Podróż samochodem po Islandii - wynajem, drogi, zagrożenia

Islandia jest jednym z tych państw, które bardzo trudno zwiedza się bez samochodu. Oczywiście, możemy zatrzymać się w Reykjavíku i korzystać z bardzo drogiej komunikacji publicznej lub wycieczek autokarowych, ale w takiej opcji będzie nam trudno zobaczyć zbyt wiele atrakcji oraz ruszyć się dalej niż Złoty Krąg (ang. Golden Circle) oraz południowa część drogi numer 1.

Za podróżą samochodem przemawia też fakt, że w Islandii trudno o miejsce, które nie oferuje pięknych widoków. Objeżdżając kraj niemal zawsze będziemy za szybą obserwować zapierający dech w piersiach krajobraz - od wzgórz i klifów, przez teren wulkaniczny, po wodospady.

Przed decyzją o wypożyczeniu auta i ruszeniu w drogę warto zapoznać się jednak ze specyfiką wyspy i sposobem poruszania się po islandzkich drogach. W naszym artykule postaraliśmy się zebrać jak najwięcej praktycznych informacji, które powinny pomóc w przygotowaniu się na islandzką podróż.

Uwaga! Artykuł powstał na podstawie naszej ośmiodniowej podróży, podczas której przejechaliśmy około 3000 kilometrów. Objechaliśmy całą Islandię drogą numer 1 oraz odwiedziliśmy kilka innych miejsc, w tym półwysep Reykjanes, wschodnie fiordy czy północno-wschodni kraniec kraju. Nie byliśmy za to na zachodnich fiordach ani nie wjeżdżaliśmy na drogi środkowej Islandii nazywane interiorem.

Nasze informacje będą przydatne tym turystom, którzy planują objechać Islandię lub tylko jej część w miesiące letnie i w samochodzie bez napędu na cztery koła. Pozostali czytelnicy powinni zapoznać się także z innymi materiałami dostępnymi w Internecie.

Jazda samochodem po Islandii

Nieprzewidywalna pogoda, wąskie pasy, częste podjazdy, drogi szutrowe, kamyki uderzające w karoserię i szyby - to niemal codzienność podczas podróży autem przez wyspę. Na szczęście czym dalej od Reykjavíku, tym ruch się zmniejsza (czasami przez godzinę możemy nie natrafić na inny samochód!), a widoki oraz mijane atrakcje rekompensują trudy podróży.

Jeżdżąc po Islandii trudno się zgubić. Dróg jest na tyle mało i są tak dobrze oznaczone, że żeby zabłądzić trzeba mieć niewątpliwego pecha. Do wygodnego poruszania się spokojnie wystarczy nam mapa w telefonie i nie musimy dodatkowo wypożyczać zestawu GPS.

Typy dróg w Islandii

Z perspektywy turysty drogi w Islandii możemy podzielić na trzy podstawowe typy:

• drogi asfaltowe (ang. paved roads),
• drogi nieutwardzone/szutrowe (ang. gravel roads),
• drogi górskie w trudno dostępnym centrum kraju (ang. interior roads).

Drogi asfaltowe i szutrowe możemy pokonać dowolnym samochodem, ale na drogi górskie z oznaczeniem F wjazd możliwy jest jedynie dla samochodów z napędem na cztery koła i to w sezonie letnim.

Istnieje również oficjalny podział dróg na sześć kategorii. Są to:

• drogi główne (ang. primary roads, skrót S),
• drogi boczne (ang. secondary roads, skrót T),
• drogi główne górskie (ang. primary highland roads, skrót L),
• drogi lokalne dojazdowe (ang. local access roads, skrót H),
• drogi górskie (ang. highland roads, skrót F).

Serwis internetowy road.is w 2017 roku opublikował pomocną mapę wszystkich dróg. Znajdziemy na niej zarówno oficjalny podział islandzkich dróg, ale co ważniejsze także mapę (na stronie 9) z podziałem na drogi asfaltowe i szutrowe. Mapa ta może być bardzo przydatna dla tych turystów, którzy wypożyczyli mały samochód i chcieli by omijać długie nieutwardzone odcinki.

Mapę można pobrać stąd.

Drogi asfaltowe nie zawsze są w idealnym stanie i często posiadają wiele dziur oraz zniszczeń. Większość dróg (z wyjątkiem tych w najbliższej okolicy Reykiaviku) jest jednopasmowa, gdzie pasy są stosunkowo wąskie a pobocze niemal nie występuje. Stresującym może być też fakt, że barierki w Islandii nie są wcale normą - zdarzają się odcinki trasy na wschodzie, gdzie jedziemy wzdłuż wysokiego klifu, a od przepaści oddzielają nas jedynie wolnostojące słupki.

