał w dniu śmierci admirał Horatio Nelson.
Muzeum zorganizowane jest na tyle dobrze, że nadaje się zarówno na krótką, godzinną wizytę, jak i na spędzenie w nim 2 do 4 godzin. Wejście do muzeum jest darmowe.
Pałac Queen's House - klasycystyczna perełka zamieniona na galerię sztuki
Wspomniane w poprzednim punkcie Narodowe Muzeum Morskie połączone jest długą kolumnada z wzniesionym w pierwszej połowie XVII wieku pałacem Queen’s House.

Za projekt tej królewskiej rezydencji odpowiadał angielski architekt Inigo Jones, który wzorował się prawdopodobnie na willi rodu Medyceuszy w Poggio a Caiano (Villa di Poggio a Caiano). Warto w tym miejscu podkreślić fakt, że pałac Queen’s House był pierwszym klasycystycznym budynkiem wzniesionym na terytorium Anglii.
Wewnątrz rezydencji powstały też pierwsze samonośne spiralne schody w Anglii (Schody Tulipanowe, ang. The Tulip Stairs).
W Queen’s House nie zachowały się niestety żadne meble ani wystrój z epoki. Obecnie budynek pełni funkcję galerii sztuki. W środku wystawionych jest kilkaset prac związanych z rodziną królewską (m.in. słynny portret Elżbiety I wykonany po zwycięstwie nad hiszpańską armadą) oraz z morzem i wodą (w tym pejzaż Greenwich pędzla Canaletto, który włoski artysta namalował z perspektywy północnego brzegu rzeki).
Wejście do pałacu jest darmowe.Nawet jeśli nie jesteśmy szczególnie zainteresowani sztuką warto rzucić okiem na ozdobione żelazną balustradą spiralne schody oraz na pięknie zdobiony sufit w Wielkiej Sali.


Cutty Sark - ostatni zachowany kliper herbaciany na świecie
W suchym doku, kilka kroków od przystani Greenwich (Greenwich Pier), stoi wysoki i smukły żaglowiec Cutty Sark. Jest to ostatni istniejący kliper herbaciany na świecie. Kliprami nazywano szybkie jednostki, których głównym zadaniem było transportowanie ogromnej ilości ładunku na duże odległości - np. herbaty z jednego z chińskich portów do Londynu, czy wełny z Sydney do Wielkiej Brytanii.
Cutty Sark od lat 50. poprzedniego stulecia pełni funkcje statku muzeum i dziś każdy może wejść na jego pokład. Pamiętajmy tylko, że klipry były statkami transportowymi - na dwóch dolnych pokładach znajdowała się jedynie ładownia, a kilka pomieszczeń dla załogi zobaczymy dopiero na głównym, górnym pokładzie.
Dla osób zainteresowanych historycznymi jednostkami pływającymi wejście na pokład jednego z najszybszych statków w swojej kategorii powinno być świetnym doświadczeniem.

Tunel pieszy Greenwich (Greenwich Foot Tunnel)
Tuż przy suchym doku Cutty Sarka stoi charakterystyczny, okrągły budynek z czerwonej cegły, który zwieńczony jest kopułą ze szkła. Mało który turysta zdaje sobie sprawę, że jest to wejście do tunelu pieszego, który prowadzi na drugą stronę Tamizy.
Tunel został oficjalnie otwarty w 1902 roku. Przejście miało służyć pracownikom doków, którzy mieszkali po południowej stronie rzeki. Obecnie po północnej stronie Tamizy wznoszą się wysokie wieżowce, ale 100 lat temu znajdowały się tam doki oraz magazyny, w których pracowało blisko 100 000 osób. Do czasu wydrążenia tunelu na druga stronę można się było dostać jedynie kursującymi regularnie statkami.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że sam tunel może być nie lada gratką dla sympatyków architektury. Trasa prowadzi 15 metrów pod Tamizą (na dół możemy zjechać windą lub zejść pieszo schodami w kształcie spirali) i ma długość 370 metrów. Co warte uznania - tunel został wydrążony jedynie siłą ludzkich rąk. Do udekorowania wewnętrznych ścian użyto około 200 000 płytek ceramicznych. Tunel prowadzi najpierw delikatnie w dół, a następnie w górę, i jest stosunkowo wąski.
Turyści, którzy mają więcej czasu i nie boją się wąskich przestrzeni, mogą przejść na drugą stronę Tamizy, skąd rozpościera się wspaniały widok na kompleks Old Royal Naval College oraz pnący się w górę park Greenwich. Wyjście po północnej stronie znajduje się tuż przy parku Island Gardens.
Aktualne informacje o stanie tunelu (np. o braku możliwości skorzystania z windy) można znaleźć na tej stronie.


