Plac Wenecki w Rzymie

Położony w samym centrum miasta Plac Wenecki jest jednym z najczęściej mijanych przez turystów miejsc w Rzymie. Codziennie przecinają go tłumy przechodniów oraz niezliczona ilość autobusów, samochodów i skuterów, a nad wszystkim w godzinach szczytu czuwają policjanci sterujący ruchem.

Renesansowy plac przy nowej siedzibie papieża

Historia Placu Weneckiego sięga drugiej połowy XV wieku. To właśnie wtedy kardynał Pietro Barbo rozpoczął budowę rezydencji znanej dziś jako Pałac Wenecki (wł. Palazzo di Venezia).

Zgodnie z pierwotnym założeniem budynek pełnić miał funkcję rezydencji kardynalskiej przy bazylice św. Marka (wł. San Marco) i początkowo był znacznie skromniejszy. W 1464 roku kardynał Barbo został wybrany papieżem (Paweł II), a chwilę później zdecydował o przebudowie pałacu i uczynieniu go swoją oficjalną siedzibą.

Pałac rozbudowano i wytyczono przy nim plac (znacznie skromniejszy niż obecnie), będący monumentalnym zakończeniem ulicy Via del Corso (na jej drugim końcu znajduje się Plac Popolo).

Był to jeden z pierwszych na tak dużą skalę renesansowych projektów w Rzymie.

Wzniesienie pomnika Wiktora Emanuela II

Plac Wenecki swojego aktualnego kształtu nabrał na początku XX wieku, gdy zakończono prace nad pomnikiem Wiktora Emanuela II, nazywanym dziś najczęściej Ołtarzem Ojczyzny.

Po wzniesieniu marmurowego kolosa zabrano się za przebudowę i powiększenie leżącego u jego stóp placu. W tym celu zburzono kilka historycznych pałaców, w tym budynek, w którym mieszkał i zmarł Michał Anioł. Za projekt odpowiadał Giuseppe Sacconi, twórca pomnika Wiktora Emanuela II.

Po wschodniej stronie rozszerzonego placu wzniesiono neorenesansową replikę Pałacu Weneckiego z żółtej cegły. Budynek ten został siedzibą towarzystwa ubezpieczeniowego (Palazzo delle Assicurazioni Generali).

W pierwszej połowie XX wieku Pałac Wenecki wybrano na oficjalną siedzibę faszystowskiego rządu, a rozciągający się przed nim plac stał się głównym punktem zgromadzeń. Z pałacowego balkonu do zebranych wielokrotnie przemawiał sam Mussolini.

Plac Wenecki - zabytki i miejsca warte uwagi

• Pałac Wenecki (wł. Palazzo di Venezia) - nie każdy zdaje sobie sprawę, że renesansowy pałac pełni dziś funkcję muzeum. W środku zobaczymy monumentalne sale balowe oraz wiele różnorodnych eksponatów, w tym m.in.: wyroby z brązu, kolekcję ceramiki z Włoch oraz manufaktur całej Europy czy modele z terakoty (w tym kilka wstępnych projektów Giovanniego Lorenzo Berniniego).

• Ołtarz Ojczyzny (wł. Altare della Patria), na szczycie którego znajduje się panoramiczny punkt widokowy. Na przodzie budowli stoi pomnik konny Wiktora Emanuela II. Na początku XX wieku do monumentu dołączono Grób Nieznanego Żołnierza. W środku działa też muzeum zjednoczenia Włoch.

• Pałac Bonaparte (wł. Palazzo Bonaparte) - pałac stojący w północno-zachodniej części placu, który wzniesiono w XVII wieku. Swoją nazwę zawdzięcza Marii Letycji Ramolino, matce cesarza Napoleona, która w nim mieszkała. W pałacu zachowały się oryginalne dekoracje (m.in. freski, stiuki, mozaiki). Obecnie w środku organizowane są wystawy tymczasowe. Więcej informacji można znaleźć na oficjalnej stronie.

• Plac św. Marka (wł. Piazza di S. Marco) - z Placem Weneckim sąsiaduje będący nieco w cieniu Plac św. Marka. Jego ozdobą jest XV-wieczny portyk, którym na zlecenie papieża Pawła II zasłonięto średniowieczną fasadę bazyliki św. Marka. W jego górnej części zobaczymy loggię, z której papież błogosławił wiernych. Balkon połączony był bezpośrednio z prywatnymi apartamentami głowy kościoła. Monumentalny portyk powstał z marmuru zabranego z Koloseum oraz Teatru Marcellusa.

• Bazylika św. Marka (wł. San Marco) - wchodząc do świątyni możemy rzucić okiem na wypełniony płytami nagrobnymi oraz wczesnochrześcijańskimi elementami portyk. Wśród nich możemy wypatrzyć tablicę nagrobną Vannozzy Cattanei (w dolnej części), matki czwórki dzieci papieża Aleksandra VI (Rodrigo Borgia), jednej z bohaterek powieści Rodzina Borgiów autorstwa Mario Puzo. We wnętrzu bazyliki warto zwrócić uwagę na wykonany przez Antonio Canovę nagrobek Leonardo Pesaro oraz na mozaikę zdobiącą apsydę.

• Darmowe ogrody Pałacu Weneckiego (wł. Giardino di Palazzo Venezia), które powstały w miejscu renesansowego dziedzińca. Miejsce to mimo położenia w samym centrum Rzymu nie należy do najczęściej odwiedzanych. Wejście znajduje się przy portyku bazyliki.

• Statua Madama Lucrezia - kawałek na lewo od wejścia do bazyliki św. Marka stoi nietypowa rzeźba, będąca jedną z tzw. gadających rzeźb nowożytnego Rzymu. W nocy wywieszano na nich różne odezwy, które miały trafić do ludu.

Plac Wenecki - ciekawostki

• na środku Placu Weneckiego w okresie świątecznym ustawiana jest choinka,
• plac był metą organizowanego od XV wieku wyścigu koni bez jeźdźców, który startował z Placu Popolo, a jego trasa prowadziła wzdłuż Via del Corso,
• Plac Wenecki wystąpił w filmie Zakochani w Rzymie w reżyserii Woody'ego Allena,
• na placu w czasach faszystowskich organizowano publiczne zgromadzenia, a z balkonu Pałacu Weneckiego przemawiał sam Mussolini.