Drogi nieutwardzone (nazywane też szutrowymi) to po prostu drogi z nawierzchnią z kamieni i piasku. Nie ma jednego standardu takich dróg i każda może być w całkowicie innym stanie. W przypadku niektórych z nich kamyczki są malutkie, a w innych przejeżdżamy po kamieniach wielkości pięści. Jadąc drogą szutrową najlepiej zwolnić i trzymać się z dala od samochodów jadących naprzeciwko lub za nami, ponieważ spod ich kół mogą wystrzeliwać kamienie. Jeśli wybierzemy się na wycieczkę wokół Islandii to na pewno natrafimy na drogi tego typu - nawet najważniejsza z dróg (okrążająca wyspę droga numer 1) posiada kilka szutrowych fragmentów. Dojazd do kilku atrakcji także wymaga przejechania przez drogę wypełnioną kamieniami.

Niektóre z dróg prowadzących przez centrum kraju (tzw. interior) otwierane są tylko w lato i dostępne są jedynie dla samochodów z napędem na cztery koła. Numery takich dróg zaczynają się od literki F (np. F578). Wszystkie wypożyczalnie zabraniają wjazdu na drogi z oznaczeniem F pojazdom innym niż te z napędem na cztery koła. Żadna z firm ubezpieczeniowych nie pokrywa też kosztów wyciągania samochodów, które ugrzęzły podczas przejazdu przez rzekę.

Podstawową listę dróg dostępnych tylko dla samochodów z napędem na cztery koła można znaleźć na mapie na tej stronie. Drogi te oznaczone są zółtą ikonką przedstawiająca samochód terenowy.

Uwaga! Na powyższej stronie zaznaczone są tylko najważniejsze z dróg, które posiadają swój numer. Istnieją również różne drogi dojazdowe, które przed wjazdem oznaczone są specjalnym znakiem zabraniającym wjazdu samochodom bez napędu na cztery koła. Na jeden z takich podjazdów trafiliśmy na drodze prowadzącej na półwysep Dyrhólaey, ale na szczęście szybko zauważyliśmy znak i nie skręciliśmy w prawo. Warto pamiętać, że ubezpieczenie w przypadku samochodu bez napędu na cztery koła nie obowiązuje na trasach dostosowanych jedynie do samochodów tego typu.

Droga numer 1

Najważniejszą islandzką droga jest droga numer 1, czyli popularna jedynka, która otacza wyspę. Jej całkowita długość to 1323 kilometra. Droga numer 1 jest dostosowana do samochodów każdego typu, ale nie powinniśmy spodziewać się na niej tylko relaksu i podziwiania widoków. Na wschodzie część trasy prowadzi wzdłuż wysokich klifów, a na północnym wschodzie czeka na nas przejazd przez góry i wysokie wzniesienia. Na drodze numer jeden znajdziemy też blisko 40 mostów z jednym pasem ruchu, na które wjeżdża pierwsze z nadjeżdżających aut.

Niektóre z fragmentów drogi numer 1 mają powierzchnię nieutwardzoną. Najbardziej szokującym dla nas fragmentem drogi numer 1 był przejazd przez fiord Berufjörður, gdzie w jednym momencie pojawia się trasa szutrowa i dwie wysokie górki - najpierw po kamieniach zjeżdżamy w dół, a potem od razu musimy wjechać w górę. Fragment trasy szutrowej pojawia się też przy jeziorze Mývatn, ale tutaj prowadzone są pracę budowlane i może niedługo pojawi się tam trasa asfaltowa.

Mimo kilku niedogodności przejazd popularną jedynką zapewnia możliwość odwiedzenia dziesiątek różnorodnych atrakcji i gwarantuje niezapomnianą przygodę.

Drogi dojazdowe do atrakcji

Niektóre z dróg prowadzących do atrakcji nie należą do najwygodniejszych do przejechania. Zdarza się, że są to wąskie drogi szutrowe, na których zmieści się jeden samochód. W takim przypadku rozglądajmy się za niewielkimi poboczami, na które możemy zjechać, gdy zbliża się do nas samochód z naprzeciwka, który nie ma możliwości zjazdu.

Tunele

Chcąc objechać Islandię natrafimy na przynajmniej kilka tunelów, które skracają drogę lub pomagają ominąć przejazd po wysokich wzgórzach. Razem w Islandii wybudowano ponad 10 tunelów, z których kilka znajduje się na drodze numer 1. Jazda w tunelach nie należy do najprzyjemniejszych. Najdłuższe z nich ciągną się przez około osiem kilometrów, a jazda w ciemnościach i słabym świetle potrafi zmęczyć.