Park Greenwich
Królewski park Greenwich, podobnie jak wiele innych terenów należących do angielskiej korony, początkowo wykorzystywany był przez władców jako miejsce polowań. W XVII wieku wytyczono nowy układ parku na podstawie projektu francuskiego architekta ogrodów André Le Nôtre’a, a w XVIII wieku otworzono go dla pensjonariuszy Królewskiego Szpitala dla Marynarzy.
Obecnie park otwarty jest dla wszystkich odwiedzających, a na zboczu prowadzącym na parkowe wzgórze w ciepły dzień mieszkańcy rozkładają ręczniki i odpoczywają łapiąc promienie słoneczne.

Punkt widokowy na wzgórzu Greenwich
Park Greenwich od północy powoli pnie się w górę, aż do szczytu wzgórza, na krańcu którego wzniesiono Królewskie Obserwatorium Astronomiczne.
Tuż obok bramy prowadzącej do obserwatorium znajdziemy darmowy taras widokowy, z którego rozpościera się jeden z najpiękniejszych widoków na Londyn. Panorama z jednej strony może budzić pewne kontrowersje - w końcu barokowe zabudowania są wręcz przysłonięte przez wysokie drapacze chmur z północnego brzegu Tamizy. Widok ten pozwala jednak na uświadomienie jak bardzo miasto rozwinęło się przez ostatnie 300 lat.
W oddali zobaczymy też panoramę City, w tym katedrę św. Pawła.

The Wilderness - park jeleni
Jelenie w parku Greenwich pojawiły się po raz pierwszy w trakcie panowania Henryka VIII na początku XVI wieku, i żyły sobie tu swobodnie aż do 1927 roku. Dziś wciąż zwierzęta te zamieszkują park, ale wydzielono dla nich specjalny obszar nazywany The Wilderness (pol. Dzikość).
Park jeleni The Wilderness położony jest w południowo-wschodniej części Greenwich Park i wcale nie jest tak łatwo do niego trafić. Najpierw musimy wejść do ogrodzonego Ogrodu Kwiatowego (ang. Flower Garden). Będąc już w środku powinniśmy kierować się dalej na południe aż dojdziemy do końca ścieżki i do gęsto rosnących drzew. Po wejściu wgłąb tego miniaturowego lasu i skierowaniu się dalej na południe w kilka chwil będziemy na miejscu.
Niestety, szanse na zobaczenie jeleni z bliska nie są zbyt duże. Idąc pośród drzew postarajmy się zachować ciszę, w innym wypadku zwierzęta mogą się spłoszyć i odbiec daleko od płotu.


Rangers House - historyczny dom strażnika
Spacerując po terenie parku natrafimy na kilka historycznych zabudowań. Przy zachodniej granicy, tuż obok ogrodu różanego, stoi monumentalny Rangers House, czyli Dom Strażnika. Obiekt ten zarządzany jest przez organizacje English Heritage i możemy go zwiedzić po zakupie biletu (koszt 9,50 GBP [stan na sierpień 2019]). W środku oprócz autentycznego wyposażenia i mebli z epoki wystawiono kolekcje kilkuset dzieł sztuki zgromadzonych przez XIX-wiecznego magnata niemieckiego pochodzenia Juliusa Wernhera.
Królewskie Obserwatorium Astronomiczne
W drugiej połowie XVII wieku na wzgórzu parku Greenwich rozpoczęto budowę obserwatorium astronomicznego, w którym miał pracować i mieszkać wraz z rodziną Królewski Astronom (ang. Astronomer Royal).
Początkowym zadaniem zatrudnionego tu naukowca była obserwacja gwiazd i tworzenie map nieba, które pomagały w nawigacji po morzach i oceanach. W kolejnych wiekach placówka zasłynęła z wielu ważnych odkryć - pomogła m.in. w stworzeniu chronometru, dzięki któremu możliwe było dokładne określanie długości geograficznej. Dziś obserwatorium kojarzy się turystom przede wszystkim z przechodzącym przez nie południkiem, a także z czasem uniwersalnym (Greenwich Mean Time), na podstawie którego wylicza się czas w pozostałych strefach czasowych.

