Gejzery Geysir oraz Strokkur (Islandia) - dolina geotermalna Haukadalur

Dolina Haukadalur słynie ze swoich źródeł geotermalnych. W jej granicach znajdują się gejzery oraz inne gorące źródła (na całym obszarze jest ich nawet kilkadziesiąt), a większość z nich zlokalizowana jest dosłownie kilka kroków od parkingu.

To właśnie tu zobaczymy Geysira, umownego ojca wszystkich gejzerów, który niestety rozczaruje tych turystów, którzy liczą na zobaczenie go w akcji. Na szczęście tuż obok znajdziemy aktywny gejzer Strokkur, który regularnie co kilka minut strzela gorącym strumieniem wody w górę.

Obszar geotermalny doliny Haukadalur (nazywany czasem po prostu obszarem geotermalnym Geysira) zajmuje teren o powierzchni około 3 km2.

Gejzer Geysir

Gejzer Geysir nazywany jest czasem ojcem wszystkich gejzerów. Określenie to nie jest jednak związane z jego olbrzymią mocą (potrafił on strzelać wodą na wysokość zbliżoną do 70-80 metrów), a z tym, że to właśnie Geysir jako jeden z pierwszych pojawił się w literaturze opisującej to niecodzienne zjawisko, i to od niego wywodzi się termin gejzer.

Oryginalna nazwa Geysir powstała z kolei na bazie czasownika geysa, który w języku islandzkim oznacza tryskanie. Nazwy własne w języku islandzkim to zazwyczaj neologizmy, czyli nowe słowa powstałe na bazie już istniejących.

Geysir bywa też nazywany Wielkim Geysirem (isl. Stóri Geysir), co możemy luźno przetłumaczyć jako... Wielki Tryskacz.

Niestety, w tym miejscu musimy zmartwić tych czytelników, którzy ostrzyli sobie zęby na zobaczenie wystrzału Geysira. Od pierwszej połowy XX wieku gejzer ten jest nieaktywny i wystrzela niezmiernie rzadko, i to w efekcie trzęsień ziemi oraz innych ruchów sejsmicznych. Brak aktywności tym bardziej smuci, gdy zdamy sobie sprawę, że słynny gejzer Old Faithful z parku Yellowstone maksymalnie strzela na wysokość "zaledwie" 55 metrów.

Współrzędne Geysira: 64.313756, -20.299527

Gejzer Strokkur

Tuż obok słynnego Geysira uformował się inny, aktywny do dziś, gejzer Strokkur. Oba należą do gejzerów fontannowych, w których woda "strzela" wprost ze zbiornika wodnego. Dla osób, które nigdy nie widziały tego fenomenu na własne oczy, zobaczenie lecącego w górę strumienia wody będzie niesamowitym przeżyciem.

Strokkur wystrzela co kilka minut na wysokość około 25-35 metrów. Według oficjalnych informacji wybuch następuje co 8-10 minut, ale nie jest to normą. Zdarzyło nam się czekać zarówno krócej (wybuch nastąpił dosłownie po 2-3 minutach od poprzedniego), jak i dłużej (ponad 10 minut).

Wystrzały są różne. Czasami będą niskie i mało imponujące, a innym razem wysokie i potężne. Trudno też wyczuć moment wybuchu. Czasami wydaje się, że nastąpi za dosłownie sekundę, a ostatecznie czekamy jeszcze kilka minut. Innym razem woda będzie "gotować" się tyle co nic, a wystrzał będzie niespodziewany.

Wielu turystów ustawia się przed gejzerem i czeka nieruchomo oraz cierpliwie na kolejne wystrzały. Na pewno, o ile mamy czas, warto zobaczyć kilka z nich. Mając szczęście może uda nam się zobaczyć bardzo wysoki strumień.

Współrzędne Strokkura: 64.312690, -20.300776

Gorące źródła, baseny błotne oraz fumarole

Oprócz dwóch wspomnianych wcześniej gejzerów na terenie obszaru geotermalnego uformowało się jeszcze kilkadziesiąt innych charakterystycznych form. Najważniejsze z nich to:

• gorące źródła, czyli zbiorniki wodne, w których bez przerwy gotuje się woda,
• baseny błotne, w których "gotuje" się błoto i na powierzchni powstają charakterystyczne bąble,
• fumarole, czyli wyziewy ziemne, z których wydobywa się para o zapachu siarki.

Większość z nich znajdziemy przy zachodniej części trasy spacerowej.

Dojazd

Dolina Haukadalur zlokalizowana jest blisko północnego końca asfaltowej drogi numer 35, która odbija od drogi numer 1 kawałek na północ od miasta Selfoss.

Parking i lokalizacja

Przy obszarze geotermalnym znajdziemy dwa darmowe parkingi oraz dwa wejścia.

Mniejszy z parkingów znajdziemy niedaleko dwóch najważniejszych gejzerów i znajduje się on około 200 metrów od drogi numer 35 (współrzędne: 64.313249, -20.297545). Od parkingu do obu słynnych gejzerów (Geysir oraz Strokkur) dojdziemy w maksymalnie kilka minut.

Drugi, większy z parkingów, zlokalizowany jest tuż obok punktu informacji Geysir Center. (współrzędne 64.309445, -20.300607) W punkcie informacji dostępna jest toaleta.

ZDJĘCIA: Gejzer Strokkur zimą

Zwiedzanie

Na obszarze geotermalnym wytyczono ścieżki oraz odgrodzono taśmą wszystkie gorące źródła. Główna trasa prowadzi przez około 500 metrów od jednego wejścia do drugiego. Spacerując przez całą trasę co chwilę natrafimy na mniejsze lub większe formy geotermalne, z których wydobywa się para lub gdzie gotuje się woda bądź błoto.

Wokół gorących źródeł oraz gejzerów rozmieszczono specjalne taśmy, których nie powinniśmy przekraczać. Chodzi zarówno o bezpieczeństwo (Geysirowi zdarza się raz na kilka lat wystrzelić lub się mocniej zagotować), ale także o nie zakłócanie wegetacji lokalnej flory. Pamiętajmy też, że temperatura wody w gorących źródłach dochodzi do 100°C i pod żadnym pozorem nie powinniśmy jej dotykać.

Spacerując po dolinie musimy liczyć się też z charakterystycznym unoszącym się zapachem siarki (który przypomina też zapach popsutych jaj).

Na zwiedzenie całego obszaru powinniśmy zaplanować minimum 30 minut. Jeśli się nie śpieszymy, to warto poczekać i obejrzeć kilka wystrzałów Stokkura. Każdy z nich może różnić się siłą oraz mocą. Czasami wysokość wybuchu nie imponuje, ale zdarza się też, że Stokkur wystrzela bardzo wysoko!

Bardziej aktywni turyści mogą dodatkowo ruszyć ścieżką prowadzącą na sąsiednie wzgórze (na północny-zachód od gejzera Geysir). W tamtej części parku nie zobaczymy co prawda zbyt wielu gorących źródeł (dosłownie dwie niewielkie sztuki), ale odnajdziemy za to przyjemny widok na okolicę.