Jeden z tuneli jest odcinkiem płatnym - tunel Vadlaheidargong na wschód od miasta Akureyri. Opłatę za przejazd wnosimy na stronie internetowej pod tym adresem. W specjalnym formularzu podajemy numery rejestracyjne pojazdu, a następnie dokonujemy opłaty w wysokości 1500 ISK (około 45 zł) dla samochodów osobowych. Płatności możemy dokonać do trzech godzin po wjechaniu do tunelu, ale dla wygody lepiej zrobić to przed przejazdem. W przypadku braku płatności system wyśle rachunek do wypożyczalni w kwocie powiększonej o 1000 ISK (około 30 zł). [stan na luty 2020]

Innym z charakterystycznych tuneli jest Hvalfjörður, który łączy Reykjavík z północą i przechodzi pod wodą. Korzystając z tego tunelu albo jedziemy pod górę, albo w dół. Maksymalna głębokość przejazdu to 165 metrów poniżej poziomu morza. Mniej więcej w środku tunelu zainstalowano fotoradar.

Pamiętajmy, że w tunelach obowiązuje ograniczenie prędkości - wypatrujmy odpowiednich znaków przed wjazdem.

Ronda z dwoma pasami

Wjeżdżając do Reykiaviku (ale nie tylko) przejedziemy przez kilka rond z dwoma pasami ruchu. Warto pamiętać, że w Islandii pierwszeństwo zjazdu z ronda ma samochód jadący po wewnętrznym pasie. Jadąc po pasie zewnętrznym (prawym) powinniśmy bacznie obserwować czy jadący po pasie wewnętrznym (lewym) nie ma włączonego kierunkowskazu i nie chce opuścić ronda. W takiej sytuacji musimy zatrzymać się i ustąpić mu pierwszeństwa.

Generalna zasada korzystania z rond w Islandii jest taka:

• jeśli planujemy zjechać pierwszym zjazdem musimy ustawić się na zewnętrznym pasie,
• jeśli planujemy zjechać na drugim zjeździe możemy ustawić się na wewnętrznym lub zewnętrznym pasie,
• jeśli planujemy zjechać na trzecim lub czwartym zjeździe powinniśmy ustawić się na wewnętrznym pasie,
• przy zjeździe z ronda powinniśmy włączyć prawy kierunkowskaz,
• podczas omijania zjazdu jadąc po zewnętrznym pasie powinniśmy włączyć lewy kierunkowskaz,
• na rondzie zabroniona jest zmiana pasa ruchu.

Ograniczenia prędkości i inne zasady drogowe

Podstawowe ograniczenia prędkości w Islandii:

• drogi asfaltowe - 90 km/h,
• drog szutrowe - 80 km/h,
• strefy zabudowane - 50 km/h.

Uwaga! Strefy zabudowane to czasem kilkusetmetrowe odcinki z kilkoma zabudowaniami.

Fotoradarów na wyspie nie ma zbyt wielu, ale na drodze średnio raz na dzień widzieliśmy kierowców zatrzymywanych przez policje za przekroczenie prędkość. Warto zdawać sobie sprawę, że mandaty w Islandii potrafią być astronomiczne i wynosić do kilku tysięcy złotych.

Wielu lokalsów znacznie przekracza dopuszczalne limity, ale naszym zdaniem będąc turystą lepiej tego nie robić. Nie chodzi tylko o wysokość mandatów, ale też o możliwe zagrożenia na drodze. Turyści spoza Islandii nie są świadomi wszystkich zagrożeń, a lokalni mieszkańcy przejeżdżali po tych trasach setki lub tysiące razy.

Inne ważne zasady islandzkiego ruchu drogowego:

• w Islandii obowiązuje ruch prawostronny,
• w Islandii honorowane jest polskie prawo jazdy,
• przez cały rok powinniśmy mieć włączone światła mijania,
• każdy z pasażerów powinien mieć zapięte pasy,
• zabronione jest korzystanie z komórek podczas jazdy,
• zabronione jest prowadzenie pojazdów po jakimkolwiek spożyciu alkoholu,
• w Islandii zabroniony jest off-road.

Parkingi

Przy najważniejszych atrakcjach Islandii znajdziemy parkingi, na których z reguły występuje powierzchnia szutrowa. Większość parkingów jest darmowa, ale znajdują się również płatne - odpowiednie oznaczenia znajdziemy przy wjeździe na parking.

Opłatę za parking bez problemu wniesiemy kartą. Czasami przy płatności będziemy musieli podać numer pojazdu.

Uwaga! Na większości islandzkich parkingów zabronione jest zostawanie na noc.