Historyczny budynek mieszkalny Flamsteed House oraz dziedziniec, przez który przechodzi południk zerowy (ang. Prime Meridian) dostępne są do odwiedzenia jedynie po zakupie biletu.
Za darmo możemy wejść za to do pomieszczenia, w którym stoi jeden z największych teleskopów świata: Wielki Teleskop Równikowy (ang. The Great Equatorial Telescope). [stan na sierpień 2019] Znajdziemy go w podłużnym budynku nazywanym Meridian Building, który zwieńczony jest masywną kopułą (to właśnie pod nią stoi słynny teleskop). Schody prowadzące na piętro znajdziemy tuż przy sklepie z pamiątkami.
Przechodząc obok głównej bramy prowadzącej do obserwatorium warto rzucić okiem na zainstalowany na niej XIX-wieczny zegar. Był to pierwszy publiczny zegar, który dzięki synchronizacji z głównym zegarem obserwatorium pokazywał mieszkańcom czas uniwersalny. Wielu Londyńczyków przybywało do Greenwich tylko w celu dostrojenia swoich czasomierzy. Gdy przyjrzymy się mu lepiej to zauważymy, że ma on tarczę 24-godzinną.

Czerwona kula - pierwszy sygnał wskazujący czas uniwersalny
Spoglądając na szczyt budynku Flamsteed House zobaczymy zamontowaną na maszcie kulę, która nie pełniła jednak funkcji dekoracyjnych. Każdego dnia opuszczenie kuli informowało kapitanów zacumowanych na Tamizie statków o wybiciu godziny 13:00. Codziennie o 12:55 kula wznosiła się do połowy masztu, żeby o 12:58 wjechać na sam szczyt. Równo o 13:00 kula opadała wskazując dokładną godzinę. Mechanizm ten działa do dziś, ale w przypadku złej pogody pokaz może zostać odwołany.