Planowanie podróży - odpowiedni zapas czasu

Naszym zdaniem planując objechanie Islandii na około lepiej nie planować trasy co do godziny i dać sobie większy zapas czasu. Na niektórych odcinkach (zwłaszcza oddalając się od drogi numer 1) mapy potrafią pokazać czas przejazdu nawet dwa razy mniejszy niż realny. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że dla Islandczyków ich warunki są normą, a dla wielu kierowców przejazd wąską drogą szutrową przez wiele kilometrów lub wjazd na strome wzgórze wymaga więcej wysiłku i skupienia. Dotyczy to zwłaszcza wschodu i północnego wschodu. Z naszego doświadczenia przejazd przez południe i południowy zachód są stosunkowo łatwiejsze do zaplanowania.

Stacje paliw

W Islandii nie znajdziemy zbyt wielu obsługowych stacji paliw. Na szczęście istnieje dużo stacji automatycznych, które czynne są przez całą dobę. Są jednak dłuższe odcinki, gdy na drodze nie uświadczymy żadnych zabudowań ani stacji - zwłaszcza na północnym wschodzie. My stosowaliśmy się do zasady, żeby zawsze tankować w momencie, gdy zbliżaliśmy się do połowy baku. Dzięki temu ani razu nie musieliśmy stresować się tym, że może nam zabraknąć paliwa. Tym bardziej, że wypożyczając samochód, i tak z reguły powinniśmy zwrócić go z pełnym bakiem.

Stacje automatyczne są bardzo proste w obsłudze i posiadają angielski interfejs.

Sposób działania:

• wkładamy kartę płatniczą i podajemy PIN (nam zawsze działała karta Revolut),
• wybieramy kwotę do zatankowania (system blokuje kwotę na karcie),
• wybieramy numer dystrybutora,
• rozpoczynamy nalewanie.

Jeśli wykorzystamy całą kwotę, po jakimś czasie blokada zamieni się w płatność. Jeśli nie wykorzystamy w całości wybranej kwoty, to po maksymalnie kilku godzinach blokada zniknie i zostanie pobrana jedynie opłata za nalane paliwo (czyli niewykorzystana kwota zostanie nam zwrócona).

Uwaga! Jeśli nie mamy zbyt dużego limitu na karcie, to nie wybierajmy opcji pełny bak. W takim przypadku do czasu rozliczenia zostanie nam zablokowana kwota nawet kilkuset złotych.

Na co powinniśmy uważać na islandzkich drogach?

Jazda po Islandii różni się od większości pozostałych państw świata. Łatwiej będą mieli ci kierowcy, którzy posiadają doświadczenie w jeździe po regionach z dużą ilością gór, ale nawet doświadczonych kierujących kilka rzeczy może zaskoczyć.

W tej części artykułu poruszyliśmy trochę kwestii, o których warto wiedzieć przed podróżą. Nie jest to na pewno lista kompletna, ale zawiera wszystko to, z czym sami wielokrotnie spotkaliśmy się podczas naszej podróży.

Pogoda oraz warunki na drogach

Pogoda oraz warunki na drogach w Islandii są zmienne i nawet podczas miesięcy letnich warunki atmosferyczne mogą pokrzyżować nam plany. Mocny wiatr, deszcz, a nawet burza piaskowa - wszystko to może czekać na nas niedługo po wyruszeniu w drogę w słoneczny dzień.

Przed rozpoczęciem podróży warto zapoznać się poniższymi adresami internetowymi:

• mapa zagrożeń na stronie road.is, gdzie znajdziemy informacje o dostępności dróg oraz o najważniejszych zagrożeniach,

• strona Safetravel, na której znajdziemy ostrzeżenia związane z pogodą oraz warunkami atmosferycznymi,

• strona Vedur, na której pogodę sprawdzają sami Islandczycy. Strona Vedur posiada wygodną aplikację mobilna, którą możemy mieć zawsze pod ręka.

Informacje o warunkach na drogach powinniśmy bezwzględnie sprawdzać podczas miesięcy z możliwymi opadami śniegu. Jazda po pokrytej śniegiem lub lodem nawierzchni może być nie lada wyzwaniem. Na stronie road.is znajdziemy specjalne oznaczenia określające m.in. poziom śliskości nawierzchni. Więcej o typach komunikatów o stanie nawierzchni można znaleźć tutaj.

Owce i inne zwierzęta

Początkowo może to brzmieć jak żart, ale trudno o większe zagrożenie na islandzkich drogach niż... spacerujące swobodnie owce. Zwierzęta te wypasane są w sposób naturalny i w większości przypadków bez zagród, więc spacerują sobie swobodnie po całym kraju - w tym po drogach. Jeśli zauważymy owcę na poboczu: zwolnijmy. Zwierzęta te są nieobliczalne. Czasami słysząc samochód uciekają w pole, a czasami wręcz przeciwnie - wprost na ulicę.

Uważajmy też używając klaksonu, gdy zwierzęta są już na jezdni. Czasami rozpierzchają się one na boki, a czasami biegną dalej drogą lub kierują się w naszą stronę. Klaksonu najlepiej używać w ostateczności, gdy owce nie zejdą same przed nami z jezdni.

Czasami na drodze można spotkać też konia, krowę czy łosia, ale nam to się nie zdarzyło. Owce wychodziły nam za to przed maskę średnio 2-3 razy dziennie.

Wiatr i otwieranie drzwi podczas wiatru

Podróżując po Islandii możemy spotkać się z bardzo porywistym wiatrem. Czasami wieje tak mocno, że trudno utrzymać prosty kierunek mniejszego pojazdu. W sytuacji mocnego wiatru warto zachować szczególną ostrożność podczas zakrętów oraz mijania innych samochodów.

Pamiętajmy też, żeby podczas porywistego wiatru trzymać mocno drzwi w trakcie ich otwierania. Wiejący z olbrzymią siłą wiatr potrafi wyrwać je z zawiasów!

Turyści zatrzymujący się na drodze

Olbrzymim zagrożeniem w Islandii są inni turyści. Pasy ruchu w Islandii są dość wąskie, a pobocze niemal nie istnieje. Nie powstrzymuje to jednak turystów przed zatrzymaniem się (czasami nawet na stromym zjeździe) na środku drogi w celu zrobienia zdjęcia. Pamiętajmy, żeby zawsze uważać na samochody, które nagle zaczynają zwalniać przy pięknej scenerii. Zwolnijmy też w sytuacji, gdy nie widzimy dobrze tego co jest za zakrętem lub za wzniesieniem.

Mosty i przejazdy z jednym pasem ruchu

Specyficzną cechą islandzkich dróg są wąskie mosty i przejazdy z jednym pasem ruchu, na których mieszczą się tylko auta jadące w tym samym kierunku. Przed każdym z takich mostów ustawione są znaki, które informują o zbliżaniu się do wąskiego przejazdu. Zasadą jest to, że na most wjeżdża ten samochód, który jest bliżej, a kierowcy z przeciwnej strony muszą poczekać aż przejazd zostanie zwolniony. Niestety, nie każdy się do tego stosuje, dlatego warto obserwować przeciwną stronę drogi i wjeżdżać tylko wtedy, gdy samochód po drugiej stronie na pewno się zatrzymał lub zwolnił.

Zdarzyło nam się niestety tak, że kierowca kierujący islandzkim busem wymusił pierwszeństwo (wjechał gdy już dawno byliśmy na przejeździe), w efekcie czego musieliśmy cofać się na wzniesieniu.

Jazda po nieutwardzonych/szutrowych drogach

Podróżując po Islandii raczej na pewno przynajmniej raz wjedziemy na drogę nieutwardzoną/szutrową (ang. gravel road). Korzystając z dróg tego typu warto zachować odpowiednio niską prędkość i starać się omijać największe kamienie lub dziury. Pamiętajmy, że rzadko kiedy ubezpieczenie obejmuje przebite lub pęknięte opony.

Paradoksalnie podczas korzystania z wypełnionej kamieniami drogi najmniejszym zagrożeniem dla karoserii i szyb naszego auta jesteśmy my sami, ponieważ kamienie spod kół raczej uciekają na boki niż lecą w górę i zakręcają w stronę naszego samochodu (choć podczas wiatru zdarza się i tak). Oznacza to jednak, że powinniśmy uważać na samochody jadące z naprzeciwka lub mijające nas. To właśnie spod ich kół może w naszym kierunku polecieć deszcz kamieni.

Podjazdy ze słabą widocznością - tzw. ślepe wzgórza

Na islandzkich drogach dość często występuje tzw. ślepe wzgórza - czyli podjazdy, na których do czasu wjechania na samą górę nie widzimy tego, co nadjeżdża ze strony przeciwnej. Część podjazdów tego typu oznaczona jest specjalnych znakiem, ale nie wszystkie. Wydaje się nam nawet, że czasami znak ten postawiony jest na wyrost, podczas gdy o wiele mniej bezpieczne wzgórza nie posiadają żadnych ostrzeżeń.