Miasteczko Greenwich - historyczne centrum
Na południowy-zachód od Old Royal Naval College rozciąga się historyczne centrum Greenwich. Miasteczko to istniało o wiele wcześniej niż słynny kompleks i było zamieszkane przez rybaków, marynarzy oraz pracowników doków.
Budowa szpitala, który w późniejszym czasie przekształcono w królewską szkołę morską, na zawsze zmienił wygląd oraz charakter miasteczka. Od początku XVIII wieku w centrum miasteczka oraz na obrzeżach parku Greenwich powstawały georgiańskie rezydencje, z którym część znajduje się dziś na liście zabytków. Niektóre z nich zajmowały rodziny szpitalnych pensjonariuszy, ale nie tylko - od momentu wzniesienia szpitala miasteczko Greenwich stało się oficjalnym miasteczkiem brytyjskiej floty.
Mimo dynamicznych zmian jeszcze na początku XIX wieku historyczne centrum Greenwich miało typowo średniowieczny układ i było poprzecinane wąskimi uliczkami. Sytuacja ta zmieniła się latach 20. XIX wieku, kiedy brytyjski architekt Joseph Kay otrzymał zadanie unowocześnienia terenów przylegających do szkoły morskiej. Efektem jego prac było zburzenie istniejącej średniowiecznej zabudowy i wytyczenie nowych, szerokich ulic. Centralną częścią nowego planu był wzniesiony w latach 1829-1831 kryty rynek, który do dziś zachował się w niemal oryginalnym kształcie. Jedyną, choć istotną, zmianą było usunięcie w 1908 roku drewnianego dachu i zastąpienie go metalową konstrukcją.
Osoby zainteresowane architekturą georgiańską mogą pospacerować po okolicy w poszukiwaniu co ciekawszej zabudowy. Warto mieć jednak na uwadze, że najbardziej imponujące budowle znajdują się dalej od centrum dawnego miasteczka, wzdłuż granic parku Greenwich. Pośród wartych uwagi zabudowań warto wspomnieć o rezydencji nazywanej Zamkiem Vanbrugh (ang. Vanbrugh Castle, leżącej przy wschodniej granicy Greenwich) oraz o dwóch budynkach z 1721 roku, w których obecnie mieści się Muzeum Wachlarzy (Fan Museum). Muzeum to można by nawet uznać za swoisty "hidden gem". W środku wystawiono kolekcję kilku tysięcy obiektów, z których najstarsze pochodzą z okresu średniowiecza.
Greenwich Market - kryte targowisko
W samym sercu historycznego centrum znajdziemy kryte targowisko Greenwich Market, o którym wspomnieliśmy chwilkę wcześniej. Dawniej rynek ten tętnił życiem, a sprzedawcy handlowali tu rybami, mięsem i warzywami. Obecnie wszystko jest bardziej sterylne i nastawione raczej na licznych turystów przybywających każdego dnia obejrzeć zabytki Greenwich.
Na środku rynku stoją rozbierane na noc kramy, w których zakupimy różne produkty rzemieślnicze, pamiątki oraz dania kuchni całego świata. Wybór kulinarny nie dorównuje co prawda słynnemu Borough Market, ale wśród stoisk powinniśmy znaleźć coś ciekawego do przekąszenia na szybko.

Oprócz kramów na miejscu funkcjonują też sklepy (np. z antykami) oraz restauracje (w tym pub), które otaczają środkową część rynku. Turystom pragnącym spróbować brytyjskich krówek możemy polecić sklep ze słodyczami Mr Humbug, który w sprzedaży ma wiele smaków tego lokalnego przysmaku. Uwaga! Wyspiarskie krówki są całkowicie czymś innym niż ich polska odmiana. Są zdecydowanie słodsze, a ich wnętrze to zbita masa zamiast ciągnącego się środka.

Średniowieczna uliczka Turnpin Lane - średniowieczny skarb Greenwich w Londynie
Główne wejście na targowisko znajduje się od strony północnej, ale warto podejść do południowego krańca rynku, gdzie trafimy na wąską Turnpin Lane. Jest to ostatnia ze średniowiecznych uliczek, która przetrwała XIX-wieczną przebudowę. Spacerując nią możemy wyobrazić sobie jak dawniej wyglądało miasteczko Greenwich.