Wjeżdżając na wzgórze z brakiem widoczności ze strony przeciwnej najlepiej zachować szczególną ostrożność, zmniejszyć prędkość i trzymać się blisko prawej strony jak to tylko możliwe. Zdarza się, że wzgórza te znajdują się na końcu zakrętu i pojazd nadjeżdżający z naprzeciwka może częściowo jechać po naszym pasie. Na szczęście ruch w Islandii jest na tyle niewielki, że są to sytuacje wyjątkowe.

Przejazdy po fiordach, górach i nad klifami

Turyści nie mający doświadczenia w jeździe po górach i wzgórzach lub posiadający lęk wysokości podczas podróży po Islandii mogą się lekko zestresować. W Islandii dominują słupki zamiast barierek, więc przejazd prawym pasem nad wysoką przepaścią potrafi wywołać lekki pot na dłoniach i czole.

Strome wjazdy i zjazdy pojawiają się zresztą co jakiś czas. Nawet część trasy numer 1 prowadzi na wschodzie i północnym wschodzie przez klify i wysokie wzniesienia. Szczególnie warto uważać z prędkością trafiając na jeden z dwóch poniższych znaków, które ostrzegają przed stromym wzniesieniem.

Szczególnie skomplikowane potrafią być dojazdy do miasteczek zlokalizowanych we fiordach, do których jedyny możliwy dojazd prowadzi górą. Szczególnie pięknym miasteczkiem jest Seyðisfjörður, ale dojazd na miejsce małym autem bez doświadczenia z jazdą na dużych wysokościach potrafi być stresujący. Samo miasto oraz znajdujący się przed nim wodospad Gufu (isl. Gufufoss) rekompensują jednak wszystkie niedogodności.

Sami okrążaliśmy Islandię przeciwnie do ruchu wskazówek zegara (czyli od południa na północ), ale kolejny raz wolelibyśmy jechać z północy na południe, żeby południowo-wschodnią część drogi numer 1 przejechać od strony wewnętrznej.

Wypożyczenie samochodu w Islandii

Na temat wypożyczenia samochodu w Islandii możemy przeczytać w Internecie dziesiątki wpisów i artykułów. Na pewno nie jest tanio. Do tego ubezpieczenia na pierwszy rzut oka są skomplikowane i mogą przyprawić o zawrót głowy.

Na miejscu działa kilka wypożyczalni - zarówno globalnych korporacji, jak i małych lokalnych firm. Niektóre mają swoje bazy na lotnisku, inne działają w ten sposób, że odbierają klientów z lotniska i dowożą na miejsce odbioru auta.

Mając trochę szczęścia trafimy na obsługę mówiącą w języku polskim, która rozwieje nasze wątpliwości.

Jaki samochód jest najlepszy do objechania Islandii?

Na to pytanie nie ma jednej dobrej odpowiedzi. Wszystko zależy od naszej trasy, preferencji oraz oczekiwanego komfortu. My przejechaliśmy drogę numer 1 i dziesiątki mniejszych dróg oraz dróżek małym Volkswagenem Polo. Sami jednak nie polecalibyśmy takiego rozwiązania i na drugi raz wybralibyśmy inne auto z większą mocą. Głównym problemem były podjazdy pod górę (np. na fiordy), z którymi auto miało duże problemy. Inną niedogodnością były przejazdy drogami szutrowymi - samochód tak bardzo podskakiwał, że po godzinnej trasie bolały łydki oraz plecy.

Jeśli jednak chcemy objechać okolicę Reykjaviku (tzw. Złoty Krąg, ang. Golden Circle) oraz dojechać do najważniejszych atrakcji na południu wzdłuż drogi numer 1, to małe auto powinno nam w zupełności wystarczyć.

Podczas miesięcy letnich (o ile nie planujemy wjechać na drogi górskie) spokojnie wystarczy nam samochód z napędem na dwa koła. Nie mamy jednak doświadczenia z miesiącami zimowymi i tu sugerowalibyśmy większą roztropność przy wyborze samochodu oraz napędu.

Na co zwrócić uwagę podczas wypożyczania samochodu w Islandii?

• rodzaj paliwa - benzyna czy diesel,
• polityka zwrotu - czy samochód powinien być zwrócony z pełnym bakiem (jeśli tak, zatankujmy sami, ponieważ wypożyczalnia może doliczyć koszt administracyjny),
• limit kilometrów (najlepiej znaleźć wypożyczalnie bez limitu),
• warunki wjazdu na drogi szutrowe (w niektórych wypożyczalniach może być to zabronione),
• opłaty za dodatkowych kierowców,
• dokładne zapoznanie się z warunkami ubezpieczeń i wyłączeniami.

Ubezpieczenie wypożyczanego samochodu

Każdy wypożyczany w Islandii samochód posiada podstawowe ubezpieczenie od wypadku oraz kolizji nazywane Collision Damage Waiver (CDW), które wliczone jest w cenę wynajmu. Ubezpieczenie to w sytuacji stłuczki lub porysowania samochodu przez inny pojazd ogranicza naszą odpowiedzialność do kwoty wkładu własnego, który może wynosić nawet 6000 złotych. Co to oznacza w praktyce? Jeśli inny samochód podczas parkowania porysuje nam drzwi, to z własnej kieszeni będziemy musieli pokryć kwotę naprawy do wysokości wkładu własnego. Jeśli przy wkładzie własnym w wysokości 6000 zł wyliczony koszt naprawy wyniesie 2000 zł, to zapłacimy 2000 zł. Jeśli wyniesie jednak 10 000 zł, to zapłacimy maksymalną kwotę wkładu, czyli 6000 zł. Ceny w Islandii są generalnie wysokie i dotyczy to także wycen napraw. W Internecie można znaleźć dziesiątki wpisów klientów wypożyczalni z różnych państw, którzy przy oddawaniu auta zostali obciążeni kwotą w wysokości kilku tysięcy złotych na poczet zniszczeń.

Kluczowe jest jednak to, że ubezpieczenie CDW nie uwzględnia wielu potencjalnych problemów związanych z warunkami atmosferycznymi, a często także zniszczeń powstałych na drogach szutrowych. Z ubezpieczenia wyłączone są zniszczenia spowodowane piaskiem czy popiołem wulkanicznym, a z reguły też szkody będące następstwem kamieni uderzających w szyby czy karoserię.

Dla czytelników, którzy przeczytali wcześniejszą część artykułu nie będzie zaskoczeniem, że w Islandii występują mocne wiatry oraz nieutwardzone drogi. Wiatr potrafi rzucać kamyczkami lub piaskiem w szyby oraz karoserię. W najlepszym przypadku po uderzeniu nic się nie stanie, w trochę gorszym może pozostawić rysy i niewielkie wgniecenia, a w najgorszym całkowicie zbić jedną z szyb. Rzadziej zdarzają się burze piaskowe, które w najbardziej ekstremalnej sytuacji potrafią zniszczyć całą karoserię auta. W przypadku dróg szutrowych dużym zagrożeniem są inne samochody, które spod kół strzelają w nas kamykami.

Przy zniszczeniach tego typu maksymalna kwota wkładu własnego może nie mieć zastosowania. Czyli mając olbrzymiego pecha i trafiając na burzę piaskową niszczącą całą karoserię możemy zostać obciążeni kwotą nawet kilkunastu lub więcej tysięcy złotych.

Na szczęście w okienku wypożyczalni (lub u niektórych firm bezpośrednio na stronie internetowej) możemy dokupić dodatkowe ubezpieczenie, które zabezpieczy nas przed ogromnymi wydatkami w przypadku niesprzyjających nam warunków atmosferycznych oraz drogowych.

W zależności od wypożyczalni istnieją trzy dodatkowe rodzaje ubezpieczeń od wspomnianych wcześniej zdarzeń. Są to:

• ubezpieczenie przed zniszczeniami spowodowanymi piaskiem i popiołem wulkanicznym (ang. Sand & Ash Protection),
• ubezpieczenie przed zniszczeniami powstałymi na skutek kontaktu samochodu ze żwirem lub kamieniami z dróg szutrowych (ang. Gravel Protection),
• jedno wspólne ubezpieczenie chroniące przed dwoma powyższymi (ang. Sand, Ash & Gravel Protection).

Pamiętajmy jednak, że ubezpieczenia te mogą również posiadać wkład własny szkody, który nie musi być wcale niski. Na pewno przed zakupem konkretnego ubezpieczenia powinniśmy upewnić się przed czym ono nas chroni i jak wysoki jest wkład własny. Często jest tak, że wkład własny ubezpieczenia Sand & Ash Protection jest wysoki (do kilku tysięcy złotych), a wkład własny ubezpieczenia Gravel Protection wynosi zero. Nie powinno nas to dziwić biorąc pod uwagę skalę potencjalnych zniszczeń - kamienie "co najwyżej" wybiją szybę lub spowodują wgniecenie, podczas gdy burza piaskowa może kompletnie ogołocić karoserię.

Według informacji serwisu Rentalcars w niektórych z wypożyczalni ubezpieczenie Gravel Protection obejmuje tylko zniszczenia spowodowane kamieniami wystrzelonymi spod opon innych samochodów. Więcej praktycznych wskazówek od tego pośrednika znajdziecie tutaj. W artykule tym dostępne są też przykładowe ceny ubezpieczeń z kilku wypożyczalni z kwietnia 2018 roku.