Kościół św. Alfega
Leżący w samym centrum historycznego miasteczka Greenwich kościół św. Alfega (ang. St Alfege Church) powstał w latach 1712-1718 według projektu Nicholasa Hawksmoora, który pomagał Christopherowi Wrenowi w pracach nad Królewskim Szpitalem dla Marynarzy.
Świątynie wzniesiono na bazie istniejącego w tym miejscu średniowiecznego kościoła, który w 1710 roku się zawalił. Lokalizacja świątyni nie jest zresztą przypadkowa - według legendy to właśnie w tym miejscu duńscy najeźdźcy zabili biskupa Canterbury, późniejszego męczennika św. Alfege.
Kościół posiada imponującą kryptę (część podziemną), gdzie pochowano ponad 1000 osób. Co ciekawe, Hawksmoor projektując świątynie miał całkowicie inny pomysł wykorzystania podziemnej części. Zgodnie z jego planem obszar ten miał służyć żywym do bardziej przyziemnych celów (możliwe, że jako szkoła). Pensjonariusze szpitala oraz co bogatsi mieszkańcy szybko znaleźli jednak inne zastosowanie podłóżnej krypty.
W kościele św. Alfege pochowano generała Jamesa Wolfe’a, który zasłynął z pokonania Francuzów pod kanadyjskim miastem Quebec, w efekcie czego Kanada została prowincją brytyjską. Pomnik generała Wolfe’a ozdabia też taras widokowy przy Królewskim Obserwatorium Astronomicznym.
W trakcie niemieckich nalotów w krypcie ukrywało się kilkadziesiąt okolicznych rodzin. W marcu 1941 roku bomba zniszczyła główną nawę, zachowując jednak strukturę budynku. Obecny wygląd świątyni jest efektem restauracji z 1953 roku pod auspicjami Alberta Richardsona. Zwiedzając wnętrze kościoła warto zwrócić uwagę na powojenne witraże.
Gdzie napić się piwa i zjeść coś w Greenwich? The Plume of Feathers - najstarszy pub w okolicy
Mimo że wśród georgiańskiej zabudowy historycznego centrum Greenwich znajdziemy wiele pubów i restauracji, to my sugerowalibyśmy wybrać się kawałek na wschód - do najstarszego pubu w Greenwich, wybudowanego w 1691 roku The Plume of Feathers (pol. Pióropusz).
Pub ten wyróżnia się historycznym wyglądem - w środku zastaniemy typowo brytyjskie drewniane dekoracje, wiele obrazów i pamiątek z motywami morskimi oraz nadgryziony zębem czasu kominek. W ciepły dzień możemy też usiąść w klimatycznym ogródku.
Na miejscu serwowane są tradycyjne jasne piwa typu ale - w tym Harvey’s Sussex Best Bitter z mocno wyczuwalną nuta goryczki. W Plume of Feathers zjemy też bardzo dobrego burgera. Sami próbowaliśmy również fish&chips, ale danie to nie wyróżniało się ponad londyńską normę.
Ceny w środku na pewno nie należą do budżetowych, ale nie odstają też specjalnie od innych londyńskich historycznych pubów.


Jak dojechać do Greenwich w Londynie?
Greenwich położone jest w południowo-wschodnim Londynie, około 20-30 minut drogi od centrum miasta. Greenwich znajduje się w drugiej strefie.
Do Greenwich możemy dostać się na kilka sposobów, w tym:
- zintegrowanym systemem lekkiej kolei DLR (Docklands Light Railway),
- statkiem MBNA Thames Clippers,
- pociągiem,
- autobusem.

Statki firmy Thames Clippers
Najwygodniejszym i jednocześnie najdroższym sposobem na dostanie się do Greenwich jest transport rzeczny obsługiwany przez firmę MBNA Thames Clippers. Przystań Greenwich Pier znajduje się nieopodal statku Cutty Sark, kilka minut drogi od kompleksu Old Royal Naval College. Rozkład rejsów oraz listę przystani można znaleźć tutaj. Za rejs możemy zapłacić gotówką w kasie lub w automacie, ale tańszym rozwiązaniem jest skorzystanie z modelu pay as you go lub karty Oyster, analogicznie jak w metrze czy autobusie. Maszyny do odbijania karty znajdują się na przystani, tuż przy wejściu na pokład.
Pamiętajmy, że chcąc zapłacić za rejs kartą Oyster Card lub kartą płatniczą w modelu contactless, powinniśmy poczekać z odbijaniem karty do momentu przybicia statku do przystani oraz wyjścia na ląd jednego z członków załogi. Jeśli odbijemy kartę wcześniej, to nie zostaniemy wpuszczeni na pokład bez kolejnego użycia karty.
Kolejka DLR, pociąg lub autobus
Wygodnym sposobem na dostanie się do Greewich jest też skorzystanie z metra i przesiadka na kolejkę DLR. Stacja DLR Cutty Sark znajduje się tuż obok słynnego klipra herbacianego oraz przystani Greenwich Pier.
Na miejsce dojedziemy też pociągiem (stacja Greenwich oddalona jest o około 10 minut spacerem od historycznego centrum) lub autobusem z przesiadkami. Dokładną trasę najlepiej sprawdzić na oficjalnej stronie londyńskiego transportu publicznego tutaj.