Inną opcją oferowaną przez wypożyczalnie są ubezpieczenia nazywane SCDW (Super Collission Damage Waiver), które znacznie zmniejszają nasz wkład własny (czasem nawet do zera) i niekiedy dodają również kilka dodatkowych opcji. Przed wyborem tej opcji powinniśmy dokładnie zapoznać się z warunkami ubezpieczenia. Na pewno warto sprawdzić czy opcja zerowego lub zmniejszonego wkładu własnego dotyczy też przedniej szyby (ang. Front Windscreen), zniszczeń powstałych na drogach szutrowych oraz zniszczeń spowodowanych piaskiem bądź popiołem wulkanicznym Pamiętajmy jednak, że ubezpieczenie SCDW nie zastąpi nam ubezpieczeń Sand & Ash Protection oraz Gravel Protection, a może jedynie zmniejszyć ich wkład własny.

W niektórych wypożyczalniach oprócz zmniejszającego wkład własny ubezpieczenia SCDW może być dostępna także dodatkowo płatna opcja ograniczenia wkładu własnego do zera (ang. Zero Excess insurance), dzięki której nie poniesiemy żadnego kosztu w przypadku zniszczeń samochodu objętych w warunkach ubezpieczenia. W takim wypadku przy oddaniu auta ze szkodą nie musimy martwić się o dodatkowe opłaty, ponieważ to wypożyczalnia zajmie się wszystkimi formalnościami. Wygoda ta wiąże się jednak z wysoką ceną.

Tańszą alternatywą na zmniejszenie wkładu własnego do zera jest skorzystanie z usług zewnętrznych podmiotów i zakup niezależnego ubezpieczenia wkładu własnego przed przyjazdem. Sposób działania w razie szkody jest tu jednak inny. Po oddaniu samochodu najpierw nasza karta kredytowa zostanie obciążania kosztem naprawy, a dopiero później z odpowiednim kompletem dokumentów możemy zgłosić się po zwrot do firmy u której wykupiliśmy ubezpieczenie. Najlepiej przed wyjazdem na spokojnie sprawdzić jakie dokładnie dokumenty będą nam potrzebne i jakie są wyłączenia, żeby nie mieć problemów z odzyskaniem pieniędzy. Niektóre z firm ubezpieczeniowych nie obsługują klientów z Polski, a inne wynajmu w Islandii czy niektórych rodzajów zniszczeń.

Pamiętajmy, żeby przed wyborem ubezpieczenia dokładnie zapoznać się z jego warunkami i wyłączeniami. Sami zadaliśmy pracownikowi wypożyczalni wiele pytań, które ostatecznie rozwiały nasze wątpliwości.

Dobrze jest też zdawać sobie sprawę, że większość ubezpieczeń nie obejmuje opon oraz podwozia.

Czy warto zakupić dodatkowe ubezpieczenia?

Na to pytanie każdy powinien odpowiedzieć sobie sam. Faktem jest, że dodatkowe ubezpieczenia są drogie i w przypadku wyboru najtańszego samochodu mogą nawet podwoić koszt wynajmu.

My nie żałujemy jednak poniesienia dodatkowego kosztu. Już na początku naszej podróży w przednią szybę uderzył niesiony wiatrem kamień, który zostawił duże pęknięcie. Bez dodatkowego ubezpieczenia nasz wkład własny znacznie przerósłby koszt zakupu ubezpieczenia. W trakcie ośmiu dni kamienie trafiały w nasze auto kilkukrotnie, a raz ciężarówka jadącą z naprzeciwko (na drodze asfaltowej!) rzuciła w naszym kierunku deszcz kamieni, ale na szczęście w tym przypadku nic złego się nie stało.

Odbiór oraz zwrot samochodu

Odbierając samochód (zwłaszcza jeśli nie posiadamy ubezpieczenia zmniejszającego wkład własny szkody do zera) powinniśmy dokładnie obejrzeć auto i zrobić mu zdjęcia ze wszystkich stron. Pracownik wypożyczalni przekaże nam kartkę ze wszystkimi wgnieceniami i zarysowaniami, a my powinniśmy udać się do samochodu i sprawdzić, czy na pewno wszystkie uszkodzenia zostały odnotowane. Jeśli znajdziemy nieuwzględnione usterki to wracamy się do okienka i uzupełniamy dokument razem z pracownikiem.

Jeśli tego nie dopilnujemy możemy być zmuszeni do zapłaty za szkody spowodowane przez wcześniejszych użytkowników samochodu.

Podobny proces warto przeprowadzić przy zwrocie auta.